Albatta, bu esseni ham milliy baholash mezonlari asosida (12 ta band, har biri maksimal 2 ball) sinchiklab, tanqidiy tahlil qilaman. Har bir band uchun ball qo‘yaman va aniq izohlar bilan baholayman. Matnga ob’yektiv yondashiladi, uslub, mazmun va tilga alohida e’tibor qaratiladi.

✳️ 1. Publitsistik uslubga moslik — 1.5 ball
Izoh:
Essening uslubi asosan publitsistik bo‘lsa-da, ayrim joylarda badiiylikka yoki og‘zaki ohangga yaqinlashib ketgan ifodalar mavjud. Masalan:

“Guruch kurmaksiz bo‘lmaganidek...” “Sich ham kuymaydi, kabob ham” “Ot o‘rnini toy bosar”
Bular maqol sifatida mazmunni boyitgan bo‘lsa-da, publitsistik uslubning rasmiy va mulohazali ohangidan chekinish sifatida baholanadi. Shuning uchun to‘liq 2 ball emas, 1.5 ball qo‘yildi.

✳️ 2. Qarashlar va shaxsiy fikr yoritilishi — 2 ball
Izoh:
Muallif ikkala tomonning fikrini yoritgan:
Ota-onalarning kasb tanlovidagi ishtiroki – qistov, ota kasbini tanlashtirish, fikr erkinligining yo‘qligi;
Farzandning mustaqil qaror qabul qilishi – ruhiy salomatlik, qiziqish asosida tanlov.
Shuningdek, shaxsiy pozitsiya aniq: yoshning erkin tanlovi afzal, deb hisoblaydi.

✳️ 3. Dalillar bilan asoslash — 1.5 ball
Izoh:
Dalil sifatida hayotiy misollar bor (“statistik ma’lumotlarga ko‘ra…”), maqollar ham dalil vazifasida ishlatilgan.
Biroq muayyan, konkret hayotiy misollar yoki real statistik ma’lumot manbasi yo‘q. “Bill Geyts aytganidek” degani kuchli nuqta, lekin faktlar noaniq. Dalillash bor, lekin chambarchas va chuqur emas.

✳️ 4. Matn tuzilishi (kirish, asosiy qism, xulosa) — 2 ball
Izoh:
Kirish qismi mavjud va mavzuga kirish yaxshi berilgan.
Asosiy qismda muammo tahlili, pozitsiyalar yoritilgan.
Xulosa esa kuchli, iqtibos bilan yakunlangan. Tuzilma mezoniga to‘liq javob beradi.

✳️ 5. Mantiqiy tuzilish va xatboshilar — 1.5 ball
Izoh:
Xatboshilar mavjud, lekin ayrim abzaslar bir-biriga tutashgan, ya’ni mantiqiy o‘tishlar silliq emas, ba’zan fikrlar to‘satdan o‘zgaradi.
Masalan: “Guruch kurmaksiz bo‘lmaganidek…” gapidan keyin fikr keskin o‘zgaradi. 1-2 mantiqiy-structural uzilish bor.

✳️ 6. Mantiqiy izchillik, takror yo‘qligi — 2 ball
Izoh:
Fikrlar izchil va takrorlarsiz bayon etilgan. Har bir paragraf yangicha nuqtai nazarni ochib beradi. Mantiqiy muvozanat saqlangan.

✳️ 7. Imlo xatolari (orfografiya) — 1 ball
Izoh:
Quyidagi imlo xatolari mavjud:
“Baz’an” – to‘g‘risi “Ba’zan” “Past-u-balanddida” – bu joyda takror harf: “balandida” “maslahati kerak bo‘ladi.Ammo” – oraliqda probel yo‘q
“Fikrlaridan kelib chiqib aytadigan bo‘lsam, ota -onaning…” — “ota -onaning” – probel noto‘g‘ri joylashgan. 3-4 ta xato bo‘lgani uchun 1 ball qo‘yildi.

✳️ 8. Punktuatsiya xatolari (tinish belgilar) — 1 ball
Izoh:
“Barchamizga maʼlumki,bugungi kunda…” — verguldan keyin bo‘sh joy yo‘q
Ko‘plab joylarda verguldan keyin probel qo‘yilmagan: “mushohada,keng”, “fikrlaridan kelib chiqib aytadigan…”
“Zero,Bill Geyts…” – bu yerda ham probel yo‘q
Bu xatoliklar 3-4 o‘rinda uchraydi.

✳️ 9. Qo‘shimchalar bilan bog‘liq xatolar — 2 ball
Izoh:
So‘zlarga grammatik qo‘shimchalar to‘g‘ri qo‘shilgan, “farzandlarining”, “maslahati kerak”, “kamol topish” kabi joylarda grammatik moslik saqlangan. Xatolik aniqlanmadi.

✳️ 10. So‘z qo‘llashdagi uslubiy xatolar — 1.5 ball
Izoh:
Quyidagi holatlar mavjud:
“Dunyoga sog‘lom nigoh bilan qarovchilar” — biroz noaniq va mavhum ifoda.
“O‘zlaring” — bu so‘z egasiz turibdi: “Ota-onalar farzandlarining taqdirlari bilan qiziqyaptilarmi yoki o‘zlaring?” – “o‘zlaring” o‘rniga “o‘zlari bilanmi?” bo‘lishi kerak edi.
“Zehn nishonalari” – ifoda obrazli, lekin mavhum. Shuning uchun 1.5 ball.

✳️ 11. Lug‘at boyligi, ifodalilik — 2 ball
Izoh:
Boy va obrazli tilda yozilgan:
“Sich ham kuymaydi, kabob ham”,
“Tuptoq va suv qorishmasi”,
“Kamolot uchun mushohadali tadbirlar”…
Shuningdek, maqollar, istiora va iqtiboslardan mohirona foydalanilgan.

✳️ 12. Adabiy til me’yori (sheva, jargon, vulgarizm) — 2 ball
Izoh:
Shevaga oid so‘zlar, jargon, parazit so‘zlar yo‘q. Tili adabiy, ifoda toza.

Albatta, quyida siz taqdim etgan ushbu esseni 12 ta milliy baholash mezoni asosida sinchiklab tekshiraman. Har bir mezon bo‘yicha 0 dan 2 gacha ball qo‘yiladi va aniq, asosli izoh beriladi.

✍️ Esse mavzusi:

Tajriba muhimmi yoki yoshlarning zamonaviy bilimlari?
Muallif mavzuni muvozanatli yoritgan, qarama-qarshi pozitsiyalarni keltirgan va o‘z pozitsiyasini aniqlik bilan bildirgan.

📊 Baho va tahlil
1. Publitsistik uslubga moslik — ✅ 2 ball
Izoh:
Matn publitsistik uslub talablariga to‘liq mos. Fikrlar jiddiy, izchil, jamiyat muammosiga oid. So‘zlashuv ohangi yoki ortiqcha badiiylik yo‘q. “Nazdimda”, “fikrimcha”, “zero” kabi so‘zlar uslubiy aniqlik beradi.

2. Qarashlar va shaxsiy fikr yoritilishi — ✅ 2 ball
Izoh:
Muallif ikki tomonning nuqtai nazarini ochib bergan:
Tajribali kadrlar foydasi,
Yoshlardagi zamonaviy ko‘nikmalar ustunligi.
Xulosa qismida shaxsiy pozitsiyasi aniq: sinergiya, ya’ni har ikki qatlam birgalikda ishlashi foydaliroq.

3. Dalillar bilan asoslash — ✅ 2 ball
Izoh:
Esseda hayotiy misollar, maqol, tarixiy kontekst va zamonaviy holatlar asosida fikrlar mustahkamlangan:
“Qari bilganni pari bilmas” (tajriba),
“Chet tillari, texnologiyalar” (yoshlar ustunligi).
Dalillash chuqur va o‘rinli.

4. Matn tuzilishi (kirish, asosiy qism, xulosa) — ✅ 2 ball
Izoh:
Kirish qisqa va mavzuga to‘g‘ridan kirilgan. Asosiy qismda fikrlar ketma-ketlik bilan ochilgan. Xulosa qat’iy, umumlashtiruvchi, yakunlovchi gaplar bilan tugagan.

5. Mantiqiy tuzilish va abzaslar — ✅ 2 ball
Izoh:
Har bir yangi fikr yangi abzasdan boshlanadi. Gaplar bir-biriga mantiqan bog‘langan. Esseni o‘qish oson va fikr oqimi silliq.

6. Mantiqiy izchillik, takror yo‘qligi — ✅ 2 ball
Izoh:
Fikrlar takrorlanmaydi. Har bir paragraf yangi nuqtai nazar yoki chuqurlashtirish olib keladi. Izchillik mukammal.

7. Imlo xatolari (orfografiya) — ✅ 2 ball
Izoh:
Esseda imlo xatosi aniqlanmadi. Harflar, so‘zlar, qo‘shimchalar aniq yozilgan. Har bir gap savodli shaklda qurilgan.

8. Punktuatsiya xatolari (tinish belgilari) — ✅ 2 ball
Izoh:
Vergullar, nuqtalar, so‘zlar orasidagi bo‘shliqlar — barchasi to‘g‘ri qo‘yilgan. Matnda tinish belgilarining tartibli qo‘llanishi esse ohangini mustahkamlaydi.

9. Qo‘shimchalar bilan bog‘liq xatolar — ✅ 2 ball
Izoh:
Grammatik shakllar to‘g‘ri qo‘llangan. Kelishik, son, zamon, egalik affikslari mukammal ishlatilgan.

10. So‘z qo‘llashdagi uslubiy xatolar — ✅ 2 ball
Izoh:
So‘zlar aniq tanlangan. “Immunitet tanqisligi”, “havo sirkulyatsiyasi”, “pand bermoqda” – aniq, chuqur va kontekstga mos ifodalar.

11. Lug‘at boyligi va ifodalilik — ✅ 2 ball
Izoh:
Boy til materialidan foydalanilgan. Maqollar, iboralar, metaforik iboralar (“havo sirkulyatsiyasi”, “jamiyat ichidan darz ketadi”) matnga obrazlilik bag‘ishlagan.

12. Adabiy til me’yori (sheva, jargon, parazit so‘zlar yo‘qligi) — ✅ 2 ball
Izoh:
Hech qanday jargon, sheva yoki begona talaffuzdagi ifoda yo‘q. Matn adabiy tilda, izchil va madaniyatli uslubda yozilgan.

✅ Jami ball: 24 / 24
🏁 Yakuniy baho va tavsiya:
Bu esse yuqori darajadagi yozma nutq namunasi. Mavzu keng, ijtimoiy dolzarb, muallif esa uni fikrlar balansi, dalillar asosida va aniq xulosa bilan bayon qilgan. Tili boy, ifodasi aniq, grammatika va uslub nuqtayi nazaridan nuqsonsiz.

🎉 Baholash mezonlariga ko‘ra – maksimal 24 ball!