#grammatika #imlo
❗️Diqqat qiling
Quyidagi holatlarda bir so'zi asosga qo'shib (!) yoziladi:
birakayiga
birato'la
birato'lasi
birdaniga
birhad
birkesar
birlola (naqsh turi)
birnavi
birnikohlilik
biroz
birog'iz
birpas
birqadar
birrav
birsidra
birso'zli
birtalay
birtalaygina
birtaraflama
birtomonlama
birvarakay
birvarakayiga
biryo'la
biryoqlama
birzumda
birzumgina
"O'zbek tili imlo lug'ati" dan
@rustamov_edu
❗️Diqqat qiling
Quyidagi holatlarda bir so'zi asosga qo'shib (!) yoziladi:
birakayiga
birato'la
birato'lasi
birdaniga
birhad
birkesar
birlola (naqsh turi)
birnavi
birnikohlilik
biroz
birog'iz
birpas
birqadar
birrav
birsidra
birso'zli
birtalay
birtalaygina
birtaraflama
birtomonlama
birvarakay
birvarakayiga
biryo'la
biryoqlama
birzumda
birzumgina
"O'zbek tili imlo lug'ati" dan
@rustamov_edu
2👍12❤🔥3⚡1
#grammatika #imlo
❗️Diqqat qiling
Quyidagi holatlarda bir so'zi chiziqcha bilan (!) ajratib yoziladi:
bir-bir
bir-biriga
bir-biroviga
birga-bir
birin-ketin
birin-sirin
birma-bir
biron-bir
birov-birovdan
bir-u bir
"O'zbek tili imlo lug'ati" dan
@rustamov_edu
❗️Diqqat qiling
Quyidagi holatlarda bir so'zi chiziqcha bilan (!) ajratib yoziladi:
bir-bir
bir-biriga
bir-biroviga
birga-bir
birin-ketin
birin-sirin
birma-bir
biron-bir
birov-birovdan
bir-u bir
"O'zbek tili imlo lug'ati" dan
@rustamov_edu
3👍7
#grammatika #imlo
❗️Diqqat qiling
Quyidagi holatlarda bir so'zi ajratib (!) yoziladi:
bir boshdan
bir daf'a
bir dam
bir dastakli
bir haftalik
bir hijoli
bir ismli
bir jildli
bir karra
bir kun
bir ko'zlik
bir lahza
bir mahal
bir ma'noli
bir me'yorda
bir narsa
bir necha
bir nima
bir onda
bir ovozdan
bir ovozli
bir og'izdan
bir payt
bir qator
bir qavatli
bir qiymatli
bir qiyofali
bir qiyomda
bir safar
bir tipli
bir tomonli
bir tusda
bir uyli
bir xilda
bir xilgi
bir xonali
bir yashar
bir yelkali
bir yillik
bir yoq
bir yoqqa
bir zamon
bir o'qli
"O'zbek tili imlo lug'ati" dan
@rustamov_edu
❗️Diqqat qiling
Quyidagi holatlarda bir so'zi ajratib (!) yoziladi:
bir boshdan
bir daf'a
bir dam
bir dastakli
bir haftalik
bir hijoli
bir ismli
bir jildli
bir karra
bir kun
bir ko'zlik
bir lahza
bir mahal
bir ma'noli
bir me'yorda
bir narsa
bir necha
bir nima
bir onda
bir ovozdan
bir ovozli
bir og'izdan
bir payt
bir qator
bir qavatli
bir qiymatli
bir qiyofali
bir qiyomda
bir safar
bir tipli
bir tomonli
bir tusda
bir uyli
bir xilda
bir xilgi
bir xonali
bir yashar
bir yelkali
bir yillik
bir yoq
bir yoqqa
bir zamon
bir o'qli
"O'zbek tili imlo lug'ati" dan
@rustamov_edu
3⚡5👍2
🎓 O‘qituvchilar aslida nimalarga muhtoj?
Ko‘pchilik o‘qituvchilar bu kasbga maqsad va mehr bilan kirishadi. Ammo ular uchun zarur bo‘lgan muhim asil ehtiyojlar — rejalashtirishga vaqt, adolatli ish yuki, rahbariyat yordami — turli yuzaki “qadrlash” ishoralari bilan almashtirilganda, bu maqsad so‘nib boradi.
🔻 O‘zbekistonlik o‘qituvchini charchatadigan omillar:
Har xil obodonlashtirish va xo‘jalik ishlari
Asossiz tekshiruvlar va "ko‘rgazmabop" tadbirlar
Majburiy “ko‘ngilli” obuna va xarajatlar
Rasmiyatchilikka asoslangan malaka oshirish kurslari
Tashqaridan bosim: “reyting uchun” bajariladigan ortiqcha vazifalar
🟢 O‘qituvchilarga aslida nima kerak?
Adolatli maosh
Yordamchi va tushunadigan rahbar
Ish va hayot muvozanati
Muammoli o‘quvchilarga nisbatan qo‘llab-quvvatlash
Rejalashtirish va hamkorlik uchun vaqt
Hurmat va qadrlash
Bajarilishi mumkin bo‘lgan ish hajmi
🧠 RAND’ning 2023-yilgi xalqaro tadqiqotiga ko‘ra, o‘qituvchilarning kasbni tark etishining asosiy sabablari — haddan tashqari ish yuki, rejalashtirish uchun vaqt yetishmasligi va mustaqillik cheklanganligi.
🎯 O‘qituvchini bir chashka choy emas, balki tushunish, ishonch va haqiqatda kerakli yordam ushlab qoladi.
📢 Qachonki biz o‘qituvchilarning haqiqiy ehtiyojlarini anglasak — o‘shanda maktabda farovonlik paydo bo‘ladi.
Javlonbek Rustamjonov
@rustamov_edu
Ko‘pchilik o‘qituvchilar bu kasbga maqsad va mehr bilan kirishadi. Ammo ular uchun zarur bo‘lgan muhim asil ehtiyojlar — rejalashtirishga vaqt, adolatli ish yuki, rahbariyat yordami — turli yuzaki “qadrlash” ishoralari bilan almashtirilganda, bu maqsad so‘nib boradi.
🔻 O‘zbekistonlik o‘qituvchini charchatadigan omillar:
Har xil obodonlashtirish va xo‘jalik ishlari
Asossiz tekshiruvlar va "ko‘rgazmabop" tadbirlar
Majburiy “ko‘ngilli” obuna va xarajatlar
Rasmiyatchilikka asoslangan malaka oshirish kurslari
Tashqaridan bosim: “reyting uchun” bajariladigan ortiqcha vazifalar
🟢 O‘qituvchilarga aslida nima kerak?
Adolatli maosh
Yordamchi va tushunadigan rahbar
Ish va hayot muvozanati
Muammoli o‘quvchilarga nisbatan qo‘llab-quvvatlash
Rejalashtirish va hamkorlik uchun vaqt
Hurmat va qadrlash
Bajarilishi mumkin bo‘lgan ish hajmi
🧠 RAND’ning 2023-yilgi xalqaro tadqiqotiga ko‘ra, o‘qituvchilarning kasbni tark etishining asosiy sabablari — haddan tashqari ish yuki, rejalashtirish uchun vaqt yetishmasligi va mustaqillik cheklanganligi.
🎯 O‘qituvchini bir chashka choy emas, balki tushunish, ishonch va haqiqatda kerakli yordam ushlab qoladi.
📢 Qachonki biz o‘qituvchilarning haqiqiy ehtiyojlarini anglasak — o‘shanda maktabda farovonlik paydo bo‘ladi.
Javlonbek Rustamjonov
@rustamov_edu
3❤🔥10⚡2👍2
— Madeline Hunter
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
2❤🔥6👍3
O'tgan safargi viktorinaga nisbatan ishtirokchilar sonida ham, bildirilgan fikrlarda ham o'sish bor ))
Keyingi viktorina Abdulla Qahhor hikoyalari asosida bo'ladi.
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
5👍9
ProEducation | O'zbek tili
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
1👍9🤓3
— Indira Gandi
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
1👍10
👍3
👍2
👍2
ProEducation | O'zbek tili
#grammatika #imlo
❗️Qiqqat qiling
👍 Jonli nutqda tovush almashinish hodisasini ko'p ishlatamiz. Ammo ularning barchasini yozuvda ifodalash kerakmi yoki yo'q – bunga morfologik yozuv tamoyili javob beradi.
Marfologik yozuv tamoyili qanday talaffuz qilishimizga qarab emas, qoidaga ko'ra yozishni talab qiladi. Xususan, yuqoridagi savolda berilgan so'z – mansabparast. Talaffuzda jarangli b o'zidan keyin kelayotgan jarangsiz p ta'sirida p deb talaffuz qilinadi. Ammo undosh tovushlarda tovush almashinishi uchun 2 xil holatgina bor, xolos. Bulardan biri k bilan tugagan so'zlarga g bilan boshlanuvchi qo'shimcha qo'shilsa, g k ga almashadi, ikkinchisi, q bilan tugagan so'zlarga g bilan boshlanuvchi qo'shimcha qo'shilsa, g q ga almashadi.
Qo'shimcha: undosh tovush o'zidan keyin kelayotgan unli ta'sirida ham o'zgarishi mumkin.
Lekin men aytmoqchi bo'lgan holat quyidagicha: biz gapirayotgan vaqtimizda tilimiz o'ziga oson yo'lni tanlaydi va tovushlarni bir-biriga o'xshash holatda talaffuz qiladi. Bu uning dangasaligi sababidan, ba'zida ulgurmay qolganidan. Bizga ma'lumki, tovush paydo bo'lishi uchun o'pkadan chiqayotgan havo uchun til harakatga kelib to'siq yuzaga chiqarishi kerak. Til oldi tovushlarini hosil qilish uchun til jag'ning old qismida harakatlanib, to'siq paydo qilishi kerak. Xuddi til o'rta va til orqa tovushlarida ham shunday. Buni quyidagi so'zlarda aniq payqashimiz mumkin: tog'ga, yog'gan. G' chuqur til orqa, g esa til orqa tovushi hisoblanadi. Mana shu so'zlarni talaffuz qilish vaqtida til juda ham qisqa vaqt ichida bir marta eng chuqur qismini, bir marta orqa qismini harakatga keltirishga ulgurishi kerak. Agar so'zni sekinroq talaffuz qilsak, til bunga ulguradi. Ammo tez gapirgan vaqtimizda ulgurmay qoladi va natijada g' va g tovushlari o'rniga ikkisiga ham yaqin talaffuz qilinadigan q tovushi chiqib ketadi. Bu kabi holatlarga misol juda ko'p.
Xulosa: talaffuz vaqtida undosh tovushlarda yuzaga keladigan tovush almashinish hodisalariga e'tiborli bo'ling. Ularni yuqoridagi usulda tekshirib ko'ring va undosh tovushlar almashinishi mumkin bo'lgan 2 xil holatni yoddan chiqarmang.
Javlonbek Rustamjonov
@rustamov_edu
❗️Qiqqat qiling
Marfologik yozuv tamoyili qanday talaffuz qilishimizga qarab emas, qoidaga ko'ra yozishni talab qiladi. Xususan, yuqoridagi savolda berilgan so'z – mansabparast. Talaffuzda jarangli b o'zidan keyin kelayotgan jarangsiz p ta'sirida p deb talaffuz qilinadi. Ammo undosh tovushlarda tovush almashinishi uchun 2 xil holatgina bor, xolos. Bulardan biri k bilan tugagan so'zlarga g bilan boshlanuvchi qo'shimcha qo'shilsa, g k ga almashadi, ikkinchisi, q bilan tugagan so'zlarga g bilan boshlanuvchi qo'shimcha qo'shilsa, g q ga almashadi.
Qo'shimcha: undosh tovush o'zidan keyin kelayotgan unli ta'sirida ham o'zgarishi mumkin.
Lekin men aytmoqchi bo'lgan holat quyidagicha: biz gapirayotgan vaqtimizda tilimiz o'ziga oson yo'lni tanlaydi va tovushlarni bir-biriga o'xshash holatda talaffuz qiladi. Bu uning dangasaligi sababidan, ba'zida ulgurmay qolganidan. Bizga ma'lumki, tovush paydo bo'lishi uchun o'pkadan chiqayotgan havo uchun til harakatga kelib to'siq yuzaga chiqarishi kerak. Til oldi tovushlarini hosil qilish uchun til jag'ning old qismida harakatlanib, to'siq paydo qilishi kerak. Xuddi til o'rta va til orqa tovushlarida ham shunday. Buni quyidagi so'zlarda aniq payqashimiz mumkin: tog'ga, yog'gan. G' chuqur til orqa, g esa til orqa tovushi hisoblanadi. Mana shu so'zlarni talaffuz qilish vaqtida til juda ham qisqa vaqt ichida bir marta eng chuqur qismini, bir marta orqa qismini harakatga keltirishga ulgurishi kerak. Agar so'zni sekinroq talaffuz qilsak, til bunga ulguradi. Ammo tez gapirgan vaqtimizda ulgurmay qoladi va natijada g' va g tovushlari o'rniga ikkisiga ham yaqin talaffuz qilinadigan q tovushi chiqib ketadi. Bu kabi holatlarga misol juda ko'p.
Xulosa: talaffuz vaqtida undosh tovushlarda yuzaga keladigan tovush almashinish hodisalariga e'tiborli bo'ling. Ularni yuqoridagi usulda tekshirib ko'ring va undosh tovushlar almashinishi mumkin bo'lgan 2 xil holatni yoddan chiqarmang.
Javlonbek Rustamjonov
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
3👍5❤🔥1
— Indira Gandi
Universitetga kirish cho'qqi emas, ingliz tili, ona tili, matematika yoki boshqa fandan biror sertifikatga ega bo'lish cho'qqi emas, toifa imtihonidan o'tish cho'qqi emas. Bu qilgan mehnatlaringiz samarasi va sizning to'g'ri yo'ldan yurayotganingiz belgisi. Yuqoridagilarga allalanib, to'xtab qolmang. Hali oldinda bundan yuqori cho'qqilar kutib turibdi va aniqki, u ham oxirgisi emas!
Javlonbek Rustamjonov
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
3👍13❤🔥1
Anonymous Quiz
52%
To'g'ri
48%
Noto'g'ri
👍4
Anonymous Quiz
57%
To'g'ri
43%
Noto'g'ri
👍4
📚 USTOZLAR FAQAT DARS BERMOQCHI…
Bugungi kunda O‘zbekiston o‘qituvchilari shunchaki dars berish bilan cheklanib qolmayapti. Ular:
- Ko‘p sonli va keraksiz hisobotlar yozadi;
- Tadbir, festival, ko‘rik-tanlovlarga doimiy tayyorlanadi;
- Mahalliy obodonlashtirish ishlariga jalb qilinadi;
- Har xil rasmiy topshiriqlarni “tezlikda” bajaradi;
- Tashkiliy yig‘inlarda ko‘p vaqtini yo‘qotadi;
- Majburiy obuna, chiptalar va hissa to‘lovlar bilan ovora bo‘ladi;
- Va ko‘pincha ishdan keyin ham ishlashga majbur bo‘ladi.
📉 Natijada o‘qituvchi o‘zining eng muhim vazifasi — dars berish, o‘quvchiga sifatli ta’lim berish funksiyasidan uzoqlashadi.
📖 Tadqiqotchi Jon Hattie ta’lim sifatini oshirishda samarali dars berish hal qiluvchi omil ekanini ta’kidlaydi. Lekin ustozni har yoqqa tortayotgan yuklamalar bilan bu qanday amalga oshadi?
❗️ Ustozlar jamiyatda psixolog ham, ijtimoiy xodim ham, madaniyat vakili ham, hatto quruvchi ham bo‘lishga majbur. Ammo bu ularning kasbiy samaradorligini pasaytiradi.
👨🏻🏫 O'qituvchilarga ko‘mak, tushunish va kichik minnatdorchilik kerak.
Yuzlab vazifalarni emas, bitta — muhimini bajaraylik: ta’lim berish.
Javlonbek Rustamjonov
@rustamov_edu
Bugungi kunda O‘zbekiston o‘qituvchilari shunchaki dars berish bilan cheklanib qolmayapti. Ular:
- Ko‘p sonli va keraksiz hisobotlar yozadi;
- Tadbir, festival, ko‘rik-tanlovlarga doimiy tayyorlanadi;
- Mahalliy obodonlashtirish ishlariga jalb qilinadi;
- Har xil rasmiy topshiriqlarni “tezlikda” bajaradi;
- Tashkiliy yig‘inlarda ko‘p vaqtini yo‘qotadi;
- Majburiy obuna, chiptalar va hissa to‘lovlar bilan ovora bo‘ladi;
- Va ko‘pincha ishdan keyin ham ishlashga majbur bo‘ladi.
📉 Natijada o‘qituvchi o‘zining eng muhim vazifasi — dars berish, o‘quvchiga sifatli ta’lim berish funksiyasidan uzoqlashadi.
📖 Tadqiqotchi Jon Hattie ta’lim sifatini oshirishda samarali dars berish hal qiluvchi omil ekanini ta’kidlaydi. Lekin ustozni har yoqqa tortayotgan yuklamalar bilan bu qanday amalga oshadi?
❗️ Ustozlar jamiyatda psixolog ham, ijtimoiy xodim ham, madaniyat vakili ham, hatto quruvchi ham bo‘lishga majbur. Ammo bu ularning kasbiy samaradorligini pasaytiradi.
👨🏻🏫 O'qituvchilarga ko‘mak, tushunish va kichik minnatdorchilik kerak.
Yuzlab vazifalarni emas, bitta — muhimini bajaraylik: ta’lim berish.
Javlonbek Rustamjonov
@rustamov_edu
2⚡8👍2❤🔥1
👍3
Anonymous Quiz
9%
Jamiyat taraqqiyoti uchun shaxsiy qadriyatlar qurbon bo‘lishi kerak.
3%
Maktab bolalari uchun hamma narsani fido qilish kerak.
72%
Inson qadri jamiyat bosimiga bo‘ysunmasligi kerak, axloq me'yorlari har doim ustun turishi lozim.
15%
Sovet tuzumi davrida hukumatga itoat qilish asosiy fazilat edi.
👍4