Қай бири тўғри?
Anonymous Quiz
26%
Сай-ҳаракат | Say-harakat
11%
Сайъ-ҳаракат | Sayʼ-harakat
43%
Саъй-ҳаракат | Saʼy-harakat
20%
Саъйи ҳаракат | Saʼyi harakat
👍3
Барча мўмин-мусулмонларга Рамазон қутлуғ бўлсин!
Аллоҳ таоло тутаётган рўзаларимизни қабул қилиб, гуноҳларимизни кечирсин.
Рамазондан ҳам руҳан, ҳам жисман тозариб, покланиб чиқишимизни насиб этсин.
@oriftolib
Аллоҳ таоло тутаётган рўзаларимизни қабул қилиб, гуноҳларимизни кечирсин.
Рамазондан ҳам руҳан, ҳам жисман тозариб, покланиб чиқишимизни насиб этсин.
@oriftolib
🔥1
“Ramazon” soʻzining maʼnosi nima?
Ramazon qamariya yil hisobida toʻqqizinchi oyning nomidir. Ramazon soʻzi arabcha ramzau oʻzagidan olingan va lugʻatda oʻta issiq maʼnosini bildiradi.
Ramazon soʻzining oʻzagi boʻlgan ramz soʻzi esa qizimoq, qizib choʻgʻ boʻlmoq, kuydirmoq kabi maʼnolarni beradi.
Ulamolar bu lugʻaviy maʼnoni voqelik va balogʻat ilmi nuqtayi nazaridan sharhlaganlar. Ramazon voqelikda roʻza tutish ilk dafʼada oʻta issiq vaqtga toʻgʻri kelganini bildiradi. Balogʻat ilmiga koʻra esa, xuddi issiq maʼdanning zangini kuydirganidek Ramazon ham uning roʻzasini tutganlarning gunohlarini kuydirib, oʻzlarini sayqallab poklaydi degan mazmunga ega.
@oriftolib
Ramazon qamariya yil hisobida toʻqqizinchi oyning nomidir. Ramazon soʻzi arabcha ramzau oʻzagidan olingan va lugʻatda oʻta issiq maʼnosini bildiradi.
Ramazon soʻzining oʻzagi boʻlgan ramz soʻzi esa qizimoq, qizib choʻgʻ boʻlmoq, kuydirmoq kabi maʼnolarni beradi.
Ulamolar bu lugʻaviy maʼnoni voqelik va balogʻat ilmi nuqtayi nazaridan sharhlaganlar. Ramazon voqelikda roʻza tutish ilk dafʼada oʻta issiq vaqtga toʻgʻri kelganini bildiradi. Balogʻat ilmiga koʻra esa, xuddi issiq maʼdanning zangini kuydirganidek Ramazon ham uning roʻzasini tutganlarning gunohlarini kuydirib, oʻzlarini sayqallab poklaydi degan mazmunga ega.
@oriftolib
👍1
Қай бири тўғри?
Anonymous Quiz
12%
Намоян бўлди | Namoyan boʻldi
79%
Намоён бўлди | Namoyon boʻldi
8%
Номоён бўлди | Nomoyon boʻldi
👍3😱2
Тинч океан
Бу океан номини ёзишда кўп хато қиламиз. Ўзим ҳам Тинч океани деб ёзиш хатолигини билгунимга қадар шундай ёзардим. Нега Тинч океан деган сўз тўғри?
Тинч сўзи сифат саналади ва сифатловчидан кейинги от эгалик қўшимчасини олмайди. Масалан, яшил дафтар, катта китоб каби бирикмаларни яшил дафтари, катта китоби демаймиз. Бу шаклда ишлатадиган бўлсак, олдинроқда эгалик қўшимчаси талаб этадиган от ёки отлашган сўз керак:
Ўқувчининг яшил дафтари бор.
Агар от тушиб қоладиган бўлса ҳам, унинг борлигини мазмундан билиб турамиз:
Яшил дафтари бор.
Демак, кимнингдир яшил дафтари бор.
Юқоридаги жумлаларда дафтар сўзидаги эгалик қўшимчасини ўқувчи сўзи ёки гапда акс этмаган яширин эга талаб қиляпти. Агар эга бўлмаса, эгалик қўшимчаси ҳам керак эмас.
Тинч океан сўзи инглиз тилида Pacific Ocean, русчада Тихий океан бўлади. Ҳар икки тилда ҳам тинч сўзи сифат бўлиб келяпти. Демак, Тинч номли океан деган мазмун англашилмаяпти.
Тинч океан бирикмаси қандай океан? сўроғига жавоб бўлади. Эътибор берсангиз, Шимолий Муз океани номида шимолий сўзи сифат бўлса-да, ундан кейин муз сўзи келяпти. Муз от сўз туркумига мансуб ва ундан кейинги сўз эгалик қўшимчаси олиши – тўғри.
Нимагадир Жанубий океан номида Тинч океандаги каби хатога йўл қўймаймиз. Уни Жанубий океани деб атамаймиз.
Агар Тинч океани дейишни тўғри деб қабул қиладиган бўлсак, Жанубий океанни Жанубий океани, Қора денгизни Қора денгизи дейишимиз керак. Бу эса ўзбек тили нуқтаи назаридан хатодир.
Тинч океани дейиш жуда урф бўлган. Ҳатто ўзбекча Википедия ҳам, Google ҳам бу иборада хатога йўл қўяди. Бироқ миллий энциклопедияда уммон номи тўғри ёзилган: Тинч океан.
📌 Демак:
Тинч океан ✅
Тинч океани ❌
@oriftolib
Бу океан номини ёзишда кўп хато қиламиз. Ўзим ҳам Тинч океани деб ёзиш хатолигини билгунимга қадар шундай ёзардим. Нега Тинч океан деган сўз тўғри?
Тинч сўзи сифат саналади ва сифатловчидан кейинги от эгалик қўшимчасини олмайди. Масалан, яшил дафтар, катта китоб каби бирикмаларни яшил дафтари, катта китоби демаймиз. Бу шаклда ишлатадиган бўлсак, олдинроқда эгалик қўшимчаси талаб этадиган от ёки отлашган сўз керак:
Ўқувчининг яшил дафтари бор.
Агар от тушиб қоладиган бўлса ҳам, унинг борлигини мазмундан билиб турамиз:
Яшил дафтари бор.
Демак, кимнингдир яшил дафтари бор.
Юқоридаги жумлаларда дафтар сўзидаги эгалик қўшимчасини ўқувчи сўзи ёки гапда акс этмаган яширин эга талаб қиляпти. Агар эга бўлмаса, эгалик қўшимчаси ҳам керак эмас.
Тинч океан сўзи инглиз тилида Pacific Ocean, русчада Тихий океан бўлади. Ҳар икки тилда ҳам тинч сўзи сифат бўлиб келяпти. Демак, Тинч номли океан деган мазмун англашилмаяпти.
Тинч океан бирикмаси қандай океан? сўроғига жавоб бўлади. Эътибор берсангиз, Шимолий Муз океани номида шимолий сўзи сифат бўлса-да, ундан кейин муз сўзи келяпти. Муз от сўз туркумига мансуб ва ундан кейинги сўз эгалик қўшимчаси олиши – тўғри.
Нимагадир Жанубий океан номида Тинч океандаги каби хатога йўл қўймаймиз. Уни Жанубий океани деб атамаймиз.
Агар Тинч океани дейишни тўғри деб қабул қиладиган бўлсак, Жанубий океанни Жанубий океани, Қора денгизни Қора денгизи дейишимиз керак. Бу эса ўзбек тили нуқтаи назаридан хатодир.
Тинч океани дейиш жуда урф бўлган. Ҳатто ўзбекча Википедия ҳам, Google ҳам бу иборада хатога йўл қўяди. Бироқ миллий энциклопедияда уммон номи тўғри ёзилган: Тинч океан.
📌 Демак:
Тинч океан ✅
Тинч океани ❌
@oriftolib
👍6
Soʻngi yoki soʻnggi?
Oxiri ng harfi bilan tugagan va qoʻshimcha qoʻshilgan soʻzlarni yozishda chalkashliklarga yoʻl qoʻyiladi. Masalan, soʻngi – soʻnggi, tongi – tonggi. Bunga asosiy sabab – ng tovushini ikkita harf bilan ifodalash. Bitta tovushni yozuvda ikkita harf bilan ifodalash shunaqa muammolarni keltirib chiqaradi.
Xoʻsh, adashmaslik uchun nima qilish kerak? Masalaning mohiyatini anglab olish uchun baʼzi qoidachalarga amal qilsak boʻldi:
1️⃣ Ng ni bitta harf deb tasavvur etish kerak.
2️⃣ Ng bilan tugagan soʻzni alohida ajratib olib, unga qaysi qoʻshimcha qoʻshilayotganini aniqlash zarur.
3️⃣ Ng bilan tugagan soʻzlar oʻrniga ularning sinonimlarini xayolan qoʻyib koʻrsa boʻladi.
📌 Masalan:
Darsning soʻngi. Bu xuddi darsning boshlanishi deganga oʻxshash birikma. Boshlanish soʻzidan keyin bitta -i egalik qoʻshimchasi qoʻshilyapti. Soʻng soʻzidan keyin ham bitta qoʻshimcha bor, demak, soʻng + i = soʻngi boʻladi.
Endi sinonim bilan alishtirib koʻramiz. Soʻng soʻziga oxir soʻzi sinonim. Darsning oxiri birikmasidagi oxir soʻzi oʻrniga soʻngni qoʻyamiz: darsning soʻngi.
Soʻnggi imkoniyat. Bu xuddi oldingi imkoniyat deganga oʻxshash birikma. Oldin soʻzidan keyin -gi soʻz yasovchi qoʻshimchasi qoʻshilyapti. Soʻng soʻzidan keyin ham shu qoʻshimcha turibdi, demak, soʻng + gi = soʻnggi boʻladi.
Endi maʼnodosh soʻzdan foydalanamiz. Soʻng soʻziga oxir soʻzi sinonim. Oxirgi imkoniyat birikmasidagi oxir soʻzi oʻrniga soʻngni qoʻyamiz: soʻnggi imkoniyat.
@oriftolib
Oxiri ng harfi bilan tugagan va qoʻshimcha qoʻshilgan soʻzlarni yozishda chalkashliklarga yoʻl qoʻyiladi. Masalan, soʻngi – soʻnggi, tongi – tonggi. Bunga asosiy sabab – ng tovushini ikkita harf bilan ifodalash. Bitta tovushni yozuvda ikkita harf bilan ifodalash shunaqa muammolarni keltirib chiqaradi.
Xoʻsh, adashmaslik uchun nima qilish kerak? Masalaning mohiyatini anglab olish uchun baʼzi qoidachalarga amal qilsak boʻldi:
1️⃣ Ng ni bitta harf deb tasavvur etish kerak.
2️⃣ Ng bilan tugagan soʻzni alohida ajratib olib, unga qaysi qoʻshimcha qoʻshilayotganini aniqlash zarur.
3️⃣ Ng bilan tugagan soʻzlar oʻrniga ularning sinonimlarini xayolan qoʻyib koʻrsa boʻladi.
📌 Masalan:
Darsning soʻngi. Bu xuddi darsning boshlanishi deganga oʻxshash birikma. Boshlanish soʻzidan keyin bitta -i egalik qoʻshimchasi qoʻshilyapti. Soʻng soʻzidan keyin ham bitta qoʻshimcha bor, demak, soʻng + i = soʻngi boʻladi.
Endi sinonim bilan alishtirib koʻramiz. Soʻng soʻziga oxir soʻzi sinonim. Darsning oxiri birikmasidagi oxir soʻzi oʻrniga soʻngni qoʻyamiz: darsning soʻngi.
Soʻnggi imkoniyat. Bu xuddi oldingi imkoniyat deganga oʻxshash birikma. Oldin soʻzidan keyin -gi soʻz yasovchi qoʻshimchasi qoʻshilyapti. Soʻng soʻzidan keyin ham shu qoʻshimcha turibdi, demak, soʻng + gi = soʻnggi boʻladi.
Endi maʼnodosh soʻzdan foydalanamiz. Soʻng soʻziga oxir soʻzi sinonim. Oxirgi imkoniyat birikmasidagi oxir soʻzi oʻrniga soʻngni qoʻyamiz: soʻnggi imkoniyat.
@oriftolib
🔥12👍4
👍5🔥1
Кераксиз ишонч
Бир куни ҳайвонот боғида филлар ёнидан ўтаётиб ғалати бир манзарага кўзим тушиб қолди. Баҳайбат, улкан филлар олд оёғидан нозик арқонлар билан бойлаб қўйилган эди. На занжир бор, на қафас. Филлар бу арқонларни бир силтанишда бемалол узиб кетиши мумкин эди. Лекин негадир улар бунга ҳаракат ҳам қилмас, жимгина турарди.
Мен ҳайвон ўргатувчининг олдига бордим ва нима сабабдан бундай улкан жониворлар қимир этмай тургани, бўшалишга уринмаётганини сўрадим. У: “Филлар жуда ёш пайтида уларни худди шундай нозик арқонлар билан бойлаб қўйгандик. Улар мана ҳозир катта бўлди, лекин арқонларни ўзгартирганимиз йўқ. Чунки филлар арқонларни узиб кетиб бўлмаслигига ишонади ва қутулишга ҳаракат ҳам қилмайди”, деб жавоб берди.
Ниҳоят даражада ҳайратланарли ҳолат. Бу жониворлар истаган пайтларида арқонларни парча-парча қилишлари мумкин эди. Бироқ бундай қилолмасликларига ишонганлари сабабли шу ҳолларида умрларининг охирига қадар қимирламай турсалар керак.
Бу филлар бизга ажабтовур туюляпти. Лекин улар тушган каби ҳолатларга биз тушмаганмизми? Қачондир уринган ва эплолмаган ишимиздан юрак олдириб қўйиб, унга умуман қўл урмасликка қарор қилмаганмизми?
@oriftolib
Бир куни ҳайвонот боғида филлар ёнидан ўтаётиб ғалати бир манзарага кўзим тушиб қолди. Баҳайбат, улкан филлар олд оёғидан нозик арқонлар билан бойлаб қўйилган эди. На занжир бор, на қафас. Филлар бу арқонларни бир силтанишда бемалол узиб кетиши мумкин эди. Лекин негадир улар бунга ҳаракат ҳам қилмас, жимгина турарди.
Мен ҳайвон ўргатувчининг олдига бордим ва нима сабабдан бундай улкан жониворлар қимир этмай тургани, бўшалишга уринмаётганини сўрадим. У: “Филлар жуда ёш пайтида уларни худди шундай нозик арқонлар билан бойлаб қўйгандик. Улар мана ҳозир катта бўлди, лекин арқонларни ўзгартирганимиз йўқ. Чунки филлар арқонларни узиб кетиб бўлмаслигига ишонади ва қутулишга ҳаракат ҳам қилмайди”, деб жавоб берди.
Ниҳоят даражада ҳайратланарли ҳолат. Бу жониворлар истаган пайтларида арқонларни парча-парча қилишлари мумкин эди. Бироқ бундай қилолмасликларига ишонганлари сабабли шу ҳолларида умрларининг охирига қадар қимирламай турсалар керак.
Бу филлар бизга ажабтовур туюляпти. Лекин улар тушган каби ҳолатларга биз тушмаганмизми? Қачондир уринган ва эплолмаган ишимиздан юрак олдириб қўйиб, унга умуман қўл урмасликка қарор қилмаганмизми?
@oriftolib
👍2
Пулли ва пуллик: қай бири тўғри?
-ли ва -лик қўшимчаларини хато қўллаш кўп учрайди. Айниқса, оғзаки нутқда -ли ўрнида -лик ишлатилишига тез-тез гувоҳ бўлиш мумкин. Бу ҳолат ёзма нутққа ҳам ўз таъсирини кўрсатади.
Ҳатто нуфузли нашрларда ҳам -лик қўшимчаси билан боғлиқ янглишликлар кўзга ташланади. Масалан, пулли сўзи ўрнига пуллик сўзини ишлатиш. Интернетга қидирув берсангиз, сўз тўғри ёзилган ҳолатларга ҳам, хато ёзилган ҳолатларга ҳам дуч келасиз.
Нега пуллик йўл дейиш хато?
-лик мавҳум от ясовчи қўшимчадир: болалик, келинлик, тилшунослик, темирчилик, тинчлик, ташкилотчилик, дарслик.
-ли эса сифат ясовчи қўшимчадир: болали, мевали, ақлли, сувли, унумли, билимли, етарли, тушунарли, сезиларли, ейишли.
Пулли йўл бирикмасида пулли сўзи йўлнинг қандайлигини сифатлаб келяпти. Пуллик сўзи эса от. Шу сабабли уни қўллаш хато.
Пулли сўзининг пул тўланадиган, пул эвазига олинадиган, бериладиган ёки қилинадиган деган маъноси бор: пулли концерт, пулли маъруза, пулли хизмат. Пулли йўл бирикмасида пулли сўзининг шу маъноси ифодаланган: пул тўланадиган йўл, пул эвазига юриладиган йўл.
Пуллик деган сўз ҳам борми? Бор. Лекин у изоҳли луғатга кирмабди. Имло луғатидан эса жой олган. Бу сўзнинг маъноси нима? У пул хусусияти, белгисини билдирувчи отдир. Масалан:
Ғижимлаб ташлабсан-ку, пуллиги қолмабди буни!
Қоғоз пул ғижимлаб ташланганидан пуллик хусусиятини йўқотган.
📌 Демак:
Пулли йўл, пулли хизмат ✅
Пуллик йўл, пуллик хизмат ❌
👉 Тўлиқ ўқиш
@oriftolib
-ли ва -лик қўшимчаларини хато қўллаш кўп учрайди. Айниқса, оғзаки нутқда -ли ўрнида -лик ишлатилишига тез-тез гувоҳ бўлиш мумкин. Бу ҳолат ёзма нутққа ҳам ўз таъсирини кўрсатади.
Ҳатто нуфузли нашрларда ҳам -лик қўшимчаси билан боғлиқ янглишликлар кўзга ташланади. Масалан, пулли сўзи ўрнига пуллик сўзини ишлатиш. Интернетга қидирув берсангиз, сўз тўғри ёзилган ҳолатларга ҳам, хато ёзилган ҳолатларга ҳам дуч келасиз.
Нега пуллик йўл дейиш хато?
-лик мавҳум от ясовчи қўшимчадир: болалик, келинлик, тилшунослик, темирчилик, тинчлик, ташкилотчилик, дарслик.
-ли эса сифат ясовчи қўшимчадир: болали, мевали, ақлли, сувли, унумли, билимли, етарли, тушунарли, сезиларли, ейишли.
Пулли йўл бирикмасида пулли сўзи йўлнинг қандайлигини сифатлаб келяпти. Пуллик сўзи эса от. Шу сабабли уни қўллаш хато.
Пулли сўзининг пул тўланадиган, пул эвазига олинадиган, бериладиган ёки қилинадиган деган маъноси бор: пулли концерт, пулли маъруза, пулли хизмат. Пулли йўл бирикмасида пулли сўзининг шу маъноси ифодаланган: пул тўланадиган йўл, пул эвазига юриладиган йўл.
Пуллик деган сўз ҳам борми? Бор. Лекин у изоҳли луғатга кирмабди. Имло луғатидан эса жой олган. Бу сўзнинг маъноси нима? У пул хусусияти, белгисини билдирувчи отдир. Масалан:
Ғижимлаб ташлабсан-ку, пуллиги қолмабди буни!
Қоғоз пул ғижимлаб ташланганидан пуллик хусусиятини йўқотган.
📌 Демак:
Пулли йўл, пулли хизмат ✅
Пуллик йўл, пуллик хизмат ❌
👉 Тўлиқ ўқиш
@oriftolib
👍10🔥1💯1
Қай бири тўғри?
Anonymous Quiz
62%
Бир неча дафъа | Bir necha dafʼa
38%
Бир неча даъфа | Bir necha daʼfa
Қай бири тўғри?
Anonymous Quiz
49%
Хризантема гули | Xrizantema guli
28%
Хризонтема гули | Xrizontema guli
23%
Хрезантема гули | Xrezantema guli
#Тавсия
Орамизда рус тилини чуқур ўрганишни истайдиган, унинг ўзига хосликларини, этимологияси ва имлосини профессионал даражада эгалламоқчи бўлганлар бўлса, @ruGrammar каналини тавсия қиламан.
Ўзим ҳам каналга ора-орада кириб тураман, қизиқарли ва фойдали маълумотлар оламан.
Руслардаги тил ғурурига ҳавасим келади. Тавсия этаётган саҳифамнинг обуначилари сони ҳам 160K дан ортиқ экан. Бу видео, прикол, шоу-бизнес ёки дўкон канали эмас, тил ва имлони ўргатувчи канал.
Рус тили – катта адабиёт, илм ва ахборот манбаларига йўл очадиган, кенг қамровли ва бой тил. Уни пухта билиш фақат фойда.
@oriftolib
Орамизда рус тилини чуқур ўрганишни истайдиган, унинг ўзига хосликларини, этимологияси ва имлосини профессионал даражада эгалламоқчи бўлганлар бўлса, @ruGrammar каналини тавсия қиламан.
Ўзим ҳам каналга ора-орада кириб тураман, қизиқарли ва фойдали маълумотлар оламан.
Руслардаги тил ғурурига ҳавасим келади. Тавсия этаётган саҳифамнинг обуначилари сони ҳам 160K дан ортиқ экан. Бу видео, прикол, шоу-бизнес ёки дўкон канали эмас, тил ва имлони ўргатувчи канал.
Рус тили – катта адабиёт, илм ва ахборот манбаларига йўл очадиган, кенг қамровли ва бой тил. Уни пухта билиш фақат фойда.
@oriftolib
👍3
#Табассум
Меъмор ва болалар
Меъмор Синон машҳур Салимия минораларини қураркан, бир тўда болалар чуғурлашиб, ниманидир кўрсатаётганларини кўриб қолибди. Уларга яқинлашиб: “Нима гап” деб сўрабди.
– Амаки, – дейишибди улар, – шу минорангиз бироз қийшайибди.
– Ҳа, ундай бўлса, ҳозир минорани арқон билан торттириб тўғрилаймиз. Сизлар қараб туринглар, – деб арқон келтиришни буюрибди.
Меъмор Синон то болалар тўғри бўлди дейишмагунча, минорани бир арқон билан торттираверибди. Болалар, тўғри бўлди, дейишгач, тўхтатибди. Шу орада бир киши келиб:
– Уста, бу арқон шундай катта минорага ҳеч бир таъсир қилмаслигини яхши биласиз. Нега энди болаларнинг гапига кириб бундай қилдингиз? – деганида меъмор жавоб берибди:
– Шундай қилмасам, бу чурвақалар шаҳар бўйлаб минора қийшиқ, деган гап тарқатишади. Миноранинг эгри эмаслигига ҳеч кимни ишонтиролмаймиз. Энди эса минора эгри эди, арқон билан торттириб тўғрилатдик, деган гап тарқатишади. Бу гапга эса ақли бор одам ишонмайди!
“Ҳикматли латифалар ва нишонга урилган сўзлар” китобидан
@oriftolib
Меъмор ва болалар
Меъмор Синон машҳур Салимия минораларини қураркан, бир тўда болалар чуғурлашиб, ниманидир кўрсатаётганларини кўриб қолибди. Уларга яқинлашиб: “Нима гап” деб сўрабди.
– Амаки, – дейишибди улар, – шу минорангиз бироз қийшайибди.
– Ҳа, ундай бўлса, ҳозир минорани арқон билан торттириб тўғрилаймиз. Сизлар қараб туринглар, – деб арқон келтиришни буюрибди.
Меъмор Синон то болалар тўғри бўлди дейишмагунча, минорани бир арқон билан торттираверибди. Болалар, тўғри бўлди, дейишгач, тўхтатибди. Шу орада бир киши келиб:
– Уста, бу арқон шундай катта минорага ҳеч бир таъсир қилмаслигини яхши биласиз. Нега энди болаларнинг гапига кириб бундай қилдингиз? – деганида меъмор жавоб берибди:
– Шундай қилмасам, бу чурвақалар шаҳар бўйлаб минора қийшиқ, деган гап тарқатишади. Миноранинг эгри эмаслигига ҳеч кимни ишонтиролмаймиз. Энди эса минора эгри эди, арқон билан торттириб тўғрилатдик, деган гап тарқатишади. Бу гапга эса ақли бор одам ишонмайди!
“Ҳикматли латифалар ва нишонга урилган сўзлар” китобидан
@oriftolib
Қай бири тўғри?
Anonymous Quiz
61%
Таиланд Қироллиги | Tailand Qirolligi
39%
Тайланд Қироллиги | Tayland Qirolligi
Хурмо
Бу сўз эски ўзбек тилига форс-тожик тилидан ўзлашган. Ўрхун-Энасой ёзма манбаларида, Маҳмуд Кошғарий луғатида учрамайди. Замахшарий луғатида хурма, Алишер Навоий асарларида хурмо шаклида учрайди.
Хурмо сўзининг этимони ҳам форс-тожик тилида меваларнинг умумноми вазифасида қўлланувчи сўз – олуга бориб тақалади.
Тахминларга кўра, бу сўз хурмалу > хур + м(а) + алу > хар + лол(у) + олу каби босқичларда бўлган. Хар+олу бирикмасидан ҳосил бўлган хурмо сўзи хар – катта, улкан, олу – мева, яъни катта, улкан мева деган маънони англатади.
“Кўҳна сўзлар тарихи” китоби асосида
@oriftolib
Бу сўз эски ўзбек тилига форс-тожик тилидан ўзлашган. Ўрхун-Энасой ёзма манбаларида, Маҳмуд Кошғарий луғатида учрамайди. Замахшарий луғатида хурма, Алишер Навоий асарларида хурмо шаклида учрайди.
Хурмо сўзининг этимони ҳам форс-тожик тилида меваларнинг умумноми вазифасида қўлланувчи сўз – олуга бориб тақалади.
Тахминларга кўра, бу сўз хурмалу > хур + м(а) + алу > хар + лол(у) + олу каби босқичларда бўлган. Хар+олу бирикмасидан ҳосил бўлган хурмо сўзи хар – катта, улкан, олу – мева, яъни катта, улкан мева деган маънони англатади.
“Кўҳна сўзлар тарихи” китоби асосида
@oriftolib
👍5
Forwarded from “Аkademnashr” nashriyoti
#янги_нашр #сотувда
Миллат ходими, ХХ аср миллий уйғониш даври адабиётининг буюк намояндаси, "матлаби – Ватанга қўлидан келгунча хизмат этмак" бўлган Маҳмудхўжа Беҳбудийнинг танланган асарлари чоп этилди!
Икки (2) жилдга адибнинг:
– бадиий асарлари;
– ижтимоий-сиёсий ва маърифий;
– адабий-танқидий;
– иймон-эътиқодга оид мақолалари;
– саёҳат хотиралари;
– туркум мақолалари;
– хатлар ва замондошлари хотираси жо бўлган.
Китобнинг 1-жилдида адиб таклиф этган сиёсий лойиҳалар, унинг маҳаллий ва "Улфат", "Таржимон", "Шўро" каби хорижий нашрларда босилган мақолалари, айрим архив материаллари илк бор эълон қилинмоқда.
ХХ асрнинг долғали йилларида умри кечган, маънавий мероси авлодларнинг шуури, тафаккурини тўлдираётган, аммо қабри, мангу маскани қаердалиги ҳамон номаълум миллат мунавварининг танланган асарлари ўқирманларга муборак бўлсин!
Китоб номи: "Маҳмудхўжа Беҳбудий. Танланган асарлар"
Муқова: қаттиқ, 1-жилд – 512 бет; 2-жилд – 312 бет
Нархи: 70.000 сўм (иккала жилд)
Харид: @akademsavdo
@akademnashr
Миллат ходими, ХХ аср миллий уйғониш даври адабиётининг буюк намояндаси, "матлаби – Ватанга қўлидан келгунча хизмат этмак" бўлган Маҳмудхўжа Беҳбудийнинг танланган асарлари чоп этилди!
Икки (2) жилдга адибнинг:
– бадиий асарлари;
– ижтимоий-сиёсий ва маърифий;
– адабий-танқидий;
– иймон-эътиқодга оид мақолалари;
– саёҳат хотиралари;
– туркум мақолалари;
– хатлар ва замондошлари хотираси жо бўлган.
Китобнинг 1-жилдида адиб таклиф этган сиёсий лойиҳалар, унинг маҳаллий ва "Улфат", "Таржимон", "Шўро" каби хорижий нашрларда босилган мақолалари, айрим архив материаллари илк бор эълон қилинмоқда.
ХХ асрнинг долғали йилларида умри кечган, маънавий мероси авлодларнинг шуури, тафаккурини тўлдираётган, аммо қабри, мангу маскани қаердалиги ҳамон номаълум миллат мунавварининг танланган асарлари ўқирманларга муборак бўлсин!
Китоб номи: "Маҳмудхўжа Беҳбудий. Танланган асарлар"
Муқова: қаттиқ, 1-жилд – 512 бет; 2-жилд – 312 бет
Нархи: 70.000 сўм (иккала жилд)
Харид: @akademsavdo
@akademnashr
Forwarded from Daryo — LIVE
Ўзбекистонда ишга киришда сўраладиган ҳужжатларнинг кўпи — ортиқча қоғозбозлик
Ўзбекистонда ишга киришда сўраладиган объективка-маълумотномага ўхшаш ҳужжатлар ҳақиқатан ҳам аллақачон умрини ўтаб бўлган. Замонавий дунёда ишга кирмоқчи бўлган номзоддан резюме олинади. Резюмеда шахсий маълумотномадаги каби қариндош-уруғлар кўрсатилмайди. Аслида ҳам ишчининг ўзи кимлиги, малакаси қай даражадалиги муҳим-ку иш берувчи учун — профессорнинг ўғли ёки қизи бўлгани, оиласида кимдир судлангани ходимнинг салоҳиятини кўрсатмайди (судланганлик ҳолати ҳуқуқ-тартибот органлари учун муҳим бўлиши мумкин, улар буни объективкасиз ҳам аниқлаб ола билади).
Бизда урф бўлган объективка-маълумотномаларда сиёсий партияларга аъзолик, миллати кабилар ҳам кўрсатилади. Булар нимага кераклигига ҳайронман. Партияга аъзолик лавозимда ўсишга таъсир қиладиган пайтлар аллақачон ўтган-ку! Бирор партияга ишга кираётган одамдан партиявий мансублигини сўраш ўринлидир. Лекин бошқа ҳолатларда аҳамиятли эмас, менимча. Кишининг миллати ҳам ходимнинг лаёқати ёки иш сифатига таъсир қилмайди.
Амалдаги шахсий маълумотномалар ходимнинг салоҳияти, қобилияти ҳақида етарлича маълумот бера олмайди. Унда қандай ютуқларга эришганингиз, соҳа бўйича қандай ишларни бажарганингиз, қандай лойиҳаларда қатнашганингизни кўрсата олмайсиз. Биргина ишлаган жойларига қараб ходимнинг малакаси ҳақида тўлақонли тасаввур ҳосил қилиб бўлмайди. Номзод ҳатто нуфузли жойда ишлаб ҳам, катта натижаларга эришмаган, етарли билим-тажриба орттирмаган бўлиши мумкин. Шахсий маълумотномани намуна бўйича тайёрлайман десангиз, унда ҳатто телефон рақами ёки электрон манзил ёзадиган жой ҳам йўқ. Чунки у эски замон ҳужжати-да.
Батафсил
@daryo_live
Ўзбекистонда ишга киришда сўраладиган объективка-маълумотномага ўхшаш ҳужжатлар ҳақиқатан ҳам аллақачон умрини ўтаб бўлган. Замонавий дунёда ишга кирмоқчи бўлган номзоддан резюме олинади. Резюмеда шахсий маълумотномадаги каби қариндош-уруғлар кўрсатилмайди. Аслида ҳам ишчининг ўзи кимлиги, малакаси қай даражадалиги муҳим-ку иш берувчи учун — профессорнинг ўғли ёки қизи бўлгани, оиласида кимдир судлангани ходимнинг салоҳиятини кўрсатмайди (судланганлик ҳолати ҳуқуқ-тартибот органлари учун муҳим бўлиши мумкин, улар буни объективкасиз ҳам аниқлаб ола билади).
Бизда урф бўлган объективка-маълумотномаларда сиёсий партияларга аъзолик, миллати кабилар ҳам кўрсатилади. Булар нимага кераклигига ҳайронман. Партияга аъзолик лавозимда ўсишга таъсир қиладиган пайтлар аллақачон ўтган-ку! Бирор партияга ишга кираётган одамдан партиявий мансублигини сўраш ўринлидир. Лекин бошқа ҳолатларда аҳамиятли эмас, менимча. Кишининг миллати ҳам ходимнинг лаёқати ёки иш сифатига таъсир қилмайди.
Амалдаги шахсий маълумотномалар ходимнинг салоҳияти, қобилияти ҳақида етарлича маълумот бера олмайди. Унда қандай ютуқларга эришганингиз, соҳа бўйича қандай ишларни бажарганингиз, қандай лойиҳаларда қатнашганингизни кўрсата олмайсиз. Биргина ишлаган жойларига қараб ходимнинг малакаси ҳақида тўлақонли тасаввур ҳосил қилиб бўлмайди. Номзод ҳатто нуфузли жойда ишлаб ҳам, катта натижаларга эришмаган, етарли билим-тажриба орттирмаган бўлиши мумкин. Шахсий маълумотномани намуна бўйича тайёрлайман десангиз, унда ҳатто телефон рақами ёки электрон манзил ёзадиган жой ҳам йўқ. Чунки у эски замон ҳужжати-да.
Батафсил
@daryo_live
👍2