Имом-хатиб: тўйларда исрофга йўл қўймайлик
#тўй #исроф

Борини эл-юрт билан баҳам кўрадиган халқимиз ўзининг тўйлари билан машҳур. Нуронийларимиз ҳам дуларида “Топганинг тўйларга буюрсин, илоҳо” дейишади. Азал-азалдан шаклланиб келган, тўйларимиз билан боғлиқ чиройли урф-одатларимиз, эзгу-қадрият даражасида кўтарилган. Сабаби, уларга ўзбек халқининг бой маънавий мероси, маданияти акс этган.

Аммо, кейинги пайтларда дабдабабозлик, манманлик, ким ўзарга тўй қилиш, катта исрофгарчиликка йўл қўйиш каби ортиқча иллатлар, турли одамлар томонидан ўйлаб топилиб, жорий этилаётган қадриятларимизга мутлақо мос келмайдиган янгича урф-одатлар авж олаётгани кишининг дилини хира қилади.

Бу жиддий масалани Президентимиз Шавкат Мирзиёев ижод аҳли билан учрашганларида шахсан тилга олиб ўтдилар. Беҳуда одатлардан воз кечган ҳолатда, аввало, юртдошларимизнинг соғлигини, моддий ва маънавий дунёсини асрашга қаратилган сўзларни таъкидлаб ўтдилар.

Тўй қилаётган оилаларга қийин бўлмаслиги учун “Янги пайдо бўлган урф-одатларни” бажараман дея мутлақо ўзини оқламайдиган ортиқча сарф харажатларга қилиб, қарзга ботиб, соғлигини йўқотиб қолаётган ҳамюртларимизни ўйлаб, бундай кўнгилсизликларни олдини олиш тўғрисида куйиниб гапирдилар.

Дарҳақиқат, муқаддас динимиз ҳам айни шундай авж олаётган исрофгарчилик ва бидъатларга доимо қаршидир.

Қуръони каримда: “Чунки, исрофгарлар шайтонларнинг биродарларидир. Шайтон эса, Парвардигорига нисбатан ўта ношукур эди (Исро сураси, 27-оят).

Довуд ва Насаий ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ (с.а.в.): “Енглар, ичинглар, кийининглар ва садақа қилинглар, исроф ва мутакаббирлик бўлмаса бас”, дедилар.

Бир хонадонда туғилиб ўсган, бўйи етган, тарбия кўрган қиз йигитнинг уйига бир умрга келин бўлиб, оила аъзоси бўлиб тушишга рози бўлиши ўша хонадон учун йигитнинг уйи учун шарафдир. Никоҳ тўйи мана шунга рози бўлиб келган келиннинг шарафига қилиб берилади. Бундай шароитга кўниб келин бўладиган қиз учун қанча сарф-харажат қилсак ҳам оз, албатта. Агарда дабдабали тўйлар учун қиладиган сарф-харажатларимизни ихчамлаштириб, барпо этилаётган ёш оиланинг келажаги учун сарфлаб, ушбу ёш оилага кейинги ҳаётига ёрдам берсак нур устига, аъло нур бўлар эди.

Олим ОРИПОВ
Бухоро вилояти Шофиркон тумани
“Искогаре” жоме масжиди имом-хатиби
ЎМИ Матбуот хизмати
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz

Тўй: урф-одатларнинг хизматчисига айланиб қолмайлик

#Тўй – муайян инсоннинг, оиланинг хурсандчилиги ва ана шу бахтиёрлигимизга шерик бўлсин деган олижаноб ният ила дўсту ёрларни зиёфат қилиб чақириш. Лекин жуда қадим замонлардан ер юзидаги жамики миллатларнинг урфу одатига айланган дабдабали тўй ва бошқа маросимлар остида одамлар эзилиб келган.

Дини мубийнимиз тўйларда, тантаналарда ҳаддан ошишдан қайтаргани ҳақидаги таълимотни Расули акром соллаллоҳу алайҳи васаллам амалга жорий этганларидан сўнг тўйлар азалий моҳиятига қайтиб, мўмин-мусулмонларнинг чинакам хурсандчилигига айланган. Жумладан, Қуръони каримда: "Қариндошнинг ҳаққини адо эт, мискин-бечоралар, йўловчи-мусофирларга ҳам (мурувват кўрсат). Лекин сира исроф этма, зеро, исроф қилувчилар Шайтоннинг "биродарлари"дир! дейилади. (Исро сураси, 26-оят).

Шу ва шу мавзудаги ояти карималарни тўйларга тадбиқ этган аждодларимиз тўйларни ортиқча даҳмазаларсиз, чинакам хурсандчилик билан ўйнаб-кулиб ўтказганлар.

Аммо замон ўтиши билан амалимиз озайгани тўйларимизда ҳам намоён бўла бошлади. Айниқса, бизнинг халқимиз тўйларни дабдабали ўтказишга ружу қўйди. Натижада тўй ўзбекнинг шодиёнасига эмас, миллий муаммосига айланди. Президентимиз кечаги йиғилишда ачиниш билан таъкидлаганидек, одамлар фақат тўй қилиш учун яшай бошлади. Бутун умр тўйга пул тўплаган одам тўйнинг жамғармаси камайиб кетишидан қўрқиб дўхтирга кўринмайди, дам олишга бормайди, йиллик меҳнат таътилини олганда эса ўзининг одатдаги ишидан ҳам оғирроқ ишларни қилади. Мақсад – таътилдан фойдаланиб уч-тўрт сўм пул ишлаб қолиш керак. Нима керак унча пул? Тўй қилишга – ўғил уйлаш керак, қиз чиқариш керак.

Аммо одамнинг жони ва танаси ҳам ҳеч қачон чарчамайдиган, мустаҳкам нарса эмас, У – Аллоҳнинг омонати. Давлат инсонга нега ҳафтада икки кун дам, йилда бир ой меҳнат таътили беради? Йил давомида ишлаб чарчаган одам ҳордиқ чиқариб, меҳнат қобилиятини тиклаб олсин учун...

Саҳобаи киромлардан бири Пайғамбар алайҳиссаломдан тўйни қандай қилиш ҳақида маслаҳат сўраганида, Пайғамбаримиз: "Битта қўй сўй", деган эканлар. У Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам менга қийинчилик бўлмасин деган мақсадда шундай деяптилар деб ўйлаб: “Мен бир неча қўй сўйишга қодирман”, деб бир-икки қайтарибди. Шунда Сарвари коинотимиз: "Эй молинга Худо барака бергур, битта қўй сўйгин" деб танбеҳ берган эканлар.

ᅠ
БАТАФСИЛ

@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz

#Тўй кунини ким белгилайди

Аллоҳ таъолога беадад ҳамду – саноларимиз ва Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга эса беҳисоб салавоту дурудларимиз бўлсин.

Ҳозир никоҳ тўйлари мавсуми айни қизиган паллада Аллоҳга ҳамду санолар бўлсинки пойтахтимиз, қолаверса, юртимизда ҳар куни бир неча ўнлаб никоҳ валималари уюштирилаяпти. Пойтахтдаги барча тўйхоналар бир кунда бир неча тўй маросимларини ўтказиш манзилига айланаяпти. Албатта бу борада тунги базмлар ва наҳорги никоҳ валимаси учун берилаётган ошлар эътиборга олинади. Биз бу ўринда бу базм ва наҳорги ошларни қандай ҳолатда ва қандай шарт-шароитда, қандай қонун-қоидаларга мувофиқ, миллийлигимиз ва урф-одатларимизга, хоссатан динимиз кўрсатмаларига қай даражада мувофиқ ёки номувофиқ келиши тўғрисида баҳс юритмоқчи эмасмиз. Чунки бу масалада халқимиз учун етарли даражада маълумотлар тақдим этилган ва уни такрор тақдим этиш ниятимиз йўқ. Балки айнан никоҳ валимаси бўладиган кунни ва ўз-ўзидан унга узвий боғланадиган келин билан куёвнинг гўшангага кириб, биргаликда оилавий ҳаётни бошлаш кунини аслида ким белгилаши тўғрисидаги муаммони кўтармоқчимиз. Тўғри, кимлар учундир бу ўз-ўзидан, йўл-йўлакай белгиланадиган, ҳеч қандай баҳс ва мунозарага сабаб бўладиган иш эмасдир. Баъзилар «Бунга ўта жиддий эътибор беришни ҳеч қандай ҳожати йўқ» дейди ёки «шу ҳам муаммоми, қариялар иш бошилар, нима десалар шу бўладида» ёки «шароитга қараб белгиланавериладиган оддий ишку» дейиши мумкин. Албатта бундай фикрларни мазкур муаммолар бўйича мутахассис бўлмаган, балки бирор маротаба шу иш юзасидан можарога тўғри келмаган оддий инсонлар айтиши мумкин, лекин бизга ўхшаш масжид ходимларига мурожаат қилинаётган шикоят ва маслаҳатларни таҳлил қиладиган бўлсак, мазкур муаммони ҳам ҳал қилиш вақти етганлиги ва бу борадаги динимиз кўрсатмаларини аниқ ва тиниқ ҳолатда халқимизга тақдим қилишимиз керак эканлиги маълум бўлади. Демак бўлаётган мурожаатларга қарайдиган бўлсак, тўй кунини қачон ва қаерда бўлишини шак-шубҳасиз, ҳеч қандай гап сўзсиз, ҳаттоки қуда тараф билан бирор марта ҳам маслаҳат қилмасдан туриб, ўз-ўзидан куёв тараф белгилайди. Буни эса бир қанча сабаблари бор.

БАТАФСИЛ

ЎМИ Матбуот хизмати
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz

#Тўй #эркак

Тӯй қилиш эркакнинг зиммасида.

Абдуғофур домла Ниёзқулов

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook

🔗 Улашинг: @diniysavollar