📰 تاجیکستان از انحلال یک عملیات تروریستی در آستانه جشن استقلال این کشور خبر داد

⬅️ شب ۳۰ اگوست، سه تاجیک تبار مسلح از خاک افغانستان وارد بدخشان تاجیکستان شدند. خبرگزاری دولتی تاجیکستان به نقل از کمیته امنیت ملی این کشور گزارش داد، سه‌شنبه ۵ سپتامبر پس از گذشت ۶ روز، محل استقرار تروریست ها شناسایی شد و نیروهای های امنیتی این کشور پس از محاصره سوژه ها، با مقابله مسلحانه آنها مواجه شدند که در آخر منجر به کشته شدن هر سه تروریست شد.

📄 بر اساس این گزارش، هر سه تروریست تاجیک‌الاصل و عضو گروه جماعت انصارالله بودند که با هدف اجرای یک عملیات تروریستی در آستانه جشن استقلال تاجیکستان، وارد خاک این کشور شده بودند.

📄 در پی این عملیات، تعداد زیادی سلاح، مهمات جنگی، تجهیزات درمانی، نقشه، اطلاعات مراکز دولتی و ۱۰ هزار دلار پول نقد نیز از مقر این سه نفر کشف شد.


#آسیای_مرکزی
#تاجیکستان #افغانستان
#طالبان #تروریسم
#امنیت

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
@mavaraonnahr

📰 گفتگوی ابراهیم رئیسی و رئیس جمهور تاجیکستان

سه شنبه ۲۸ شهریور، در حاشیه هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل، رؤسای جمهور ایران و تاجیکستان به گفتگو نشستند.

طرفین ضمن بررسی آخرین وضعیت همکاری های جاری دوجانبه، بر تداوم و افزایش سطح تعاملات اقتصادی تاکید و حول مسائل روز منطقه ای و بین المللی به گفتگو و پرداختند.

در این گفتگو، بر افزایش تعاملات ایران و تاجیکستان در سازمان‌های بین‌المللی و منطقه ای همچون سازمان همکاری شانگهای، و بر بهره‌گیری از پتانسیل کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور برای توسعه روزافزون روابط دوجانبه تأکید شد.

تأکید شد، با توجه به اینکه ایران و تاجیکستان نزدیکترین کشورها به افغانستان هستند، گسترش تروریسم در این کشور چالش مشترک طرفین بوده و بیش از همگان بدنبال صلح و ثبات در افغانستان هستند؛ در ادامه، هر دو جانب برگزاری جلسات مشترک کشورهای همسایه برای افزایش هماهنگی در مبارزه با تروریسم و ایجاد ثبات در افغانستان را ضروری دانستند.


#آسیای_مرکزی
#ایران #تاجیکستان
#امنیت #افغانستان

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 گفتگوی فرمانده سنتکام با وزیر دفاع ازبکستان؛ دومین سفر کوریلا به آسیای مرکزی

در حاشیه نشست مایکل کوریلا فرمانده سنتکام و رؤسای ستاد کل نیروهای مسلح کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی در تاشکند، مایکل کوریلا با بهادر قربانف وزیر دفاع ازبکستان نیز به گفتگو نشست.

بهادر قربانف ضمن سخنانی، به تعمیق بیشتر همکاری ها در آینده و به بلوغ کنونی روابط دو کشور در عرصه دفاعی تاکید کرد. وی افزود، این روابط دوجانبه سالانه در حال گسترش است. همچنین در جریان این گفتگو، طرفین دستاوردها و پتانسیل ادامه همکاری دوجانبه در عرصه نظامی را مورد بررسی قرار دادند.

این دومین سفر مایکل کوریلا به ازبکستان پس از انتصاب وی به عنوان فرمانده سنتکام در سال ۲۰۲۲ است. وی سال گذشته، از کشورهای قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان نیز بازدید کرده بود.

سال ۲۰۲۲، کوریلا در آستانه، مشارکت قزاقستان و آمریکا را از لحاظ تاریخی قوی و قزاقستان را «یکی از قابل اعتمادترین شرکای آمریکا در منطقه» اعلام نمود. با حضور در تاشکند نیز، ازبکستان را رهبر منطقه و امنیت ازبکستان را «امنیت کل منطقه» دانسته بود.

در قرقیزستان، تأکید وی بر تقویت مرزها و مقابله با تهدیدات فراملی با توجه به وضعیت افغانستان بود. وی در مصاحبه با رسانه ها در بیشکک گفته بود، واشنگتن بیش از 500 نیروی نظامی و امنیتی را در قرقیزستان آموزش داده و برخی سال ها تا 5 میلیون دلار برای آموزش، تامین تجهیزات و سایر پشتیبانی ها به این کشور اختصاص داده است.

سال گذشته، مایکل کوریلا در تاجیکستان، با امامعلی رحمان رئیس جمهور این کشور به گفتگو پرداخت. وی ضمن سخنانی در دوشنبه، اظهار داشت، که آمریکا در طول 30 سال گذشته بیش از 330 میلیون دلار کمک امنیتی به تاجیکستان ارائه کرده است.

مایکل کوریلا در سفر اخیر خود به آسیای مرکزی، به بازدید از ازبکستان اکتفا نمود و در کنار گفتگو دوجانبه با وزیر دفاع این کشور، با رؤسای ستاد کل نیروهای مسلح کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی نیز به گفتگو نشست.

#آسیای_مرکزی
#آمریکا #امنیت #افغانستان
#امنیت #همکاری #نفوذ

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 احتمال سفر جو بایدن به قزاقستان

۲۹ سپتامبر، دانیل روزنبلوم سفیر آمریکا در قزاقستان، از احتمال سفر جو بایدن به آستانه سخن گفت.

سفیر آمریکا گفت: علاقه زیادی به قزاقستان و آسیای مرکزی در جو بایدن دیده می شود؛ بنابراین احتمال دارد شاهد سفر بایدن به قزاقستان بشویم. وی افزود: می خواهم بگویم که چنین امکانی وجود دارد.


#آسیای_مرکزی
#آمریکا #امنیت #افغانستان
#چین #روسیه #همکاری #نفوذ
#بازی_بزرگ_جدید

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

📰 گفتاری پیرامون نشست فرمانده سنتکام و رؤسای ستادکل نیروهای مسلح کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی در تاشکند

چهارشنبه ۲۷ سپتامبر، تاشکند میزبان نشست مایکل کوریلا فرمانده سنتکام و رؤسای ستاد کل نیروهای مسلح کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی بود. امنیت و ثبات منطقه، وضعیت افغانستان، مبارزه با تروریسم و ارائه کمک‌‌های بشردوستانه از جمله مهم‌ترین مباحث بررسی‌شده در نشست مذکور بود.

روزنامه Nezavisimaya Gazeta روسیه، در یک مقاله به بررسی و تحلیل این رویداد پرداخت.

ویکتور لیتوفکین، کارشناس نظامی معتقد است که ایالات متحده به‌دنبال احیای نفوذ نظامی ازدست‌رفته خود در منطقه است. این کارشناس، احتمال اینکه ایالات متحده قصد دارد یک بلوک نظامی طرفدار غرب در آسیای مرکزی را برای مقابله با مخالفان ژئوپلیتیکی خود یعنی روسیه و چین ایجاد کند، رد نکرد و گفت: تصادفی نیست که گری پیترز، رئیس کمیته امنیت ملی سنای آمریکا، لابی معروف مجتمع نظامی-صنعتی آمریکا، اخیرا از این منطقه بازدید کرد. هم‌اکنون نیز مایکل کوریلا، رئیس فرماندهی مرکزی آمریکا وارد ازبکستان شده است.

ادامه...

#آسیای_مرکزی #آمریکا #امنیت #افغانستان #چین #روسیه #همکاری #نفوذ #بازی_بزرگ_جدید #تاجیکستان #ازبکستان

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

‍ 📰 سفر وزیر نیروهای مسلح بریتانیا به ازبکستان و قزاقستان؛ بریتانیا به‌دنبال توسعه همکاری‌های نظامی با آسیای مرکزی

⬅️ ۱ اکتبر، وزارت دفاع بریتانیا از سفر جیمز هپی وزیر نیروهای مسلح این کشور به ازبکستان، قزاقستان و مغولستان خبر داد.

📄 جیمز هپی، سه‌شنبه هفته گذشته در قزاقستان با رومن واسیلنکو معاون وزیر امور خارجه، ژنرال سلطان بورکوت‌بایویچ معاون وزیر دفاع قزاقستان و با اعضای کمیته امور خارجی، دفاعی و امنیت پارلمان این کشور به گفت‌وگو نشست. در این نشست‌ها، طرفین حول همکاری‌های آتی در زمینه امنیت منطقه‌ای گفت‌وگو کردند.

❗️وی همچنین حمایت علنی قزاقستان از تحریم‌های ضدروسی را که اخیرا قاسم جومارت توکایف در برلین آن را اعلام نمود، تکریم کرد.

📄 روز بعد، جیمز هپی آستانه را به مقصد تاشکند ترک کرد. وی در ازبکستان با باخدر قربانوف وزیر دفاع، رستم جورایف فرمانده گارد ملی و عصمت‌الله ایرگاشف نماینده ویژه رئیس‌جمهور ازبکستان در امور افغانستان به گفت‌وگو نشست.

📄 وی در این ایام از مغولستان نیز بازدید نمود و با مقامات عالی نظامی این کشور ملاقات کرد.

📄 جیمز هپی پس از این سفر کاری، اظهار داشت: من با وزرای دفاع و رهبران نظامی قزاقستان، ازبکستان و مغولستان گفت‌وگوهای سازنده‌ای انجام دادم و زمینه را برای همکاری‌های آینده، به‌ویژه در زمینه عملیات حفظ صلح فراهم نمودم‌. دیدارهای من، گوشه‌ای از رویکردی است که در بیانیه اخیر فرماندهی دفاعی ما مشخص شده است؛ ما مشارکت‌های استراتژیک بین‌المللی خود را در سراسر آسیا به‌نفع امنیت و رفاه برای همه ایجاد خواهیم کرد.

گفتنی‌ست، چندی پیش مذاکراتی بین وزارتخانه‌های دفاع بریتانیا و ازبکستان برگزار شد و در نتیجه آن، توافق‌نامه همکاری ۲۰۲۴ تاشکند و لندن به امضا رسید.

❗️همچنین لازم به ذکر است، در برنامه Refresh 2023 بریتانیا، لندن متعهد به تقویت تعامل با آسیای مرکزی و مغولستان برای تقویت رفاه، امنیت و مقاومت آن‌ها در برابر مداخله روسیه شده است.

#آسیای_مرکزی
#ازبکستان #قزاقستان
#بریتانیا #افغانستان
#نفوذ #بازی_بزرگ_جدید

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

‍ 📰 ماجرای درخواست کمک احمد مسعود از رژیم صهیونیستی

⬅️ ۲۷ سپتامبر سال جاری، احمد مسعود رهبر مقاومت ملی افغانستان، طی یک سفر رسمی برای گفتگو با پارلمان اروپا، وارد پاریس شد. بر اساس گزارش جبهه مقاومت ملی افغانستان در توییتر، احمد مسعود در طول این سفر، با پارلمان اروپا، رسانه‌هاى فرانسوی و جهانی، كارشناسان، نمايندگان مجامع اسلامى فرانسه و با شمارى از مهاجرين افغانستانی مقیم این کشور ملاقات کرد.

❗️ ۳ اکتبر، حوالی حضور وی در فرانسه، روزنامه معاریو اسرائیل با انتشار یک مصاحبه از احمد مسعود، خبر درخواست کمک وی از کشورهای جهان و اسرائیل را منتشر کرد.

📄 این خبر با سرعت زیادی در رسانه های جهانی منتشر شد و موجب حواشی زیادی گردید؛ بسیاری از روزنامه های اسرائیلی نیز، به طور کامل مصاحبه احمد مسعود را پوشش داده و به انتشار رساندند.

📄 احمد مسعود در این مصاحبه اظهار داشت: "ما به کمک هر کسی که بخواهد از ما حمایت کند، از جمله اسرائیل، نیاز داریم." و در جای دیگری از این مصاحبه می گوید: "دولت دموکراتیکی که در آینده افغانستان شکل می گیرد، باید در مورد روابط رسمی بین المللی خود و مشارکت در برنامه های توسعه منطقه ای با اسرائیل تصمیم گیری کند. اما من معتقدم که لازم است بر درگیری‌های گذشته غلبه کنیم و با هم در صلح زندگی کنیم."

📄 بدنبال این خبر، جبهه مقاومت ملی افغانستان در صفحه توییتر خود، این خبر را تکذیب نمود و نوشت: "جبهه مقاومت ملی افغانستان با هیچ رسانه اسرائیلی صحبت اختصاصی نداشته و هیچ مطالبه کمک از آن کشور صورت هم نگرفته است. شایعات در این باره كاملاً بی اساس و مغرضانه است."

❗️ این در حالیست، که بی‌بی‌سی در گزارش خود خاطرنشان کرده است، مصاحبه مذکور از طرف یک روزنامه‌نگار مستقل مقیم فرانسه به اسم گیدون کیتس با احمد مسعود انجام شده و این روزنامه‌نگار، گفتگو را از طرف خود انجام داده و نه از طرف یک روزنامه اسرائیلی. از این رو، با توجه به اینکه مقاومت ملی افغانستان "مصاحبه اختصاصی با روزنامه اسرائیلی" را تکذیب کرده است و نه مصاحبه آزاد با یک روزنامه‌نگار مستقل را، برخی کارشناسان مغلطه بودن تکذیبیه احمد مسعود را محتمل می دانند.

📄 از طرفی نیز، محتوای بیانات احمد مسعود در مصاحبه مذکور و سایر اظهارات رسمی وی در این سفر، نتنها تناقضی ندارند، بلکه اشتراکات مظمونی زیادی نیز در آنها دیده می شود. احمد مسعود در ملاقات با پارلمان اروپا و در جریان اظهاراتش حول تأمین آزادی و برقراری عدالت در افغانستان، بیان داشت، که باید حامیان و مدعیان دموکراسی جهان در کنار مردم ما قرار بگیرند. در مصاحبه منتشر شده نیز، چنین از احمد مسعود نقل شده است که وی برای تقابل با تروریسم و طالبان، درخواست کمک از جهان دارد و حتی کمک های اسرائیل را نیز خواهد پذیرفت.

✍️ اگر درست به این موضوع نگاه شود میتوان چنین دریافت که:
1️⃣ این یک مصاحبه اختصاصی نبوده، بلکه در قالب دیگری بیان شده و همچنین بدون هماهنگی با تیم رسانه ای «مقاومت ملی افغانستان» منتشر شده است.
2️⃣ شیطنت های رسانه ای رژیم صهیونیستی در این باره محتمل است، اما با توجه به سابقه و روابط جناب احمد مسعود با آقای برنارد لوی، اینکه از احمد مسعود چنین سخنانی صادر شده باشد بعید نیست.
3️⃣ با توجه به این مطالب منتشر شده، احتمال دارد آقای مسعود طی یک تله رسانه ای چنین حرف هایی را بیان کرده باشد؛ اما در هر صورت حتی به صورت تلویحی نیز این سخنان قابل توجیه نمی باشد.


#افغانستان #طالبان #اسرائیل
#پنجشیر #احمد_مسعود #آمریکا #اتحادیه_اروپا

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

‍ 📰 نگاهی اجمالی به حضور نظامی غرب در آسیای مرکزی

⬅️ اولین حضور نظامی رسمی غرب در آسیای مرکزی به سال 2001 برمی گردد. پس از عملیات ویژه عليه شبه‌نظامیان طالبان و القاعده در افغانستان، با رضایت و میل تاشکند، آمریکا در پایگاه "کرشی‌-خان‌آباد" ازبکستان حضور پیدا کرد. اما طولی نکشید، که سال ۲۰۰۵ پس از حوادث اندیجان، روابط رو به سردی رفت و تاشکند خواستار خروج نیروهای آمریکایی شد.

📄 از سال ۲۰۰۱، در قرقیزستان نیز پایگاه هوایی ماناس در نزدیکی بیشکک تبدیل به یکی از مهمترین ایستگاه های آمریکا در منطقه شد. سال ۲۰۰۹، به اعتقاد برخی، تحت فشار کرملین، بیشکک تصمیم به قطع همکاری های نظامی با آمریکا در خاک خود گرفت؛ اما همان سال دوباره قراردادی ۵ ساله با طرف آمریکایی منعقد شد. نهایت در سال ۲۰۱۴، به تصمیم پارلمان قرقیزستان، آمریکا پایگاه هوایی ماناس را ترک نمود.

📄 در آن سالها، ناتو نیز از برخی پایگاه های هوایی و نظامی ازبکستان و تاجیکستان همچون پایگاه ترمذ، استفاده می کرد.

❗️ پس از آن دوران، در آستانه خروج کامل آمریکا از افغانستان، برخی نشریه‌های غربی اخباری مبنی بر برنامه ریزی ایالات متحده برای بازگرداندن پایگاه های نظامی خود به آسیای مرکزی منتشر کردند. آوریل ۲۰۲۱ "نیویورک تایمز" نوشت، مقامات آمریکایی در حال مذاکره با طرف های قزاق، ازبک و تاجیک در این زمینه هستند.

📄 البته گفتنی‌ست، تمامی این سالها، همکاری های نظامی آمریکا با اکثر کشورهای آسیای مرکزی در حوزه های آموزشی، تبادل تجربیات و حتی تسلیحات، جاری بوده و تاکنون ادامه دارد.

⬅️ حال پس از آغاز درگیری های اوکراین، آمریکا مجددا عزم خود را برای بازگشت به منطقه جزم کرده است. مانوئل میکالر سفیر آمریکا در تاجیکستان، در یکی مصاحبه خود در پاسخ به سوالی در مورد همکاری های نظامی، خبر تلاش های واشنگتن برای احداث پایگاه نظامی در تاجیکستان را رد نکرد و تنها پاسخ داد، که ما در صورت میل کشورهای میزبان، با آنها همکاری خواهیم کرد.

📄 مسکو نیز از تریبون های مختلف، از تلاش واشنگتن برای حضور نظامی آمریکا در آسیای مرکزی خبر می دهد و از خطرات و پیامدهای آن سخن می گوید. به نقل از تاس در ۱۱ اکتبر سال جاری، الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه در نشست شورای سران سازمان‌های امنیتی کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در باکو، با تکیه بر منابع خود، از طرح کلان سرویس های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا برای ایجاد ناامنی در مرزهای جنوبی روسیه خبر داد. وی اظهار داشت، که آمریکا و بریتانیا در حال انتقال تروریست ها به آسیای مرکزی هستند و اولویت این شبه نظامیان، تصرف آسیای مرکزی و ایجاد "کمربند ناامنی" در مرزهای جنوبی روسیه است. کارشناسان معتقدند، که آمریکا به بهانه مبارزه با تروریسم به آسیای مرکزی نیز وارد خواهد شد. کرملین نیز، مکررا سعی به روشنگری در این زمینه دارد و از اهداف و انگیزه های غرب برای حضور در آسیای مرکزی سخن می گوید.

📄 الکساندر بورتنیکوف در نشست مذکور، همچنین اظهار داشت: آمریکا و ناتو به بهانه مهار تهدید تروریسم در افغانستان، فعالانه خدمات خود را در زمینه نظامی-فنی و امنیت مرزی در جمهوری‌های آسیای مرکزی گسترش داده است.


#آسیای_مرکزی
#تاجیکستان #آمریکا #روسیه
#بازی_بزرگ_جدید #امنیت #تروریسم
#افغانستان

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا
@mavaraonnahr

#افغانستان
🔰 #یادداشت: باج دهی آمریکا به ازبکستان و تاجیکستان برای عدم تحویل دهی هواگرد های افغانستان به حکومت طالبان

🔸در آخرین روزهای سقوط کابل در ۲۴ تیر ۱۴۰۰ ه.ش خلبانان نیروی هوایی ارتش پیشین افغانستان با هدایت آمریکایی‌ها ۵۴ فروند هواگرد شامل بالگردهای Mi-17 ،UH-60 و Black Hawk و همچنین هواپیما های نوع PC-12 ،C-208 ،AC-208 و A-29 را به کشورهای ازبکستان و تاجیکستان منتقل کردند. ۴۶ فروند هواگرد شامل ۲۲ هواپیما و ۲۴ بالگرد به ازبکستان و ۱۸ بالگرد دیگر به تاجیکستان منتقل شدند. اکنون این موضوع به دردسر بزرگی برای حکومت طالبان و مقامات ازبک و تاجیک تبدیل شده است. ازبکستان و تاجیکستان از ترس آمریکا و افزایش قدرت طالبان این هواگردها را به آنها تحویل نمی‌دهند و واشنگتن هم برای راضی نگه داشتن این دو کشور گهگاهی به مقامات ازبک و تاجیک با عناوین مختلف باج می دهد تا این هواگرد ها را نگهداری کنند.

🔗 مشاهده یادداشت: https://iswnews.com/108046

‍ 📰 روندهای متداخل امنیتی جدید در آسیای مرکزی (پیامدها و چشم‌انداز پیش‌رو)

بخش ➊ - ➋ - ➌

⬅️ پیامدها و چشم‌انداز پیش‌رو:

📄 هرکدام از روندهای فوق‌الذکر می‌توانند به صورت مجزا به بروندادهای مختلفی منجر شوند. ظهور بازیگران جدید در عرصه نظامی و دفاعی با قابلیت تغییر توازن، از یک سو موقعیت #روسیه را در منطقه به مرور تضعیف کرده و می‌تواند به افزایش تنش‌ها در منطقه منجر شود و از طرف دیگر با تقویت زیرساخت‌های نظامی و دفاعیِ کشورهای منطقه و به‌ویژه با پوشش ضعف‌های روسیه می‌تواند امنیت را در #آسیای_مرکزی به ارمغان آورد. با این حال، در صورتی که این ظرفیت‌ها در مقابل روسیه تعریف شود می‌تواند تحت تأثیر محرکه‌های خارجی سناریویی مشابه اوکراین را به وجود آورد که، بی‌ثباتی یکی از نتایج آن خواهد بود. کاهش نقش سازمان پیمان امنیت دسته‌جمعی اگرچه یک روند قطعی و پایدار نیست، اما می‌تواند حداقل برای کشورهای کوچکی همچون #تاجیکستان و #قرقیزستان که اساساً امکان و توانِ استقلال در حوزه نظامی و دفاعی را ندارند خبر بدی باشد. تضعیف بنیان‌های این سازمان و تمرکز بیشتر بر حوزه‌های روابط دوجانبه (در تعامل با روسیه) این کشورها را به‌ویژه از جانب تهدیدهای افغانستان و یا جریان‌های ضدامنیتی داخلی نظیر افراط‌گرایی و #تروریسم و یا جدایی‌طلبی آسیب‌پذیرتر خواهد کرد. با این حال برای کشورهای بزرگ‌تر منطقه نظیر #قزاقستان این روند می‌تواند به معنای تقویت استقلال و توانمندی در حوزه‌ نظامی در عین حفظ روابط دوجانبه با روسیه باشد.

📄 ظهور تهدیدهای فزاینده و در واقع عدم قطعیت از جانب افغانستان، مهم‌ترین فاکتور تاثیرگذار بر امنیت منطقه‌ای آسیای مرکزی است. عاملی که هم به صورت مستقل و هم در ارتباط با سایر روندهای فوق‌الذکر بر امنیت منطقه تاثیرگذار است. #افغانستان به نحوی تعیین‌کننده رفتارهای امنیتی کشورهای جنوبی در آسیای مرکزی (شامل ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان) بوده و در سطح منطقه‌ای نیز ضمن جلب نظر قرقیزستان و قزاقستان نگرانی ویژه روسیه را نیز در بر داشته است. افزایش مشارکت‌ها و رقابت‌های امنیتی و اطلاعاتی که متأثر از تحولات افغانستان، جنگ اوکراین و حتی جنگ اخیر در غزه، در آسیای مرکزی به منصه ظهور رسیده است، بیش از آن که یک عامل امنیت‌ساز باشد، روندی ضدامنیتی محسوب می‌شود. اگرچه سرویس‌های امنیتی کشورهای منطقه با اعمال سطح بالایی از اقتدار، تلاش زیادی برای بهره‌مندی از چنین رقابت و مشارکتی می‌کنند، اما همان طور که راهبرد چندوجهی در سیاست خارجی این کشورها هیچ‌گاه موفقیت کامل نداشته و هزینه‌های آن بیش از آورده‌های آن بوده است، در این زمینه نیز با توجه به حساسیت‌ها و آسیب‌پذیری‌ها به نظر نمی‌رسد منافع خاصی نصیب کشورهای منطقه شود. بلکه بازی روی لبه‌های تیغ، حتی می‌تواند زمینه‌ساز سقوط و فروپاشی برخی ساختارهای امنیتی سرویس‌های منطقه باشد. همانطور که در قبال قزاقستان شاهد چنین فرایندی با محوریت کریم ماسیم‌اف بودیم.

📄 در نهایت هسته‌ای شدن کشورهای منطقه اگرچه در عرصه‌های کارکردی مزیت‌های زیادی در تأمین انرژی برای آن‌ها خواهد داشت و در سطح سیاسی یک پرستیژ مهم محسوب می‌شود، اما در زمینه امنیتی، بازتولید وابستگی به روسیه و آسیب‌پذیری بیشتر در مقابل تهدیدهای موجود را در بر خواهد داشت. کما این که در جریان اعتراض‌های ژانویه 2022 در قزاقستان شاهد آن بودیم که عملاً ساختارهای امنیتی و انتظامی این کشور توان کافی برای محافظت از مراکز حساس #بیولوژیک در این کشور را نداشتند و اساساً ورود نیروهای واکنش سریع سازمان پیمان امنیت دسته‌جمعی با هدف محافظت از این مراکز انجام گرفت. در همین راستا به طور کلی #هسته‌ای شدن کشورهای آسیای مرکزی، افزایش آسیب‌پذیری امنیتی آن‌ها را در بر خواهد داشت.  

یادداشت امید رحیمی کارشناس آسیای مرکزی برای مؤسسه مطالعات راهبردی شرق

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | توییتر
@mavaraonnahr

‍ 📰 صالح مسلم: ترکیه از داعش در آسیای مرکزی حمایت می‌کند

⬅️ صالح مسلم رهبر سابق حزب اتحاد دموکراتیک سوریه (پ‌ی‌د) ضمن صحبت در مورد ارتباط دولت ترکیه و داعش، اظهار داشت که پس از حملات نیروهای اشغالگر ترکیه به شمال و شرق سوریه، تحرکات داعش در خاورمیانه و منطقه افزایش یافت.

📄 وی با تاکید بر اینکه دولت ترکیه از داعش در #آسیای_مرکزی حمایت می‌کند، گفت: "سکوت در برابر داعش و ترکیه یعنی بازی با آتش، معلوم نیست که چه زمانی و کجا آتشی را برپا می‌کنند. باید مرزی برای ترکیه تعیین شود."

📄 به گفته وی دولت‌ها از داعش به عنوان ابزاری برای پیشبرد منافع خود استفاده می‌کنند؛ صالح می گوید: یکی از کشورهایی که بیشتر از #داعش استفاده می‌کند ترکیه است. ترکیه برای اهداف خود، برای نابود کردن مردم کرد، از داعش استفاده می‌کند. به همین دلیل داعش را به کردستان فرستاد. در شنگال، مخمور، هولیر، کوبانی، داعش را به کوردستان فرستاد. داعش در کوبانی شکست خورد، حکومتش در دیرالزور تمام شد، اما همچنان داعش و ایدئولوژی آن به راحتی از بین نمی‌رود، داعش هنوز وجود دارد. در گوشه و کنار کارهایشان وقتی نیاز می‌بینند، داعش را وارد عمل می‌کنند. ترکیه در ابتدای تشکیل داعش افراد خودش را وارد داعش کرد، یکی از آنها ابومسلم ترکمن بود، یکی دیگر از آنها اهل تل‌عفر و دستیار بغدادی بود. ترکیه بوسیله آنها کارهای خود را انجام می‌داد. در شنگال، روژاوا و سوریه از آنها استفاده کرد. ملموس‌ترین مثال این بود که کنسولگری ترکیه در موصل به عنوان مقر داعش استفاده می‌شد. 

📄 مسلم ادامه داد: اکثر جنگجویان داعشی که به روژاوا حمله کردند از #تاجیکستان، قزاقستان و #افغانستان بودند. این نشان می دهد که ترکیه برای آسیای مرکزی برنامه دارد؛ برنامه‌هایی برای گسترش در آسیای مرکزی. ترکیه از داعش خراسان حمایت و از آن صیانت می‌کند.

کانال #مرکز_مطالعات_آسیای_مرکزی | ماوراء النهر:
تلگرام | ایتا | توییتر
@mavaraonnahr