👍 O‘qituvchilik: Ko‘zga ko‘rinmas fidoyilik ortida yotgan buyuk mas’uliyat

Ko‘pchilik o‘qituvchini darsda ko‘radi — mehribon, bilimli, sabrli. U sinfda o'quvchilar bilan shug'ullanadi, hazillashadi, savollar beradi, bilim beradi. Ammo aslida o‘qituvchilik – bu faqat ta’lim emas, balki yashirin fidoyilik, tinimsiz izlanish va yurakdan bag'shidalikdir.

🌞 Biz nimani ko'ramiz:

Mehr va energiya: O‘quvchilarga mehr bilan qaraydigan, ularning har bir savoliga iltifot bilan javob beradigan o‘qituvchini ko‘ramiz.

Bilim berish: Har bir darsda o‘qituvchi bilim berishga, tushuntirishga, misollar orqali anglatishga harakat qiladi.

Munosabat: O‘qituvchi har bir o‘quvchi bilan alohida ishlaydi — ularning qiziqishini, holatini tushunishga harakat qiladi.

Tartib va nazorat: Sinfda intizomni saqlab, har bir o‘quvchining darsda ishtirok etishini ta’minlaydi.

🌙 Biz nimani ko'rmaymiz:

Darsga tayyorlanish: Har bir dars ortida o‘nlab sahifalik rejalashtirish, mavzuni tahlil qilish va metodik yechimlar turadi.

Ilmiy izlanish: O‘qituvchi yangi uslublar, o‘qitish metodlari, yosh psixologiyasi va pedagogika bo‘yicha doimiy o‘qib-o‘rganadi.

Resurslarni boshqarish: Darsga kerakli materiallarni yig‘ish, jihozlarni tayyorlash, vaqtni to‘g‘ri rejalashtirish.

O‘z-o‘zini tahlil qilish: Har bir darsdan so‘ng “Qayerda xato qildim? Qanday o'zgartirish qilishim mumkin?” degan savollar bilan o‘z ustida ishlash.

Strategik fikrlash: O‘quvchilarni nafaqat bilimli, balki mustaqil, jamoada ishlay oladigan va ijtimoiy hissiyotga ega shaxs qilib tarbiyalash.

🌟 Xulosa

O‘qituvchi – bu faqat bilim beruvchi emas. U – yo‘l ko‘rsatuvchi, ruhlantiruvchi, tinglovchi, rag‘batlantiruvchi, psixolog, rejalashtiruvchi va o‘zini muntazam rivojlantiruvchi insondir. Uning har bir harakati – ertangi jamiyatning poydevoridir.

Siz fikrimga qoʻshilasizmi?

Javlonbek Rustamjonov

@rustamov_edu

#grammatika #imlo

👍 Diqqat qiling!

Rang bildiruvchi qo'shma sifatlar ikki xil hosil qilinishi mumkin:
1. Rang bildiruvchi so'z + rang so'zi: qizil rang, sariq rang
2. Rang bildirmaydigan so'z + rang so'zi: havorang, jigarrang

Bu qo'shma so'zlarning imlosida diqqatli bo'lish talab etiladi. Chunki rang bildiruvchi so'z va rang so'zi qo'shma so'z hosil qilganda bu ikkisi ajratib (!) yoziladi (qizil rang); rang bildirmaydigan so'z va rang so'zi qo'shma so'z hosil qilganda bu ikkisi qo'shib (!) yoziladi (havorang).

@rustamov_edu

#mumtoz_adabiyot

👍 Qofiya haqida

San'at turlarida jozibadorlik takrorga – ritmga asoslanadi. Ma'lum shakllarning muayyan tartibda takrorlanishi arxitekturada, ma'lum ohanglarning takrori musiqada, ma'lum so'z yoki bo'g'inlarning aynan takrori she'rda ritmni yuzaga keltiradi va inson qulog'iga yoqadigan ohangdoshlikni yuzaga keltiradi.

G'azaldagi bu ohangdoshlik qofiya va radif orqali yuzaga keltiriladi. Radif g'azal baytlarining ortida bir xil takrorlanib keluvchi so'z(lar) hisoblansa, qofiyadosh so'zlar esa muayyan so'zning asosi yoki qo'shimchasidagi takrorga asoslanib ritmni yuzaga keltiradi.

Qaro ko‘zum, kel-u, mardumliq emdi fan qilg‘il,
Ko‘zum qarosida mardum kebi vatan qilg‘il.

Ushbu baytda misralar oxirida aynan takrorlanib kelgan qilg'il radif hisoblansa, fan va vatan so'zlari qofiyadosh so'zlar hisoblanadi.

She'rda qofiyaning tanlovi uning och yoki to'q qofiya ekanligini belgilab beradi. Ya'ni och qofiya g'azal janridan ko'ra sarbast (oq she'r) shaklida ko'proq uchraydi. Och qofiya bu so'z tarkibidagi ayrim bo'g'inlarninggina ohangdoshlik hosil qilishiga asoslanadi. Masalan:

Bugun-chi u qadim yillardan xabar,
Botirlar guvohi – osud uyquda.
Qiziq, Erta Qalbni nima uygʻotar,
Shoir Qoʻngʻirogʻi zanglagan uyda.

Bu yerda “xabar” va “uygʻotar” qisman qofiyadosh boʻlishi mumkin, ammo “uyquda” va “uyda” soʻzlarida jipslik va shaklan tenglik yoʻq. Bittasi uch boʻgʻinli soʻz boʻlsa, ikkinchisi ikki boʻgʻinli.

To'q qofiya esa, tushunganingizdek, to'liq – so'z asos bilan ham, bo'g'inlar soni bilan ham, qo'shimchalar bilan ham tenglik hosil qilgan holda ohangdoshlik yuzaga keltirishi orqali yuzaga keladi. Masalan:

Kishandan uzilgan tafakkur misol,
Ketarsan ummonda ey, yolgʻiz yelkan.
Yomgʻir – poʻrtanalar aylasa ishgʻol,
Tutolsaydim senga shu nozik yelkam.

Javlonbek Rustamjonov

@rustamov_edu