Uch daryodan suv ichgan dengiz

Erkin Vohidov “Soʻz latofati” kitobida yozadi:

Oftob chiqdi, quyosh chiqdi, kun chiqdi,
Mehr-u shams-u xurshidi gardun chiqdi.

Bir zamon bolalar uchun aytilgan shu joʻngina va gʻoʻrgina ikki satrning oʻzida quyoshning oltita nomini topasiz! Sanoqni yana davom ettirish mumkin. Olimlar, topib bering, qaysi tilda quyoshning oʻndan ortiq ismi bor! Qaysi tilda osmonni kamalak ranglaridek yetti xil nom bilan ataydilar? Osmon, falak, samo, charx, gardun, fazo, koʻk… Bular dafʼatan xayolga kelganlari xolos! Arsh, davvor, minu singari kam ishlatiladigan xos soʻzlar ham sanalsa roʻyxat yanada uzayadi.

Maʼnodosh soʻzlarimizning koʻpligiga sabab bor. Oʻzbek tili uch daryodan suv ichgan. Diniy, ilmiy, ijtimoiy atamalarimiz asosan arab tilidan, koʻpgina ish qurollarimiz, jomadon, xokandoz, dastshu, jomashu, dazmol, qogʻoz kabi hunarmandlikka oid soʻzlarimiz, shuningdek, yuksak sheʼriy uslubga xos suxanlar fors tilidan kelgan. Lekin bu qatʼiy qoida emas. Aksar holat desak toʻgʻriroq boʻladi. Arab tilidan oʻtgan narsa va buyum nomlari ham tilimizda koʻp: aroba, musallas, istehkom, qalam singari. Shuningdek, fors tilidan kirgan falsafiy atamalar ham talaygina. Javonmard, sarbador, charxi kajraftor, oyinayi Iskandar va hokazo...

Navoiyning soʻz boyligi beqiyos. Sababi hazrat fors tilini qanchalar mukammal bilsalar – oʻz eʼtiroflari boʻyicha: “fors alfozin kishi mendin koʻprak bilmaydur” – arab tilini ham shu qadar barkamol egallaganlar va ularni toʻla istifoda etganlar...

🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube

Xalqaro konferensiyaga maqolalar qabuli boshlandi!

Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat oʻzbek tili va adabiyoti universitetida oʻtkaziladigan “Turkiy xalqlarning maʼnaviy integratsiyasi: tili, adabiyoti va madaniyati” mavzusidagi xalqaro konferensiyaga maqolalar qabuli boshlandi.

Konferensiyaning asosiy yoʻnalishlari:

1️⃣ Turkiy xalqlar adabiyoti va xalq ogʻzaki ijodi masalalari.

2️⃣ Hozirgi turkiy tilshunoslikning dolzarb muammolari.

3️⃣ Madaniyatlararo muloqotda turkiy tillar va tarjimashunoslik.

4️⃣ Turkiy xalqlarning umumiy madaniy merosi.

5️⃣ Madaniy hamkorlikning taʼlim tizimidagi oʻrni: til va adabiyot.

6️⃣ Turkiy tillar taraqqiyoti va zamonaviy lingvodidaktika masalalari.

7️⃣ Turkiy xalqlar adabiyotini oʻqitishda zamonaviy yondashuvlar.

Oʻtkazilish sanasi: 30.05.2025
Maqola qabul qilish tugaydigan muddat: 10.05.2025

Kengroq maʼlumotni axborot xatidan olishingiz mumkin.

🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube

Ziyolilarni ham adashtiradigan so‘zlar | 5️⃣8️⃣-dars | Oʻzbek tilidan savodxonlik darslari

👉 YouTubeʼda koʻrish

🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube

Savodxonlik darslarini koʻringlar deyman-u sizlarga ))

Talaffuzi sabab imlosi qiyinlashgan so‘zlar

“Ibrat farzandlari” loyihasida savodxonlik boʻyicha navbatdagi dars eʼlon qilindi. Lavhada yozishda koʻp xato qilinadigan soʻzlarning maʼno-mazmuni, qoʻllanishi, imlosidagi eʼtiborli jihatlar tushuntirilgan.

Darsda faqat imlo emas, soʻz qoʻllash va tahrir boʻyicha ham maʼlumotlar olasiz.

👉 youtu.be/5uzuFcRB9lA

🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube

Turk tilidan milliy sertifikatga tayyorlanayotganlar diqqatiga!

Hilol Edu til markazi milliy sertifikat boʻyicha sinov imtihoni oʻtkazyapti ekan.

Sinov imtihoni yordamida bilim va koʻnikmalaringizga tashqaridan baho bera olasiz. Oʻzim ham bunday imtihonda qatnashganman, natijasi yaxshi boʻlgan.

👉 Qiziqqanlar uchun batafsil

🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube

Agar doʻstingga otingni bersang, avaylashini uqtirma.

Boshqird maqoli

🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube

Yolgʻoningdan emas, meni unga ishontirganingdan hafsalam pir boʻldi.

Boshnoq maqoli

🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube

​​Yogʻ boʻlmasa, chalpak qil, un boʻlmasa — patir

Sh. Shomaqsudov va Sh. Shorahmedov muallifligidagi “Hikmatnoma. Oʻzbek maqollarining izohli lugʻati”da maqolning tarixi haqida shunday deyiladi:

Bu maqol xalq oʻrtasida yuradigan bir latifadan kelib chiqqan: «Bir maqtanchoq odam oʻz odatiga koʻra choyxonada maqtanib oʻtirgan ekan, bolasi kelib: “Dada, uyda yogʻ tamom boʻlibdi, yogʻ olib berarmishsiz”, debdi. Shunda dadasi: “Bor, onangga borib ayt, yogʻ boʻlmasa, chalpak qilsin!” degan ekan. Oʻgʻli: “Iye, dada, chalpak qilishga uyda un yoʻq-ku!” debdi. Haligi odam atrofdagilarga sir boy bermaslik, oʻz mavqeini saqlash uchun: “Un boʻlmasa, patir qila qolsin”, degan ekan, choyxonadagi odamlar xoxolab kulib yuborishibdi».

Mazkur maqolni quruq maqtanchoq odamlarga nisbatan istehzo bilan aytadilar.

🔄 Mavzuga aloqador:
🔹 Bir balosi boʻlmasa, shudgorda quyruq na qilur?
🔹 Dunyoni suv olsa, oʻrdakka nima gʻam?
🔹 Men nima deyman-u, qoʻbizim nima deydi?!
🔹 Notavon koʻngilga qoʻtir jomashov
🔹 Oʻgʻil yeb oʻrga ketar, qiz yeb qirga ketar
🔹 Qazisan, qartasan, asl zotingga tortasan
🔹 Qudaning oshi bilan qudagʻayni siylabdi

🌐 Sayt 🛜 Telegram ▶️ YouTube