👍 O‘qituvchilik: Ko‘zga ko‘rinmas fidoyilik ortida yotgan buyuk mas’uliyat

Ko‘pchilik o‘qituvchini darsda ko‘radi — mehribon, bilimli, sabrli. U sinfda o'quvchilar bilan shug'ullanadi, hazillashadi, savollar beradi, bilim beradi. Ammo aslida o‘qituvchilik – bu faqat ta’lim emas, balki yashirin fidoyilik, tinimsiz izlanish va yurakdan bag'shidalikdir.

🌞 Biz nimani ko'ramiz:

Mehr va energiya: O‘quvchilarga mehr bilan qaraydigan, ularning har bir savoliga iltifot bilan javob beradigan o‘qituvchini ko‘ramiz.

Bilim berish: Har bir darsda o‘qituvchi bilim berishga, tushuntirishga, misollar orqali anglatishga harakat qiladi.

Munosabat: O‘qituvchi har bir o‘quvchi bilan alohida ishlaydi — ularning qiziqishini, holatini tushunishga harakat qiladi.

Tartib va nazorat: Sinfda intizomni saqlab, har bir o‘quvchining darsda ishtirok etishini ta’minlaydi.

🌙 Biz nimani ko'rmaymiz:

Darsga tayyorlanish: Har bir dars ortida o‘nlab sahifalik rejalashtirish, mavzuni tahlil qilish va metodik yechimlar turadi.

Ilmiy izlanish: O‘qituvchi yangi uslublar, o‘qitish metodlari, yosh psixologiyasi va pedagogika bo‘yicha doimiy o‘qib-o‘rganadi.

Resurslarni boshqarish: Darsga kerakli materiallarni yig‘ish, jihozlarni tayyorlash, vaqtni to‘g‘ri rejalashtirish.

O‘z-o‘zini tahlil qilish: Har bir darsdan so‘ng “Qayerda xato qildim? Qanday o'zgartirish qilishim mumkin?” degan savollar bilan o‘z ustida ishlash.

Strategik fikrlash: O‘quvchilarni nafaqat bilimli, balki mustaqil, jamoada ishlay oladigan va ijtimoiy hissiyotga ega shaxs qilib tarbiyalash.

🌟 Xulosa

O‘qituvchi – bu faqat bilim beruvchi emas. U – yo‘l ko‘rsatuvchi, ruhlantiruvchi, tinglovchi, rag‘batlantiruvchi, psixolog, rejalashtiruvchi va o‘zini muntazam rivojlantiruvchi insondir. Uning har bir harakati – ertangi jamiyatning poydevoridir.

Siz fikrimga qoʻshilasizmi?

Javlonbek Rustamjonov

@rustamov_edu

#grammatika #imlo

👍 Diqqat qiling!

Rang bildiruvchi qo'shma sifatlar ikki xil hosil qilinishi mumkin:
1. Rang bildiruvchi so'z + rang so'zi: qizil rang, sariq rang
2. Rang bildirmaydigan so'z + rang so'zi: havorang, jigarrang

Bu qo'shma so'zlarning imlosida diqqatli bo'lish talab etiladi. Chunki rang bildiruvchi so'z va rang so'zi qo'shma so'z hosil qilganda bu ikkisi ajratib (!) yoziladi (qizil rang); rang bildirmaydigan so'z va rang so'zi qo'shma so'z hosil qilganda bu ikkisi qo'shib (!) yoziladi (havorang).

@rustamov_edu

#mumtoz_adabiyot

👍 Qofiya haqida

San'at turlarida jozibadorlik takrorga – ritmga asoslanadi. Ma'lum shakllarning muayyan tartibda takrorlanishi arxitekturada, ma'lum ohanglarning takrori musiqada, ma'lum so'z yoki bo'g'inlarning aynan takrori she'rda ritmni yuzaga keltiradi va inson qulog'iga yoqadigan ohangdoshlikni yuzaga keltiradi.

G'azaldagi bu ohangdoshlik qofiya va radif orqali yuzaga keltiriladi. Radif g'azal baytlarining ortida bir xil takrorlanib keluvchi so'z(lar) hisoblansa, qofiyadosh so'zlar esa muayyan so'zning asosi yoki qo'shimchasidagi takrorga asoslanib ritmni yuzaga keltiradi.

Qaro ko‘zum, kel-u, mardumliq emdi fan qilg‘il,
Ko‘zum qarosida mardum kebi vatan qilg‘il.

Ushbu baytda misralar oxirida aynan takrorlanib kelgan qilg'il radif hisoblansa, fan va vatan so'zlari qofiyadosh so'zlar hisoblanadi.

She'rda qofiyaning tanlovi uning och yoki to'q qofiya ekanligini belgilab beradi. Ya'ni och qofiya g'azal janridan ko'ra sarbast (oq she'r) shaklida ko'proq uchraydi. Och qofiya bu so'z tarkibidagi ayrim bo'g'inlarninggina ohangdoshlik hosil qilishiga asoslanadi. Masalan:

Bugun-chi u qadim yillardan xabar,
Botirlar guvohi – osud uyquda.
Qiziq, Erta Qalbni nima uygʻotar,
Shoir Qoʻngʻirogʻi zanglagan uyda.

Bu yerda “xabar” va “uygʻotar” qisman qofiyadosh boʻlishi mumkin, ammo “uyquda” va “uyda” soʻzlarida jipslik va shaklan tenglik yoʻq. Bittasi uch boʻgʻinli soʻz boʻlsa, ikkinchisi ikki boʻgʻinli.

To'q qofiya esa, tushunganingizdek, to'liq – so'z asos bilan ham, bo'g'inlar soni bilan ham, qo'shimchalar bilan ham tenglik hosil qilgan holda ohangdoshlik yuzaga keltirishi orqali yuzaga keladi. Masalan:

Kishandan uzilgan tafakkur misol,
Ketarsan ummonda ey, yolgʻiz yelkan.
Yomgʻir – poʻrtanalar aylasa ishgʻol,
Tutolsaydim senga shu nozik yelkam.

Javlonbek Rustamjonov

@rustamov_edu

👍 Bilim — bu retseptlar kitobi. Tajriba esa — hayot oshxonasi.

O‘qituvchi sifatida biz har kuni sinfga kiramiz. Dars rejamiz bor, metodimiz bor, nazariyamiz bor... ammo har bir sinf — takrorlanmas bir olam.

Harvard Business Reviewda aytilishicha, tajriba orqali o‘rganish (learning by doing) bilimni 3-4 barobar chuqurroq o‘zlashtirishga olib keladi. Bu ayniqsa o‘qituvchilarga mos tushadi: biz dars beribgina qolmay, har kuni o‘zimiz ham o‘rganamiz.

🎯 Bilim sizga o‘rgatadi:
– Darsni qanday qurish kerak
– Baholash mezonlari qanday bo‘lishi kerak
– O‘quvchi motivatsiyasi nazariy jihatdan qanday boshqariladi

🔥 Tajriba sizga ko‘rsatadi:
– Qachon gapni qisqartirish kerak
– O‘quvchi ko‘zidagi charchoqni qanday payqash
– Darsdagi sukut nimani anglatishini

Va, eng asosiysi — har doim reja bo‘yicha ketavermaslik ham o‘qituvchilikning bir qismidir.

❗️ Amaliy maslahatlar:
1. “Mukammal” darsni kutmang. Harakatdagi dars — eng yaxshi dars.
2. O‘zingizni sinab ko‘ring. Yangi metod? Yangi savol turi? Ularga imkon bering.
3. “Xatolik”ni dushman deb emas, ustoz deb qarang.
4. Har darsdan keyin 1 daqiqa o‘zingizdan so‘rang: Nima ishladi? Nima emas?

👇 Yodda tuting:
Kitoblar – sizga eshikni ko‘rsatadi > Tajriba – o‘sha eshikni ochib kirish > Dars – sizni sinaydi. Ammo aynan shu sinovlar sizni haqiqiy ustozga aylantiradi.

🔁 Shunday ekan:
– Sertifikat oling,
– Malaka oshiring,
– O‘qing, yozing...
Lekin undan ham ko‘proq:
Kiravering sinfga. Savollar bering. Javoblar kuting. Xato qiling. O‘rganing. Takror urinib ko‘ring.

Mo‘jiza — bilim hayotga, g‘oya harakatga aylanganda yuz beradi.

❓Savol: Siz uchun qaysi dars hayotingizdagi eng katta ustoz bo‘lgan? Tajribangizni izohlarda baham ko‘ring! 👇

@rustamov_edu