Шымбай районы «Қамысарық» ҳәм «Кенес» аўыл пуқаралар жыйыны аймағында жасаўшы екинши дүнья жүзлик урыс қатнасыўшылары С.Ганиев ҳәм Т.Абуловтық үйлерине барып олардың жағдайларынан хабар алды. Бул жерде районлық Мәҳәлле ҳәм шаңарақты қоллап қуўатлаў бөлиминиң кексе ҳәм ветеранлар бойынша баслығы орынбасары Б.Абдуллаев, Толыбеков, районлық Қорғаныў бөлиминиң баслығы Ш.Базарбаев, Қорғаныўға көмеклесиўши Ватанпарвар шөлкеми Шымбай оқыў спорт техника клубы, Өзбекстан ХДП районлық кенеси хызметкерлери қатнасты.

Россиялик ёш мутахассис Виталий Кацман Хитойнинг Шенчжен шаҳридан Ухан шаҳрига янги зотилжам вирусини ўрганиш учун ўтказилган. У яқинларига қўнғироқ қилиб, айрим жиҳатларни тушунтирибди.

Агар сизда шамоллаш туфайли бурун битиши ва балғам бўлса сиз коронавирус инфекцияси ташувчиси бўла олмайсиз. Коронавирус зотилжами — бу бурун битмасдан қуруқ йўтал келтириб чиқаради. Агар сиз касалликни аниқлаш ва профилактикасидан хабардор бўлсангиз — буни дўстларингизга тушунтиринг.

Ухан вируси ҳароратга чидамсиз ва 26–27 даража иссиқда ўлади. Шунинг учун кўпроқ қайноқ сув ичинг. Қуёш остида тез-тез ва узоқроқ вақт бўлинг. Қайноқ сув дори эмас, соғлиқ учун фойдали ва барча вирусларда самарали.

Врачнинг коронавирус бўйича маслаҳатлари:

1. Вирус ўлчами бўйича йириккина (ячейка диаметри 400-500 нм), шу сабабли оддий тиббиёт маскаси уни фильтрлай олади. Агар вирус юқтирган киши аксирса ёки сиздан 3 метргача наридан ўтса вирус уча олмайди, ерга тушади.

2. Агар вирус металл сиртга тушса у камида 12 соат яшайди. Шу сабабли қандайдир металл сиртга қўлингиз теккан бўлса, совунлаб яхшилаб ювинг.

3. Вирус мато устида 6–12 соат мобайнида фаол бўлади. Оддий кир ювиш кукуни вирусни ўлдира олади. Қишки кийимларни шунчаки офтобда қуритиб, вирусни ўлдириш мумкин.

Коронавирус томонидан чақириладиган зотилжам касаллиги аломатлари:

1. Вирус томоққа ўтгач, томоқ худди ангинага чалингандек қуриши мумкин. 3–4 кун давом этади.

2. Шундан сўнг вирус бурун суюқлиги билан қоришиб, трахеяга ўтади, сўнгра ўпкага ўтиб, ўпка шамоллашини келтириб чиқаради. Бу жараён 5–6 кун вақтни олади.

3. Коронавирусли зотилжам чоғида юқори тана ҳарорати ва нафас олиш қийинлашиши кузатилади. Буруннинг битиши одатдагидек бўлмайди, одам худди сувда чўкаётгандек ҳиссиёт пайдо бўлади. Бу ҳолатда дарҳол врачга мурожаат қилиш керак.

Касаллик профилактикаси:

1. Вируснинг юқтириб олишнинг энг кенг тарқалган тури — инсонларга тегиниш, шу сабабли қўлни тез-тез ювиб туриш керак. Вирус қўлингизда 5–10 дақиқа яшай олиши мумкин, бироқ шу қисқа муддат ичида ҳар нарса бўлиши мумкин (сиз кўзингизни ишқалашингиз, бурнингизга тегинишингиз мумкин).

2. Микробни йўқотиш ёки унинг таъсирини камайтириш мақсадида қўлни тез-тез ювиб туриш билан бирга, у ҳали оғиз бўшлиғида бўлса ўпкага ўтишининг олдини олиш учун сиз томоқни Бетадин билан ғарғара ҳам қилишингиз мумкин.

Жуда эҳтиёт бўлинг ва кўпроқ қайнатилган сув ичинг.

Янги NCP коронавируси юқтирилганлик белгисини узоқ вақт намоён этмаслиги мумкин. Унда одам касаллик юқтирганини қаердан билса бўлади?

Сўнгги маълумотларга кўра, COVID 19 аломатлари яққол намоён бўла бошлагунга қадар вируснинг инкубация (яширин) даври 28 кунгача чўзилиши мумкин.

Бу вақтга келиб тана ҳарорати оша бошлаган ва йўтал тутган инсон шифохонага тушач, унинг ўпкасида 50 фоизлик фиброз аниқланади ва бу энди жуда кеч бўлганини англатади!

Тайванлик экспертлар барчамиз ҳар эрталаб қилишимиз мумкин бўлган синовни тавсия этишмоқда.

Чуқур нафас олиб, нафасни 10 сониядан узоқроқ вақт чиқармай туринг.

Агар сиз бу ишни йўталмасдан, қийналмасдан муваффақиятли якунлай олсангиз ўпкангизда фиброз йўқлигини билдиради, бу эса инфекцияга йўлиқмаганингиз нишонаси.

Вазият оғирлашганда бу ишни эрталаб тоза ҳавода ҳар куни такрорланг!

COVID-19 ни даволаётган япон врачларидан жиддий маслаҳатлар.

Оғзи ва томоғи қуруқ эмас ҳўл бўлишини ҳар бир инсон текшириб туриши керак. Ҳар 15 сонияда кам-камдан сув ичиб туринг.
Нега?

Агар вирус оғзингизга кирган бўлса ҳам ичимлик суви ва бошқа ичимликлар уни қизилўнгач орқали ошқозонга ювиб туширади. Ошқозондаги кислоталар вирусни осонгина маҳв этади.

Агар сиз сувни мунтазам равишда ичиб турмасангиз… вирус нафас йўлларингизга тушиб, ўпкага ўтиши мумкин. Бу эса жуда хавфли.

Илтимос, оилангиздагилар ва дўстларингизга жўнатинг ва бўлишинг. Барча ҳақида қайғуринг ва дунё коронавирусдан тезроқ халос бўлсин.

Доимо соғ-саломат бўлинг!

@nursultannurniyazovblogi

Шымбай районы ҳәкими П.Ешанов 28-марть күни райондағы « Кеңес» аўыл пуқаралар жыйынында болып бул жердеги жағдайлар менен танысты. Район ҳәкими 56-санлы аўыллық шаңарақ поликлиникасындағы медицина хызметкерлериниң ислеп атырған жумыслары, короновирус пандемиясының алдын алыў бойынша жумыслары менен танысып хызметкерлерге зәрүрли тапсырмалар берди. Сондай-ақ, халыққа арнаўлы (маска) ниқаплар тигип атырған жаслардың тигиў цехынан және кем тамийинленген шаңараклардың үйлерине барып жағдайларынан хабар алып район ҳәкимлиги тәрепинен азық аўқатлық затлар берилди.

30-март. Авиақатнаўлар толық тоқтатылады

2020-жылдың 29-март сəнеси саат 23:59 дан баслап Ɵзбекстан Республикасына коронавирус инфекциясы тарқалыўының алдын алыў бағдарындағы жумыслардың нəтийжелилигин буннан былай да арттырыў мақсетинде жүк тасыўдан тысқары Республика аймағындағы барлық аэропортлардағы авиақатнаўлар толық тоқтатылады.

Бул ҳаққында усы жылдың 28-март сəнесинде Ɵзбекстан Республикасына коронавирустың кирип келиўи ҳəм тарқалыўының алдын алыўға байланыслы илажлар бағдарламасын таярлаў бойынша республика арнаўлы комиссиясының мəжилис баянламасы қабыл етилди.

Қарақалпақстан Республикасы Министрлер Кеңесиниң Мəлимлеме хызмети

👉 Телеграм каналымызга ағза болыў - https://t.iss.one/QRMinistlerKenesi

30-март. Автотранспорт қураллары арнаўлы рухсатнамалар тийкарында ҳəрекетленеди

Сондай-ақ, усы арнаўлы баянлама менен автотранспорт қуралларының ҳəрекетлениўи ушын 2020-жылдың 30-март сəнеси саат 06:00 ден 20-апрель 00:01ге шекем ўəлаятлараралық, Ташкент ҳəм Нөкис қалалары жəне ўəлаятлар орайларындағы Мəмлекетлик хызметлер орайлары тəрепинен берилетуғын арнаўлы рухсатнама (стикер)лар тийкарында рухсат етиледи.

Сондай-ақ, усы баянлама менен Республика аймағында рухсатнама талап етилмейтуғын арнаўлы автотранспорт қуралларының дизими де көрсетилген.

Бул ҳаққында тез арада мəлимлеме бериледи.

Бизди бақлап барың!

👉 Телеграм каналымызга ағза болыў - https://t.iss.one/QRMinistlerKenesi

Ҳүрметли каналымыз ағзалары!
Сизге Қарақалпақстан Республикасы Министрлер Кеңеси, Нөкис қаласы ҳәм район ҳәкимликлери, министрликлер ҳәм басқармалардын рәсмий телеграм каналлары мәнзиллери дизимин усынамыз.
Усы каналларға ағза болың ҳәм Республикамыздағы ең соңғы жаңалықлар менен оператив түрде танысып барың!

Қарақалпақстан Республикасы Министрлер Кеңеси - t.iss.one/QRMinistlerKenesi

Ҳəкимликлер
Әмиўдәрья районы ҳәкимлиги – t.iss.one/amudarya
Беруний районы ҳәкимлиги – t.iss.one/beruniy_news
Бозатаў районы ҳәкимлиги – t.iss.one/bozataw_uz
Қанлыкөл районы ҳәкимлиги – t.iss.one/kanlikulnews
Қараөзек районы ҳәкимлиги – @QaraozekHakimligi
Кегейли районы ҳәкимлиги – @kegeylirkuzofficial
Қоңырат районы ҳәкимлиги – t.iss.one/qongiratrkuz
Нөкис қаласы ҳәкимлиги – t.iss.one/paytaxt_city
Нөкис районы ҳәкимлиги – t.iss.one/Aqmangituz
Тақыятас районы ҳәкимлиги – t.iss.one/taqiyatasrk
Тахтакөпир районы ҳәкимлиги – t.iss.one/taxtakopir_xakimiyati
Төрткүл районы ҳәкимлиги – t.iss.one/turtkulhokim_uz
Хожели районы ҳәкимлиги – t.iss.one/xodjeyli_rk
Шымбай районы ҳәкимлиги – t.iss.one/shimbayrk
Шоманай районы ҳәкимлиги – t.iss.one/shomanay_rayon
Елликқала районы ҳәкимлиги – t.iss.one/ellikqala1977
Мойнақ районы ҳəкимлиги – t.iss.one/MuynakPress

Министрликлер
Ишки ислер министрлиги – t.iss.one/qriim
Турақ жай – коммуналлық хызмет көрсетиў министрлиги – t.iss.one/mjkork
Мектепке шекемги билимлендириў министрлиги – t.iss.one/qrmtv_uz
Мәденият министрлиги – t.iss.one/QQRMadeniyatMinistrligi
Транспорт министрлиги – https://t.iss.one/krmintrans
Дене тəрбия ҳәм спорт министрлиги – t.iss.one/qoraqalpoqsport
Әдиллик министрлиги - https://t.iss.one/KRAdillikMinistrligi
Халық билимлендириў министрлиги – t.iss.one/kkeduuz
Инвестициялар ҳәм сыртқы саўда министрлиги – t.iss.one/miftrk
Қурылыс министрлиги – https://t.iss.one/qurilisministrligi
Аўыл хожалығы министрлиги – https://t.iss.one/QRagroministy
Бəнтлик ҳəм мийнет қатнасықлары министрлиги - https://t.iss.one/qr_mintrud
Денсаўлықты сақлаў министрлиги – @qrdssm

Комитет, басқарма ҳəм басқа да мəкемелер
Экология ҳәм қоршаған орталықты қорғаў комитети – t.iss.one/Ecokomuz
Монополияға қарсы гүресиў комитети – @Qrmonopoliya
Туризмди раўажландырыў мәмлекетлик комитетиниң Қарақалпақстан Республикасы аймақлық басқармасы – https://t.iss.one/tourism_rk
Бажыхана басқармасы – t.iss.one/krbajixana
Ғазнашылық басқармасы – https://t.iss.one/treasuryofrk
Өзбекстан Жаслар аўқамы Қарақалпақстан Республикасы Кеңеси – t.iss.one/QR_jaslar_awqami

Жоқары оқыў орынлары
Қарақалпақ мәмлекетлик университети – https://t.iss.one/www_karsu_uz
Нөкис мәмлекетлик педагогикалық институты – https://t.iss.one/nmpi1934
ТашМАУ Нөкис филиали – t.iss.one/ToshDAU_Nukus_filiali
ТАТУ Нөкис филиалы – @titunf
СамВМИ Нөкис филиалы – t.iss.one/SamVMINukusfilial

Партиялар
“Адолат” СДП ҚР Кеңеси – t.iss.one/adolat_qoraqalpoq
ƟзЛиДеП ҚР Кеңеси – https://t.iss.one/uzlidepqr


Қарақалпақстан Республикасы Министрлер Кеңесиниң Мəлимлеме хызмети
https://t.iss.one/QRMinistlerKenesi

Усы рухсатнама менен:

Азық-аўқат өнимлери, дəри-дəрмақ ҳəм медициналық буйымлар саўдасы менен шуғыланатуғын шөлкемлердиң хызмет автотранспорт қураллары, сондай-ақ, усы мəкемелерде турақлы жумыс ислеп атырған хызметкерлердиң жеке (меншик) автотранспорт қураллары;

Санитариялық ҳəм гигиеналық өнимлерди (коронавирус инфекциясынан қорғайтуғын ҳəм дизенфекциялаўшы қураллар) ислеп шығаратуғын усақлап сатыў, дəрихана жумысы менен шуғылланатуғын юридикалық ҳəм физикалық шахслардың автотранспорт қураллары;

Ташкент ўəлаятының Жоқары Шыршық ҳəм Зəңгиата районларында, Ташкент қаласының Алмазар, Чиланзар ҳəм Яшнабад районларында қурылып атырған емлеўхана ҳəм қыябанлардың қурылысына тартылған юридикалық шахслар менен жеке тəртиптеги исбилерменлерге тийисли автотранспорт қуралларына рухсат етиледи.

Онда юридикалық ҳəм физикалық шахслардың жумысшы хызметкерлери орайласқан тəртипте автобус (микроавтобус) арқалы Қарақалпақстан Республикасы Нөкис қаласы, Ташкент қаласы ҳəм ўəлаятлар орайларына киргизиўи белгилеп қойылған.

Қарақалпақстан Республикасы Министрлер Кеңесиниң Мəлимлеме хызмети

👉 Телеграм каналымызга ағза болыў - https://t.iss.one/QRMinistlerKenesi

⚡️ Фавқулодда вазиятлар вазирлиги Бош бошқарма бошлиғи Даврон Камбаров иштирокида брифинг.

1-Савол. Инфекция тарқалиши олдини олиш борасида жамоат жойларида қандай профилактик тадбирлар амалга оширилмоқда?
© UzReport.news

Каналга уланиш https://t.iss.one/studio_67

⚡️ Фавқулодда вазиятлар вазирлиги Бош бошқарма бошлиғи Даврон Камбаров иштирокида брифинг.

2-Савол. Чет давлатдаги фуқароларимиз республикамизга қайтиб келганида уларни карантин ҳудудига жойлаштирилади. Фуқароларимиз учун керакли миқдорда карантин жойлари яратилганми?
© UzReport.news

Каналга уланиш https://t.iss.one/studio_67

⚡️ Фавқулодда вазиятлар вазирлиги Бош бошқарма бошлиғи Даврон Камбаров иштирокида брифинг.

3-Савол. Ҳозирги кунда карантин шароитида фуқароларимиз уйда қолиши талаб этилмоқда. Маҳаллалардаги хонадаонларда ёнғин чиқиш ҳолатлари юзага келиши мумкин. Бундай ҳолатларни олидини олиш учун қандай чоралар кўришимиз керак?
© UzReport.news

Каналга уланиш https://t.iss.one/studio_67

⚡️ Фавқулодда вазиятлар вазирлиги Бош бошқарма бошлиғи Даврон Камбаров иштирокида брифинг.

Мамлакатимизда жорий этилган ҳозирги вазиятда республика ФВВ барча куч ва техникалари сафарбар этилгани ҳамда олиб борилаётган ишлар тўғрисида
© UzReport.news

Каналга уланиш https://t.iss.one/studio_67

Дем алыста бос уақытым жуда мазмунлы өтпекте. Қызықли китаплар оқып билимимди асырып атырман.
Бул ай уллы ата-бабаларымыз өмир жолы хәм шығармаларын тереңнен уйрениу айлығы екен. Менде бугин усы айлық шеңберинде #Ал_Хоразмий бабамыздың өмир жолы менен тереңирек таныстым.

@nursultannurniyazovblogi

#Билесизбе

Медициналық (маска) нықапларсыз кɵшелерде ҳәрекетленгенлик ушын 1 млн сумнан аслам жәрийма белгиленген. Соның ушын сондай-ақ, ɵз қәўипсизлигиңиз ушын да медициналық нықап тағып жүриўди умытпаң.

Ривожланиб келаётган мавжуд тузум тақозо қилган ижтимоий-иқтисодий талаблар бу даврдаги тараққиёт жараёнининг асосий омилларидан бири бўлди. Қурилиш, савдо-сотиқ, ҳунармандчилик, деҳқончилик ва бошқа соҳаларни янада тараққий эттириш учун астрономия, геодезия, геометрия каби фанларни ривожлантириш зарурияти туғилди. Ўша даврнинг илғор олимлари бу фанларнинг амалий аҳамияти ҳақида аниқ тасаввурга эга бўлиб, ал-Хоразмий эса шу олимларнинг пешқадами ва йўлбошчиси эди.

Хоразмий дунё фанига ғоят катта хисса қўшди. У алгебра фанининг асосчиси бўлди. «Алгебра» сўзининг ўзи эса унинг «Ал-китоб ал-мухтасар фи ҳисоб ал-жабр ва ал-муқобала» номли рисоласидан олинган. Унинг арифметика рисоласи ҳинд рақамларига асосланган бўлиб, ҳозирги кунда биз фойдаланадиган ўнлик позицион ҳисоблаш системаси ва шу системадаги амалларнинг Оврўпода тарқалишига сабаб бўлди. Олимнинг «ал-Хоразмий» номи эса «алгоритм» шаклида фанда абадий ўрнашиб қолди. Унинг географияга дойр асари эса араб тилида ўнлаб географик асарларнинг яратилишига замин яратди. Хоразмийнинг «Зиж» и Оврўпода ҳам, Шарқ мамлакатларида ҳам астрономиянинг ривожланиш йўлини кўрсатиб берди. Лекин афсуски, фаннинг бир неча тармоқларига асос солган, «ўз даврининг энг буюк математиги ва агар барча шарт-шароитлар назарга оласа, ҳамма даврларнинг ҳам энг буюкларидан бири» (Ж. Сартон) бўлган бундай сиймонинг ҳаёти ҳақида маълумотлар деярли сақланмаган.

Хоразмий Хоразм ўлкасида туғилиб, ўсди. Адабиётларда 783 йил унинг туғилган йили деб қабул этилган. У дастлабки маълумот ва турли соҳадаги билимларни асосан ўз юртида, Марказий Осиё шаҳарларида кўпгина устозлардан олган, деб билмоқ мумкин.

Манбаларда Хоразмийнинг исмига яна ал-Мажусий ва ал-қутруббулий деган атамалар ҳам қўшиб айтилади. Буларнинг биринчиси олим Хоразмнинг асли маҳаллий аҳолисидан, яъни оташпарастлар (арабча — «мажус» — оташпараст дегани) оиласидан, балки шу оташпарастлик динининг коҳинлари оиласидан келиб чиққанлигини, шу билан бирга олимнинг ўзи ёки отаси мажусий бўлиб, улар исломни кейин қабул қилганлигини кўрсатади. Хоразмда мажусийлар исломдан кейин ҳам узоқ муддат ўз диний урф-одатларини сақлаб келган. Бу ҳақда Беруний ўзининг «Осори боқия» асарида гувоҳлик беради. Келтирилган исмларнинг иккинчиси, Хоразмий мўйсафидлик йилларини Бағдод яқинида Дажла бўйидаги ал-қутруббул даҳасида ўтказганлигини кўрсатади. Одатда араблар бирор кишининг характерли хусусиятлари, ҳунарлари, севимли одатлари ёки яшаш жойларига қараб, унга бир неча хил исм — «нисбатлар» берадилар. Хоразмийнинг ал-қутруббулий исми ҳам шу тариқа пайдо бўлган.

Хоразм жуда қадимги маданиятга эга бўлиб, унинг қишлоқ хўжалиги суғорма деҳқончиликка асосланар, бу ўз навбатида, астрономия ва хронологиянинг ривожланган ҳисоблаш усулларининг мавжуд бўлишини тақозо этар эди. Щақиқатан ҳам, қадимги Хоразмда астрономия жуда ривожланган, хоразмликлар осмон «сирлари»ни арабларга қараганда анча яхши билганлар. Археологик қазишмалар Хоразмда қадимда исломдан бир неча аср аввал ҳам расадхоналар бўлганлиги ва у ерда муттасил астрономик кузатишлар олиб борилганлигидан гувоҳлик беради. Хоразмийнинг бизгача етиб келган асарларини таҳлил қилиш шуни кўрсатадики, у юнон, ҳинд ва эрон астрономияси ва математикасини яхши билган.

Маълумки, ал-Маъмун 809 йилдан Марвда дастлаб халифа Хорун ар-Рашиднинг ноиби, сўнг 813 йилдан бошлаб халифа бўлади ва 819 йили Бағдодга кўчади. Ал-Маъмун Марвда бўлганида Хоразмий-ни, мовароуннаҳрлик ва хуросонлик бошқа олимларни ўз саройига жалб қилган.
Халифа ал-Маъмун даврида Бағдодда Марказий Осиё ва Хуросондан келган бир гуруҳ йирик олимлар ижод этган. Улар орасида Хоразмий билан бир қаторда Марвдан Яҳё ибн Абу Мансур, ал-Фарғоний, Щабаш ал-Марвазий, Холид ибн Абдумалик ал-Марваррудий, Форобдан Абул Аббос ал-Жавҳарий ва бошқа олимлар бор эди.

Бағдодда ал-Маъмун отаси томонидан асос солинган илмий марказ — «Байт ул-ҳикма» фаолиятини ҳар томонлама такомиллашти-риб, унга йири