تقویم روز ارتباطات/ وضعیت #روزنامهنگاری در دهه اول قرن 21 در میزگردهای سال 2004
در دهه اول سپتامبر سال 2004 ، در آمریکا یک رشته میزگرد تلویزیونی برای بحث درباره مطبوعات (رسانه های چاپی) برگزار شده بود.
در جریان این میزگردها، بحث به روزنامه های تهران نیز کشانیده شد. در این بحث گفته شد که در تهران ده ـ یازده میلیونی [وقت] بیش از هر شهر بزرگ دیگر در جهان، روزنامه منتشر می شود، ولی مخاطبان آنها نسبت به جمعیت شهر اندک هستند و بیشتر این روزنامه ها از دولت کمک مالی می گیرند؛ به صورت کاغذ ارزان و ... [و اینک کمک نقدی به اصطلاح؛ یارانه] و شنیده شده است که برخی از این روزنامه ها عمدتا به خاطر دریافت همین کمک های دولتی منتشر می شوند و علاقه مندی زیاد به تیراژ ندارند. همچنین گفته شد که احتمالا کسب شهرت سیاسی و ورود به محافل بزرگان (مطرح بودن) انگیزه دیگر انتشار روزنامه در تهران بوده است.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/25780/
در دهه اول سپتامبر سال 2004 ، در آمریکا یک رشته میزگرد تلویزیونی برای بحث درباره مطبوعات (رسانه های چاپی) برگزار شده بود.
در جریان این میزگردها، بحث به روزنامه های تهران نیز کشانیده شد. در این بحث گفته شد که در تهران ده ـ یازده میلیونی [وقت] بیش از هر شهر بزرگ دیگر در جهان، روزنامه منتشر می شود، ولی مخاطبان آنها نسبت به جمعیت شهر اندک هستند و بیشتر این روزنامه ها از دولت کمک مالی می گیرند؛ به صورت کاغذ ارزان و ... [و اینک کمک نقدی به اصطلاح؛ یارانه] و شنیده شده است که برخی از این روزنامه ها عمدتا به خاطر دریافت همین کمک های دولتی منتشر می شوند و علاقه مندی زیاد به تیراژ ندارند. همچنین گفته شد که احتمالا کسب شهرت سیاسی و ورود به محافل بزرگان (مطرح بودن) انگیزه دیگر انتشار روزنامه در تهران بوده است.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/25780/
روز ۲۸ سپتامبر: #روز_جهانی_خبر
نقش حیاتی #خبرنگاران در اجتماع در دوران بحران و تغییر
سازماندهندگان روز جهانی خبر، بنیاد روزنامهنگاری کانادا (CJF) و انجمن جهانی ویراستاران، انتظار دارند بیش از 500 سازمان خبری از روز جهانی خبر بهعنوان بستری برای نشان دادن ارزش #روزنامهنگاری_مبتنی_بر_واقعیت استفاده کنند.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/50577/
///
نقش حیاتی #خبرنگاران در اجتماع در دوران بحران و تغییر
سازماندهندگان روز جهانی خبر، بنیاد روزنامهنگاری کانادا (CJF) و انجمن جهانی ویراستاران، انتظار دارند بیش از 500 سازمان خبری از روز جهانی خبر بهعنوان بستری برای نشان دادن ارزش #روزنامهنگاری_مبتنی_بر_واقعیت استفاده کنند.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/50577/
///
#رسانه_ارگان علیه #روزنامهنگاری_حرفهای
رضا غبیشاوی - رسانه های ارگان به رسانه هایی گفته می شود که توسط نهادها و ارگان ها و سازمان های دولتی و حکومتی تاسیس می شوند و هدف از راه اندازی آنها فعالیت تبلیغاتی و روابطعمومی آن دستگاه است البته با ظاهر روزنامهنگاری و رسانه. چنین رسانه هایی از استقلال لازم برخوردار نیستند؛ به دنبال فعالیت رسانه ای بی طرفانه و به دور سوگیری نیستند و موضع دارند.
با ادامه این روند کم کم روزنامه نگاری ارگانی و تبلیغاتی جای روزنامه نگاری حرفه ای بر مدار واقعیت را می گیرد و آسیب این وضعیت فقط متوجه عرصه اطلاع رسانی نخواهد بود بلکه ضربات جبران ناپذیری به منافع و حقوق مردم و جامعه و اداره امور مردم وارد می کند.
#روزنامهنگاری_ارگان نه تنها به حل مشکل کمکی نمی کند بلکه در مسیر تقویت مشکل و دوری از درک واقعیت و حل مشکل است. چنین وضعیتی نه به سود ارگان و نه بلکه به سود نهادهای بالادستی است چرا که هیچ گاه تبلیغات، جای واقعیت و خبر را نمی گیرد.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/50627/
رضا غبیشاوی - رسانه های ارگان به رسانه هایی گفته می شود که توسط نهادها و ارگان ها و سازمان های دولتی و حکومتی تاسیس می شوند و هدف از راه اندازی آنها فعالیت تبلیغاتی و روابطعمومی آن دستگاه است البته با ظاهر روزنامهنگاری و رسانه. چنین رسانه هایی از استقلال لازم برخوردار نیستند؛ به دنبال فعالیت رسانه ای بی طرفانه و به دور سوگیری نیستند و موضع دارند.
با ادامه این روند کم کم روزنامه نگاری ارگانی و تبلیغاتی جای روزنامه نگاری حرفه ای بر مدار واقعیت را می گیرد و آسیب این وضعیت فقط متوجه عرصه اطلاع رسانی نخواهد بود بلکه ضربات جبران ناپذیری به منافع و حقوق مردم و جامعه و اداره امور مردم وارد می کند.
#روزنامهنگاری_ارگان نه تنها به حل مشکل کمکی نمی کند بلکه در مسیر تقویت مشکل و دوری از درک واقعیت و حل مشکل است. چنین وضعیتی نه به سود ارگان و نه بلکه به سود نهادهای بالادستی است چرا که هیچ گاه تبلیغات، جای واقعیت و خبر را نمی گیرد.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/50627/
🔸
دست رسانهها را باز بگذاريد
#روزنامهنگاری #حقوقارتباطات
▫️نامه الياس حضرتی، مدير مجموعه رسانهای اعتماد خطاب به علی شمخانی:
▫️نگذاريد هر روز با تذكرات مختلف ما را محدود كنند
▫️در روزهايي كه بسياری از دلسوزان كشور، صاحبنظران و تحليلگران به دنبال يافتن پاسخي براي چگونگي عبور از چالشهای پيش روي كشور هستند، الياس حضرتی، مدير مجموعه رسانهای اعتماد با انتشار نامهای سرگشاده خطاب به علی شمخانی، دبير شورای عالی امنيت ملی تلاش میكند با كنار هم قرار دادن همه گزارههای بنيادينی كه انقلاب اسلامی مردم ايران بر پايههای آن شكل گرفت و توجه ميليونها ايرانی را به خود جلب كرد، نسخه اجرايی موثری برای گذار از اين برهه حساس ارايه كند.
گزارههايی چون ايجاد جريان آزاد رسانهای، دوری از رويكردهای سلبی، انتقال مرجعيت رسانهای از خارج به داخل كشور...
https://tinyurl.com/4mth7sk3
دست رسانهها را باز بگذاريد
#روزنامهنگاری #حقوقارتباطات
▫️نامه الياس حضرتی، مدير مجموعه رسانهای اعتماد خطاب به علی شمخانی:
▫️نگذاريد هر روز با تذكرات مختلف ما را محدود كنند
▫️در روزهايي كه بسياری از دلسوزان كشور، صاحبنظران و تحليلگران به دنبال يافتن پاسخي براي چگونگي عبور از چالشهای پيش روي كشور هستند، الياس حضرتی، مدير مجموعه رسانهای اعتماد با انتشار نامهای سرگشاده خطاب به علی شمخانی، دبير شورای عالی امنيت ملی تلاش میكند با كنار هم قرار دادن همه گزارههای بنيادينی كه انقلاب اسلامی مردم ايران بر پايههای آن شكل گرفت و توجه ميليونها ايرانی را به خود جلب كرد، نسخه اجرايی موثری برای گذار از اين برهه حساس ارايه كند.
گزارههايی چون ايجاد جريان آزاد رسانهای، دوری از رويكردهای سلبی، انتقال مرجعيت رسانهای از خارج به داخل كشور...
https://tinyurl.com/4mth7sk3
روزنامه اعتماد
دست رسانهها را باز بگذاريد
نگذاريد هر روز با تذكرات مختلف ما را محدود كنند
#تاجیکستان؛ محکومیت یک روزنامهنگار به ده سال زندان
نمایندۀ سازمان امنیت و همکاری اروپا در امور آزادی رسانهها از مقامهای تاجیکستان خواسته است که #دلیر_امامعلی، روزنامهنگار، بلاگنویس و هنرپیشۀ ۳۴ سالۀ تاجیک را فوراً آزاد کنند.
دیروز (سهشنبه) اعلام شد که دلیر امامعلی به ۱۰ سال زندان محکوم شده است.
تِرِزا ریبِیرو در تلگرام با تکرار این شعار که #روزنامهنگاری_جنایت_نیست"، گفت که از صدور این حکم، وحشتزده شده و آن را "ضربهای تازه بر آزادی رسانهها در تاجیکستان" میداند.
دلیر امامعلی از کمشمار روزنامهنگاران باقیمانده در تاجیکستان است که مسائل اجتماعی داغ این کشور را در شبکههای اجتماعی مطرح میکرد.
منبع: بی بی سی
///
نمایندۀ سازمان امنیت و همکاری اروپا در امور آزادی رسانهها از مقامهای تاجیکستان خواسته است که #دلیر_امامعلی، روزنامهنگار، بلاگنویس و هنرپیشۀ ۳۴ سالۀ تاجیک را فوراً آزاد کنند.
دیروز (سهشنبه) اعلام شد که دلیر امامعلی به ۱۰ سال زندان محکوم شده است.
تِرِزا ریبِیرو در تلگرام با تکرار این شعار که #روزنامهنگاری_جنایت_نیست"، گفت که از صدور این حکم، وحشتزده شده و آن را "ضربهای تازه بر آزادی رسانهها در تاجیکستان" میداند.
دلیر امامعلی از کمشمار روزنامهنگاران باقیمانده در تاجیکستان است که مسائل اجتماعی داغ این کشور را در شبکههای اجتماعی مطرح میکرد.
منبع: بی بی سی
///
#روزنامهنگاری_دولتینویسی
نوشیروان کیهانی زاده- در آخرین هفته اکتبر 2004 چند «ای ـ میل» از بازدیدکنندگان این تاریخ آنلاین دریافت شد که خواسته بودند توضیح بیشتری درباره روزنامه نگاری «دولتی نویسی» داده شود تا تفهیم شود.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/13983/
//
نوشیروان کیهانی زاده- در آخرین هفته اکتبر 2004 چند «ای ـ میل» از بازدیدکنندگان این تاریخ آنلاین دریافت شد که خواسته بودند توضیح بیشتری درباره روزنامه نگاری «دولتی نویسی» داده شود تا تفهیم شود.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/13983/
//
شارا - شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران
روزنامه نگاری دولتی نویسی - شارا - شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران
شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، نوشیروان کیهانی زاده- در آخرین هفته اکتبر 2004 چند «ای ـ میل» از بازدیدکنندگان این تاریخ آنلاین دریافت شد که خواسته بودند توضیح بیشتری درباره روزنامه نگاری «دولتی نویسی» داده شود تا تفهیم شود.این نگارنده با ذکر…
تلاش #طالبان برای حذف تدریجی و کمهزینه #زنان از رسانههای افغانستان
وضعیت کنونی در افغانستان، تلاشی نظاممند و منسجم برای سرکوب رسانهها و حذف چهرهها، دیدگاهها وتجربیات زنان از فضاهای عمومی را به اثبات میرساند.
واقع امر این است که طالبان علی رغم وعده های دهان پرکن و جذاب برای نمایش چهرهای متفاوت، دشواری #روزنامهنگاری را زیر چتر حاکمیتشان، هر روز بیش از روز گذشته، شدت میبخشند و در این میان زنان روزنامه نگار به دلیل تبعیض جنسیتی، مستعد صدمات و قربانیهای بیشتری هستند.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/50814/
وضعیت کنونی در افغانستان، تلاشی نظاممند و منسجم برای سرکوب رسانهها و حذف چهرهها، دیدگاهها وتجربیات زنان از فضاهای عمومی را به اثبات میرساند.
واقع امر این است که طالبان علی رغم وعده های دهان پرکن و جذاب برای نمایش چهرهای متفاوت، دشواری #روزنامهنگاری را زیر چتر حاکمیتشان، هر روز بیش از روز گذشته، شدت میبخشند و در این میان زنان روزنامه نگار به دلیل تبعیض جنسیتی، مستعد صدمات و قربانیهای بیشتری هستند.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/50814/
#زنتایمز: تلاشی برای حرکت به سوی افغانستانی برابر و عاری از خشونت
بر کمتر کسی پوشیده است که تجربهی نوپای ما در حوزهی #روزنامهنگاری_دیجیتال با وجود تمام چالشها و حاشیهها، فرصتهای بیپیشنهای را در امر دسترسی به اطلاعات به وجود آورده است.
عصر ما، دوران رونق #رسانههای_دیجیتال و گواه این مدعا است که دموکراتیزه شدن و دسترسی فراگیر به اطلاعات برای همگان خاصه برای زنان و دیگر گروههای به حاشیهرانده شده، فرصتهای ویژهای را برای تسهیل اطلاعرسانی، مشاهدهپذیری، مستندسازی و در مواردی حتی دادخواهی خلق کرده است.
به طور مشخص در یک سال گذشته و پس از روی کار آمدن دوبارهی #طالبان در #افغانستان بخش عمدهی فرصتهای کاری در حوزهی رسانه و روزنامهنگاری برای زنان برچیده شد.
#زنان به صورت ساختاری از حضور در حوزههای عمومی خاصه بخشهایی که امکان تمرین عاملیت و مشارکت برابر داشتند کنار زده شده و به نقشهای جنسیتی در حوزهی خصوصی رانده شدند.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/51018/
بر کمتر کسی پوشیده است که تجربهی نوپای ما در حوزهی #روزنامهنگاری_دیجیتال با وجود تمام چالشها و حاشیهها، فرصتهای بیپیشنهای را در امر دسترسی به اطلاعات به وجود آورده است.
عصر ما، دوران رونق #رسانههای_دیجیتال و گواه این مدعا است که دموکراتیزه شدن و دسترسی فراگیر به اطلاعات برای همگان خاصه برای زنان و دیگر گروههای به حاشیهرانده شده، فرصتهای ویژهای را برای تسهیل اطلاعرسانی، مشاهدهپذیری، مستندسازی و در مواردی حتی دادخواهی خلق کرده است.
به طور مشخص در یک سال گذشته و پس از روی کار آمدن دوبارهی #طالبان در #افغانستان بخش عمدهی فرصتهای کاری در حوزهی رسانه و روزنامهنگاری برای زنان برچیده شد.
#زنان به صورت ساختاری از حضور در حوزههای عمومی خاصه بخشهایی که امکان تمرین عاملیت و مشارکت برابر داشتند کنار زده شده و به نقشهای جنسیتی در حوزهی خصوصی رانده شدند.
در ادامه با #شارا همراه باشید:
https://www.shara.ir/view/51018/
Forwarded from عرصههای ارتباطی (Younes Shokrkhah)
Spiral of Silence.pdf
1.8 MB
#روزنامهنگاری🔸مارپیچ سکوت
نقدی بر عملکرد حوزه رسانه کشور در صد روز التهاب؛ با حضور عباس عبدی، اکبر نصراللهی، مسعود کوثری
▫️عصر اندیشه، اسفند ۱۴۰۱
نقدی بر عملکرد حوزه رسانه کشور در صد روز التهاب؛ با حضور عباس عبدی، اکبر نصراللهی، مسعود کوثری
▫️عصر اندیشه، اسفند ۱۴۰۱
Forwarded from کنجکاوی از روزن ارتباطات
✅علوم ارتباطات محاسباتی چیست؟
🔹 #علوم_ارتباطات_محاسباتی، رشتهای میان رشتهای است که نظریهها و روشهای مطالعات ارتباطات، علوم رایانه، آمار و سایر زمینههای مرتبط را با هم ترکیب میکند تا بتواند به مطالعهی پدیدههای ارتباطی با استفاده از ابزارها و تکنیکهای محاسباتی بپردازد.
🔹 یکی از اهداف اصلی این رشته توسعهی روشهایی برای تجزیه و تحلیل دادههای ارتباطی در مقیاس بزرگ است. مانند پستهای رسانههای اجتماعی، مقالات خبری، ایمیلها و...
🔹 پژوهشگران ارتباطات محاسباتی از الگوریتمهای #یادگیری_ماشین، #تحلیل_شبکه، #پردازش_زبان_طبیعی و ابزارهای محاسباتی مختلف برای استخراج اطلاعات معنیدار از این مجموعه دادههای عظیم استفاده میکنند.
🔺به عنوان مثال، #تحلیل_احساسات یک تکنیک رایج است که در علوم ارتباطات محاسباتی است که از آن میتوان برای تجزیه و تحلیل محتوای احساسی دادههای متنی استفاده کرد.
🔹پژوهشگران میتوانند از #الگوریتم های یادگیری ماشین برای طبقهبندی متن به عنوان مثبت، منفی یا خنثی استفاده کنند و سپس تجزیه و تحلیل کنند که چگونه احساسات در زمینههای مختلف، مانند رویدادهای سیاسی یا گرایشهای اجتماعی متفاوت است.
🔹یکی دیگر از زمینههای تحقیق در علوم ارتباطات محاسباتی، تحلیل شبکهای جوامع آنلاین است. با تجزیه و تحلیل ارتباطات بین افراد و گروهها در شبکههای آنلاین، پژوهشگران میتوانند بینشی در مورد رفتار آنلاین و پویاییهای اجتماعی به دست آورند.
🔺به عنوان مثال، آنها میتوانند رهبران افکار و تأثیرگذاران مهم در شبکههای رسانههای اجتماعی را شناسایی کنند و به بررسی نحوهی انتشار اطلاعات از طریق این شبکهها بپردازند.
🔹سایر زمینههای تحقیقاتی در علم ارتباطات محاسباتی شامل #روزنامهنگاری_محاسباتی است؛ یعنی استفاده از روشهای محاسباتی برای تجزیه و تحلیل و تولید محتوای خبری و مطالعه رفتار سیاسی آنلاین. هدف این کار درک چگونگی تأثیرگذاری نگرشها و رفتارهای سیاسی از ارتباطات آنلاین است.
✒️علم ارتباطات محاسباتی فرصتهای جدیدی را برای مطالعه پدیدههای ارتباطی در مقیاس و به دست آوردن بینش در مورد چگونگی شکلدهی ارتباطات به دنیای اطراف ما ارائه میدهد.
🔹 #علوم_ارتباطات_محاسباتی، رشتهای میان رشتهای است که نظریهها و روشهای مطالعات ارتباطات، علوم رایانه، آمار و سایر زمینههای مرتبط را با هم ترکیب میکند تا بتواند به مطالعهی پدیدههای ارتباطی با استفاده از ابزارها و تکنیکهای محاسباتی بپردازد.
🔹 یکی از اهداف اصلی این رشته توسعهی روشهایی برای تجزیه و تحلیل دادههای ارتباطی در مقیاس بزرگ است. مانند پستهای رسانههای اجتماعی، مقالات خبری، ایمیلها و...
🔹 پژوهشگران ارتباطات محاسباتی از الگوریتمهای #یادگیری_ماشین، #تحلیل_شبکه، #پردازش_زبان_طبیعی و ابزارهای محاسباتی مختلف برای استخراج اطلاعات معنیدار از این مجموعه دادههای عظیم استفاده میکنند.
🔺به عنوان مثال، #تحلیل_احساسات یک تکنیک رایج است که در علوم ارتباطات محاسباتی است که از آن میتوان برای تجزیه و تحلیل محتوای احساسی دادههای متنی استفاده کرد.
🔹پژوهشگران میتوانند از #الگوریتم های یادگیری ماشین برای طبقهبندی متن به عنوان مثبت، منفی یا خنثی استفاده کنند و سپس تجزیه و تحلیل کنند که چگونه احساسات در زمینههای مختلف، مانند رویدادهای سیاسی یا گرایشهای اجتماعی متفاوت است.
🔹یکی دیگر از زمینههای تحقیق در علوم ارتباطات محاسباتی، تحلیل شبکهای جوامع آنلاین است. با تجزیه و تحلیل ارتباطات بین افراد و گروهها در شبکههای آنلاین، پژوهشگران میتوانند بینشی در مورد رفتار آنلاین و پویاییهای اجتماعی به دست آورند.
🔺به عنوان مثال، آنها میتوانند رهبران افکار و تأثیرگذاران مهم در شبکههای رسانههای اجتماعی را شناسایی کنند و به بررسی نحوهی انتشار اطلاعات از طریق این شبکهها بپردازند.
🔹سایر زمینههای تحقیقاتی در علم ارتباطات محاسباتی شامل #روزنامهنگاری_محاسباتی است؛ یعنی استفاده از روشهای محاسباتی برای تجزیه و تحلیل و تولید محتوای خبری و مطالعه رفتار سیاسی آنلاین. هدف این کار درک چگونگی تأثیرگذاری نگرشها و رفتارهای سیاسی از ارتباطات آنلاین است.
✒️علم ارتباطات محاسباتی فرصتهای جدیدی را برای مطالعه پدیدههای ارتباطی در مقیاس و به دست آوردن بینش در مورد چگونگی شکلدهی ارتباطات به دنیای اطراف ما ارائه میدهد.
Forwarded from عرصههای ارتباطی (Younes Shokrkhah)
#رخنما
🔸در وصف او که از دهان نهنگ آمد
▫️روزنامهنگاری بدون کاغذ
🔹#حسین_قره
چند روز پیش از این برای #یونس_شکرخواه بزرگداشتی گرفته شد که همه بزرگان رسانه در آن بودند، از خانیکی و رضاییان و یاری تا صدیقی و قاسمی و دیگر نامها که در رسانهها و کار رسانه مطرحاند. (خود این بزرگان به ما آموختند که پسوند و پیشوند و القاب در خبر و انواع آن معنا ندارد، وگرنه همه آنها استادند و اخذ دکترا در یک رشته اقل کاری است که کردهاند)
آن بزرگان در آن روز و بر آن سکو و صحنه جمع شدند و از جایگاه بلند شکرخواه گفتند و او را استاد خود خواندند؛ اگرچه چند دهه یار و رفیق و همکار هم بودند. این مرامی است که دوستان دارند و قدر یکدیگر را میدانند؛ اما شکرخواه در تمام این سالها چه کرد؟ که با جوانی بخشی از روزنامهنگاران گره خورد و پس از آن دو نسل از روزنامهنگاران بخشی از تربیت رسانهایشان را مدیون او هستند. مرده ریگ شکرخواه چیست؟
بازی کردن با اسم نامآوران بعضی مواقع جواب میدهد و گاه در حد یک لطیفه بیمزه باقی میماند ولی اگر بخواهم با نام یونس شکرخواه تصویر بسازم بهواقع او از دهان نهنگ بیرون آمده است، نهنگی که برای جوانان این حرفه ناشناخته و برای مدیرانی که چشم به آینده نداشتند، مشکوک، تاریک و کور بود. او آن زمان از آینده میآمد. آیندهای که زیرساختهایش برای کشور فراهم نبود اما او و دیگرانی که از دل آن نهنگ آمده بودند آن را همچون روز روشن میدیدند که جهان آینده به کدام سمتوسو خواهد رفت و شکل و ابعادش چگونه است.
آن نهنگ و آن جهان آینده که همه جهان و صدالبته روزنامهنگاری و از آن مهمتر اطلاعرسانی را دگرگون خواهد کرد، جهان بر بستر وب بود. او مخالفان بسیاری پیش رو داشت، ناباورانی که به عصر کاغذ و اطلاعرسانی محدود و قطرهچکانی چسبیده و محال بود باور کنند در کمتر از دو دهه هر آدمی در هر گوشه دنیا میتواند یک مرکز اطلاعرسانی از وضعیت خود و دیگری باشد. کسانی که باور داشتند، امکان ندارد بنگاههای خبری بزرگ با وضعیت جدید به رکود و تزلزل کشیده شوند و برای انتقال پیام مجبور باشند تا اطلاعات عادیترین شهروندان را راستی آزمایی کنند و منبع خبر بدانند.
آنچه شکرخواه درسش را میداد و از آن برای دانشجویان و روزنامهنگاران مشتاق آن روزها تصویر میکرد، سالها بعد در موصل تحت اشغال داعش عینیت یافت. "چشم موصل" که نابترین لحظات زندگی و مرگ در این شهر تباه شده را روایت میکرد و یکی از منابع اصلی آگاهی از آن سرزمین تاریخی تحت اشغال شد. سالها بعد از پایان یافتن اشغال موصل معلوم شد چشم موصل "عمر محمد" جوان شجاعی است که در دوران سلطه داعش بر موصل آخرین اخبار و اطلاعات را از این شهر مخابره میکرد و ابعاد هولناک اقدامات داعش را برای جهانیان به رشته تحریر درمیآورد و در شبکههای اجتماعی فیسبوک و توییتر به اشتراک میگذاشت. عمر محمدها و چشم موصلها بارها و بارها در تمامی نقاط از دنیا تکرار شد و ما از چشم آنان جهان را دیدیم که به واقعیت نزدیکتر بود.
دومین اثری که او بر روزنامهنگاران نسل بعد از خود گذاشت، آزاد کردن نوشتن از قیود خسته خبرنویسی "سخت" بود. البته که کسانی دیگر در اشکالی دیگر هم این نکته را گفته بودند؛ اما او نرم نویسی و خبر نرم که با تصویر و تصویرسازی از واقعه آغاز شده جان میگرفت تا با دادهها و اطلاعات سخت، را تئوریزه کرد و سامان داد. بهرهگیری از تخیل تا آنجا که به مستندات خبر جان دهد و واقعیت را مخدوش نکند، نزدیک شدن به سوژه و روایت از زوایای متفاوت از جمله تکنیکهایی بود که او تدریس کرد و به اصول این نوع #روزنامهنگاری تبدیل شد.
یکی دیگر از سرفصلهای کار او فلسفه خبر به معنای پاسخ به چیستی، چرایی و چگونگی پدیده بود. کتابها، گفتوگوها و تحلیلهایش پاسخی به پرسشهای بنیادی این حرفه است. تلاش برای تحقق آزادی بیان فارغ از الفاظ تو خالی دهان پرکن، بخشی از این پروژه بود، چراکه چیستی روزنامهنگاری در هر شکلش مشروط و منوط به تحقق بیان آزادانه و چرخش بدون حبس، حصر و سانسور اطلاعات است.
وگر چو یونس رستی ز حبس ماهی و بحر
بگو که معنی آن بحر و موج و جوش چه بود
این بیت مولانا کاری است که یونس شکرخواه و همنسلان او کردند.
🔸در وصف او که از دهان نهنگ آمد
▫️روزنامهنگاری بدون کاغذ
🔹#حسین_قره
چند روز پیش از این برای #یونس_شکرخواه بزرگداشتی گرفته شد که همه بزرگان رسانه در آن بودند، از خانیکی و رضاییان و یاری تا صدیقی و قاسمی و دیگر نامها که در رسانهها و کار رسانه مطرحاند. (خود این بزرگان به ما آموختند که پسوند و پیشوند و القاب در خبر و انواع آن معنا ندارد، وگرنه همه آنها استادند و اخذ دکترا در یک رشته اقل کاری است که کردهاند)
آن بزرگان در آن روز و بر آن سکو و صحنه جمع شدند و از جایگاه بلند شکرخواه گفتند و او را استاد خود خواندند؛ اگرچه چند دهه یار و رفیق و همکار هم بودند. این مرامی است که دوستان دارند و قدر یکدیگر را میدانند؛ اما شکرخواه در تمام این سالها چه کرد؟ که با جوانی بخشی از روزنامهنگاران گره خورد و پس از آن دو نسل از روزنامهنگاران بخشی از تربیت رسانهایشان را مدیون او هستند. مرده ریگ شکرخواه چیست؟
بازی کردن با اسم نامآوران بعضی مواقع جواب میدهد و گاه در حد یک لطیفه بیمزه باقی میماند ولی اگر بخواهم با نام یونس شکرخواه تصویر بسازم بهواقع او از دهان نهنگ بیرون آمده است، نهنگی که برای جوانان این حرفه ناشناخته و برای مدیرانی که چشم به آینده نداشتند، مشکوک، تاریک و کور بود. او آن زمان از آینده میآمد. آیندهای که زیرساختهایش برای کشور فراهم نبود اما او و دیگرانی که از دل آن نهنگ آمده بودند آن را همچون روز روشن میدیدند که جهان آینده به کدام سمتوسو خواهد رفت و شکل و ابعادش چگونه است.
آن نهنگ و آن جهان آینده که همه جهان و صدالبته روزنامهنگاری و از آن مهمتر اطلاعرسانی را دگرگون خواهد کرد، جهان بر بستر وب بود. او مخالفان بسیاری پیش رو داشت، ناباورانی که به عصر کاغذ و اطلاعرسانی محدود و قطرهچکانی چسبیده و محال بود باور کنند در کمتر از دو دهه هر آدمی در هر گوشه دنیا میتواند یک مرکز اطلاعرسانی از وضعیت خود و دیگری باشد. کسانی که باور داشتند، امکان ندارد بنگاههای خبری بزرگ با وضعیت جدید به رکود و تزلزل کشیده شوند و برای انتقال پیام مجبور باشند تا اطلاعات عادیترین شهروندان را راستی آزمایی کنند و منبع خبر بدانند.
آنچه شکرخواه درسش را میداد و از آن برای دانشجویان و روزنامهنگاران مشتاق آن روزها تصویر میکرد، سالها بعد در موصل تحت اشغال داعش عینیت یافت. "چشم موصل" که نابترین لحظات زندگی و مرگ در این شهر تباه شده را روایت میکرد و یکی از منابع اصلی آگاهی از آن سرزمین تاریخی تحت اشغال شد. سالها بعد از پایان یافتن اشغال موصل معلوم شد چشم موصل "عمر محمد" جوان شجاعی است که در دوران سلطه داعش بر موصل آخرین اخبار و اطلاعات را از این شهر مخابره میکرد و ابعاد هولناک اقدامات داعش را برای جهانیان به رشته تحریر درمیآورد و در شبکههای اجتماعی فیسبوک و توییتر به اشتراک میگذاشت. عمر محمدها و چشم موصلها بارها و بارها در تمامی نقاط از دنیا تکرار شد و ما از چشم آنان جهان را دیدیم که به واقعیت نزدیکتر بود.
دومین اثری که او بر روزنامهنگاران نسل بعد از خود گذاشت، آزاد کردن نوشتن از قیود خسته خبرنویسی "سخت" بود. البته که کسانی دیگر در اشکالی دیگر هم این نکته را گفته بودند؛ اما او نرم نویسی و خبر نرم که با تصویر و تصویرسازی از واقعه آغاز شده جان میگرفت تا با دادهها و اطلاعات سخت، را تئوریزه کرد و سامان داد. بهرهگیری از تخیل تا آنجا که به مستندات خبر جان دهد و واقعیت را مخدوش نکند، نزدیک شدن به سوژه و روایت از زوایای متفاوت از جمله تکنیکهایی بود که او تدریس کرد و به اصول این نوع #روزنامهنگاری تبدیل شد.
یکی دیگر از سرفصلهای کار او فلسفه خبر به معنای پاسخ به چیستی، چرایی و چگونگی پدیده بود. کتابها، گفتوگوها و تحلیلهایش پاسخی به پرسشهای بنیادی این حرفه است. تلاش برای تحقق آزادی بیان فارغ از الفاظ تو خالی دهان پرکن، بخشی از این پروژه بود، چراکه چیستی روزنامهنگاری در هر شکلش مشروط و منوط به تحقق بیان آزادانه و چرخش بدون حبس، حصر و سانسور اطلاعات است.
وگر چو یونس رستی ز حبس ماهی و بحر
بگو که معنی آن بحر و موج و جوش چه بود
این بیت مولانا کاری است که یونس شکرخواه و همنسلان او کردند.