ШАРТНОМАНИ СОТИШ ЖОИЗМИ?
#шартнома #мошина #автосалон

❓1106-CАВОЛ: Бугунги кунда баъзилар автосалонлардан шартнома олиб, бошқасига маълум бир маблағ эвазига сотмоқдалар. Шу иш жоизми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Йўқ, бу иш шаръан жоиз эмас. Чунки биринчидан, бу ерда бир қарашда шартноманинг ўзи сотилаётганга ўхшаб кўрингани билан, аслида шартнома предмети бўлган машина савдо моли бўлиб, унга қилинадиган тўлов шартнома эгасининг номидан амалга оширилади ва машина ҳам унинг номига чиқади. Яъни сотувчи ҳали қўлига кирмаган машинани устига фойда қўйиб сотади. Бу иш эса, шаръан жоиз эмасдир.

Бу ҳақида фуқаҳоларимиз шундай дейдилар:
( لَا بَيْعُ الْمَنْقُولِ ) أَيْ لَا يَصِحُّ لِنَهْيِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ بَيْعِ مَا لَمْ يُقْبَضْ ، وَلِأَنَّ فِيهِ غَرَرَ انْفِسَاخِ الْعَقْدِ عَلَى اعْتِبَارِ الْهَلَاكِ (البحر الرائق)
Яъни: “Кўчар мол-мулкларни савдоси уларни қўлга киритишдан олдин жоиз эмасдир. Зеро, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам қўлга киритилмаган нарсанинг савдосидан қайтарганлар. Чунки, бу савдода сотилган нарса (харидор қўлига етиб боришидан олдин) ҳалок бўлиши яъни унга талофат етиши мумкинлиги эътиборидан, савдо келишуви бузилиши хавфи мавжуд” ("Баҳрур-роиқ" китоби).

Иккинчидан: машинага тўлов қилаётган шахс шартнома эгасининг номидан тўлов қилгани учун, машина ҳам шартнома эгасининг номига чиқади ва қачонки у нотариал идора орқали харидор номига ўтказиб бермагунича мулк ҳам унинг ихтиёрида бўлиб, харидор алданиб қолиш эҳтимоли мавжуд. Бу эса, шариатда ман қилинган ғарар – алдов устига қурилган савдо ҳисобланади.

Учинчидан: аксарият ҳолатларда бу каби шартнома сотувчилар бир нечта шартномани қўлга киритиб, уларни сотишга ҳаракат қилади. Масалан 134 млн 294 минг сўмлик автомашина устига шартномани олиб бергани учун 1200 доллар устама қўяди. Табиийки бу нарса автоулов нархининг ошишига сабаб бўлади. Сунъий равишда нархларни оширишдан Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам қайтарганлар:
عن عبد الله بن عباس قال : "نَهَى رَسولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عليه وسلَّمَ أنْ يُتَلَقَّى الرُّكْبَانُ، ولَا يَبِيعَ حَاضِرٌ لِبَادٍ. قُلتُ: يا ابْنَ عَبَّاسٍ، ما قَوْلُهُ: «لايَبِيعُ حَاضِرٌ لِبَادٍ»؟ قَالَ: لا يَكونُ له سِمْسَارًا" (رواه البخاري و مسلم).
Яъни: Абдуллоҳ ибн Аббос разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам карвондаги деҳқонларнинг йўлига пешвоз чиқиб, уларни бозорга киритмасдан маҳсулотларини арзон сотиб олиб, кейин шаҳар аҳолисига қиммат нархда сотишдан қайтардилар ва “Шаҳарлик киши ташқаридан келган одам учун сотувчилик қилмасин”, дедилар. Мен сўрадим: Эй, Аббоснинг ўғли, у зотнинг: “Шаҳарлик киши ташқаридан келган одам учун сотувчилик қилмасин” деганларининг маъноси нима? Шунда, у деди: “Унга даллоллик қилмасин” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоятлари).
Демак, ушбу ҳадиси шариф ҳукмига кўра, нарх-навони сунъий равишда оширишдан қайтарилган. Бу ишда кароҳият бор.
Шуларни эътиборга олган ҳолда автомашина сотиб олиш учун тузилган шартномани сотиш шаръан ножоиздир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

YouTube | Instagram | Facebook | Telegram

🔗 t.iss.one/oliymahad – диний-маърифий канал!

#Қабул_2023 #Кундузги_таълим

▪️Кириш имтиҳонлари қачон ўтказилади?

‼️Кириш имтиҳонларини ўтказиш санаси ҳали аниқ бўлмади.

▫️Тошкент ислом институтида 2023-2024 ўқув йили кундузги таълим учун кириш имтиҳонлари, барча фанлар − Араб тили, Фиқҳ-ақоид ҳамда Ўзбекистон тарихидан тест шаклида ўтказилади.

▫️Тест синовлари Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги ҳузуридаги Билим ва малакаларни баҳолаш агентлиги ҳамда Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамкорлигида олинади.

⚠️Кириш имтиҳонларини ўтказиш санаси аниқ бўлса, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда институтимиз сайти ва ижтимоий тармоқлари орқали эълон қилинади.

▪️Жами ҳужжат топширган абитуриентлар сони: 355
▫️Йигитлар: 297
▫️Аёл-қизлар: 58

📍Тошкент шаҳар, Олмазор тумани, Зарқайнар 18-берк кўча, 47-уй.

☎️ 71-240-03-58, 77-250-03-58

🔗 t.iss.one/oliymahad – диний-маърифий канал!

🌐 Oliymahad.uz | Telegram | Youtube | Facebook | Twitter | Instagram | Tiktok

#Тарих

▪️«Усмон Мусҳафи» Ўрта Осиё ва Қозоғистон диний назорати кутубхонасига олиб келиняпти.

▫️Сурат Ҳазрати Имом мажмуаси Тилла Шайх масжиди ёнида олинган, 1989 йил 14 март.

🔗 t.iss.one/oliymahad – диний-маърифий канал!

🌐 Oliymahad.uz | Telegram | Youtube | Facebook | Twitter | Instagram | Tiktok

#Долзарб_мавзу

▪️Исломда фатвонинг ўрни

▫️Норбоев Муҳаммаджон, Тошкент ислом институти битирувчиси

HD: 👉 https://youtu.be/bOtuM2mnwk0

👉 t.iss.one/oliymahad

#Илмий_тадқиқот

▪️Пардаев Абдиқодир Абдираимовичнинг тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси тўғрисида

▫️Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси Пардаев Абдиқодир Абдираимовичнинг “Алоуддин Бухорийнинг “Рисала фил эътиқод” асаридаги калом илми масалалари таҳлили” мавзусидаги 24.00.03 – Фиқҳ, калом илми. Илоҳиёт ихтисослигидан тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) илмий даражасини олиш учун тақдим этилган диссертацияси ҳимояси Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.35/30.12.2019.Isl/Tar/F.57.01 рақамли Илмий кенгашнинг 2023 йил 24 август куни соат 10:00 даги мажлисида бўлиб ўтади.

📍Манзил: 100011, Тошкент шаҳри, Абдулла Қодирий кўчаси, 11-уй, Ўзбекистон халқаро ислом академияси, А бино, 2-қават, 209 хона.

📞 71-244-00-56, факс: 71-244-00-65

📧 [email protected]

▫️Тошкент ислом институти жамоаси Абдиқодир домла Пардаевни бўлажак диссертация ҳимоясидан муваффақиятли ўтишини Аллоҳ таолодан сўрайди!

👉 t.iss.one/oliymahad