شارا - شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی

روابط‌عمومی؛ #افشاگر ستم یا کمک به حلّ مسأله؟

#محمدعلی_کریمی - استاد عزيز دكتر مهدي محسنيان راد كه عمر خود را براي رشد و قوام پايه‌هاي علوم ارتباطات در ايران گذاشته و از نخستين دانش‌جويان و دانش‌پژوهان اين رشته بوده‌اند، حداقل در يك دهه اخير، سخنان متفاوتي درباره نهاد روابط‌عمومي و كاركرد آن در ايران بيان كرده‌اند. آخرين آن، بيانِ صريح ايشان در مراسم پنجاهمين سالگرد تأسيس انجمن روابط‌عمومي ايران است كه مي‌گويند روابط‌عمومي نداشته‌ايم و فرا روابط‌عمومي داشته‌ايم.

دكتر محسنيان‌راد مدت‌هاست به استناد آيه ۱۴۸ سوره نساء كه به اعلان صداي مردمي كه ستم مي‌بينند اشاره مي‌كند، وظيفه رسانه و روابط‌عمومي را «ديدباني ستم» و همراهي با ستمديدگان براي افشاي ظلمي كه بر آنها رفته است، بيان مي‌كنند. به‌عبارتي، حرف ايشان اين است كه چون روابط عمومي‌ها چنين كاركردي نداشته‌اند، ما روابط‌عمومي نداشته‌ايم و به تبع آن، وجود و فعاليت انجمن‌ها و نهادهاي صنفي مترتب بر موضوع نيز وجاهت ندارد.

آنچه از آموزه‌هاي دكتر نطقي، پايه گذار نهاد روابط‌عمومي در ايران به واسطه نوشته‌ها و كلاس‌هاي دكتر محسنيان‌راد و ساير معلمان فهميديم، اين بود كه كار و مأموريت روابط‌عمومي، آگاه‌سازي و حفاظت از منافع عمومي از راه كار علمي و تعميق‌بخشيدن به تحقيق و پژوهش است كه تنها با استمرار و باور و علاقه به اين حرفه محقق مي‌شود. درست است! به باور «ادوارد برنيز»، كه مرحوم نطقي تحت‌تأثير انديشه‌هاي او بود، “تأمين رضايت مردم”، كارويژه روابط‌عمومي است كه شايد همان سخن نهفته دكتر محسنيان راد از كاركرد روابط عمومي‌ها باشد؛

دكتر نطقي همچنين مي‌نويسد: روابط‌عمومي مدافع سازمان در بيرون و مدافع مردم در داخل سازمان است.

صاحبنظران جهاني و داخلي از جمله مرحوم نطقي، روابط‌عمومي را “عمل مديريتي” مي‌دانند كه بايد همه اهداف خود را با همراه‌كردن و مشاركت‌دادن همه ذي‌نفعان و كاركنان و مشتريان و در يك كلام، مخاطبان خود، تحقق بخشند.

مسلم است كه روابط‌عمومي افشاگري نمي‌كند، بلكه با درك نيازها و مسائل سازمان و مخاطب، به هم‌فهمي و حل مسأله كمك مي‌كند. كاري كه در طول پنجاه سال و صد سال و دويست‌سال اخير، چه با نام و چه بي‌نام روابط‌عمومي انجام داده يا در مسير آن گام زده است. در چه حوزه اي از حوزه هاي كشور مي‌توان گفت كه هيچ كاري انجام نشده يا به تمامي محقق شده است!؟ به باور بنده به عنوان يك كارآموز ارتباطي، تعامل و همكاري رسانه‌ها و روابط‌عمومي در ايران در طول دهه‌هاي اخير، يكي از نمونه هايي است كه در مسير مؤثر و رو به جلويي حركت كرده است؛ اگر چه بايد اذعان كرد كه اين همكاري در مواردي نيز به ناديده‌گرفتنِ حقوق و منافع عمومي و ذبح مسئوليت‌هاي حرفه‌اي نهاد ارتباطي منجر شده است.

اگر ناموفقيت يا عدم حصول دستاوردي مشاهده مي‌شود، مثل بسياري حوزه‌هاي ديگر، محصول عدم حكمراني مطلوب و كارامد است كه اين تنها به روابط‌عمومي محدود نمي‌شود. بايد بررسي كرد كه چه عواملي منجر به خودسانسوري يا لاپوشاني اطلاعات و ميانداري نكردن بين حاكميت و ملت مي‌شود كه روابط‌عمومي را از كاركرد اصلي خود دور مي‌كند.

يادمان باشد روابط‌عمومي مجموعه‌اي از كارهاي كرده و نكرده‌ است كه برآيند آن به ايجاد و تقويت ارتباط با مخاطب دامن مي‌زند.

خوب است استاد گرامي و محترم ما، به‌جاي تأكيد بر افشاگري و ديدباني ستم، از روابط‌عمومي‌ها و نهادهاي صنفي بخواهند گام هاي روشن‌تر و دقيق‌تري به سمت گشودن گره‌هاي ارتباطي بين حاكميت و جامعه بردارند؛ همچنين حاكمان را به توجه و دقت بيشتر به اهميت نقش روابط‌عمومي و ضرورت تحول در شيوه حكمروايي خود فرا بخوانند.

///

181 viewsShara Public Relations, edited 20:52