راهبرد

پرهیز از سیاست پرهزینه

سرمقاله هم‌میهن
۱۵ شهریور ۱۴۰۴

🔹واقعیت این است، هنگامی که تصمیم لازم و درست را در زمان مناسب نگیریم، ممکن است با گذشت زمان اعتبار و کارایی آن تصمیم ضعیف شود. از این نظر، ما استاد از دست دادن فرصت و زمان هستیم. علت این رفتار خیلی اهمیت دارد و ناشی از ویژگی‌‏های ساختار تصمیم‌‏گیری در ایران است.

🔹موضوعات سیاسی از نوع مسائل تکرارپذیر نیست که بتوانیم با قاطعیت نتیجه تصمیم را پیش‏بینی کنیم. نتایج هر تصمیمی فقط قابلیت گمانه‌‏زنی دارند.

🔹فرض کنیم کسی هنگام گفت‌‏وگوهای چهار ماه پیش ایران و ایالات متحده می‌‏گفت که؛ بهتر است مطابق منافع ملی خود قدری انعطاف به خرج دهیم. فرض کنیم این ایده پذیرفته و اجرایی می‌‏شد. طبعاً انتظار می‌‏رفت که جنگ رخ ندهد یا حتی رخ دهد. اگر به توافقی می‌‏رسیدیم و‏ جنگی رخ نمی‏داد، منتقدین می‌‏گفتند امتیاز مهمی از دست دادیم که نباید می‌‏دادیم و چون جنگ رخ نداده بود که مقایسه کنند، حرفش شنیده می‌‏شد.

🔹اگر با نشان دادن انعطاف باز هم جنگ می‌‏شد، می‌‏گفتند که شما ضعف نشان دادید و آنها حمله کردند. در واقع، این نوع تحلیل‌‏ها مثل گربه‌‏ای است که هر جور بیندازی بالا، چهار دست و پا پایین می‌‏آید. پایین آمدنش ربطی به نوع پرتاب آن ندارد.

🔹سیاستمداران در این حالت چه کاری باید انجام دهند؟ اولین کار، پرهیز از سیاست پرخطر (ریسکی) است. سیاستمدار باید منافع ملی و مردم را لحاظ کند. ما در امور شخصی خود می‌‏توانیم ریسک کنیم؛ ولی برای منافع مردم حق ریسک کردن نداریم. باید بدترین نتایج را در نظر گرفت و از آن پرهیز کرد.

🔹اتخاذ سیاست پرخطر نشانه شجاعت نیست. راننده می‌‏تواند به تنهایی به مسیر پرخطر برود و‏ با سرعت رانندگی کند، ولی حق ندارد مسافران را بدون علم و رضایت آنان به این مسیر پرخطر ببرد. سیاسیون چنین اجازه‌‏ای ندارند که جامعه را وارد مسیر پرخطر کنند.

🔹مسئله دوم و مهم‏تر، این است که باید جامعه و اغلب نخبگان فکری و ذینفعان را در تصمیم‌‏سازی مشارکت دهند. مردم به میزانی که یک تصمیم را از خود بدانند، با آن همراهی و از آن حمایت می‌‏کنند و تبعاتش را هم می‌‏پذیرند.

🔹با این مقدمه پیشنهاد روشن این است که مسیر منتهی به اسنپ‌‏بک، یک مسیر کم‌‏خطر نیست.‏ برخی معتقدند که اجرایی شدن سازوکار ماشه، ابعاد تحریم‌‏های موجود را چندان افزایشی نمی‌‏دهد که ارزش نگران شدن داشته باشد.

🔹چنین برداشتی کاملاً نادرست است، زیرا اسنپ‌‏بک موجب بازگشت قطعنامه‌‏های شورای امنیت می‌‏شود و به تحریم‌‏ها ماهیتی حقوقی و‏ الزامی می‌‏دهد و بازگرداندن و دور زدن آن بسیار مشکل و پرهزینه است؛ درحالیکه تحریم‌‏های یکجانبه آمریکا چنین نیست و حتی تغییر دولت‏ در آمریکا نیز موجب کاهش شدت تحریم‌‏ها می‌‏شود، همچنان که در سال۱۳۹۹ چنین شد. بنابراین، باید از آن پرهیز کرد.

🔹دوم اینکه باید ایده‌‏های روشنی را در برابر اروپا قرار داد تا اگر هم شد بتوان به توافقاتی گام‌‏به‌‏گام نیز رسید و یا حداقل زمان برای رسیدن به توافقات اساسی‌‏تر فراهم شود.

🔹اکنون هم اخباری از امکان رسیدن به توافق موقت و محدود شنیده می‌‏شود. هرچند ایران باید در مسیری گام بردارد که در اولین فرصت به‌‏سوی توافقی جامع درباره مجموعه مسائل خود دست یابد.

▫️ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین

📌هم‌میهن را در فضای مجازی دنبال کنید:

🔗سایت | 🔗اینستاگرام | 🔗تلگرام | 🔗 بله

👍7❤2👎1

1.04K views20:32