Ⓜ️ Roʼyxat

Ro'yxat - ma'lumotlar to'plamini saqlash uchun ishlatiladigan ma'lumot turi.

To'rtburchakli qavs ichida ro'yxat yaratilganda uning barcha elementlari vergul bilan ajratilib yoziladi. ['olma', 'anor', 'gilos']

Ro'yxat massivga o'xshaydi va farqi shundaki massiv o'zida butun va haqiqiy sonlarni saqlaydi, ro'yxat esa boshqa turdagi ma'lumotlarni ham o'zida saqlashi mumkkin.

list() funksiyasi, literallar yoki ro'yxat gneratorlari yordamida ro'yxatlarni tuzish mumkin.

list_funksiyasi = list('pythonuz')
print(list_funksiyasi)
['p', 'y', 't', 'h', 'o', 'n', 'u', 'z']

literal = ['p', 'y', 't', 'h', 'o', 'n']
print(literal)
['p', 'y', 't', 'h', 'o', 'n']

royxat_gneratori = [ord(i) for i in 'pythonuz']
print(royxat_gneratori)
[112, 121, 116, 104, 111, 110, 117, 122]

none = list()
print(none)
[] # boʻsh roʻyxat

Ro'yxat bo'laklari

Ro'yxat bo'laklari ro'yxatdan qiymatlarni olishning yanada rivojlangan usulini taqdim etadi. Ro'yxatni qismlarga ajratish ikki nuqta bilan ajratilgan butun sonlar bilan indekslanadi.

# indeks 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

squares = [4, 9, 16, 25, 36, 49, 64, 81]

2-elelmentdan 6-elementgacha bo'lgan elementlarni chop qiladi.

print(squares[2:6])
[16, 25, 36, 49]

3-elelmentdan 8-elementgacha bo'lgan elementlarni chop qiladi.

print(squares[3:8])
[25, 36, 49, 64, 81]

0-elelmentdan 1-elementgacha bo'lgan elementlarni chop qiladi.

print(squares[0:1])
[4]

4-elementgacha bo'lgan elementlarni chop qiladi.

print(squares[:4])
[4, 9, 16, 25]

4-elelmentdan oxirgi elementgacha bo'lgan elementlarni chop qiladi.

print(squares[4:])
[36, 49, 64, 81]

2 qadam bilan ro'yxatni chop qiladi.Ro'yxatadgi har 2-elementni chop qiladi.

print(squares[::2])
[4, 16, 36, 64]

4-elelmentdan 6-elementgacha bo'lgan har 3-elementlarni chop qiladi.

print(squares[2:6:3])
[16, 49]

Manfiy indeks ro'yxatning oxiridan boshlab hisoblash uchun xizmat qiladi.
1-elelmentdan 7-elementgacha bo'lgan elementlarni chop qiladi.

print(squares[1:-1])
[9, 16, 25, 36, 49, 64]

1-elelmentdan 5-elementgacha bo'lgan elementlarni chop qiladi.

print(squares[1:-3])
[9, 16, 25, 36]

Ro'yxat o'zgarmaydi.Ro'yxatni teskari tartibda chop qiladi.

print(squares[::-1])
[81, 64, 49, 36, 25, 16, 9, 4]

Ro'yxat o'zgaradi.Ro'yxatni teskari tartibda chop qiladi.

squares.reverse()
print(squares)
[81, 64, 49, 36, 25, 16, 9, 4]

@pythonuz

Testlar va mavzular sizga yoqqan bo'lsa dasturlashga qiziqadigan tanishlaringizga yuboring

📝 Tushunmagan savollaringizni izohlarda yozib qoldiring.

@NematilloOchilov - blog

@pythonuz_videos - Python videodarslari

@pythonuz - Python darslari

@pyqt5 - Desktop dasturlash

@phpuz - PHP darslari

@js_uz - Java Script guruhi

@MQLUZ - Savdo robotlarni dasturlash

Ro'yxat funksiyalari va uslublari


royxat = list() # yoki []

# ro'yxat oxiriga element qo'shadi
royxat.append('olma')
print('append', royxat)
append ['olma']

# 2 ta ro'yxatni birlashtiradi
royxat.extend(['uzum', 'qulupnay'])
print('extend', royxat)
extend ['olma', 'uzum', 'qulupnay']


# Ro'yxatning birinchi elementiga 'behi' qiymatini kiriting
royxat.insert(1, 'behi')
print('insert', royxat)
insert ['olma', 'behi', 'uzum', 'qulupnay']


# Ro'yxatdagi 'olma' qiymatiga ega bo'lgan birinchi elementni o'chiradi.
# Agar bunday element mavjud bo'lmasa ValueError xatoligini qaytaradi
royxat.remove('olma')
print('remove', royxat)
remove ['behi', 'uzum', 'qulupnay']


# i-elementni olib tashlaydi va qaytaradi. Agar indeks ko'rsatilmagan
# bo'lsa, oxirgi element o'chiriladi
royxat.pop(0)
print('pop', royxat)
pop ['uzum', 'qulupnay']


# qiymati x bo'lgan elementlar sonini qaytaradi
print('count', royxat.count('uzum'))
count 1


# Ro'yxatni teskari joylashtiradi
royxat.reverse()
print('reverse', royxat)
reverse ['qulupnay', 'uzum']


# Ro'yxatni nusxalaydi
rc = royxat.copy()
royxat.extend(rc)
print('copy', royxat)
copy ['qulupnay', 'uzum', 'qulupnay', 'uzum']


# Ro'yxatni tozalaydi
royxat.clear()
print('clear', royxat)
clear []



alfabit = ['i', 'e', 'i', 'o', 'g', 'l', 'i', 'i', 'u', 'l']

index = alfabit.index('o')
print("birinchi o harfini ro'yxatdagi o'rni: ", index)
birinchi o harfini ro'yxatdagi o'rni: 3

index = alfabit.index('i', 3)
print("Ro'yxatdagi uchinchi i harfi joylashgan o'rni: ", index)
Ro'yxatdagi uchinchi i harfi joylashgan o'rni: 6

index = alfabit.index('i', 2, 8)
print("""Ro'yxatning iikinchi elementidan sakkizinchi elementigacha birinchi i harfi joylashgan o'rni: """, index)
Ro'yxatning ikkinchi elementidan sakkizinchi elementi oralig'idagi
birinchi i harfi joylashgan o'rni: 2



# Ro'yxatni funksiyaga qarab saralash
def funksiya(n):
return n['yili']

majburiy_ixtiyoriy = [
{'GM': 'Nexia', 'yili': 2016},
{'GM': 'Spark', 'yili': 2014},
{'GM': 'Damas', 'yili': 2011},
{'GM': 'Matiz', 'yili': 2015}
]

majburiy_ixtiyoriy.sort(key=funksiya)

print(majburiy_ixtiyoriy)
[{'GM': 'Damas', 'yili': 2011}, {'GM': 'Spark', 'yili': 2014},
{'GM': 'Matiz', 'yili': 2015}, {'GM': 'Nexia', 'yili': 2016}]

Ushbu postni pythonga aloqador guruhlarga yuboring.


https://telegra.ph/file/03234945c42b61c15d5ea.jpg

@pythonuz