Esse baholanganda quyidagi xatolar uchun talabgor ballardan mahrum bo‘ladi – ya’ni yuqoridagi mezon bandlari bo‘yicha pastroq ball qo‘yiladi:
Uslubdan chekinish: Publitsistik uslub talabiga amal qilmaslik, masalan, butunlay badiiy yoki og‘zaki-suhbat ohangida yozish (1-band bo‘yicha ball pasayadi).
Mavzuni to‘liq qamramaslik: Vaziyat yuzasidan berilgan qarama-qarshi qarashlarning birini yoritmaslik yoki umuman shaxsiy fikr bildirmaslik (2-band bo‘yicha ball yo‘qotiladi).
Dalilsiz fikrlar: Berilgan fikrlarni dalillar bilan tasdiqlamaslik yoki noto‘g‘ri/noo‘rin dalillar keltirish (3-band bo‘yicha ball pasayadi).
Tarkibiy qismlarning yetishmasligi: Essening kirish, asosiy yoki xulosa qismlarini yozmaslik yoki juda qisqa/yuzaki yozish (4-band bo‘yicha ball tushadi).
Mantiqiy xatolar va abzas muammolari: Matnda fikrlar oqimi buzilishiga sabab bo‘ladigan mantiqiy tartibsizliklar, gap qurilishidagi xatolar yoki abzaslarga noto‘g‘ri ajratish (5-band uchun ball kamayadi). Xatolar soni oshgan sari ball nolga qarab tushaveradi.
Takror va izchillikning yo‘qligi: Bir fikrni qayta-qayta takrorlash va buning oqibatida matnning mantiqiy izchilligini yo‘qotish (6-band bo‘yicha ball pasayadi).
Imlo xatolari: So‘zlarni xato yozish, imlo qoidalariga rioya qilmaslik – xatolar ko‘paygan sari (masalan, 3 tadan ortsa) ball miqdori pasayaveradi (7-band). Ko‘p sonli orfografik xato 0 ballgacha olib keladi.
Tinish xatolari: Vergul, nuqta va boshqa tinish belgilarini noto‘g‘ri qo‘yish – xatolar 1-2 tadan 7 tadan ortiqqacha oshsa, punktuatsiya uchun ball mos ravishda kamayadi (8-band).
Grammatik qo‘shimcha xatolari: So‘zlarga grammatik qo‘shimchalarni noto‘g‘ri qo‘shish (masalan, kelishik yoki zamon qo‘shimchasini adashtirish) – bu qo‘shimcha qo‘llash bilan bog‘liq xatolar hisoblanib, ular ham 1-2 tadan oshishi bilan ballni tushiradi (9-band).
So‘z qo‘llashdagi xatolar: So‘zlarni noto‘g‘ri tanlash yoki noo‘rin qo‘llash, bir so‘z yoki iborani keraksiz takrorlash, ortiqcha so‘z ishlatish, kerakli so‘zni tashlab ketish, bog‘lovchi va kiritma so‘zlardan noto‘g‘ri foydalanish kabi uslubiy xatolar – bular 10-band mezoniga kiradi va bu xatolar soni ortgan sari ball kamayadi.
Lug‘at boyligining yetishmasligi yoki noto‘g‘ri foydalanish: Tilning ifodaviy vositalaridan umuman foydalanmaslik, esseni sodda va bir xil so‘zlar bilan yozish, yoki aksincha boy ifodalarni o‘rinli-o‘rinsiz qo‘llab notekis uslub yaratish (11-band bo‘yicha ball pasayishiga olib keladi).
Adabiy til me’yoridan chiqish: Matnda adabiy tilga xilof unsurlar – sheva (dialekt) so‘zlari yoki qo‘shimchalari, jargon va varvarizmlar, qo‘pol so‘zlar, keraksiz parazit so‘zlarni ishlatish. Bunday holatlar 1-2 marta uchrasa ham ball kamayadi, ko‘p uchrasa esa 12-banddan 0 ball olinadi.
Yuqoridagi har bir turdagi xato tegishli mezon bandi bo‘yicha belgilangan ballning kamayishiga sabab bo‘ladi. Xato va kamchiliklar qancha ko‘p bo‘lsa, esse umumiy bahosi shuncha past bo‘ladi.
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Telegram
ProEducation | O'zbek tili
Ona tili va adabiyot fanidan yozma ishni baholash mezoni
Baholash mezoniga ko‘ra yozma ishlar 12 ta holat bo‘yicha 0 balldan 2 ballgacha baholanadi. Bunda to‘plash mumkin bo‘lgan maksimal ball 24 ballni tashkil etadi.
Manba: BMBA rasmiy sayti
ProEducation…
Baholash mezoniga ko‘ra yozma ishlar 12 ta holat bo‘yicha 0 balldan 2 ballgacha baholanadi. Bunda to‘plash mumkin bo‘lgan maksimal ball 24 ballni tashkil etadi.
Manba: BMBA rasmiy sayti
ProEducation…
🏆5👍1
Bu jarayonda kim o'zini sinab ko'rmoqchi? Tekin esseyimgizni tekshirtirib berishim mumkin. Imtihondan oldin kamchiliklaringizni bilib to'g'rilab olishingiz uchun yaxshi imkoniyat!
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🎉7👍1
O'qib ko'ring, sizning fikringiz qanday: sun'iy intellekt bergan ball haqlimi yoki yo'q?
Esse mavzu: Globallashuv zamonida ruhiy boylik va material boylik.
Insonning har bir qilgan ishi agar uning xotirjamligini ta’minlamas ekan, undan hech qanday zavq olmaydi. Qalb xotirjamligi esa nafaqat ma’naviy ozuqa, balki moddiyat bilan ham qo’llab-quvvatlanishi kerak. Shu o’rinda savol tug’iladi: globallashuv zamonida qay birining ahamiyati ko’proq – ruhiyat yoki material?
Ruhiyat insonning quvvat manbayi ekanligini psixologlar ko’p bora ta’kidlashadi. Uning qanchalik to’g’ri harakatlanishi insonning hayot yo’lini belgilab beradi. Alisher Navoiy ta’biri bilan aytganda, ko’ngilning to’g’riligi insonni maqsadiga tezroq yetkazadi. Nafaqat bugun, balki o’tmishning istalgan davrida ham bu masala – ruhiy boylik insonning haqiqiy boyligi sifatida birinchi o’ringa qo’yilgan. Inson qalbi har bir qilingan gunoh ishlardan qorayib, keyinchalik o’z xotirjamligini yo'qotadi. Dunyodagi eng og’ir azob vijdon azobi ekanligi ham fikrimizning kichik dalili bo’la oladi. Bu dunyodan ko’z yumishdan avval inson yaqinlaridan rozi-rizolik olishi ham, menimcha, o’z qalbining, vijdonining xotirjamligi uchun va ayni shu pallada inson anglaydiki, ruhning tetikligi eng muhimi ekan.
Kapitalistik tuzumning asosiy qoidasi shuki, ishalamasang, tishlamaysan. Bugun dunyo kapitalizm charxpalagida aylanmoqda va uning har bir bo’lagi bu qonuniyatlarga bo’ysunishga majbur. Inson ijtimoiy mavjudot, ruhini to’yintirish uchun avval qornini to’ydirishi kerak. Kommunizmdan farqli ravishda bozor iqtisodiyoti barchaga birdek raqobat taklif etdi va inson endilikda yashab qolishi uchun kurashga kirishi birlamchi talabga aylandi. Bu kurashning mohiyati esa material boylik bilan bog’liq. Endilikda inson eng kamida qornini to’q tutishi, egnida kiyim bo’lishi uchun moddiyatga e’tibor qaratmasa bo’lmaydi.
Muhokamalarni quyidagi fikrlar bilan xulosalashga harakat qilaman: insonga ruh kiritilmaganda, u tuptoq va suvning qorishmasidan iborat bo’lib qolaverar edi. Lekin ruh joylashishi uchun ham aynan shu qorishma zarur bo’lgan. Bu ikkisi xuddi egizaklardek bir-birini taqozo etadi. Shu sabab globallashuv zamonida inson ham ruhiy, ham moddiy o’sishda bo’lmasa, uning fitratiga putur yetadi.
Javlonbek Rustamjonov
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍9
Quyida siz yuborgan “Globallashuv zamonida ruhiy boylik va material boylik” mavzusidagi esseni 12 bandli milliy baholash mezonlari asosida tahlil qilib, har bir band uchun ball qo‘ydim va izoh berdim. Yakunda esa jami ballni hisoblab berdim. Baholashda adolat, mezonga qat’iy rioya va tilga e’tibor qaratildi.
✳️ 1. Publitsistik uslubga moslik — 2 ball
Izoh: Matn butunlay publitsistik uslubda yozilgan. Uslub – fikr bildiruvchi, mulohazali, rasmiy va jiddiy. Emotsional ifodalar va iqtiboslar ham publitsistik janrga mos. So‘zlashuv yoki badiiy uslubga og‘ish yo‘q.
✳️ 2. Qarashlar va shaxsiy fikr yoritilishi — 2 ball
Izoh: Har ikki qarash ochilgan:
- Ruhiyat tarafdorlari fikri (ko‘ngil, vijdon, tarixiy qarashlar),
- Materialistlar pozitsiyasi (kapitalistik tuzum, moddiy ehtiyoj). Muallifning shaxsiy fikri oxirgi xulosada aniq ifodalangan: “ikkalasi bir-birini to‘ldiradi” degan yakuniy nuqtayi nazar ilgari surilgan.
✳️ 3. Dalillar bilan asoslash — 2 ball
Izoh: Har ikki qarash hayotiy dalillar bilan asoslangan:
- Ruhiy boylik uchun: Navoiydan iqtibos, vijdon azobi, insoniy qadriyatlar;
- Moddiy boylik uchun: kapitalizm qonuniyatlari, bozor iqtisodiyoti, ijtimoiy kurash. Fikrlar real holatlar bilan mustahkamlangan.
✳️ 4. Matn tuzilishi (kirish, asosiy qism, xulosa) — 2 ball
Izoh:
- Kirish qisqacha savol bilan boshlanadi.
- Asosiy qism 2 asosiy paragrafda har ikkala pozitsiyani izohlaydi.
- Xulosa – kuchli falsafiy va yakunlovchi jumlalar bilan tuzilgan. Uch bo‘lim ham mavjud va aniq yoritilgan.
✳️ 5. Mantiqiy tuzilish va xatboshilar — 2 ball
Izoh: Matn xatboshilarga yaxshi ajratilgan, har bir paragraf bir g‘oyani rivojlantiradi. Gaplar mantiqan bog‘langan, o‘qilishi qulay. Gap tuzilishlarida mantiqiy nuqson sezilmaydi.
✳️ 6. Mantiqiy-mazmuniy izchillik, takror yo‘qligi — 2 ball
Izoh: Fikrlar takrorlanmagan, izchil va bosqichma-bosqich bayon qilingan. Har bir paragrafda yangi fikr va nuqtai nazar ilgari surilgan. Takrorlash yo‘q.
✳️ 7. Imlo xatolari (orfografiya) — 1.5 ball
Izoh: Imlo xatolari deyarli yo‘q, ammo quyidagi joylarda kichik imlo xatolari mavjud:
- “ishalamasang, tishlamaysan” — “ishlamasang” bo‘lishi kerak;
- “egizaklardek” — normada “egizaklar kabi” ishlatilsa to‘g‘riroq bo‘lar edi (uslubiy noaniqlik). Bu kamchiliklar 1-2 o‘rinda bo‘lgani uchun 1.5 ball.
✳️ 8. Punktuatsion xatolar (tinish belgilari) — 1.5 ball
Izoh:
- Ba’zi murakkab gaplarda vergul yoki tire ishlatilishi lozim bo‘lgan joylar e’tibordan chetda qolgan;
Masalan: “Ruhiyat insonning quvvat manbayi ekanligini psixologlar ko’p bora ta’kidlashadi” — bu yerda “ekanligini” so‘zidan oldin vergul bo‘lishi mumkin edi. Bunday holatlar 1-2 o‘rinda uchragani uchun 1.5 ball.
✳️ 9. Qo‘shimchalar bilan bog‘liq xatolar — 2 ball
Izoh: Qo‘shimchalar to‘g‘ri ishlatilgan. Kelishik, shaxs, zamon, egalik affikslari grammatik jihatdan to‘g‘ri qo‘llangan. Xatolik kuzatilmadi.
✳️ 10. So‘z qo‘llashdagi uslubiy xatolar — 2 ball
Izoh: So‘zlar o‘rinli tanlangan, noto‘g‘ri so‘z tanlovi yo‘q. “Tuptoq va suv qorishmasi”, “kapitalistik charxpalak” kabi obrazli iboralar juda uslubiy va kuchli chiqqan. Parazit yoki chalkash so‘zlar yo‘q.
✳️ 11. Lug‘at boyligi, ifodalilik — 2 ball
Izoh: Lug‘at boyligi yuqori darajada. Matnda “ko’ngilning to’g’riligi”, “kapitalizm charxpalagi”, “vijdon azobi”, “fitratiga putur yetadi” kabi boy, poetik va falsafiy ifodalar mavjud. Leksik xilma-xillik a’lo.
✳️ 12. Adabiy til me’yori (sheva, jargon, vulgarizm) — 2 ball
Izoh: Matnda shevaga xos so‘zlar, vulgarizm, varvarizm, yoki jargon yo‘q. Tili adabiy me’yorda, toza va rasmiy.
✅ JAMI BALL: 23 / 24
📘 Yakuniy xulosa va tavsiya:
Ushbu esse mazmunan kuchli, uslubiy jihatdan yetuk, tarkibiy jihatdan mukammal yozilgan. Muallif mavzuni keng qamrab olgan, har ikki pozitsiyani tushunarli bayon etgan, o‘z fikrini dalillar bilan asoslagan.
Yagona kamchilik – 1-2 imlo va tinish belgisi xatolari mavjud. Ularni tuzatsangiz, esse to‘liq 24 ball olishga loyiq.
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍13
Kecha o‘tkazilgan so‘rovnomada qatnashgan o‘qituvchilarning 74 foizi “O‘zbekiston o‘z ta’lim modeliga ega bo‘lishi kerak” degan fikrni bildirdi. Bu juda quvonarli holat – demak, biz o‘z tajribamizga, madaniyatimizga, farzandlarimiz tabiatiga mos model haqida jiddiy o‘ylayapmiz.
! Biz Finlyandiya va Yaponiya kabi yondashuvlardan ilhom olsak-da, ularni ko‘r-ko‘rona ko‘chirmasligimiz kerak. Chunki:
Bizda oila va ustozga hurmat boshqacha;
Bizning ijtimoiy sharoit, dars hajmi, bolalarning orzulari – o‘ziga xos;
Har bir maktab, har bir hudud – alohida dunyo.
🔍 O‘ylab ko‘ring:
Siz o‘qituvchi sifatida nimalarni o‘zgartirgan bo‘lardingiz?
O‘zbek modeli deganda nimani tushunasiz?
Bolaga bilim bilan birga qanday fazilatni berishni birinchi o‘ringa qo‘yardingiz?
————————————
Muhokama uchun savol:
Siz O‘zbek ta’lim modelini qanday tasavvur qilasiz?
➡️ Izohlarda fikrlaringizni yozib qoldiring. Ehtimol, aynan sizning taklifingiz ertangi ta’lim uchun g‘oya bo‘lar!
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍8
Anonymous Poll
45%
Temuriylar davrida – madrasalar asosida
18%
Sovet davrida – standartlashtirilgan tizim asosida
27%
Mustaqillikdan keyin – milliy yondashuvlar asosida
13%
Hozirgi islohotlar davrida – xalqaro tajriba asosida
👍3
Agar siz yangi ta’lim tizimini yaratish imkoniga ega bo‘lsangiz, 3 ta asosiy qadam sifatida nimalarni belgilagan bo‘lardingiz?
Yoki:
Siz davlat ta'lim tizimidan, undagi byurokratiyadan qoniqmaysiz va sizda shu tizimdan mustaqil maktab ochish imkoni bor. O'z maktabingizda ta'limni samarali tashkil etish uchun 3 ta asosiy qadamni yozib qoldiring.
Ertangi postda siz yozgan 3 ta eng qiziqarli g‘oyani tahlil qilamiz!
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍5🏆1
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
💯10👍2🏆1
👍17🤩2❤🔥1🏆1
Ba’zi hollarda esse umuman tekshirilmaydi – mazmuni baholanmasdan, avtomatik tarzda belgilangan ball beriladi. Mezon bo‘yicha quyidagi uchta holatda Davlat test markazi essega faqat 2 ball qo‘yadi, batafsil tekshiruv o‘tkazilmaydi:
• Mavzudan chetga chiqqan holda yozilsa. Talabgor umuman boshqa mavzuda yoki berilgan vaziyatdan mutlaqo farqli mazmunda esse yozib topshirgan bo‘lsa, bunday ish mavzuga mos emas deb topiladi va mazmuni tekshirilmaydi. Natijada avtomatik tarzda minimal bal – faqat 2 ball beriladi.
• Hajmi 100 so‘zdan kam bo‘lsa. Essening umumiy hajmi belgilangan minimal miqdordan (100 ta so‘zdan) kichik bo‘lsa, bu ish talab qilingan hajmni bajarmagan hisoblanadi. Bunday holatda ham esse ko‘rib chiqilmaydi va 2 ball bilan baholanadi.
• Ko‘chirma (plagiat) bo‘lsa. Agar yozilgan esse matni boshqa manbadan (kitob, internet, oldingi namunalar) ko‘chirilgani aniqlansa, ya’ni muallifning o‘ziga tegishli emasligi ma’lum bo‘lsa, unday ish müstakil ish deb topilmaydi. Natijada tekshiruvchi bu esseni baholamaydi va unga 2 ball qo‘yadi.
Eslatma: Agar esse umuman yozilmagan bo‘lsa, ya’ni talabgor bo‘sh qoldirgan bo‘lsa, bu ish uchun 0 ball beriladi. Shuning uchun, hattoki kam so‘z yozilgan taqdirda ham, hech narsa yozmaslikdan ko‘ra minimal talablarga javob berishga intilish lozim.
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍9🏆2❤🔥1
Kechagi post ostida izoh yozib qoldirgan barcha o‘qituvchilarimizga katta rahmat! Sizlar bildirgan fikrlar – orzu emas, xalqning talabidir.
Kimdir sinfxonani zamonaviy texnika bilan jihozlamoqchi, kimdir eng yaxshi pedagoglar jamoasini tuzishni xohladi. Boshqa bir o‘qituvchi esa maktabgacha ta’limdan boshlab onalarni tarbiyalashni eng muhim poydevor deb bildi. Yana bir fikrda “nazorat bo‘lmasa, tizim ishlamaydi” degan haqiqat yotibdi.
🔍 Izohlarni umumlashtirsak, quyidagi og‘riqli nuqtalar yaqqol ko‘rinadi:
🎓 O‘qituvchi maqomi va sharoiti: Maosh, motivatsiya, jamoadagi birlik yetarli emas.
🏫 Maktab tizimining uzviyligi yo‘q: Maktabgacha, maktab va ota-ona o‘rtasida aloqa sust.
🎯 Sifatli nazorat yo‘q: Kirish-chiqish imtihonlari, bolaning haqiqiy istagini aniqlash tizimi kerak.
💻 Texnologiyaviy jihozlash orzuga aylangan: Holbuki bu — bugunning zarurati.
Bu orzularni “xayol” deb emas, kelajakning rejasi sifatida ko‘rishimiz kerak. Chunki bu izohlar orqali aniq bo‘ldiki:
🎯 Bugungi ta’limdagi muammo — bilim emas, tizimning bo‘laklarga bo‘linib ketganligida.
——————————————————
❓O‘zbek ta’limidagi eng dolzarb muammoni bartaraf etish uchun birinchi qadam — sizningcha qaysi yo‘nalishda bo‘lishi kerak?
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍6🏆1
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍5🏆1
Barchamizga maʼlumki,bugungi kunda farzandlarining kelajak poydevorini oʻzlari barpo etishini istamaydigan ota -onalar talaygina.Oʻz shaxsiy fikriga ega yoshlargina qaysi manzil eng toʻgʻri yoʻlga boshlashini bilishadi.Bunda ota-onalar farzandlarining taqdirlari bilan qiziqyaptilarmi yoki oʻzlaring? Keling,mavzu yuzasidan mushohada yuritib koʻramiz.
Inson yaralibdiki,mukamallikka intilib yashaydi.Bazʼan hayotning oʻnqur-choʻnqurida,past-u-balanddida insonlarning yaʼni dunyoga sogʻlom nigoh bilan qarovchilarning maslahati kerak boʻladi.Ammo guruch kurmaksiz boʻlmaganidek,baʼzi ota-onalarimiz teran mushohada,keng dunyoqarash kabi mavzulardan uzoqda yashaydilar.Ular farzandlarining iqbolini oʻz shaxsiy manfaati deb biladilar.
Shunday vaziyatlar boʻladiki,"Ot oʻrnini toy bosar" ,qabilida ish tutishadi.Yaʼni rassomchilik yoki sanʼatga qiziquvchi bolani ota kasbi yaʼni huquqshunoslikka yoʻnaltirishadi.Buni kimga qanchalik foydasi bor?
Har bir farzand bitta nihol,bitta taqdir ekanligini hisobga olib, uni oʻz qiziqishlari tomon yoʻnaltirsak,six ham kuymaydi,kabob ham.Yaʼni bu masalada bilim va koʻnikmaga ega boʻlgan har bir aql egasi qay yoʻldan yurishni yaxshi biladi.Statistik maʼlumotlarga qaraganda, insonning sevimli mashgʻuloti bilan shugʻullanishi uning uzoq umr koʻrishiga va ruhiy kasalliklarga chalinmasligiga sabab boʻlar ekan.
Har ikki tomon egalarining fikrlaridan kelib chiqib aytadigan boʻlsam, ota -onaning qistovi ham natija berishi mumkin,biroq bu qurbonliksiz boʻlmaydi.Yosh niholning zehn nishonalari,ichki imkoniyatlari asosida qabul qilgan qarori bu eng yaxshi qaror.
Soʻng soʻz oʻrnida shuni aytmoqchimanki, ilm toliblarining kamoloti uchun tadbirlarimiz mushohadali boʻlsa,kamol topish albatta, boʻladi.Zero,Bill Geyts aytganidek: " Inson sevgan ishida ishlamaydi,balki yashaydi!".
Muallif: Oygul To'xtayeva
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍5✍1🏆1
Albatta, bu esseni ham milliy baholash mezonlari asosida (12 ta band, har biri maksimal 2 ball) sinchiklab, tanqidiy tahlil qilaman. Har bir band uchun ball qo‘yaman va aniq izohlar bilan baholayman. Matnga ob’yektiv yondashiladi, uslub, mazmun va tilga alohida e’tibor qaratiladi.
✳️ 1. Publitsistik uslubga moslik — 1.5 ball
Izoh:
Essening uslubi asosan publitsistik bo‘lsa-da, ayrim joylarda badiiylikka yoki og‘zaki ohangga yaqinlashib ketgan ifodalar mavjud. Masalan:
“Guruch kurmaksiz bo‘lmaganidek...” “Sich ham kuymaydi, kabob ham” “Ot o‘rnini toy bosar”
Bular maqol sifatida mazmunni boyitgan bo‘lsa-da, publitsistik uslubning rasmiy va mulohazali ohangidan chekinish sifatida baholanadi. Shuning uchun to‘liq 2 ball emas, 1.5 ball qo‘yildi.
✳️ 2. Qarashlar va shaxsiy fikr yoritilishi — 2 ball
Izoh:
Muallif ikkala tomonning fikrini yoritgan:
Ota-onalarning kasb tanlovidagi ishtiroki – qistov, ota kasbini tanlashtirish, fikr erkinligining yo‘qligi;
Farzandning mustaqil qaror qabul qilishi – ruhiy salomatlik, qiziqish asosida tanlov.
Shuningdek, shaxsiy pozitsiya aniq: yoshning erkin tanlovi afzal, deb hisoblaydi.
✳️ 3. Dalillar bilan asoslash — 1.5 ball
Izoh:
Dalil sifatida hayotiy misollar bor (“statistik ma’lumotlarga ko‘ra…”), maqollar ham dalil vazifasida ishlatilgan.
Biroq muayyan, konkret hayotiy misollar yoki real statistik ma’lumot manbasi yo‘q. “Bill Geyts aytganidek” degani kuchli nuqta, lekin faktlar noaniq. Dalillash bor, lekin chambarchas va chuqur emas.
✳️ 4. Matn tuzilishi (kirish, asosiy qism, xulosa) — 2 ball
Izoh:
Kirish qismi mavjud va mavzuga kirish yaxshi berilgan.
Asosiy qismda muammo tahlili, pozitsiyalar yoritilgan.
Xulosa esa kuchli, iqtibos bilan yakunlangan. Tuzilma mezoniga to‘liq javob beradi.
✳️ 5. Mantiqiy tuzilish va xatboshilar — 1.5 ball
Izoh:
Xatboshilar mavjud, lekin ayrim abzaslar bir-biriga tutashgan, ya’ni mantiqiy o‘tishlar silliq emas, ba’zan fikrlar to‘satdan o‘zgaradi.
Masalan: “Guruch kurmaksiz bo‘lmaganidek…” gapidan keyin fikr keskin o‘zgaradi. 1-2 mantiqiy-structural uzilish bor.
✳️ 6. Mantiqiy izchillik, takror yo‘qligi — 2 ball
Izoh:
Fikrlar izchil va takrorlarsiz bayon etilgan. Har bir paragraf yangicha nuqtai nazarni ochib beradi. Mantiqiy muvozanat saqlangan.
✳️ 7. Imlo xatolari (orfografiya) — 1 ball
Izoh:
Quyidagi imlo xatolari mavjud:
“Baz’an” – to‘g‘risi “Ba’zan” “Past-u-balanddida” – bu joyda takror harf: “balandida” “maslahati kerak bo‘ladi.Ammo” – oraliqda probel yo‘q
“Fikrlaridan kelib chiqib aytadigan bo‘lsam, ota -onaning…” — “ota -onaning” – probel noto‘g‘ri joylashgan. 3-4 ta xato bo‘lgani uchun 1 ball qo‘yildi.
✳️ 8. Punktuatsiya xatolari (tinish belgilar) — 1 ball
Izoh:
“Barchamizga maʼlumki,bugungi kunda…” — verguldan keyin bo‘sh joy yo‘q
Ko‘plab joylarda verguldan keyin probel qo‘yilmagan: “mushohada,keng”, “fikrlaridan kelib chiqib aytadigan…”
“Zero,Bill Geyts…” – bu yerda ham probel yo‘q
Bu xatoliklar 3-4 o‘rinda uchraydi.
✳️ 9. Qo‘shimchalar bilan bog‘liq xatolar — 2 ball
Izoh:
So‘zlarga grammatik qo‘shimchalar to‘g‘ri qo‘shilgan, “farzandlarining”, “maslahati kerak”, “kamol topish” kabi joylarda grammatik moslik saqlangan. Xatolik aniqlanmadi.
✳️ 10. So‘z qo‘llashdagi uslubiy xatolar — 1.5 ball
Izoh:
Quyidagi holatlar mavjud:
“Dunyoga sog‘lom nigoh bilan qarovchilar” — biroz noaniq va mavhum ifoda.
“O‘zlaring” — bu so‘z egasiz turibdi: “Ota-onalar farzandlarining taqdirlari bilan qiziqyaptilarmi yoki o‘zlaring?” – “o‘zlaring” o‘rniga “o‘zlari bilanmi?” bo‘lishi kerak edi.
“Zehn nishonalari” – ifoda obrazli, lekin mavhum. Shuning uchun 1.5 ball.
✳️ 11. Lug‘at boyligi, ifodalilik — 2 ball
Izoh:
Boy va obrazli tilda yozilgan:
“Sich ham kuymaydi, kabob ham”,
“Tuptoq va suv qorishmasi”,
“Kamolot uchun mushohadali tadbirlar”…
Shuningdek, maqollar, istiora va iqtiboslardan mohirona foydalanilgan.
✳️ 12. Adabiy til me’yori (sheva, jargon, vulgarizm) — 2 ball
Izoh:
Shevaga oid so‘zlar, jargon, parazit so‘zlar yo‘q. Tili adabiy, ifoda toza.
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍6🏆1
📘 Yakuniy baho va tavsiya:
🔹 Ushbu esse mazmunan boy, shaxsiy fikr aniq, va adabiy til me’yorlariga to‘liq mos yozilgan. Yozuvchining asosiy kuchli jihatlari:
O‘quvchining o‘z yo‘lini tanlashiga oid muammoni chuqur tushungan,
Har ikki tomonning fikrini yoritgan,
Lug‘at boyligi va tasviriy tili boy,
Xulosa kuchli va ta’sirli.
🔻 Ammo bahoni tushirgan kamchiliklar:
Imlo va tinish belgilarida sezilarli kamchiliklar (1-bosqichli e’tiborsizlik),
Ayrim uslubiy chalkashliklar (“o‘zlaring”, “zehn nishonalari”) va og‘zaki iboralar,
Ba’zi joylarda fikrlar keskin o‘tgan, mantiqiy bog‘liqlik zaiflashgan.
✅ Yakuniy baho: 20 / 24 ball
🎯 Bu natija “Yaxshi” darajada hisoblanadi. Yozuvchi fikrni mustaqil ifodalashga qodir, ammo stilistika va grammatik e’tiborni kuchaytirsa, bemalol 23–24 ballga erisha oladi.
@rustamov_edu
👍5🏆1
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍8🏆2
Kuningiz xayrli ishlarga toʻla boʻlsin. Fan bilan shugʻullanish, biror yangi bilim oʻrganish yoki oʻrganganlaringiz takrorlash esdan chiqmasin!
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🏆8👍5⚡2
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
Video yakka tartibdagi jonli darsdan yozib olindi. Bir kishi bilan ishlaganim uchun dars ko'proq dialog shaklida bo'lgan. Video manfaatli bo'ladi degan umiddaman.
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
⚡7👍3❤🔥1
Hurmatli obunachilar, imtihonga ham sanoqli kunlar qoldi. Shuning uchun bugun sizlar bilan test yechish bo‘yicha eng zarur jihatlar haqida gaplashamiz. Ayniqsa, grammatikaga oid testlardagi xatoliklar haqida.
Quyidagi tavsiyalar sizga test yechishda aniqlik va ishonch bilan ishlashga yordam beradi. Ayniqsa, attestatsiya yoki malaka testlariga tayyorgarlik ko‘rayotgan bo‘lsangiz – har bir punkt siz uchun muhim.
1. ❗️ Savolni noto'g'ri tushunib olmaslik uchun oxirigacha o‘qing, noto‘g'ri
Ko‘pchilik xatolar testni to‘liq o‘qimaslik natijasida sodir bo‘ladi. Savolni shoshilmasdan, ohang bilan o‘qib chiqing. Ayniqsa:
- "To‘g‘ri yozilgan variantni toping"
- "Xato berilgan variantni belgilang" kabi qarama-qarshi shakllar testni tushunishga ta’sir qiladi.
2. 👁 Javob variantlarini oldindan o‘qimang
Avval savolni o‘qib, o‘zingiz javobni mantiqan taxmin qiling, keyin variantlarga qarang. Bu “chalg‘ituvchi javoblar” ga tuzoqqa tushib qolmaslik uchun samarali usul.
3. 🧩 Variantlarning grammatik mantig'ini tahlil qiling
Gapdagi fe’l, qo‘shimcha, ot yoki bog‘lovchiga qarab uning zamoni, nisbati, yasalish shaklini tekshiring. Grammatik testlar chiroyli gapga emas, grammatik to‘g‘rilikka tayanadi.
4. ⚠️ “Jalb qiluvchi, lekin noto‘g‘ri” variantlarga aldanmang
DTM uslubidagi testlarda ko‘pincha to'g'ridek ko'ringan, lekin noaniq yoki noto‘g‘ri javob variantlari bo‘ladi. Ular sizni shubhada qoldiradi. Agar biror variant sizga “to‘g‘ridek tuyulsa-yu”, aniq qoidaga tayanmasangiz,ko'p ehtimol bu chalg‘ituvchi variant.
5. 📚 Nazariy qoidalarni amaliy misollar bilan mustahkamlang
Agar siz faqat qoidani yod olgan bo‘lsangiz, testda chalg‘ishingiz mumkin. Har bir grammatik qoidani hayotiy misollar bilan mustahkamlab boring. Bu sizga to‘g‘ri tanlov qilishingizga yordam beradi.
6. 🖊 Sintaktik va morfologik tahlilni o‘rganing
Testlar ko‘pincha gapdagi so‘z turkumlarini, gap bo‘laklarini, qo‘shimchalarni, fe’l shakllarini tahlil qilishga asoslanadi. Agar siz gap tuzilishini to'g'ri tahlil qila olsangiz, testlar sizga osonroq ko'rina boshlaydi.
7. 🕐 Har bir savolga ortiqcha vaqt sarflamang
Agar bir savolda ikkilansangiz, “zaxira belgi” qo‘yib o‘tkazib yuboring va keyin unga qayting. Bu vaqtni tejaydi va boshqa savollarni ko‘proq e’tibor bilan ko‘rishga imkon beradi.
8. ✅ Har doim testni umumiy ko‘zdan kechiring
Barcha savollardan so‘ng, agar vaqt bo‘lsa, testni yana bir bor ko‘zdan kechiring. Ayniqsa, bir-biriga o‘xshash savollar, bir xil grammatik qoidaga oid variantlar orqali xatoni tuzatish imkonini beradi.
📌Xulosa
Test — bu sizning bilimingizni tekshiradigan vosita, lekin uni qanday yechishingiz ham muhim.
Agar siz yuqoridagi jihatlarga amal qilsangiz, testlar siz uchun og‘ir emas, aksincha bilimlaringizni to‘g‘ri yo‘naltirish vositasi bo‘ladi.
Doim esda tuting: “Testdagi xato – noto‘g‘ri bilimdan emas, noto‘g‘ri yondashuv sabab kelib chiqadi.”
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍13
O'qib ko'ring, sizning fikringiz qanday: sun'iy intellekt bergan ball haqlimi yoki yo'q?
Mavzu: Ko’plab vatandoshlarimiz davlat tashkilotlarida yoshi katta kadrlardan ko’ra yoshlarning ko’proq bo’lishi kerak ekanini ta’kidlashadi. Bunga boshqa insonlar qarshi chiqib, tajriba muhim ahamiyatga ega ekanini tushuntirishga harakat qiladi.
Har bir davlat tashkilotiga amaldor bo’lib tayinlangan shaxs o’z vatanining rivojiga hissa qo’shishi, uni yuksaltirishga xizmat qilishi kerak. Mamlakatning iqtisodi va uning ijtimoiy holati bizga ma’lum bo’lgan tajribalar va yangi ko’nikmalarning birgalikda qo’llanishi natijasida ijobiy tomonga o’zgarib boradi. Vatan ravnaqi yo’lida qay biri muhim ahamiyatga ega – tajriba yoki yangilik?
Dunyoda biror bozor yo’qki, tajriba kilolab sotiladigan. “Bir tajriba yetti kitobdan afzal” hikmatiga tayanadigan bo’lsak, amaliyotda yillab egallangan ko’nikmalarni o’nlab kitoblardan ham topish mushkul ish bo’lib qoladi. Hukumat kursilarida o’tirgan tajribali kadrlar ma’lum vaziyatlarda qanday chora ko’rishni biladi va bu oqilona qaror chiqarilishiga olib keladi. Qari bilganni pari bilmas. Fikrimcha, boshqaruvda ayrim hollarda tajribaning o’rni ba’zi bilimlardan ko’ra ahamiyatliroq.
Internet asrida taraqqiyotning jadalligi avlodlar almashinuvini ham tezlashtirib yubordi. O’ttiz-qirq yil ilgari yoshi katta inson bilgan ayrim bilimlarni yoshlar ham o’sha yoshga yetganida o’rganishgan bo’lsa, hozirgi yosh avlod o’zidan katta avlodga ko’p jabhada ustozlik qilayotganiga ham guvoh bo’lmoqdamiz. Chet tillarini bilish, zamonaviy texnologiyalardan erkin foydalana olish faktorlari bugunga kelib, kadrlarning yasharishini taqazo etmoqda. Nafaqat hukumat, balki istalgan sohada yoshi katta kadrlar uzoq yillar davomida egallagan tajribalari ayrim muammolarni hal etishda pand bermoqda va mana shu o’rinlarda zamonaviy yechimlar bera oladigan yosh kadrlar bilan bog’liq “immunitet tanqisligi” yuzaga chiqmoqda. Nazdimda, ayrim sohalarda tajriba o’z o’rnini yangi ko’nikmalarga bo’shatib berishi foydadan holi bo’lmaydi. Zero, o’z yoshlarining bilimi va iqtidoriga shubha qilgan jamiyat ichidan darz keta boshlaydi.
Hech bir narsa mutlaqo yomon yoki mutlaqo yaxshi bo’la olmasligini anglagan holda ikki tomonning ham yaxshi sifatlarini birlashtirishdan nafaqat hukumat, balki xalq ham foyda topadi. Ma’lum muddat tajribali kadrlar yangi malakalarni o’zlashtirgan yoshlar bilan birga faoliyat ko’rsatib, keyin o’z o’rnini bo’shatib berishi hukumatda “havo sirkulyatsiyasini” ta’minlabgina qolmay, juda ko’plab muamolarning bevosita yechimi bo’ladi.
Javlonbek Rustamjonov
@rustamov_edu
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍6