#ИБРАТЛИ_ҲИКОЯЛАР
Доно боланинг зеҳни
Бир неча асрлар олдин Ислом оламининг илмий маркази бўлган Боғдодда жуда кўп уламолар яшашган. Кунлардан бир кун Рум подшоҳи Боғдодга ўз элчисини жўнатиб, унга мусулмонларни учта савол билан синаб кўришни топширди. Элчи шаҳарга етиб боргач, халифага подшоҳнинг истагини билдирди. Шунда халифа шаҳар уламоларини саройга йиғишни буюрди.
Элчи минбарга чиқиб:
— Мен сизларга подшоҳимнинг уч саволини бераман. Агар унга тўғри жавоб бера олсангиз, у сизларга кўп мол-мулк ваъда қилмоқда. Саволлар қуйидагича:
Аллоҳдан аввал нима бўлган?
Аллоҳ бир лаҳзада ҳамма ёққа назар сола оладими?
Ҳозир Аллоҳ нима қиляпти?
Уламолар орасида сукунат чўмди. Тўсатдан оломон ичида майин овоз эшитилди:
— Дадажон, рухсат беринг, мен унинг саволларига жавоб берай!
Бу овоз отасига эргашиб келган ёш боланики эди. Халифадан рухсат сўралгач, болакайга гапиришга изн берилди. Рум элчиси ёш мусулмонга мурожаат қилиб, биринчи саволини такрорлади:
— Аллоҳдан аввал нима бўлган?
Бола саволга савол билан жавоб берди:
— Санашни биласизми?
— Ҳа, - деди элчи.
— Унда ўндан пастга қараб сананг!
Элчи "ўн, тўққиз, саккиз, дея санай бошлади ва ниҳоят "бир" деб тўхтади.
— Нега тўхтадингиз?, деди бола.
— Бир сонидан олдин бошқа сон йўқ-ку?!, — деди ҳайронлик билан элчи.
— Оддий бир сонидан олдин ҳеч нарса йўқ экан, қандай қилиб Якка бўлган Аллоҳдан аввал бир нарса бўлиши мумкин?! У Аввал ва Охир, Зоҳиру, Ботиндир.
Элчи бу жавобга ҳеч қандай эътироз билдира олмади ва иккинчи саволни берди:
— Аллоҳ бир лаҳзада ҳамма ёққа назар сола оладими?
— Шам келтириб ёқинг, - деди бола. — Энди эса унинг нури қаерга қараб таралаётганини айтинг.
— Аммо, шамнинг нури ҳар тарафга таралади: шарққа, ғарбга, шимолга, жанубга... Аниқ бир томонни айтиш мушкул, - дея ҳайрати ортди элчининг.
— Агар яратилган нур ҳар томонга таралар экан, унинг Яратувчисидан нимани кутмоқдасиз?! «Аллоҳ осмонлар ва ернинг нуридир...» (Нур, 35) хитоб қилди бола.
Элчи ўз кўзларига ишонмасди. Қаршида турган бу кичкина болакайнинг донолик билан бераётган жавоблари уни лол қолдирди. Тушкунликка тушган элчи охирги саволни беришга оғиз жуфтлар экан, болакай унга:
— Тўхтанг, сиз менинг ўрнимга тушиб, мен эса минбарга чиқишим адолатлироқдир. Саволингизни ҳамма эшитди, энди менинг жавобимни ҳам эшитишсин, — деди.
Элчи бу таклифга рози бўлди ва минбардан тушиб, учинчи саволни такрорлади:
— Ҳозир Аллоҳ нима қиляпти?
— Аллоҳ ҳозир минбардан бир ёлғончи, шаккокни тушириб, уни ҳаммага кулги қилди. Аллоҳнинг борлигига ва бирлигига ишонган мўминни эса юксалтириб, тилига ҳикмат солиб ҳақиқатни баён қилдирди. Аллоҳ ҳамма нарсага қодирдир.
Мағлуб элчи бу сўзлардан сўнг иснод билан ўз шаҳрига қайтиб кетди. Бола эса Ислом оламидаги энг буюк олимлардан бири бўлиб етишди.
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
Доно боланинг зеҳни
Бир неча асрлар олдин Ислом оламининг илмий маркази бўлган Боғдодда жуда кўп уламолар яшашган. Кунлардан бир кун Рум подшоҳи Боғдодга ўз элчисини жўнатиб, унга мусулмонларни учта савол билан синаб кўришни топширди. Элчи шаҳарга етиб боргач, халифага подшоҳнинг истагини билдирди. Шунда халифа шаҳар уламоларини саройга йиғишни буюрди.
Элчи минбарга чиқиб:
— Мен сизларга подшоҳимнинг уч саволини бераман. Агар унга тўғри жавоб бера олсангиз, у сизларга кўп мол-мулк ваъда қилмоқда. Саволлар қуйидагича:
Аллоҳдан аввал нима бўлган?
Аллоҳ бир лаҳзада ҳамма ёққа назар сола оладими?
Ҳозир Аллоҳ нима қиляпти?
Уламолар орасида сукунат чўмди. Тўсатдан оломон ичида майин овоз эшитилди:
— Дадажон, рухсат беринг, мен унинг саволларига жавоб берай!
Бу овоз отасига эргашиб келган ёш боланики эди. Халифадан рухсат сўралгач, болакайга гапиришга изн берилди. Рум элчиси ёш мусулмонга мурожаат қилиб, биринчи саволини такрорлади:
— Аллоҳдан аввал нима бўлган?
Бола саволга савол билан жавоб берди:
— Санашни биласизми?
— Ҳа, - деди элчи.
— Унда ўндан пастга қараб сананг!
Элчи "ўн, тўққиз, саккиз, дея санай бошлади ва ниҳоят "бир" деб тўхтади.
— Нега тўхтадингиз?, деди бола.
— Бир сонидан олдин бошқа сон йўқ-ку?!, — деди ҳайронлик билан элчи.
— Оддий бир сонидан олдин ҳеч нарса йўқ экан, қандай қилиб Якка бўлган Аллоҳдан аввал бир нарса бўлиши мумкин?! У Аввал ва Охир, Зоҳиру, Ботиндир.
Элчи бу жавобга ҳеч қандай эътироз билдира олмади ва иккинчи саволни берди:
— Аллоҳ бир лаҳзада ҳамма ёққа назар сола оладими?
— Шам келтириб ёқинг, - деди бола. — Энди эса унинг нури қаерга қараб таралаётганини айтинг.
— Аммо, шамнинг нури ҳар тарафга таралади: шарққа, ғарбга, шимолга, жанубга... Аниқ бир томонни айтиш мушкул, - дея ҳайрати ортди элчининг.
— Агар яратилган нур ҳар томонга таралар экан, унинг Яратувчисидан нимани кутмоқдасиз?! «Аллоҳ осмонлар ва ернинг нуридир...» (Нур, 35) хитоб қилди бола.
Элчи ўз кўзларига ишонмасди. Қаршида турган бу кичкина болакайнинг донолик билан бераётган жавоблари уни лол қолдирди. Тушкунликка тушган элчи охирги саволни беришга оғиз жуфтлар экан, болакай унга:
— Тўхтанг, сиз менинг ўрнимга тушиб, мен эса минбарга чиқишим адолатлироқдир. Саволингизни ҳамма эшитди, энди менинг жавобимни ҳам эшитишсин, — деди.
Элчи бу таклифга рози бўлди ва минбардан тушиб, учинчи саволни такрорлади:
— Ҳозир Аллоҳ нима қиляпти?
— Аллоҳ ҳозир минбардан бир ёлғончи, шаккокни тушириб, уни ҳаммага кулги қилди. Аллоҳнинг борлигига ва бирлигига ишонган мўминни эса юксалтириб, тилига ҳикмат солиб ҳақиқатни баён қилдирди. Аллоҳ ҳамма нарсага қодирдир.
Мағлуб элчи бу сўзлардан сўнг иснод билан ўз шаҳрига қайтиб кетди. Бола эса Ислом оламидаги энг буюк олимлардан бири бўлиб етишди.
Тошкент вилояти Зангиота тумани «Имоми Аъзам» жоме масжиди имом-хатиби Одилжон НарзуллаевЎМИ Матбуот хизмати@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
#ИБРАТЛИ_ҲИКОЯЛАР
Бойлик истаган одам...
Икки дўст йўлда учрашиб қолди. Бир-бирини анчадан бери кўрмаганликлари боис узоқ суҳбат қурдилар. Шунда улардан бири дўстига:
- Қанийди кўп бойлигим бўлса! Очларга таом, ёлғизларга мадор, ночорларга шифо бўлардим! Лекин афсус, Худо бойлик бермади-да! Қўлимда косиблик ҳунари-ю, қари онамдан бошқа ҳеч нарсам йўқ! Баъзан, онамнинг қайсарликларидан чарчаб кетаман! – деди нолиб.
Бу гапларни диққат билан тинглаган иккинчи дўст, армонда қолган биродарига бундай деди:
- Юқорида айтган ишларни амалга оширишингга ишонмайман! Бир ўйлаб кўр, Аллоҳ таоло сенга соғлик, ҳалол касб, бошингга она ато қилди! Аслида, энг катта бойлик шулар эмасми? Сен эса шунча бойлигинг бўла туриб, битта-ю битта онангга хизмат қилишдан нолияпсан. Агар пулинг бўлганида бегоналарга яхшилик қилармидинг?! Аллоҳдан яна давлат сўрагунча, борининг шукрини адо этмайсанми ?!
Нолиган йигит бу гапларга бирор нарса дея олмай, ўйланганча қолди.
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
Бойлик истаган одам...
Икки дўст йўлда учрашиб қолди. Бир-бирини анчадан бери кўрмаганликлари боис узоқ суҳбат қурдилар. Шунда улардан бири дўстига:
- Қанийди кўп бойлигим бўлса! Очларга таом, ёлғизларга мадор, ночорларга шифо бўлардим! Лекин афсус, Худо бойлик бермади-да! Қўлимда косиблик ҳунари-ю, қари онамдан бошқа ҳеч нарсам йўқ! Баъзан, онамнинг қайсарликларидан чарчаб кетаман! – деди нолиб.
Бу гапларни диққат билан тинглаган иккинчи дўст, армонда қолган биродарига бундай деди:
- Юқорида айтган ишларни амалга оширишингга ишонмайман! Бир ўйлаб кўр, Аллоҳ таоло сенга соғлик, ҳалол касб, бошингга она ато қилди! Аслида, энг катта бойлик шулар эмасми? Сен эса шунча бойлигинг бўла туриб, битта-ю битта онангга хизмат қилишдан нолияпсан. Агар пулинг бўлганида бегоналарга яхшилик қилармидинг?! Аллоҳдан яна давлат сўрагунча, борининг шукрини адо этмайсанми ?!
Нолиган йигит бу гапларга бирор нарса дея олмай, ўйланганча қолди.
Шерзод ҲАЙДАРБЕКОВЎМИ Матбуот хизмати@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
#ИБРАТЛИ_ҲИКОЯЛАР
Ҳасад учқунлари
Бир маҳаллада икки қўшни иноқ яшашарди. Вақтлар ўтиб, улар орасидан ола мушук ўтди: “Уйни ким баландроқ қуради”, деган рақобат бошланди. Агар биринчи қўшни уйининг томи иккинчи қўшниникидан озроқ баланд бўлса, иккинчиси ёз келиши билан томни очиб, қўшнисиникидан ҳеч бўлмаса бир қарич баланд қилиб қайта қурарди. Шу зайлда йиллар ўтди. Кунларнинг бирида содир бўлган зилзила оқибатида ҳар икки уй қулаб, ҳовлилар қўшилиб қолди. Оқибатда, қўшниларга эс кириб – уйларини тиклар экан, бир-бирига ёрдам беришиб, аввалгидай яна иноқ яшай бошлашди. Чунки ҳасад учқунлари ўша зилзила туфайли ер қаърига сингиб, йўқолган эди.
Ҳа, инсон ўз хатоларини тузатиш, ҳусусан, юқорида зикр этилган қўшнилар каби кибр балосидан қутулиш учун бу дунёда Аллоҳдан ишоратлар бор...
Байт:
Кўп кибрланма, бўлгин сен хокисор,
Камтарлик-ла камол топгайдир инсон.
@muslimuzportal
Ҳасад учқунлари
Бир маҳаллада икки қўшни иноқ яшашарди. Вақтлар ўтиб, улар орасидан ола мушук ўтди: “Уйни ким баландроқ қуради”, деган рақобат бошланди. Агар биринчи қўшни уйининг томи иккинчи қўшниникидан озроқ баланд бўлса, иккинчиси ёз келиши билан томни очиб, қўшнисиникидан ҳеч бўлмаса бир қарич баланд қилиб қайта қурарди. Шу зайлда йиллар ўтди. Кунларнинг бирида содир бўлган зилзила оқибатида ҳар икки уй қулаб, ҳовлилар қўшилиб қолди. Оқибатда, қўшниларга эс кириб – уйларини тиклар экан, бир-бирига ёрдам беришиб, аввалгидай яна иноқ яшай бошлашди. Чунки ҳасад учқунлари ўша зилзила туфайли ер қаърига сингиб, йўқолган эди.
Ҳа, инсон ўз хатоларини тузатиш, ҳусусан, юқорида зикр этилган қўшнилар каби кибр балосидан қутулиш учун бу дунёда Аллоҳдан ишоратлар бор...
Байт:
Кўп кибрланма, бўлгин сен хокисор,
Камтарлик-ла камол топгайдир инсон.
Акбаршоҳ РАСУЛОВ@muslimuzportal
#ИБРАТЛИ_ҲИКОЯЛАР
Бировнинг ҳаққи
Бир куни ҳазрати Али Фотимани тушларида кўрсалар, у жаннат эшигида турганмиш.
Ҳазрати Али: - «Эй Фотима, нега жаннатга кирмай турибсан?» - деб сўрадилар.
Фотимаи Заҳро онамиз дедилар; - «Қандоқ кирай ҳали жаннатга рухсат йўқ: сабаби-бир кишининг ҳақи бўйнимда экан. Ё Али, қўшни хотиндан тикиш учун бир игнани сўраб олган эдим, қайтариб беришни унутибман. Ўша игнани тезда эгасига қайтариб беринг – ўшандагина мен жаннатга кираман». Яна бир туш кўрдилар-қарасалар, Фотима розияллоҳу анҳо онамиз жаннатда бир баланд тахт устида ўтирибдилар. Олдиларида ҳурлар саф-саф бўлиб, қўл қовуштириб турган эканлар.
Қаранглар азизларим бир тасаввур қилайлик Фотима розияллоҳу анҳо онамиздай зот Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қизлари битта игна учун қанчалик ташвишда, эдилар. Бир ўзимизнинг ҳолатимизга эътибор берайлик, тез бойишлик учун ва ёки мақсадларимизга эришишлик учун ёр-у биродарларимиздан ака-укаларимиздан тоғаларимиздан ёки энг яқин дўстларимиздан, бирор нарса олябмиз-у лекин қайтариб беришга келганда дунё кўзимизга кўриниб кетмоқда, алал оқибат Аллоҳ боғлаган силаи раҳм арқонини узилишига сабаб бўлмоқда. Аллоҳ барчаларимизни бировнинг ҳақига ҳиёнат қилишдан сақласин омин.
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
Бировнинг ҳаққи
Бир куни ҳазрати Али Фотимани тушларида кўрсалар, у жаннат эшигида турганмиш.
Ҳазрати Али: - «Эй Фотима, нега жаннатга кирмай турибсан?» - деб сўрадилар.
Фотимаи Заҳро онамиз дедилар; - «Қандоқ кирай ҳали жаннатга рухсат йўқ: сабаби-бир кишининг ҳақи бўйнимда экан. Ё Али, қўшни хотиндан тикиш учун бир игнани сўраб олган эдим, қайтариб беришни унутибман. Ўша игнани тезда эгасига қайтариб беринг – ўшандагина мен жаннатга кираман». Яна бир туш кўрдилар-қарасалар, Фотима розияллоҳу анҳо онамиз жаннатда бир баланд тахт устида ўтирибдилар. Олдиларида ҳурлар саф-саф бўлиб, қўл қовуштириб турган эканлар.
Қаранглар азизларим бир тасаввур қилайлик Фотима розияллоҳу анҳо онамиздай зот Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қизлари битта игна учун қанчалик ташвишда, эдилар. Бир ўзимизнинг ҳолатимизга эътибор берайлик, тез бойишлик учун ва ёки мақсадларимизга эришишлик учун ёр-у биродарларимиздан ака-укаларимиздан тоғаларимиздан ёки энг яқин дўстларимиздан, бирор нарса олябмиз-у лекин қайтариб беришга келганда дунё кўзимизга кўриниб кетмоқда, алал оқибат Аллоҳ боғлаган силаи раҳм арқонини узилишига сабаб бўлмоқда. Аллоҳ барчаларимизни бировнинг ҳақига ҳиёнат қилишдан сақласин омин.
«Юнусобод» жоме масжиди имом-хатиби У. УсмоновЎМИ Матбуот хизмати@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
#ИБРАТЛИ_ҲИКОЯЛАР
Она дуоси
Бир куни бой бадавлат ўғил онасидан хабар олгани ёшликда ўсиб улғайган хонадонига келди. Онаси пешин намозини ўқиётган эди. Ўғил эшикда анча кутиб қолди. Она узоқ дуо қилиб намозини якунлаб ўғли ёнига чиқди, кутиб тоқати тоқ бўлган ўғил жаҳлда онасига деди:
– Она сиз ҳар куни беш вақт намоз ўқиб, узундан узоқ дуо қилиб, бир нарсаларни сўрайсиз? Лекин ҳеч нарсангиз йўқ, ночор ҳаёт кечирасиз. Мана менинг бошим саждага тегмаган, намоз ўқимайман, лекин ҳаммаси етарли, бирор нарсага муҳтожлигим йўқ – деди
Шунда она ўғлига: Болажоним, мен саждага бош қўйиб, сенинг униб ўсишингни, бой бадавлат яшашингни, ҳар ишда омадли бўлишингни сўрайман. Менга бундан бошқа ҳеч нарса керак эмас. Мана меҳрибон Аллоҳ сўраганимни беряпти, яна битта энг катта тилагим бор, шу тилагим ҳам рўёбга чиқса, мендан бахтли она йуқ дунёда -деди кўзларига ёш олиб.
– Нима тилак экан у, онажон – деди ўғил.
Она: сенинг беш вақт намоз ўқишингни, намозга шошилишингни кўзларим билан кўрсам армоним йўқ эди, болажоним. Онасининг сўзларини эшитган ўғил беихтиёр кўзига ёш олиб:
– Меҳрибоним, мен гумроҳ ўғлингизни кечиринг, деди.
ЭЙ ЎҒИЛ!!!
Сиз ўйламанг, «мен беибодат бўлсам ҳам, Аллоҳ менга беряпти» деб. Сизни хаққингизга кеча-ю кундуз дуо қилаётган ота-онангиз сабабчидирлар. Дуогўй ота-онангизни эъзозланг, ҳурмат қилинг, қадрига тириклик чоғида етинг.
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
Она дуоси
Бир куни бой бадавлат ўғил онасидан хабар олгани ёшликда ўсиб улғайган хонадонига келди. Онаси пешин намозини ўқиётган эди. Ўғил эшикда анча кутиб қолди. Она узоқ дуо қилиб намозини якунлаб ўғли ёнига чиқди, кутиб тоқати тоқ бўлган ўғил жаҳлда онасига деди:
– Она сиз ҳар куни беш вақт намоз ўқиб, узундан узоқ дуо қилиб, бир нарсаларни сўрайсиз? Лекин ҳеч нарсангиз йўқ, ночор ҳаёт кечирасиз. Мана менинг бошим саждага тегмаган, намоз ўқимайман, лекин ҳаммаси етарли, бирор нарсага муҳтожлигим йўқ – деди
Шунда она ўғлига: Болажоним, мен саждага бош қўйиб, сенинг униб ўсишингни, бой бадавлат яшашингни, ҳар ишда омадли бўлишингни сўрайман. Менга бундан бошқа ҳеч нарса керак эмас. Мана меҳрибон Аллоҳ сўраганимни беряпти, яна битта энг катта тилагим бор, шу тилагим ҳам рўёбга чиқса, мендан бахтли она йуқ дунёда -деди кўзларига ёш олиб.
– Нима тилак экан у, онажон – деди ўғил.
Она: сенинг беш вақт намоз ўқишингни, намозга шошилишингни кўзларим билан кўрсам армоним йўқ эди, болажоним. Онасининг сўзларини эшитган ўғил беихтиёр кўзига ёш олиб:
– Меҳрибоним, мен гумроҳ ўғлингизни кечиринг, деди.
ЭЙ ЎҒИЛ!!!
Сиз ўйламанг, «мен беибодат бўлсам ҳам, Аллоҳ менга беряпти» деб. Сизни хаққингизга кеча-ю кундуз дуо қилаётган ота-онангиз сабабчидирлар. Дуогўй ота-онангизни эъзозланг, ҳурмат қилинг, қадрига тириклик чоғида етинг.
Насоимул ҳикмат
ЎМИ Матбуот хизмати@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
#ИБРАТЛИ_ҲИКОЯЛАР
Ҳар қўйни ўз оёғидан осадилар
Аббосий халифа Ҳорун ар-Рашиднинг Баҳлул доно деган фазилатли зотга ҳурмати баланд эди. Чунки бу дарвеш ҳеч тортинмасдан халифага маслаҳат берарди. Халифа ҳам ҳар доим унинг сўзларига қулоқ осар, насиҳатларига амал қилар эди.
Бир куни нимадир бўлиб халифа қандайдир масала юзасидан янглиш қарор чиқарди. Баҳлул доно ҳазратлари унга бу қарорини ўзгартириш кераклигини айтди. Аммо бу гап халифага малол келиб,
- Сиз айтишингиз керак бўлган гапни айтдингиз, гуноҳ сиздан соқит бўлди. Менинг қилган ишимдан сизга зарар етмайди, Ахир ҳар қўйни ўз оёғидан осади-ку, - деди.
“Ҳар қўйни ўз оёғидан осадилар”, дегани халқ мақоли. Маъноси, ҳар ким қилган гуноҳи учун жазосини ўзи тортади, бировнинг гуноҳи бошқа одамга юкланмайди, деганидир. Бир қарашда бу гап тўғри. Бироқ бошқа жиҳатдан, мўминлар бир-бирларининг ойнасидир, яъни уларнинг бири иккинчисига тўғри маслаҳат бериши Аллоҳ таолонинг амридир.
Шунинг учун Баҳлул доно ҳазратлари халифага эсда қоладиган дарс бермоқ истади. Бир қўйни сўйиб сарой боғидаги кўздан пана жойга оёғидан осиб қўйди.
Бир-икки кун ўтиб боғда бадбўй ҳид таралди. Бу ҳиднинг қаердан чиқаётганини излаган хизматчилар қўйнинг лошини топдилар.
Халифа қўйни ким осиб қўйганини дарров фаҳмлади.
- Баҳлулни топиб келинглар, - деб амр қилди.
Баҳлул доно ҳазратлари келганидан сўнг халифага бундай деди:
- Кўриб турганингиздек, ҳар қўйни ўз оёғидан осади, аммо унинг ҳиди бошқаларни роҳатсиз қилади. Шунга ўхшаб жамиятда баъзи кишиларнинг қилган қилмишлари бошқаларининг тинчини бузади. Хато фасод чиқаради. Шу сабабдан ҳаммамиз бир-биримизга тўғри гапни сўзлашга масъулмиз. Сиз ҳам ўзингизга қарата айтилган ҳақ сўзни қабул этинг.
Халифа уни мукофотлаб, янглиш қароридан воз кечди.
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
Ҳар қўйни ўз оёғидан осадилар
Аббосий халифа Ҳорун ар-Рашиднинг Баҳлул доно деган фазилатли зотга ҳурмати баланд эди. Чунки бу дарвеш ҳеч тортинмасдан халифага маслаҳат берарди. Халифа ҳам ҳар доим унинг сўзларига қулоқ осар, насиҳатларига амал қилар эди.
Бир куни нимадир бўлиб халифа қандайдир масала юзасидан янглиш қарор чиқарди. Баҳлул доно ҳазратлари унга бу қарорини ўзгартириш кераклигини айтди. Аммо бу гап халифага малол келиб,
- Сиз айтишингиз керак бўлган гапни айтдингиз, гуноҳ сиздан соқит бўлди. Менинг қилган ишимдан сизга зарар етмайди, Ахир ҳар қўйни ўз оёғидан осади-ку, - деди.
“Ҳар қўйни ўз оёғидан осадилар”, дегани халқ мақоли. Маъноси, ҳар ким қилган гуноҳи учун жазосини ўзи тортади, бировнинг гуноҳи бошқа одамга юкланмайди, деганидир. Бир қарашда бу гап тўғри. Бироқ бошқа жиҳатдан, мўминлар бир-бирларининг ойнасидир, яъни уларнинг бири иккинчисига тўғри маслаҳат бериши Аллоҳ таолонинг амридир.
Шунинг учун Баҳлул доно ҳазратлари халифага эсда қоладиган дарс бермоқ истади. Бир қўйни сўйиб сарой боғидаги кўздан пана жойга оёғидан осиб қўйди.
Бир-икки кун ўтиб боғда бадбўй ҳид таралди. Бу ҳиднинг қаердан чиқаётганини излаган хизматчилар қўйнинг лошини топдилар.
Халифа қўйни ким осиб қўйганини дарров фаҳмлади.
- Баҳлулни топиб келинглар, - деб амр қилди.
Баҳлул доно ҳазратлари келганидан сўнг халифага бундай деди:
- Кўриб турганингиздек, ҳар қўйни ўз оёғидан осади, аммо унинг ҳиди бошқаларни роҳатсиз қилади. Шунга ўхшаб жамиятда баъзи кишиларнинг қилган қилмишлари бошқаларининг тинчини бузади. Хато фасод чиқаради. Шу сабабдан ҳаммамиз бир-биримизга тўғри гапни сўзлашга масъулмиз. Сиз ҳам ўзингизга қарата айтилган ҳақ сўзни қабул этинг.
Халифа уни мукофотлаб, янглиш қароридан воз кечди.
Дамин ЖУМАҚУЛ таржимаси @muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
Қисқа йўл адоғи
Бир танишим у билан касалхонага бориб келишимни илтимос қилди. Очиғи, бу таклиф менга унчалик ёқмади. Бугун улфатлар билан ўтирадиган жойимиз бор эди. Маза қилиб, бир отамлашмоқчи эдик. Аммо йўқ дейиш ноқулай бўлди. Чунки унинг оилавий аҳволидан яхши хабардор эдим.”Улгурарман, зиёфатга ҳам” дея рози бўлдим!
Ҳа, унга қийин эди: бир томондан касал онаси...бир томонда ёш болалари....ва касал ётган аёли.
Биз унинг шифохонадаги аёлидан хабарлашгани йўлга чиқдик.
Шифохона атрофида одам кўп. Ҳамма ўз яқинидан хабар олиш учун келган.
Хуллас, палата эшиги олдига етганимизда мени ичкарига киритишмади. Наилож ташқарида кутиб турадиган бўлдим.
Касалхона биқинидаги ўриндиқда ўтирибман. Шу тоб бошига дўппи кийган, маҳзун бир отахон ёнимга келиб ўтирди. Унга салом бердим. У бош силкиганча алик олди. Тушундим: бошига мусибат тушган.
Вақт ўтиб борарди. Мен эса зиёфатга улгуришим керак. Мени бу ерга судраган танишимдан шу қадар жаҳлим чиқдики!....
Ёнимда ўтирган отахон бирдан йиғлаб юборса бўладими?! Мен уни юпатишни ният қилиб:
– Отахон,нима бўлди? Нега йиғлаяпсиз? – деб сўрадим.
У индамади. Аммо кейин кўз ёшини артиб аста жавоб қилди:
– Ўғлимнинг зиёратига келгандим болам! Шунга кўзимга сал ёш келди! Ўтиб кетади...
Ана энди масала бир оз ойдинлашди. Демак, анави ерда, шундоқ йўлнинг нариги томонида қабристон бор экан-да! Мен бу ерда туғруқхона борлигини билардим-у, аммо қабристон борлигини энди кўрдим!
Шу тоб бир хаёл миямга урилди:
“Тавба! Бир томонда туғруқхона, Бир томонда қабристон! Астағфируллоҳ! Ўртада эса мен. Инсон умри бунча қисқа йўл бўлмаса! Туғруқхонадан чиқиб тўғри қабристонга йўл оламиз! Умр ҳам аслида шу бир қисқа йўл! Биз еса шу қисқа йўлга ҳам чидамай, улкан гуноҳлар қилиб қўямиз! Тавба! Ё алҳазар!..”
Зиёфатга эса бормадим.
#ИБРАТЛИ_ҲИКОЯЛАР
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
Бир танишим у билан касалхонага бориб келишимни илтимос қилди. Очиғи, бу таклиф менга унчалик ёқмади. Бугун улфатлар билан ўтирадиган жойимиз бор эди. Маза қилиб, бир отамлашмоқчи эдик. Аммо йўқ дейиш ноқулай бўлди. Чунки унинг оилавий аҳволидан яхши хабардор эдим.”Улгурарман, зиёфатга ҳам” дея рози бўлдим!
Ҳа, унга қийин эди: бир томондан касал онаси...бир томонда ёш болалари....ва касал ётган аёли.
Биз унинг шифохонадаги аёлидан хабарлашгани йўлга чиқдик.
Шифохона атрофида одам кўп. Ҳамма ўз яқинидан хабар олиш учун келган.
Хуллас, палата эшиги олдига етганимизда мени ичкарига киритишмади. Наилож ташқарида кутиб турадиган бўлдим.
Касалхона биқинидаги ўриндиқда ўтирибман. Шу тоб бошига дўппи кийган, маҳзун бир отахон ёнимга келиб ўтирди. Унга салом бердим. У бош силкиганча алик олди. Тушундим: бошига мусибат тушган.
Вақт ўтиб борарди. Мен эса зиёфатга улгуришим керак. Мени бу ерга судраган танишимдан шу қадар жаҳлим чиқдики!....
Ёнимда ўтирган отахон бирдан йиғлаб юборса бўладими?! Мен уни юпатишни ният қилиб:
– Отахон,нима бўлди? Нега йиғлаяпсиз? – деб сўрадим.
У индамади. Аммо кейин кўз ёшини артиб аста жавоб қилди:
– Ўғлимнинг зиёратига келгандим болам! Шунга кўзимга сал ёш келди! Ўтиб кетади...
Ана энди масала бир оз ойдинлашди. Демак, анави ерда, шундоқ йўлнинг нариги томонида қабристон бор экан-да! Мен бу ерда туғруқхона борлигини билардим-у, аммо қабристон борлигини энди кўрдим!
Шу тоб бир хаёл миямга урилди:
“Тавба! Бир томонда туғруқхона, Бир томонда қабристон! Астағфируллоҳ! Ўртада эса мен. Инсон умри бунча қисқа йўл бўлмаса! Туғруқхонадан чиқиб тўғри қабристонга йўл оламиз! Умр ҳам аслида шу бир қисқа йўл! Биз еса шу қисқа йўлга ҳам чидамай, улкан гуноҳлар қилиб қўямиз! Тавба! Ё алҳазар!..”
Зиёфатга эса бормадим.
Шерзод ҲАЙДАРБЕКОВ#ИБРАТЛИ_ҲИКОЯЛАР
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
Шукр қилганлар...
Бир йигит тўпланиб турган одамлар ёнига бориб, бор овозда бақира бошлади: “Бизга шундай кунларни насиб қилган, ризқимизни мўл, йўлимизни ёруғ, танимизни соғ қилган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин!”.
Бир зумда йиғилиб турган одамларнинг барчаси йигитга жўр бўлди. Ҳаммаёқни “Шукр! Минг шукр!” деган садолар тутиб кетди.
Аммо ғамга ботиб ўтирган уч нафар кишигина бу хитобга жўр бўлмади. Буни кўрган йигит эса дарҳол уларнинг ёнига ошиқди ва улардан бунинг сабабини сўради.
- Шароитим оғир! Фарзандим тўйиб овқатлана олмайди! Бошқа болалардек истаганича ўйна олмайди! Энди менга айтингчи, қандай қилиб тилимдан шукр деган сўз янграши мумкин?! деди ғамга ботиб ўтирган биринчи киши.
- Фарзандим касал. Унинг ғамгин юзларига тикилсам, юрагим оғриб кетади! Қандай қилиб шукр дея айта оламан?! деди иккинчи бир ғамга ботган.
- Менинг эса фарзандим вафот этди! Унинг жонсиз қўлларидан ушлар эканман, ўзимдан ўтганини ўзим биламан! Энди мен нима учун шукр дейишим керак?! деб йиғлаб юборди учинчиси.
Уларнинг дардини тинглаган йигит бундай деди:
- Биродар, олдингиздаги одамга қаранг, фарзанди касал экан! Гарчи ўйнаб кулмасада, дилбандингизнинг соғлом эканига шукр қилинг! - деди биринчисига.
- Фарзандингиз касал экан, ҳамдардман! Аммо олдингиздаги кишига қаранг! Бечора фарзандидан жудо бўлибди! Гарчи касал бўлсада, фарзандингизнинг тирик эканига шукр қилинг! - деди фарзанди касал ётган иккинчи кишига.
- Менчи?! Мен нимага шукр қилай ахир?! - деди фарзандидан айрилган учинчи киши.
Йигит унинг елкасига қўлини қўйди-да, кўз ёшларини артиб, деди:
- Фарзандингиз ўтган бўлсада, бошқа яқинларингиз тирик эканига шукроналар келтиринг! Бутун яқинларим, барча қариндошларим даҳшатли сел оқибатида ҳалок бўлдилар!...
#ибратли_ҳикоя
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
Бир йигит тўпланиб турган одамлар ёнига бориб, бор овозда бақира бошлади: “Бизга шундай кунларни насиб қилган, ризқимизни мўл, йўлимизни ёруғ, танимизни соғ қилган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин!”.
Бир зумда йиғилиб турган одамларнинг барчаси йигитга жўр бўлди. Ҳаммаёқни “Шукр! Минг шукр!” деган садолар тутиб кетди.
Аммо ғамга ботиб ўтирган уч нафар кишигина бу хитобга жўр бўлмади. Буни кўрган йигит эса дарҳол уларнинг ёнига ошиқди ва улардан бунинг сабабини сўради.
- Шароитим оғир! Фарзандим тўйиб овқатлана олмайди! Бошқа болалардек истаганича ўйна олмайди! Энди менга айтингчи, қандай қилиб тилимдан шукр деган сўз янграши мумкин?! деди ғамга ботиб ўтирган биринчи киши.
- Фарзандим касал. Унинг ғамгин юзларига тикилсам, юрагим оғриб кетади! Қандай қилиб шукр дея айта оламан?! деди иккинчи бир ғамга ботган.
- Менинг эса фарзандим вафот этди! Унинг жонсиз қўлларидан ушлар эканман, ўзимдан ўтганини ўзим биламан! Энди мен нима учун шукр дейишим керак?! деб йиғлаб юборди учинчиси.
Уларнинг дардини тинглаган йигит бундай деди:
- Биродар, олдингиздаги одамга қаранг, фарзанди касал экан! Гарчи ўйнаб кулмасада, дилбандингизнинг соғлом эканига шукр қилинг! - деди биринчисига.
- Фарзандингиз касал экан, ҳамдардман! Аммо олдингиздаги кишига қаранг! Бечора фарзандидан жудо бўлибди! Гарчи касал бўлсада, фарзандингизнинг тирик эканига шукр қилинг! - деди фарзанди касал ётган иккинчи кишига.
- Менчи?! Мен нимага шукр қилай ахир?! - деди фарзандидан айрилган учинчи киши.
Йигит унинг елкасига қўлини қўйди-да, кўз ёшларини артиб, деди:
- Фарзандингиз ўтган бўлсада, бошқа яқинларингиз тирик эканига шукроналар келтиринг! Бутун яқинларим, барча қариндошларим даҳшатли сел оқибатида ҳалок бўлдилар!...
Шерзод ҲАЙДАРБЕКОВ#ибратли_ҳикоя
@muslimuzportal обуна бўлинг ёки дўстингизга тавсия этинг | Muslim.uz
ҚЎШНИНИНГ ҲАҚИ
Тақий Усмоний ҳикоя қилади:
“Маккаи мукаррамада бозорга кириб, бир матони сўрадим. Дўкондор ўша матони топгунга қадар олдимга 20 тача ўрамдаги газламаларни тўкиб солди. Уларнинг ичидан биттаси менга маъқул тушиб, шуни сотиб олмоқчи бўлдим. Нархи-ям маъқул келди. Сотувчи:
- Сизга шу маъқул келди-а?
- Албатта маъқул келди.
- Унда йўлнинг нариги томонига ўтсангиз, ҳув ана-у дўконда ҳам шу газламадан бор. Ўша ердан сотиб олинг.
- Ие, нега энди. Ҳамма нарсани шу ерда савдо қилдим, сизнинг ҳам қанча вақтингизни олдим. Нега энди ундан сотиб оларканман. Нега бундай деяпсиз? Бунинг сири нимада?
- Тўғридаги сотувчи менинг қўшним, кўряпманки, эрталабдан бери ҳеч нарса сотмади. Мен эса бу пайтгача анча нарса сотиб қўйдим…”
#ибратли_ҳикоя
@muslimuzportal обуна бўлинг Яқинларингизга ҳам улашинг⤵️ | Muslim.uz
Тақий Усмоний ҳикоя қилади:
“Маккаи мукаррамада бозорга кириб, бир матони сўрадим. Дўкондор ўша матони топгунга қадар олдимга 20 тача ўрамдаги газламаларни тўкиб солди. Уларнинг ичидан биттаси менга маъқул тушиб, шуни сотиб олмоқчи бўлдим. Нархи-ям маъқул келди. Сотувчи:
- Сизга шу маъқул келди-а?
- Албатта маъқул келди.
- Унда йўлнинг нариги томонига ўтсангиз, ҳув ана-у дўконда ҳам шу газламадан бор. Ўша ердан сотиб олинг.
- Ие, нега энди. Ҳамма нарсани шу ерда савдо қилдим, сизнинг ҳам қанча вақтингизни олдим. Нега энди ундан сотиб оларканман. Нега бундай деяпсиз? Бунинг сири нимада?
- Тўғридаги сотувчи менинг қўшним, кўряпманки, эрталабдан бери ҳеч нарса сотмади. Мен эса бу пайтгача анча нарса сотиб қўйдим…”
#ибратли_ҳикоя
@muslimuzportal обуна бўлинг Яқинларингизга ҳам улашинг⤵️ | Muslim.uz
Ислом психологияси
Аёллар ўз эрларига: «Бир қоғозга бизнинг салбий сифатларимизни ёзиб беринг, уларни тузатмоқчимиз», дейишди. Бунинг сабаби улар аёллар жамиятига аъзо бўлиб, дарс ўтаётган ўқитувчи шундай қилишларини сўраган эди. Психолог барча аёлларга турмуш ўртоқлари ёзиб берган қоғоздаги салбий сифатларни ўқиб, уларни тузатиш йўлларини ўргатди. Лекин бир аёлнинг турмуш ўртоғи қоғозни мақтовли сўзларга тўлдирганини кўрди. У аёли ҳақида ҳеч қандай салбий сифат ёзмаган эди. Ўқитувчи ҳайрон бўлиб, уни чақиртириб, сабабини сўради. У айтди: «Аёлимнинг ўндан ортиқ жиддий, салбий сифатлари бор. Лекин мен уларни айтишим билан масала ҳал бўлиб қолмайди. Айб ва хатоларни юзга солиш нафрат ва қайсарликни келтириб чиқаради холос. Аммо меҳр-муҳаббатни ифода қилувчи сўзлар эса оилага ижобий кайфият олиб киради ва аҳллари орасида дўстона, илиқ муҳитни яратади. Зеро, ҳадиси шарифда ҳам: «Яхши сўз садақадир», дейилади. Шу муборак насиҳат оилада гўзал руҳият тақдим этади».
"...улар ила яхшиликда яшанг. Агар уларни ёқтирмасангиз, шоядки, Аллоҳ сиз ёқтирмаган нарсада кўпгина яхшиликларни қилса." (Нисо сураси, 19-оят).
Психологнинг яна ҳайрати ошди ва унга юзланиб: «Энг тўғри ечим шу!» деб, уни олқишлаб қўйди.
#ибратли_ҳикоя
@muslimuzportal обуна бўлинг Яқинларингизга ҳам улашинг⤵️ | Muslim.uz
Аёллар ўз эрларига: «Бир қоғозга бизнинг салбий сифатларимизни ёзиб беринг, уларни тузатмоқчимиз», дейишди. Бунинг сабаби улар аёллар жамиятига аъзо бўлиб, дарс ўтаётган ўқитувчи шундай қилишларини сўраган эди. Психолог барча аёлларга турмуш ўртоқлари ёзиб берган қоғоздаги салбий сифатларни ўқиб, уларни тузатиш йўлларини ўргатди. Лекин бир аёлнинг турмуш ўртоғи қоғозни мақтовли сўзларга тўлдирганини кўрди. У аёли ҳақида ҳеч қандай салбий сифат ёзмаган эди. Ўқитувчи ҳайрон бўлиб, уни чақиртириб, сабабини сўради. У айтди: «Аёлимнинг ўндан ортиқ жиддий, салбий сифатлари бор. Лекин мен уларни айтишим билан масала ҳал бўлиб қолмайди. Айб ва хатоларни юзга солиш нафрат ва қайсарликни келтириб чиқаради холос. Аммо меҳр-муҳаббатни ифода қилувчи сўзлар эса оилага ижобий кайфият олиб киради ва аҳллари орасида дўстона, илиқ муҳитни яратади. Зеро, ҳадиси шарифда ҳам: «Яхши сўз садақадир», дейилади. Шу муборак насиҳат оилада гўзал руҳият тақдим этади».
"...улар ила яхшиликда яшанг. Агар уларни ёқтирмасангиз, шоядки, Аллоҳ сиз ёқтирмаган нарсада кўпгина яхшиликларни қилса." (Нисо сураси, 19-оят).
Психологнинг яна ҳайрати ошди ва унга юзланиб: «Энг тўғри ечим шу!» деб, уни олқишлаб қўйди.
ЎМИнинг Андижон вилоят вакиллиги
ходими Искандарбек Зокиров#ибратли_ҳикоя
@muslimuzportal обуна бўлинг Яқинларингизга ҳам улашинг⤵️ | Muslim.uz