‍ 📰 ترکیه و آسیای مرکزی؛ اردوغان بدنبال رهبری در منطقه

کارشناس ترک: ترکیه قصد ایجاد ساختاری مشابه اتحادیه اروپا تحت عنوان "اتحادیه ترکیه" (اتحادیه دولت های ترک) را دارد

⬅️ یاووز آگار، روزنامه‌نگار و کارشناس ترک، در تحلیل روابط اردوغان و آسیای مرکزی می نویسد: اردوغان تلاش می کند، که به رهبری کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز دست یابد؛ تلاش هایی که، از سوی آمریکا به طور قابل توجهی مورد حمایت قرار گرفته است. حال، در راستای تحرکات ایالات متحده برای محدود کردن نفوذ چین و روسیه در آسیای مرکزی، اردوغان نیز از حمایت های واشنگتن برخوردار شده است.

📝 یاووز آگار نوشت: تمایل اردوغان برای پر کردن خلاء نظامی و سیاسی در منطقه پس از خروج ایالات متحده از افغانستان و از طرفی امتناع اتحادیه اروپا از عضویت ترکیه و ناامیدی اردوغان از بلوک اروپایی، موجب افزایش علاقه اردوغان به آسیای مرکزی (و اراده وی برای حرکت در مسیری متفاوت و مطابق با اهداف بلندپروازانه) شد.

ترکیه برای تقویت نقش خود در آسیای مرکزی از ابزارها و مکانیسم‌های مختلفی استفاده می‌کند که مهم‌ترین آنها سازمان کشورهای ترک است. تغییر نام این سازمان در نوامبر ۲۰۲۱، از "شورای همکاری کشورهای ترک زبان" به "سازمان دولت‌های ترک"، و در واقع تغییر آن به اسمی جامع و هویت ساز، نشانگر برخی چشم‌اندازهای بلندمدت اردوغان در سیاست خارجی ترکیه بود.

در این شرایط، شاهد تسریع در روند مذاکرات برای عضویت دائم کشورهای ترکمنستان، مجارستان و بلغارستان هستیم که در حال حاضر به عنوان عضو ناظر در این سازمان حضور دارند. در پی این تلاشها، به نقل از کشورهای ناظر، اردوغان قصد ایجاد ساختاری مشابه اتحادیه اروپا تحت عنوان "اتحادیه ترکیه" یا "اتحادیه دولت های ترک" که روی هم شامل جمعیتی 200 میلیون نفری با مساحتی حدود 5 میلیون کیلومترمربع می شوند را ایجاد کند؛ کشورهایی مجموعا درآمدی 2 تریلیون دلاری در سال دارند. این امر با ناامیدی اردوغان از اتحادیه اروپا تشدید شده است.

با توجه به این تحرکات، می توان انتظار داشت که اردوغان در دوره آتی به دنبال تبدیل کشورش به یک مرکز استراتژیک برای افزایش تجارت داخلی و انتقال انرژی از کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی به کشورهای اروپایی است که با یکپارچه کردن آسیای مرکزی و قفقاز ذیل یک اتحاد صورت می گیرد. (در حاشیه سفر اخیر الهام علی اف به تاجیکستان، برخی رسانه ها با استناد بر منابع خود، ادعا داشتند یکی از اهداف الهام علی اف برای سفر به دوشنبه، تطمیع و دعوت این کشور برای عضویت در سازمان کشورهای ترک بوده است.)

ترکیه در تلاش است تا کریدور زنگزور یا نخجوان را به منظور اتصال منطقه خودمختار نخجوان به آذربایجان ایجاد کند و با این کریدور، مسیر ترکیه را مستقیم به حوزه دریای خزر متصل کند. از جمله پیامدهای تحقق این امر، کاهش اهمیت و نقش استراتژیک مسیرهای انتقال انرژی روسیه خواهد بود؛ بر این اساس، شاهد حمایت های واشنگتن از ترکیه در تحقق این طرح هستیم.

اردوغان، همچنین در تلاش است تا علاوه بر روابط اقتصادی، با همکاری در زمینه های دفاعی، امنیتی و نظامی، حضور خود را در آسیای مرکزی و قفقاز تقویت کند. وی به طور جدی در این زمینه گفتگوها و رایزنی هایی را با همه کشورهای منطقه حتی با تاجیکستان برای صادرات هواپیما، پهپاد و سایر تجهیزات نظامی ترکی در دستور کار خود قرار داده است.

قابل ذکر است، ماه گذشته در در حاشیه شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنایع دفاعی «IDEF 2023» در استانبول، در نشست دوجانبه وزرای دفاع ترکیه و تاجیکستان، سند همکاری مالی-نظامی و پروتکل اجرای کمک های نقدی بین دو کشور، به امضا رسید.


#آسیای_مرکزی
#تاجیکستان
#ترکیه
#اتحادیه_اروپا #آمریکا
#روسیه #چین
#نفوذ

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr

📰 برلین، مقصد بعدی سران آسیای مرکزی

۲۹ سپتامبر، برلین میزبان گفتگوی سران آسیای مرکزی و فرانک والتر اشتاین‌ مایر رئیس جمهور فدرال آلمان خواهد بود.

این نشست در کاخ Bellevue برلین، اقامتگاه رسمی رئیس جمهور آلمان برگزار می شود.

(اخبار تکمیلی منتشر خواهد شد)

#آسیای_مرکزی
#آلمان #اتحادیه_اروپا
#آب #انرژی #امنیت

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 اهداف ناتو در آسیای مرکزی؛ مقابله با روسیه و چین

به نقل از مؤسسه مطالعات راهبردی شرق، یوگنی کورنیف، کارشناس موسسه مسائل بین المللی معاصر وابسته به آکادمی دیپلماتیک وزارت امور خارجه روسیه، در یک مقاله به تحلیل گام‌های ناتو در آسیای مرکزی و عواقب آن پرداخت.

● فشار غرب به آسیای مرکزی در حال افزایش است؛
● ناتو بدنبال تقویت تعامل نظامی-فنی؛
● اهداف غرب از نفوذ در آسیای مرکزی؛
● جهت گیری های کلیدی استراتژی ناتو در آسیای مرکزی؛

#آسیای_مرکزی
#آمریکا #اتحادیه_اروپا
#ناتو #چین #روسیه

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 آلمان، بازیگر جدیدی در آسیای مرکزی

رسانه The Diplomat نوشت: در میان تحولات قابل توجه ژئوپلیتیکی و پتانسیل اقتصادی-سیاسی رو به رشد آسیای مرکزی، در سال های اخیر علاقه آلمان به این منطقه به طور قابل توجهی افزایش یافت. آلمان قصد دارد از زیر سایه هژمونی استراتژیک ایالات متحده خارج و در یک رقابت جهانی چند قطبی با چین و روسیه در آسیای مرکزی شرکت کند.

#آسیای_مرکزی
#روسیه #چین #آمریکا
#اتحادیه_اروپا #آلمان
#بازی_بزرگ


کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 نشست معاونین وزرای خارجه آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا

۲۶ سپتامبر ۲۰۲۳، معاونین وزرای خارجه آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا، در یک نشست آنلاین به گفتگو نشستند.

در این نشست، طرفین حول موضوعات کلیدی در همکاری های منطقه ای و بین المللی و دستور کار نشست آتی وزرای خارجه آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا به بحث و گفتگو پرداختند.


#آسیای_مرکزی
#اتحادیه_اروپا
#چین #روسیه #آمریکا
#بازی_بزرگ

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 نشست فرماندهی سنتکام و رؤسای ستاد کل نیروهای مسلح کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی

چهارشنبه ۲۷ سپتامبر، تاشکند میزبان نشست مایکل کوریلا فرمانده سنتکام و رؤسای ستاد کل نیروهای مسلح کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی بود.

نمایندگان و هیئات عالی نظامی از آمریکا، تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان، قرقیزستان و پاکستان در این اجلاس حضور داشتند. امنیت و ثبات منطقه، مبارزه با تروریسم و ارائه کمک‌ های بشردوستانه از جمله مباحث بررسی شده در نشست مذکور بود.

گفتنی‌ست، ماه آگوست سال جاری، رزمایش نظامی همکاری منطقه ای ۲۰۲۳ ایالات متحده و کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی به میزبانی گارد ملی مونتانا در آمریکا برگزار شد.

همچنین لازم به ذکر است، در آستانه اولين نشست سران آسیای مرکزی و آمریکا، اخباری مبنی بر برگزاری رزمایش نظامی مشترک آمریکا با برخی از کشورهای آسیای مرکزی به مدت هشت روز از تاریخ ۱۲ تا ۲۰ سپتامبر، منتشر شد.

#آسیای_مرکزی
#آمریکا #نفوذ
#روسیه #چین #اتحادیه_اروپا
#امنیت

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 توکایف در برلین: ما از تحریم ها علیه روسیه پیروی می کنیم

رئیس جمهور قزاقستان قاسم جومارت توکایف، در جریان سفر خود به برلین و پس از گفتگو با اولاف شولز صدراعظم آلمان گفت: قزاقستان به صراحت اعلام کرده است که از رژیم تحریم ها پیروی خواهد کرد.

وی افزود: ما با سازمان‌های مربوطه برای رعایت تحریم‌ها در تماس هستیم و فکر می‌ کنم نباید هیچ گونه نگرانی از طرف آلمان در زمینه اقدامات احتمالی با هدف دور زدن تحریم‌های (روسیه از طریق قزاقستان) وجود داشته باشد.

#آسیای_مرکزی
#قزاقستان #آمریکا #اتحادیه_اروپا #آلمان
#چین #روسیه
#بازی_بزرگ_جدید

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

‍ 📰 ماجرای درخواست کمک احمد مسعود از رژیم صهیونیستی

⬅️ ۲۷ سپتامبر سال جاری، احمد مسعود رهبر مقاومت ملی افغانستان، طی یک سفر رسمی برای گفتگو با پارلمان اروپا، وارد پاریس شد. بر اساس گزارش جبهه مقاومت ملی افغانستان در توییتر، احمد مسعود در طول این سفر، با پارلمان اروپا، رسانه‌هاى فرانسوی و جهانی، كارشناسان، نمايندگان مجامع اسلامى فرانسه و با شمارى از مهاجرين افغانستانی مقیم این کشور ملاقات کرد.

❗️ ۳ اکتبر، حوالی حضور وی در فرانسه، روزنامه معاریو اسرائیل با انتشار یک مصاحبه از احمد مسعود، خبر درخواست کمک وی از کشورهای جهان و اسرائیل را منتشر کرد.

📄 این خبر با سرعت زیادی در رسانه های جهانی منتشر شد و موجب حواشی زیادی گردید؛ بسیاری از روزنامه های اسرائیلی نیز، به طور کامل مصاحبه احمد مسعود را پوشش داده و به انتشار رساندند.

📄 احمد مسعود در این مصاحبه اظهار داشت: "ما به کمک هر کسی که بخواهد از ما حمایت کند، از جمله اسرائیل، نیاز داریم." و در جای دیگری از این مصاحبه می گوید: "دولت دموکراتیکی که در آینده افغانستان شکل می گیرد، باید در مورد روابط رسمی بین المللی خود و مشارکت در برنامه های توسعه منطقه ای با اسرائیل تصمیم گیری کند. اما من معتقدم که لازم است بر درگیری‌های گذشته غلبه کنیم و با هم در صلح زندگی کنیم."

📄 بدنبال این خبر، جبهه مقاومت ملی افغانستان در صفحه توییتر خود، این خبر را تکذیب نمود و نوشت: "جبهه مقاومت ملی افغانستان با هیچ رسانه اسرائیلی صحبت اختصاصی نداشته و هیچ مطالبه کمک از آن کشور صورت هم نگرفته است. شایعات در این باره كاملاً بی اساس و مغرضانه است."

❗️ این در حالیست، که بی‌بی‌سی در گزارش خود خاطرنشان کرده است، مصاحبه مذکور از طرف یک روزنامه‌نگار مستقل مقیم فرانسه به اسم گیدون کیتس با احمد مسعود انجام شده و این روزنامه‌نگار، گفتگو را از طرف خود انجام داده و نه از طرف یک روزنامه اسرائیلی. از این رو، با توجه به اینکه مقاومت ملی افغانستان "مصاحبه اختصاصی با روزنامه اسرائیلی" را تکذیب کرده است و نه مصاحبه آزاد با یک روزنامه‌نگار مستقل را، برخی کارشناسان مغلطه بودن تکذیبیه احمد مسعود را محتمل می دانند.

📄 از طرفی نیز، محتوای بیانات احمد مسعود در مصاحبه مذکور و سایر اظهارات رسمی وی در این سفر، نتنها تناقضی ندارند، بلکه اشتراکات مظمونی زیادی نیز در آنها دیده می شود. احمد مسعود در ملاقات با پارلمان اروپا و در جریان اظهاراتش حول تأمین آزادی و برقراری عدالت در افغانستان، بیان داشت، که باید حامیان و مدعیان دموکراسی جهان در کنار مردم ما قرار بگیرند. در مصاحبه منتشر شده نیز، چنین از احمد مسعود نقل شده است که وی برای تقابل با تروریسم و طالبان، درخواست کمک از جهان دارد و حتی کمک های اسرائیل را نیز خواهد پذیرفت.

✍️ اگر درست به این موضوع نگاه شود میتوان چنین دریافت که:
1️⃣ این یک مصاحبه اختصاصی نبوده، بلکه در قالب دیگری بیان شده و همچنین بدون هماهنگی با تیم رسانه ای «مقاومت ملی افغانستان» منتشر شده است.
2️⃣ شیطنت های رسانه ای رژیم صهیونیستی در این باره محتمل است، اما با توجه به سابقه و روابط جناب احمد مسعود با آقای برنارد لوی، اینکه از احمد مسعود چنین سخنانی صادر شده باشد بعید نیست.
3️⃣ با توجه به این مطالب منتشر شده، احتمال دارد آقای مسعود طی یک تله رسانه ای چنین حرف هایی را بیان کرده باشد؛ اما در هر صورت حتی به صورت تلویحی نیز این سخنان قابل توجیه نمی باشد.


#افغانستان #طالبان #اسرائیل
#پنجشیر #احمد_مسعود #آمریکا #اتحادیه_اروپا

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

‍📰 بررسی سلسله نشست های سران آسیای مرکزی و ابرقدرتها در پس زمینه بازی بزرگ جدید

⬅️ نشست های پی در پی یک سال اخیر با رهبران آسیای مرکزی توسط روسیه، چین، ایالات متحده، آلمان و سایر بازیگران منطقه‌ای و جهانی به تشدید نبرد برای نفوذ در منطقه ای که انتظار می رود در آینده‌ای نچندان دور نقش مهم و تاثیرگذاری در تجارت بین المللی ایفا کند، تاکید می کند.

🗂 ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، روز پنجشنبه در اولین سفر رسمی خود پس از صدور حکم بازداشتش توسط دادگاه کیفری بین الملل، وارد قرقیزستان شد. وی از زمانی که دادگاه کیفری بین‌الملل حکم بازداشتش را به اتهام جنایات جنگی در اوکراین صادر کرد، از روسیه خارج نشده بود.

📄 پوتین روز جمعه در نشست سران کشورهای مستقل مشترک المنافع، اظهار داشت که کشورهای غربی در حال تلاش برای "فشار" به شرکای مسکو هستند. وی از سایر رهبران خواست تا به ایجاد روابط نزدیکتر با روسیه ادامه دهند.

📄 این سفر منعکس کننده نگرانی روسیه از کاهش نفوذش در میان کشورهای شوروی سابق، پس از حمله این کشور به اوکراین در سال ۲۰۲۲ است. مولداوی پروسه خروج از سازمان کشورهای مستقل مشترک المنافع را آغاز کرده است و ارمنستان نیز که از مسکو به دلیل انفعال در مناقشه قومی ارمنستان با آذربایجان اظهار نگرانی نموده، در نشست روز جمعه غایب بود.

📄 ایالات متحده و اتحادیه اروپا از فرصت ضعف تسلط و توجه و کاهش نفوذ مسکو بر منطقه آسیای مرکزی، برای تقویت روابط خود با کشورهای قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان استفاده کرده اند تا حوزه نفوذ روسیه را تضعیف کنند.

📄 آسیای مرکزی از نظر نفت و گاز طبیعی و همچنین منابع دیگری مانند اورانیوم و فلزات کمیاب غنی است و مهمتر اینکه در جریان احیای جاده ابریشم باستانی، آنها واقع در موقعیتی کلیدی و دارای نقشی تأثیرگذار و پتانسیل ایفای نقش بالا در تجارت بین المللی هستند.

🗂 ۱۹ سپتامبر، ایالات متحده میزبان اولین نشست سران با آسیای مرکزی در چارچوب پلتفرم C5+1 بود. آلمان نیز ۱۰ روز پس از آن، اولین نشست خود با سران آسیای مرکزی را در برلین برگزار کرد. پیش از نیز در ماه ژوئن، قرقیزستان میزبان دومین نشست سران اتحادیه اروپا و آسیای مرکزی بود.

📄 جو بایدن گردهمایی سران C5+1 را "لحظه ای تاریخی" خواند و گفت که ایالات متحده از این کشورها در تقویت حاکمیت و استقلالشان و افزایش ارتباط منطقه ای حمایت خواهد کرد. همچنین در بیانیه ای مشترک، رهبران توافق کردند که در زمینه توسعه منابع معدنی آسیای مرکزی و "کریدور میانی"، یک مسیر حمل و نقل که روسیه را دور می زند، همکاری کنند. بایدن همچنین در جریان این نشست، غیر مستقیم به حذف اصلاحیه جکسون وانیک اشاره کرد و اظهار داشت که ایالات متحده بدنبال ایجاد روابط تجاری عادی و دائمی با آسیای مرکزی است.

📄 اگرچه ایالات متحده سال ۲۰۲۱ نیروهای خود را از افغانستان خارج کرد، اما بازسازی نفوذ خود در این منطقه را آغاز نموده و تلاش های آن در حوزه های نظامی، سیاسی و اقتصادی این منطقه افزایش یافته است. البته از طرفی نیز سیاست هویج و چماق آمریکا و اتحادیه اروپا فعال بوده و آنها به دنبال اعمال فشار به آسیای مرکزی برای جلوگیری از ورود کالاها به روسیه و دور زدن تحریم ها هستند.

🗂 چین، ترکیه، کشورهای حاشیه خلیج فارس و ... سایر بازیگران منطقه ای و جهانی نیز مشتاق ایجاد روابط نزدیکتر در منطقه هستند. پکن سرمایه گذاری و تجارت با منطقه ای را که کلید اساسی زیرساخت طرح کمربند و جاده خود می داند را افزایش داده است. ۱۸ می سال جاری، اولین نشست سران چین و آسیای مرکزی با استقبال باشکوهی در شهر شیان برگزار شد. ۱۸ آوریل، اولین نشست وزاری بازرگانی چین و آسیای مرکزی، ۹ سپتامبر دهمین مجمع تجاری چین و آسیای مرکزی در شهر شیامن و ۲۶ سپتامبر نیز اولین نشست وزرای حمل و نقل آنها برگزار شد.

📄 ترکیه نیز روابط خود با آسیای مرکزی را در قالب روابط دوجانبه و چندجانبه بویژه سازمان کشورهای ترک، در زمینه های اقتصادی، فرهنگی و نظامی تقویت کرده است. قرقیزستان از مشتریان مهم پهپاد های ترکیه در منطقه بوده و اخیرا شرکت (TAI) ترکی نیز از آغاز تولید پهپادهای آنکا در قزاقستان از سال ۲۰۲۴ خبر داد. ترکیه با سایر کشورهای آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان نیز قراردادهای نظامی منعقد کرده است. گفتنی ست، ۳ نوامبر سال جاری، آستانه میزبان دهمین نشست سران سازمان کشورهای ترک خواهد بود.

مقاله ای از Nikkei Asia


#آسیای_مرکزی
#آمریکا #روسیه #چین #بازی_بزرگ_جدید
#اتحادیه_اروپا #غرب #نفوذ
#ترکیه #عربستان #اسرائیل

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr