وجوه ناپیدای تشیع پشت ابر نمی‏‌ماند

پرسش و پاسخ با رسول جعفریان درباره کتاب «مقدمه‌‏ای بر مطالعات شیعه‏‌شناسی» که اخیرا منتشر شده است/ بخش اول

🖌محمدجواد روح | سردبیر

🔹جهان اسلام و به‌تبع‌آن شیعیان، روزهای دشواری را از سر می‌گذرانند. بخشی از این دشواری، متاثر از برهم‌خوردن حداقل موازین پیشین بین‌المللی و رویکرد شتاب‌زای راست افراطی در سطح جهانی و‌ منطقه‌ای است که خروجی آن را در حملات افسارگسیخته اسرائیل نتانیاهو به مناطق مختلف خاورمیانه قابل مشاهده است و در این میان، هدف اصلی و نهایی را ایران قرار داده است که تنها حکومت شیعی متکی بر اسلام سیاسی را نمایندگی می‌کند.

🔹همزمان، شیعه در محاصره تشدید تبلیغات روایی-رسانه‌ای از روند تحولات تاریخ اسلام از دو سوی عربی و ترکی قرار دارد. سویه ترکی این تبلیغات، اسلام سنی عثمانی را به‌عنوان مهمترین و قدرتمندترین نماینده جهان اسلام معرفی می‌کند که افول آن، زمینه‌ساز انحطاط و چندپارگی جوامع اسلامی شد.

🔹در این روایت‌ها، حکومت‌های ترک ایران به‌ویژه سلجوقیان نیز بیش از آنکه حکومت‌هایی ایرانی معرفی شوند، پدران معنوی خلافت عثمانی و مرحله‌ای از تاسیس دولت ترک تصویر می‌شوند که البته، متکی بر اسلام سنی بود؛ برخلاف صفویه که بعدها در مقام رقیب عثمانی‌ها در جهان اسلام ظهور کرد و بر تشیع تکیه داشت.

🔹روایت‌های عربی نیز، عملاً با ارائه مستقیم تاریخ اسلام (همچون سریال‌های عمر فاروق، حسن و حسین) یا تقویت وجه حکومت‌ساز و سلطنت‌گرای اسلام (همچون سریال معاویه)، به‌شکل غیرمستقیم اهمیت و جایگاه شیعه در تحولات مقطع تاسیس و توسعه دولت اسلامی را به چالش می‌کشند.

🔹این درحالی است که درون جوامع شیعی به‌ویژه ایران نیز، پژوهش‌های رفتارشناسانه و جامعه‌شناسانه از تقویت و محوریت یافتن رویکردهای مناسک‌گرا و آیینی در برابر رویکردهای سیاسی و حتی سنتی دهه‌های پیش به تشیع، ائمه و بزرگان مذهبی حکایت دارد. در چنین زمینه و زمانه‌ای، رسول جعفریان گویی کنج خویش را بر هیاهوی جهان ترجیح می‌دهد. همچنان مشغول سندشناسی و‌ تاریخ‌پژوهی است.

🔹او که عمری را در یافتن منبعی، مرجعی، کاغذی و کتابی صرف کرده است و کتابخانه‌ها را جسته است، درباره تشیع نیز، بیش از آنکه بخواهد پاسخ تبلیغات و شبهات را بدهد؛ سراغ بررسی پژوهش‌های شیعه از قرون ابتدایی پس از اسلام تا دوره پهلوی رفته است. کتاب او، بیش از آنکه به پرسش‌های تاریخی درباره ظهور شیعه پاسخ دهد، به مطالعه مباحث و مجادلات اعتقادی در دوره‌های مختلف تاریخی گرایش دارد. ازاین‌روست که عنوان کتابش را هم «مقدمه‌ای بر مطالعات شیعه‌شناسی» برگزیده است.

▫️ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین

📌هم‌میهن را در فضای مجازی دنبال کنید:

🔗سایت | 🔗اینستاگرام | 🔗تلگرام | 🔗 یوتیوب

👁‍🗨 نگاه تحلیلگران: آمریکا و غرب؛ یک تیر و سه نشانه

👈 محمدابراهیم انصاری‌لاری، پژوهشگر حوزه فرهنگ و سیاست، در یادداشتی برای #راهبرد نوشت:

✍ در صورت عملیاتی شدن مکانیزم ماشه،
چین و روسیه باید تصمیمی بزرگ و سرنوشت‌ساز بگیرند. به تحریم‌ها پشت کنند و از متحد استراتژیک خود در منطقه حمایت کنند یا به ایران پشت کنند و به تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران پایبند بمانند که در هر دو صورت، هزینه‌های زیادی را خواهند پرداخت.

✍ از آنجایی که به نظر می‌رسد هم چین و هم روسیه ترک تهران را بر ترک جهان ترجیح می‌دهند؛ دراین‌صورت، از یک سو غرب و به‌خصوص آمریکا یک بار دیگر بعد از گذشت بیش از نیم‌قرن که از نمایش بزرگشان در منزوی کردن کوبای غیرهسته‌ای و به حاشیه کشاندن کره‌شمالی هسته‌ای می‌گذرد؛ فرصتی تازه پیدا می‌کنند که یکبار دیگر عاقبت بی‌سرانجام ستیزه‌گری افراطی با غرب و به‌ویژه با آمریکا را به رخ جهانیان بکشند و از نمونه جدیدی به نام جمهوری اسلامی پیش چشم همه رونمایی کنند.

✍ از سوی دیگر، فرصتی طلایی برای غرب است که این دو اژدهای بزرگ را متحدانی ناپایدار و بی‌وفا معرفی کند و آنها را در آغاز درخشیدن با چالشی بزرگ مواجه سازد و اگر با احتمالی نزدیک به صفر چین و روسیه به تحریم‌ها پشت کنند و در شرایط استپ‌بک از ایران حمایت کنند؛ آنها را با اعمال تحریم‌های ثانویه دچار فشار اقتصادی و تا حدود زیادی انزوای بین‌المللی کند.

✍ در هرحال، جمهوری اسلامی قربانی‌ترین هدف این شلیک خواهد بود و به این ترتیب، با چکاندن ماشه از سوی سه‌گانه اروپایی، آمریکا و غرب سه نشانه را همزمان خواهند زد...

@javadrooh

🗯 مصاحبه روز: کرباسچی: پزشکیان باید نقش «هاشمی در پایان جنگ» را ایفا کند؛ خدمت رهبری برود و اختیار کامل را بگیرد و با اراده و اختیار کامل به سفر نیویورک برود

👈 #غلامحسین_کرباسچی فعال سیاسی اصلاح طلب:

🔹پزشکیان در این یک‌سال بهتر از هرکس دیگری متوجه شده که شرایط کشور از لحاظ اجتماعی، امنیتی، سیاسی، اقتصادی و ... در شرایط ناگوارتر از سال ۶۷ است.

🔹امروز هم آقای پزشکیان باید نقشی که مرحوم هاشمی داشتند را ایفا کند و خدمت رهبری برود و اختیار کامل را بگیرد و حتی آن شهامت هاشمی را هم داشته باشد که بگوید من را محاکمه و اعدام کنید.

🔹پزشکیان اگر می‌خواهد نامش در تاریخ ایران به نیکی بماند و به وعده‌هایی که به مردم داده جامه عمل بپوشاند، باید این کار را انجام دهد.

🔹پزشکیان باید احساس مسئولیت داشته باشد؛ چه کاری از این مهمتر که وعده‌هایش به مردم را عملی کند.

🔹هر طور که شده باید برود و رهبری را قانع کند به این که این وضعیت باید پایان یابد.

🔹اگر قرار است سفر پزشکیان به نیویورک مانند سفر سال قبل و سفر سایر روسای جمهور در سال‌های گذشته باشد، بهتر است نرود.

@javadrooh

🎥 ویدئو: میردامادی: نبویان اجازه نداد امیرعبداللهیان به امضای برجام برسد/روس‌ها احساس خطر کنند ما را به دشمن می‌فروشند/تندرو‌ها همان کاری را کردند که نتانیاهو می‌خواست/ با تغییر پارادایم موافقم

👈 #محسن_میردامادی رئیس کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس‌ششم، می‌پرسد: چرا در دولت #رئیسی که همه ارکان نظام یکدست بود، کاری انجام یا مشکلی حل نشد؟

🔅فیلم مصاحبه را در لینک زیر ببینید:

youtube.com/watch?v=XqmqtRpNpdY

@javadrooh

💥خبر: بریتانیا کشور فلسطین را به رسمیت شناخت

👈 کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا:

🔹به رسمیت شناختن کشور فلسطین را رسما اعلام می‌کنم.

🔹امروز به بیش از ۱۵۰کشور در جهان می پیوندیم و کشور فلسطین را به رسمیت می شناسیم.

🔹امروز کشور فلسطین را به رسمیت شناختیم تا امید به صلح میان فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها را زنده نگه داریم.

🔹ما در تلاشیم تا امکان صلح و راه‌حل دو کشور را زنده نگه داریم.

🔹نباید جنبش #حماس هیچ نقشی در آینده یا در مدیریت یا امنیت غزه نقش داشته باشد. دستور تحریم شخصیت‌های دیگری از حماس را صادر کردم.

🔹حماس باید فورا اسرا را آزاد کند.

🔹اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها خواهان زندگی همراه با صلح بدون خشونت هستند و این همان چیزی است که مردم انگلیس می‌خواهند.

🔹امید به راه‌حل دو کشور در حال متلاشی‌شدن است؛ اما ما نباید اجازه دهیم این روشنایی خاموش شود.

@javadrooh

💥خبر: ایران با سه کشور اروپایی در نیویورک مذاکره می‌کند

👈 مذاکرات ایران با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس در سطح وزرای خارجه و با حضور خانم کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در نیویورک برگزار خواهد شد.

🔹به گفته یک منبع آگاه که این خبر را تأیید کرده، این نشست روز دوشنبه یا سه‌شنبه برگزار خواهد شد/ تسنیم

@javadrooh

📱روایت‌های مجازی: در روزهایی که #مسعود_پزشکیان در نقد سازمان‌های مازاد سخن می‌گوید، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی دوباره بحث "قاعده‌داری پوشش" را مطرح کرد و آن را "عامل اتحاد" خواند.

@javadrooh

📈 بازار: روز سقف‌شکنی قیمتی

🎙نسخه صوتی

👈 بازارهای مالی امروز صحنه تحولات گسترده بود. #طلا و #ارز سقف‌های تازه‌ای را پشت سر گذاشتند و ورود پول سنگین به صندوق‌های طلا ثبت شد. در مقابل، شاخص‌های #بورس همچنان در محدوده منفی حرکت داشتند و فضای کم‌رمق سهام ادامه یافت.

🔹بررسی روند نرخ بهره طی پنج سال اخیر نشان داد مسیر سیاست‌های پولی جهانی از دوره انقباضی به سمت کاهش تدریجی تغییر کرده است؛ عاملی که بر انتظارات بازارها اثر مستقیم گذاشته است.

🔹در همین چارچوب، رابطه انس جهانی طلا با بازده واقعی اوراق ۱۰ساله آمریکا نیز مورد ارزیابی قرار گرفت.

🔹گزارش تازه HSBC نکته قابل توجهی را برجسته می‌کند: قیمت فعلی انس طلا، اگر بر اساس شاخص برابری قدرت خرید تعدیل شود، معادل همان سطح تاریخی دهه ۱۹۸۰ است؛ دوره‌ای که بازار طلا پس از ثبت اوج قیمتی، سقوطی سنگین را تجربه کرد.

🔹این مقایسه، سناریوی تکرار آن ریزش تاریخی را به‌عنوان هشداری جدی در برابر رشدهای اخیر مطرح می‌کند/ اکوایران

@javadrooh

📰 پیشخوان: هشتصدوهشتادوششمین شماره #روزنامه_هم_میهن دوشنبه سی‌ویکم شهریورماه منتشر می‌شود.

@javadrooh

📰 پیشخوان: هشدار #روزنامه_کیهان درباره احتمال دیدار #مسعود_پزشکیان و #دونالد_ترامپ در نیویورک

@javadrooh

💥خبر: مهدی کروبی در دیدار معاون اول رئیس‌جمهور: بی توجهی دولت به شعارهای زمان انتخابات، موجب ناامیدی مردم می‌شود/ مشکلات مردم خیلی سخت تر از سالهای گذشته شده است

🔹در این دیدار که هفته گذشته برگزار شد، #محمد_رضا_عارف ضمن مرور خاطرات همکاری‌های مشترک خود با حجت الاسلام کروبی، گفت: همه دلسوزان انقلاب اسلامی بویژه یاران صدیق امام (ره) در شرایط فعلی کشور برای اعتلای نظام باید در کنار هم به مانند سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب قرار گیرند.

🔹#مهدی_کروبی نیز با تمجید از مشی اخلاقی عارف، گفت: من با توجه به اینکه سال‌ها رییس و نماینده امام در کمیته امداد و بنیاد شهید بودم درد و رنج مردم را از نزدیک لمس کردم و در حال حاضر مشکلات مردم خیلی سخت‌تر از سال‌های گذشته شده است که امیدوارم بتوانید در این زمینه کاری صورت بدهید.

🔹کروبی با آرزوی موفقیت برای دولت چهاردهم گفت: انتظار مردم عمل به شعارهای داده شده در مناظرات زمان انتخابات است و بی‌توجهی و عدم قاطعیت در عدم اجرای آن موجب نا امیدی و سرخوردگی کسانی خواهد شد که در انتخابات شرکت و فعالیت کردند./ جماران

@javadrooh

💥خبر: ۷۱ نماینده مجلس خواستار ساخت بمب اتم شدند

👈 بیش از ۷۰نماینده مجلس در نامه‌ای به شورای‌عالی امنیت‌ملی و روسای سه قوه با اشاره به ضرورت بازنگری در دکترین دفاعی ایران تاکید کردند: به‌کارگیری سلاح هسته‌ای مصداق حرمت فتوای رهبری معظم انقلاب در سال ۱۳۸۹ بوده اما ساخت و نگهداری به‌عنوان بازدارندگی بحث دیگری است.

@javadrooh

🗒 احزاب: ‍تداوم بحران‌های عمیق ساختاری در آموزش و پرورش

👈 سازمان معلمان ایران به مناسبت آغاز سال تحصیلی بیانیه‌ای صادر کرد که در آن آمده است:

🔹سال تحصیلی جدید در حالی آغاز می‌شود که آموزش و پرورش ایران همچنان با بحران‌های عمیق و ساختاری دست‌وپنجه نرم می‌کند، کشور در موقعیتی حساس و خطیر قرار دارد؛ شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی هر روز عمیق‌تر می‌شوند و فشارهای معیشتی، نارضایتی عمومی را افزایش داده است. در چنین شرایطی، آموزش و پرورش می‌تواند هم ابزار ترمیم و هم قربانی بی‌توجهی باشد.

🔹دولت چهاردهم در یک سال گذشته بارها وعده داد که آموزش و پرورش را در اولویت نخست خود قرار دهد، اما واقعیت مدارس، معلمان و دانش‌آموزان نشان می‌دهد که فاصله میان شعار و عمل بسیار زیاد است.

🔹ما، به‌عنوان سازمان معلمان ایران، وظیفه داریم صدای معلمان و دانش‌آموزان را بازتاب دهیم و با صراحت از کاستی‌ها و مطالبات بگوییم.

🔹در حوزه حکمرانی آموزشی، تمرکزگرایی و مداخلات سیاسی در انتصابات مدیریتی همچنان پررنگ است. انتظار می‌رفت با روی کار آمدن دولت جدید، رویکرد تازه‌ای در انتخاب مدیران دنبال شود، اما در عمل نفوذ و دخالت مستقیم نمایندگان مجلس در انتصابات به روالی رایج تبدیل شده است.

🔹کوتاهی وزیر این روند غیرمعمول را به سنتی معمول بدل کرده و نظام مدیریتی را از شایسته‌سالاری دور ساخته است. گزینش‌های سلیقه‌ای نیز بر این چرخه بسته افزوده و بی‌اعتمادی معلمان را تشدید کرده است.

🔹در همین حال، تشکل‌های صنفی نیز همچنان از نقش واقعی در سیاست‌گذاری محروم‌اند و جلسات مشورتی با آنان بیشتر جنبه نمایشی دارد. محدودیت‌ها علیه فعالان صنفی ادامه یافته و بازداشت‌ها و صدور احکام سنگین علیه فرهنگیان منتقد، فضای اعتماد و امید را تضعیف کرده است.

🔹پیامد این وضعیت، ناکارآمدی در اداره امور مدارس و غفلت از آموزش و پرورش است؛ غفلتی که افزایش ترک تحصیل در مناطق محروم، رشد بیکاری پنهان در میان فارغ‌التحصیلان و تشدید آسیب‌های اجتماعی نوجوانان را به همراه داشته و چرخه‌ای معیوب را رقم زده که آینده جامعه را تهدید می‌کند.

🔹در کنار این، موضوع معیشت و منزلت فرهنگیان همچنان در صدر مطالبات قرار دارد. حقوق معلمان متناسب با نرخ تورم افزایش نیافته و معوقات رتبه‌بندی و سایر مطالبات قانونی همچنان بلاتکلیف است. بیمه‌های ضعیف و بی‌کیفیت همراه با طرح‌های رفاهی نمایشی همچون سپینو، نه‌تنها گرهی از زندگی فرهنگیان نگشوده‌اند؛ بلکه با کارکرد تبلیغاتی و دستاوردهای ناچیز خود، بی‌اعتمادی معلمان را تشدید کرده‌اند.

🔹بازنشستگان فرهنگی نیز در وضعیتی به‌مراتب دشوارتر از همکاران شاغل خود قرار دارند. تأخیر طولانی در پرداخت مطالبات و پاداش پایان خدمت، در کنار حقوقی که تناسبی با نرخ تورم ندارد، دوران بازنشستگی آنان را با دشواری و فشار مضاعف همراه کرده است.

🔹سرنوشت «صندوق ذخیره فرهنگیان» نیز همچنان مبهم است؛ سرمایه سی‌ساله بیش از یک‌میلیون و هشتصد هزار معلم نباید به عرصه‌ای غیرشفاف بدل شود.

🔹وعده تخصیص ارزش مالکانه نیز که می‌توانست گامی در جهت احقاق حقوق فرهنگیان باشد، هنوز به سرانجام نرسیده و بیشتر به اقدامی نمایشی شباهت دارد. بی‌ثباتی و سوءمدیریت در صندوق، اعتماد اعضا به نقش آن در حفظ منافع‌شان را متزلزل کرده است.

🔹کیفیت آموزشی و محتوای کتاب‌های درسی در سال‌های اخیر قربانی سیاست‌های ناکارآمد و رویکردهای ایدئولوژیک شده و بیش از پیش از واقعیت جامعه و نیازهای دانش‌آموزان فاصله گرفته است؛ پیامدی که به بازتولید آموزش طبقاتی و تعمیق شکاف‌های آموزشی انجامیده است.

🔹هرچند عدالت آموزشی و نهضت مدرسه‌سازی از شعارهای اصلی دولت به شمار می‌رفت و در ظاهر اقدامی ارزشمند محسوب می‌شود، اما گزارش‌های رسمی و آمارهای ارائه‌شده بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند و با واقعیت موجود در مدارس همخوانی ندارند.

🔹هم‌زمان کمبود معلم، اتکای گسترده به نیروهای خرید خدمات و حق‌التدریس، سیاست‌های سلیقه‌ای در جذب نیروها و امتیازات غیرشفاف استخدامی، بحران منابع انسانی را تشدید کرده است.

🔹در کنار این مشکلات، سرانه آموزشی پایین و وابستگی ناگزیر مدارس به کمک‌های والدین نیز نابرابری‌های آموزشی را تعمیق بخشیده و در تضاد آشکار با ادعای اولویت‌بخشی دولت به آموزش و پرورش قرار دارد.

🔹ما به عنوان سازمان معلمان ایران، در آستانه سال تحصیلی ۱۴۰۵-۱۴۰۴، با صراحت از دولت چهاردهم می‌خواهیم که به وعده‌های خود پایبند باشد و آموزش و پرورش را از حاشیه به متن تصمیم‌گیری‌های ملی بیاورد؛ چرا که باور داریم بدون آموزش و پرورش توانمند و عادلانه، هیچ توسعه‌ای در این سرزمین پایدار نخواهد بود.

@javadrooh

📱روایت‌های مجازی: پاسخ توییتری #غلامحسین_کرباسچی به اهانت امروز #روزنامه_کیهان به اصلاح‌طلبان

▪️کیهان امروز در مطلبی نوشته بود :‌ "این طیف تا حدی مجنون وار خود را در برابر آمریکا حقیر می‌بینند که احتمالا حتی حاضر به این هستند که طبق دستورالعمل سال گذشته ترامپ‌، نشیمنگاه وی را نیز ببوسند".

@javadrooh

📱روایت‌های مجازی: کنایه توییتری به انتصاب عضو جبهه پایداری از سوی #علی_لاریجانی به‌عنوان مسئول امور رسانه‌ای شورای‌عالی امنیت‌ملی

@javadrooh

📰 پیشخوان: هشتصدوهشتادوهفتمین شماره #روزنامه_هم_میهن سه‌شنبه اول مهرماه منتشر می‌شود.

@javadrooh

💥خبر: گروسی: مسیر دیپلماسی با ایران در مرحله‌ای دشوار قرار دارد

👈 #عباس_عراقچی وزیر امورخارجه ایران، روز دوشنبه ۳۱شهریور برای شرکت در هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد وارد نیویورک شد و ساعاتی بعد با #رافائل_گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار و مذاکره کرد.

🔹مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از دیدار با عراقچی، به خبرگزاری فرانسه گفت: "ما اکنون با وضعیت بسیار پیچیده‌ای روبه‌رو هستیم" و تلاش‌های دیپلماتیک برای حل اختلاف بر سر برنامه هسته‌ای ایران در یک "مرحله دشوار" قرار گرفته است.

🔹بااین‌حال، به گفته او مذاکرات ادامه خواهد یافت. از نظر گروسی، "آنچه مهم است این است که ارتباطات ادامه دارد" و شاید در "طول هفته نشست‌های بیشتری برگزار شود".

@javadrooh

⚖ نگاه حقوقدان: در انتظار معجزه

👈 آرش ملکی، پژوهشگر حقوق بین‌الملل، در یادداشتی برای #راهبرد نوشت:

✍ علی‌رغم بعضی انتقادات به احتمال بی‌نتیجه بودنِ سفر #مسعود_پزشکیان ، او طی ساعات آینده به #نیویورک می‌رود تا در هشتادمین اجلاسیه سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت کند.

✍ در چند هفته اخیر، بعضی از شخصیت‌های سیاسی از پزشکیان خواسته‌اند با مجوز رهبری با #ترامپ دیدار کند؛ بلکه در آستانه اجرای اسنپ‌بک و بازگشت ایران به‌عنوان عاملی برای تهدید صلح و امنیت بین‌المللی کلافِ هزارپیچ سیاست خارجی کشور قدری گشوده شود.

✍ تردیدی نیست که این دیدار، شوکی به فضای اقتصادی و سیاسی کشور وارد خواهد ساخت؛ لیکن این تصور که یک دیدار دیپلماتیک به وضعیت بحرانی سیاست خارجی کشور پایان می‌دهد به میزان قابل ملاحظه‌ای از واقعیت فاصله دارد.

✍ نخستین گام در حل این آشفتگی پذیرش رویکرد نادرست، و آسیب‌شناسی علل و مبانی پدید آمدنِ وضع موجود است؛ ایالات متحده ـ چه بخواهیم و چه نخواهیم ـ در حال حاضر راهبرِ جهان آزاد است و اصلاحات واقعی را تنها زمانی می‌توان انتظار کشید که اختلافات اساسی ایران و ایالات متحده به پایان برسند.

✍ در زمان #اوباما و ترامپِ اول، ایران در شمار اولویت‌های سیاست خارجی ایالات‌متحده بود و حل مؤثر اختلافاتِ فی‌مابین امری قابل دستیابی محسوب می‌شد؛ این پارادایم بعد از جنگ اخیر با اسرائیل به طور کامل دستخوش تغییر شده، و با قطعی شدنِ اجرای اسنپ‌بک دیگر آمریکا (و متحدان اروپایی) از بابت ایران نگرانی ندارند؛ زیرا ذیل یک اجماع جهانی بارِ تقابل پیشین علیه ایران از روی دوش آنها برداشته شده، و اکنون اکثریت اعضای جامعه بین‌المللی به آنها می‌پیوندند.

✍ مهمترین نقد وارده به #برجام معاهده نبودن آن بود؛ به بیان دیگر، اگر توافق هسته‌ای ذیل کنگره‌ای با اکثریت دموکرات به عنوان یک معاهده (Treaty) به نظام حقوقی داخلی آمریکا وارد می‌شد، از بین بردنِ آن امری نزدیک به محال بود؛ با این وصف، در زمان انعقاد برجام دشمنان قسم‌خورده اوباما اکثریتِ کنگره را در اختیار داشتند و چنین امکانی برای اوباما فراهم نبود.

✍ اگر #محمود_احمدی_نژاد و #سعید_جلیلی فرصت‌های سالیان 2007 تا 2010 را بر باد نمی‌دادند و برجام پنج تا هشت سال زودتر به نتیجه می‌رسید، امکان تقنین آن فراهم بود و بسیاری از مشکلات امروزی را شاهد نبودیم.

✍ اکنون اما در حسرتِ گذشته ماندن مشی مصلحان نیست و باید در پرتو شرایط و امکانات فعلی طرحی نو دراندازیم؛ این طرح نو چیزی نمی‌تواند باشد جز یک معاهده جامع حل اختلاف جدید میان ایران و ایالات متحده.

✍ حدود هفتاد سال قبل، و متعاقب قرابتِ ایران و ایالات متحده در پسا ۲۸مرداد۱۳۳۲، معاهده مودتی میان دولتین به امضاء رسید که تا شش سال قبل هم اعتبار حقوقی آن محفوظ مانده بود.

✍ معاهده مودت ۱۹۵۵ میان ایران و ایالات متحده در پرتوی الگوی زمامداری حکومت پهلوی منعقد شده بود و پس از انقلاب اسلامی این ضرورت وجود داشت که ذیل اصلاحاتی با موازین نظام سیاسی جدید منطبق شده، بلکه رابطه حقوقی دولتین متزلزل نشود؛ امری که با تداوم تسخیر سفارت آمریکا و کناره‌گیری میانه‌روها از عرصه سیاست هر نوع احتمال آن به طور کامل منتفی شد.

✍ اکنون و پس از جنگ ۱۲روزه، ایران و ایالات متحده حسبِ شرایط داخلی و منطقه‌ای در نقطه صفر قرار دارند و با وجود کنگره‌ای همسو با ترامپ، انعقاد یک معاهده جامع حل اختلاف تنها راهکار خروج از بحران و گام نهادن در مسیر اصلاحات واقعی و پایدار خواهد بود.

✍ نباید منتظر معجزه بود. دیدار پزشکیان ـ ترامپ می‌تواند نقطه شروع ترمیم روابط و خلق فرصت‌های جدید در عرصه سیاست خارجی باشد یا همچون دیدار ترامپ و رهبر کره‌شمالی یک رویداد تاریخی صرف باشد و بدون دستاورد بماند؛ اتفاقی که متغیر اصلی آن اراده ایران خواهد بود؛ لیک آیا این آمادگی از سوی ایران قابل مشاهده است؟

@javadrooh