‍ ‍ 🔵گزارش مهندسی مقدماتی از سیل گرگان و
ضرورتِ توجه به تغییر‌های اقلیمی

🖌عباس آخوندی - ۱۰ فروردین ۱۳۹۸

🔸در جریان سیل‌های اخیر از هر دری سخن رفت جز انتشار یک گزارش فنی و مهندسی روشنگر از آن‌‌ها. در غیابِ چنین گزارشی، نگرانی عمومی پس از حادثه، فرسایش سرمایه اجتماعی و وجود حسِّ بدگمانی زمینه‌ی انتشار وسیع هر گونه شایعه‌ای را فراهم آورد. صدا و سیما که در چنین موقعیت‌هایی نقش بسزایی در اطلاع‌رسانی درست و رفعِ نگرانیِ عمومی دارد، با اتخاذ یک سیاست احساسی و قهرمان‌سازی‌های مخصوص خود توضیحِ فنیِ چندان درخوری در جهت تبیین فنی حادثه‌ها و فرایندهای رسیدگی و امدادرسانی به مردم نداد.
از رییس محترم مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی خواستم که گزارشی فنی در این باره تهیه و برای اطلاع عموم انتشار دهند. گزارش پیوست یک گزارش مقدماتی درباره‌ی سیل گرگان است که توسط آقای دکتر بیت‌الهی تهیه شده‌‌است. البته، این گزارش بسیار مقدماتی است و برای قضاوت مهندسی نیاز به گزارش دقیق فنی توسط یک تیم مهندسی با تخصص‌های مختلف است.

🔸در مورد آتش‌سوزی پلاسکو، به دستور رییس محترم جمهور چنین تیمی تشکیل شد و گزارشی انتشار یافت. هرچند در فضای سیاست‌زده‌ی ایران کم‌تر به نتیجه‌های آن توجه شد ولی، به هر روی، به عنوان یک گزارش مرجع مورد بهره‌برداریِ بسیاری از متخصصان قرار گرفت. در این مورد نیز امیدوارم که چنین تیمی، با دستور رییس جمهور تشکیل شود و یافته‌های خود را برای آگاهی عموم انتشار دهد.البته چنین گزارش‌هایی در مورد سیل شیراز نیز باید تهیه شود.

🔸در مورد سیل گرگان، یک مورد که باید بسیارمورد توجه قرار گیرد، بحث تغییر اقلیمی است که البته موضوعِ گزارش پیوست نیست. این موضوعی است که بسیار کم بدان توجه می‌شود. به هر روی، تغییرات گسترده‌ای که در طبیعت، بدون توجه به ظرفیت‌های اقلیمی و با عنوان‌های پُرطمطراقِ توسعه و محرومیت‌زدایی، تعادل بخشی و عمران و آبادانی مناطق صورت می‌گیرد، در چنین موقعیت‌هایی آثار خود را بروز می‌دهند. اغلبِ این اقدام‌های عمرانی رودخانه‌های ایران را خشک، مسیل‌های سیل را منحرف و در موردهایی با تجاوز‌ به حریم‌‌ها نیز همراه بوده‌است. هم‌چنین، آثار تخریبی جنگ‌های صورت گرفته در منطقه و شکل‌گیری بیایان‌ها وسیع را نیز نباید از یاد برد.

🔸این روزها، موضوع جابجایی آب نیز برای خود داستانی تراژیک است. در هر گوشه‌ای از کشور چنین طرح‌هایی مطرح است و عده‌ای از سیاست‌مداران و کاسبان نیز در پیِ آن هستند و به مردم وعده می‌دهند. این نیز اخیرا تبدیل به ابزار جدیدی برای کسبِ محبوبیت و رای‌آوری شده‌است. بسیار روشن است که تنها با انتقال آب، ظرفیت اقلیمی مناطق تغییر نمی‌کند و امکان بارگذاری بیش از ظرفیت اقلیمی فراهم نمی‌آید. ولی، چه توان کرد که بحث انتقال آب تبدیل به مدِ زمانه شده‌است و در دولت و مجلس طرفداران جدی دارد.

💢به هر روی، گزارش پیوست نسبتا طولانی و همراه با نقشه‌ها و جدول‌های متعدد است. دستِ‌کم خواندن چکیده‌ی آن را به همگان توصیه می‌کنم.

دیدگاه شما: @ContactAkhoundibot

@AbbasAkhoundi

📨 نگاه خوانندگان: "انتخابات شهرداری‌های ترکیه؛ زنگ خطر برای سلطان"

👈 شهمیرزاد پهلوانی علمداری، از همراهان "راهبرد"، در یادداشت ارسالی خود نوشت:

✍ نتایج حاصل از شمارش اکثریت صندوق‌های انتخابات شهرداری‌های ترکیه حاکی از شکست حزب حاکم اردوغان در کلانشهرهایی همچون آنکارا، پایتخت و استانبول، پرجمعیت‌ترین شهر ترکیه، است.

✍ در این انتخابات که در آن، شهرداران با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شوند؛ همچون انتخابات پیشین مجلس و ریاست‌جمهوری، دو ائتلاف عمده "جمهور" و "ملت" و نیز حزب کردی "دموکراتیک خلق‌ها" به همراه احزاب کوچک دیگر به رقابت پرداخته بودند.

✍ ائتلاف "جمهور" متشکل از حزب اسلامگرای میانه و تکنوکرات حاکم عدالت و توسعه و حزب پان‌ترکیست حرکت ملی، با توجه به سقوط ارزش لیر در ماه‌های اخیر و نرخ تورم بالای ۲۰درصد حاصل از آن، کار سختی در حفظ هواداران خود در انتخابات قبلی را در پیش‌رو داشت.

✍ رجب طیب اردوغان که چند ماه پیش با اکثریت نسبی ضعیفی (۵۲.۶درصد) کرسی ریاست‌جمهوری را در سیستم جدید ریاستی ترکیه حفظ کرده بود؛ در یک سخنرانی، این انتخابات را چالش "بقا" برای خود و حامیانش خوانده بود.

✍ در آن سو، ائتلاف "ملت" متشکل از حزب چپ میانه و لاییک جمهوریخواه خلق و حزب ملی‌گرای نیک که مدتی پیش از حزب حرکت ملی منشعب شده است، با مانور بر شرایط روبه‌وخامت اقتصادی اخیر ترکیه و نیز مفاسد حاکمان فعلی که تنها گوشه‌هایی از آن امکان رسانه‌ای شدن پیدا می‌کند، این انتخابات را به مصابه نقطه آغازینی برای گام‌های بعدی جهت به زیر کشیدن حکومت چندین ساله حزب عدالت و توسعه و مهار یکه‌تازی‌های شخص اردوغان می‌دانست.

✍ حزب چپ دموکراتیک خلق‌ها که حزبی کردی قلمداد می‌شود و همچنان از سوی دولت عملا راستگرای حاکم، تحت فشار است و چندین تن از کاندیداها و فعالینش قبل از انتخابات بازداشت شدند؛ با حضور فعال در شهرهای کردنشین شرقی ترکیه، همزمان در حرکتی تاکتیکی از حامیانش در شهرهای بزرگ خواست تا به کاندیداهای ائتلاف ملت رای دهند و با این کار، رای مخالفان ائتلاف حاکم در این مناطق را یکپارچه کرد.

✍ به دنبال صف‌آرایی‌های مذکور، آخرین نتایج شمارش آرا حاکی است در شهر استانبول، بن علی یلدریم، نخست‌وزیر پیشین اردوغان، بازی را به رقیب خود، اکرم امام اوغلو، از ائتلاف ملت واگذار کرده است. در پایتخت نیز کاندیدای ائتلاف مخالفان بر کاندیدای ائتلاف حاکم پیروز شده است.

✍ احزاب جمهوریخواه خلق و حزب نیک به غیر از استانبول و آنکارا در شهرهای مهمی همچون ازمیر، آنتالیا، آدانا و چاناک قلعه و برخی شهرهای متوسط به پیروزی دست یافته‌اند.

✍ حزب کردی دموکراتیک خلق‌ها نیز در اکثر شهرهای کردنشین همچون وان، دیاربکر، حکاری، حطای، ایغدیر، قارص و باتمان به پیروزی قطعی دست یافته و پیروزی نسبی خود در انتخابات مجلس شش ماه پیش را تکرار کرده است.

✍ کمونیست‌ها و چپگرایان هم موفق شده‌اند در شهر درسیم به پیروزی غافلگیرکننده‌ای دست پیدا کنند.

✍ و اما ائتلاف حاکم تنها در شهرهایی همچون شیرناک، اورفا، غازی آنتپ، زونگولداغ، اورفا، آغری، بورسا و مانیسا به پیروزی رسیده است.

✍ به نظر می‌رسد حزب عدالت و توسعه شروع به از دست دادن پایگاه اجتماعی خود در شهرهای بزرگ که اقتصاد ترکیه در آنها جریان دارد؛ کرده و عملا محدوده این پایگاه به شهرهای متوسط عقب‌نشینی کرده است.

✍ اردوغان در سخنرانی خود بلافاصله بعد از اعلام نتایج مقدماتی، اعلام کرد کلیت آرا تکرار نتایج انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری شش ماه پیش است؛ اما تلویحا شکست را هم در شهرهای بزرگ پذیرفت و دلیل آن را این نکته دانست که ائتلاف مورد حمایتش موفق نشده‌اند با رای‌دهندگان ارتباط برقرار کنند و باید از این موضوع درس گرفت.

✍ با توجه به اینکه تا چهار و نیم سال آینده، انتخاباتی در ترکیه برگزار نخواهد شد و در نظر گرفتن این نکته که نتایج انتخابات محلی شهرداری‌ها تاثیری در فرآیند قانونگذاری مجلس و نیز قوه مجریه تحت کنترل ائتلاف حاکم ندارد؛ به نظر نمی‌رسد در شرایط عادی، چهارچوب سیاسی ترکیه با چالش جدی مواجه شود.

✍ ولی آنچه مشخص است، زنگ‌های خطر برای بقای اردوغان و حزب عدالت و توسعه در اذهان و دل‌های مردم ترکیه به صدا درآمده و در صورت وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی و بروز ناآرامی‌های اجتماعی، اردوغان و حزبش دیگر نمی‌توانند بر روی حمایت اکثریت نسبی ولی پرشور حامیانشان که تا پیش از این انتخابات داشتند، حساب ویژه‌ای باز کنند.

✍ باید به خاطر آورد که نقطه آغاز اوج گرفتن اردوغان در سال‌های پیش، فتح کرسی شهرداری استانبول بوده است: جایی که امروز، شکست تعیین‌کننده‌ای در آن خورده است.
@javadrooh

🎓 از دانشگاه چه خبر؟| نامه تشکل‌های دانشجویی دانشگاه شیراز به شهردار سابق شیراز و نایب‌رییس شورای شهر شیراز جهت برگزاری مناظره "مدیریت شهری و مسائل کلانشهر شیراز" درباره مباحث و شبهات سیل شیراز
@javadrooh

‍‍ ‍‍ 👁‍🗨 نگاه تحليلگران: "ضربه‌ای که به ما نهیب زد..."

👈 مجید یونسیان، روزنامه‌نگار پیشکسوت و تحلیلگر سیاسی، در یادداشتی برای "راهبرد" نوشت:

✍ ابرهای هولناک وتیره آنچنان شلاقی بر بدن به خواب رفته ما زد که به جای هوشیاری به کما رفته‌ایم.

✍ اما این‌بار هم ایران یکبار دیگر در تبلور "ایران به مثابه یک ملت" می‌تواند سرش را بالا بگیرد تا به همه آنانی که برای شکستن این ملت لحظه‌شماری می‌کنند، بگوید که هیچ فاجعه‌ای این ملت را به زانو درنمی‌آورد.

✍ اگر نحوه حکمرانی ما برعمق بحران افزوده، اما اکنون زمان حسابرسی نیست. اگر اکنون دریافته‌ایم که غیرعالمان سکان هدایت کشتی به گل نشسته اداره جامعه را در دستان خود دارند، وقت آن نیست که بر آنان نهیب بزنیم.

✍ اکنون تنها فقط زمان همدلی است. چون پلدختر، نورآباد، آق‌قلا، گمیشان و در یک کلام نیمی از غرب و شمال ایران در آب غوطه‌ور است.

✍ مردم، زنان و کودکان برخی شهرها و روستاها به کوه پناه برده‌اند و برخی در گل‌ولای مانده‌اند. اکنون فقط باید جان مردم را نجات داد. مالشان و سرمایه‌شان مطالبه‌ای است که باقی می‌ماند تا هنگام حسابرسی. آن وقت که بحران فرونشیند و طبیعت آرام شود.

✍ اکنون باید به همه آنهایی که نشسته‌اند تا نمک به زخم بپاشند؛ گفت: "ساکت شوید! اکنون زمان عقده‌گشایی نیست". حتی اگر این عقده‌ها، خشم فروخفته سال‌ها بی‌تفاوتی و بی‌عملی و بی‌صداقتی گروهی نااهل باشد.

✍ سرزمین ایران سرزمینی ثروتمند است و ملت ایران ملتی پایدار و از تلفیق این دو می‌توان ایران را همچنان سر پا نگه داشت و دوباره ساخت.

✍ ایران را باید دوباره ساخت؛ اما این بار با راه و روشی عاقلانه‌تر و به دست فرزندان مردمان به هوش آمده از ضربه‌ای که به ما نهیب زد.

✍ طبیعت هیچگاه خشمگین نمی‌شود. طبیعت بلا نیست. این ماییم که به دلیل جهل خود، طبیعت را زندانی کرده‌ایم و اکنون باید عذر بخواهیم و هوشیار شویم و برای اداره جامعه و مردمان صبور آن طرحی نو دراندازیم.

✍ طرحی که در آن فقط حداقل یک چیز سرمشق همه امور باشد؛ "عقلانیت". این اکسیر به غارت رفته در سرزمینی که تمدن و فرهنگ و دینش همیشه کمترین همنشینی با خرافه و جهل داشت و اکنون، گرفتار آن است.
@javadrooh

🙌 "چگونه برای وسیع‌ترین سیل تاریخ خوزستان آماده شویم؟"

👈 در متنی که با امضای علی عبدالخانی در برخی گروه‌های تلگرامی منتشر شده، آمده است:

✍ آنچه مسلم است و نیاز به هیچ بحث و جدلی ندارد، این است خوزستان از ۱۳فروردین شاهد بی‌سابقه‌ترین سیل عمر خود از جهت گستردگی خواهد بود.‌

✍ زمین‌های کشاورزی، روستاها و تاسیسات زیربنایی بسیار زیادی به زیر آب خواهند رفت. همه باید بدانیم که خطر جدی است.

✍ در این شرایط مردم باید از آمادگی روانی بسیار بالایی برخوردار باشند و با آرامش و افزایش بیش از پیش حس نوعدوستی، کمک‌رسان خواهران و برادران آسیب‌دیده خود باشند.

✍ دستور تخلیه مناطق سیل‌زده زمانی منطقی است که برای سیل‌زدگان جای مناسب تهیه شده باشد که حسب اطلاعات موجود چنین اتفاقی نیفتاده یا بسیار کم افتاده است.

✍ با عنایت به اتفاقات پس از ۱۳فروردین و حجم انبوه سیل‌زدگان بعید به نظر می‌رسد که دستگاه‌های مسئول بتوانند جای مناسب، غذا و سایر مایحتاج آسیب‌دیدگان را تهیه کنند؛ لذا ثقل این اتفاق متوجه مردم است و این مردم هستند که می‌توانند به داد همدیگر برسند.

✍ همانطور که گفته شد؛ تعداد زیادی از سیل‌زدگان پس از ۱۳فروردین بی‌خانه می‌شوند؛ لذا همه ما فارغ از هر مرزبندی، باید پذیرای تک تک آوارگان سیل در منازلمان باشیم. باید غذایمان را با آنها تقسیم کنیم.

✍ خطر جدی است و این یک امتحان انسانی برای ماست. آیا می‌توانیم از این امتحان سربلند‌ بیرون بیاییم؟
@javadrooh

‍‍ ‍‍ 💫 نگاه تاریخ: "آناهیتا؛ دختر لرستان غرق شد"

👈 علی آهنگر، روزنامه‌نگار و پژوهشگر، در یادداشتی برای "راهبرد" نوشت:

✍ پلدختر از دسترس خارج شد. در شامگاه دوشنبه دوازدهم فروردین سیل همه اطراف پلدختر را فرا گرفت. هرگونه ارتباطی در این شب تار با پلدختر قطع شد. مردم به کوه‌ها پناه بردند. دیشب را هیچکس نمی‌داند که بر این شهر و مردمان آن، چه گذشت.

✍ پلدختر شهری است که راولینسون، کریستین سن و ریچارد فرای ساخت آن را به شاپور، دومین پادشاه ساسانی، نسبت می‌دهند.

✍ شهر، آبادی و بنای خود را وامدار پلی است که بر رود کشکان به دستور شاپور اول ساخته شده بود. این پل راه ارتباطی تیسفون، پایتخت امپراتوری، را با جندی‌شاپور، شهر مورد علاقه و مرکز علمی آن روز ایران باستان، فراهم می‌ساخت.

✍ مردم لرستان اما پل را نتیجه عشقی جانسوز میان دختر و پسری لر می‌دانند که در دو سوی رودخانه سرکش کشکان دلداده هم بودند. عاشق و معشوق داستان ما که در اثر مخالفت خانواده‌هایشان به یکدگر نمی‌رسیدند؛ پلی ساختند از عشق تا به وصال یگدیگر نائل شوند.

✍ داستان عاشقانه پلدختر اما ریشه در باورهای دیرینه‌تری دارد. ریشه در "آناهیتا" دارد. آناهیتا ایزد بانوی آب و آبادانی است که در نزد ساکنان باستانی آن دیار از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود.

✍ بابک، نیای ساسانیان، ریاست معبد آناهیتا را برعهده داشت. ازاین‌رو، پادشاهان این امپراتوری خود را در حمایت این ایزد بانو می‌پنداشتند.

✍ وقتی که پلدختر را ساختند، برای جلب حمایت آناهیتا مجسمه او را در پیشانی پل یعنی در بلندترین نقطه پایه میانی پل، روبه‌روی جریان آب نهاده بودند.

✍ باور داشتند آب با دیدن آناهیتا، ایزد بانوی خود، از وی می‌ترسد و به احترام او آسیبی به پل نمی‌رساند. بدین گونه، می‌خواستند پلدختر را در پناه آناهیتا از ویرانی و گزند سیلاب‌های خروشان در امان نگاه دارند.

✍ شامگاه دوشنبه دوازدهم فروردین اما آناهیتا، مجسمه‌اش، آثار برجای مانده از پلدختر و همه مردمانش به یکباره در گزند سیلابی خروشنده و ویرانگر محو و ناپدید شدند.

✍ پلدختر که در لهجه لری "پل کر و دختر" (یا پل پسر و دختر) نامیده می‌شود شود، آیا مانند هزاره‌های پیشین عاشقانه‌هایش را یکبار دیگر باز می‌سراید؟
@javadrooh

👁‍🗨 نگاه تحليلگران: "دکترین آزادی در این شبیخون بلا"

👈 امیررضا عبدلی، مدیر کانال "خرمگس مقاوم به شوکران"، در یادداشتی تلگرامی نوشت:

✍ معمولا هنگام بروز بلایای طبیعی، دکترین آزادی اقتصادی و نفی مداخلات اقتصادی دولت، نظریه‌ای غیرعملی، ضربه‌پذیر یا حتی غیرقابل دفاع به نظر می‌رسد.

✍ ابتدا شوک منفی عرضه قیمت‌ها را در مناطق آسیب‌دیده بالا می‌برد و مدتی بعد این روند افزایش قیمت با شوک مثبت تقاضای برخی کالاها و خدمات لازم برای بازسازی ویرانی‌ها تقویت می‌شود.

✍ این در حالی است که معمولا آسیب‌های وارد به راه‌ها و تاسیسات موجب می‌شوند فرآیند انتقال کالاها از سایر مناطق به مناطق بحران‌زده با کندی و اخلال مواجه باشد.

✍ بدین ترتیب، مردمان متحمل مصیبت طبیعت، به مصیبت مضاعف معیشتی و اقتصادی نیز دچار می‌شوند و وخامت این وضعیت در صورت عدم تدبیر سیاسی حتّی می‌تواند به آشوب و ناامنی فراگیر بینجامد.

✍ علاوه بر این مردم آسیب‌دیده غالبا بی‌آنکه سوداگری کورکورانه و قمارگونه‌ای کرده باشند، مسکن و سرمایه و محل درآمد خود را از دست داده‌اند و کسی باید خسارت‌های آنها را جبران کند تا به ورطۀ فقر و فلاکت نیفتند.

✍ ظاهرا بازار آزاد نه از جنبه تأمین مایحتاج و تثبیت قیمت‌ها و نه از جنبه جبران خسارات، کارآیی قابل قبولی ندارد و مداخلات دولت در این زمینه‌ها ضروری است.

✍ اقتصاددانان هوادار بازار آزاد نیز در این گونه مواقع معمولا سکوت می‌کنند یا حتی ممکن است بعضی مداخلات دولتی به ظاهر کم‌زیان‌تر (مانند افزایش برخی مالیات‌ها یا افزایش موقت استقراض دولت) را برای کمک به آسیب‌دیدگان توصیه و تجویز کنند.

✍ حتی در آمریکا، در دهه‌های اخیر در برخی از ایالات ساحلی قوانینی برای تعیین سقف قیمت برخی کالاها و خدمات در هنگام بروز بلایای طبیعی مصوب شده است.

✍ این روزها در ایران هم مقامات دولتی مدام می‌گویند: "دولت خسارات آسیب‌دیدگان را پرداخت و جبران خواهد کرد". درحالیکه نمی‌گویند و هیچکس نیز نمی‌پرسد که از کدام محل؟ و دقیقا از کدام ردیف بودجه؟

✍ احتمالا استقراض دولت از بانک مرکزی (به تعبیر عامیانه: چاپ پول) در دسترس‌ترین گزینه است که اگر تاکنون نیز مختصر قباحتی داشته، اکنون در این شرایط اضطراری کاملا مباح و بلکه واجب شمرده می‌شود و مخالفت علنی با آن حتی ممکن است با واکنش تند مخاطبانی مواجه شود که یا خود از آسیب‌دیدگان هستند یا از وضعیت وخیم آنان به‌شدت متأثرند و از هر راه چاره عاجلی استقبال می‌کنند.

✍ امّا؛ بی‌آنکه متعرض بحث‌های تخصصی و پیچیده و درازدامن شده باشیم، می‌توان به بعضی پرسش‌ها کمی فکر کرد:

🔹آیا واقعا دست بازار آزاد برای غلبه بر این نوع مشکلات و تخفیف دردهای ناشی از آن بسته است؟

🔹آیا سایر نهادهای اجتماعی (غیر از دولت) که کارکرد آنها مستلزم تعیین دستوری قیمت‌ها، یا افزایش حجم پول و تورم و.. نیست؛ نمی‌توانند در چنین برهه‌هایی مؤثر واقع شوند؟

✍ آیا دخالت‌ها و پول‌پاشی‌های دولت (که عمده اقتصاددانان در مورد تبعات منفی بلندمدت آنها اتفاق نظر دارند) گزینه‌های بی‌بدیل هستند؟

🔹 بعنوان مثال آیا "بیمه" نهادی از نهادهای بازار نیست؟ آیا معقول نیست مردمانی که در یک سرزمین سیل‌خیز زندگی می‌کنند؛ بخشی از درآمد خود را به شرکت‌های بیمه‌گر دهند تا در روز بروز فاجعه تنها امیدشان به صدقات ناچیز و پر از اگر و امّا و شاید دولت نباشد؟

🔹آیا شرکت‌های بیمه‌ای که ساکنان مناطق سیل‌خیز را بیمه می‌کنند؛ برای اقداماتی نظیر لایروبی مسیل‌ها و تحقیق و پژوهش در مورد انواع تکنولوژی‌ها و راهکارهای کاهش خسارت و نجات جان مردم، بیشتر از دولت انگیزه و کارایی ندارند؟

🔹 آیا سیاست‌ها و نرخ‌های تعرفه متفاوت این شرکت‌ها نمی‌تواند تأثیر مثبتی بر حساسیت بیشتر شهروندان در مورد مکان‌یابی منازل و تاسیسات تجاری، صنعتی و... داشته باشد؟

🔹آیا قدرت و تاثیر نهادهای خیریه خصوصی لزوما باید همین قدر محدود باشد که امروز هست؟

🔹 اگر دولت‌ها همواره بر کوس دشمنی و برتری‌طلبی نمی‌کوبیدند؛ آیا لزومی داشت که قبول کمک‌های جهانی در چنین مواقعی خط قرمز ممنوعه یا "خفت ملّی" تلقی شود؟

✍ امیدوارم روزی برسد که بحث جدّی از فجایع طبیعی قبل از وقوع آنها، بدبینی و سق سیاهی پنداشته نشود، علاج واقعه به بعد از وقوع واگذار نشود، و بتوان به شیوه‌ای اصولی و ریشه‌ای و در آرامش نسبی به این مباحث پرداخت.

✍ حالیه فقط دولتمردان بالفعل و بالقوه‌اند که از این سیلاب‌های گل‌آلود ماهی می‌گیرند.
@javadrooh

⭕️ در این داده‌نمای خبرگزاری تسنیم، اولین بار است می‌بینم یک رسانه‌ی اصولگرا از عنوان «رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران» به جای «رهبر معظم انقلاب اسلامی» استفاده می‌کند.
@jalaeipour

📸 نمای روز: فروکش کردن آب در "معمولان" لرستان که دیروز زیر آب رفته بود.
@javadrooh

🔷🎙سخنرانی دکتر احسان شریعتی در مراسم چهلمین روز درگذشت پوران شریعت رضوی

🔸مشهد فروردین ۱۳۹۸

#چهلمین_روز_سوگ
#پوران_شریعت_رضوی
#سخنرانی
#مشهد
✅ @Dr_ehsanshariati

📱 روایت‌های مجازی: اعلام موضع توییتری کاوه مدنی، معاون سابق سازمان حفاظت محیط زیست، درباره سدسازی
@javadrooh

💥 خبر: "جلسه ویژه بررسی سیلاب‌های اخیر با حضور مقام رهبری"

👈 هم‌اکنون، جلسه ویژه بررسی اقدامات و امدادرسانی‌ها به استان‌های سیل‌زده‌ کشور در حضور آیت‌الله خامنه‌ای، مقام رهبری، در حال برگزاری است.

🔹 در این جلسه، معاون اول رییس‌جمهور، رییس سازمان برنامه و بودجه، وزرای کشور، نیرو، جهادکشاورزی، راه و شهرسازی، بهداشت، رییس سازمان هلال احمر، رییس ستاد کل نیروهای مسلح، فرماندهان کل سپاه و ارتش، روسای بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و کمیته امداد حضور دارند.
@javadrooh

📨 نگاه خوانندگان: "جنگ یا صلح بر سر جولان"

👈 شکور زیرک، کارشناس ارشد علوم سیاسی و از همراهان "راهبرد"، در یادداشت ارسالی خود نوشت:

✍ کشورهای دائم و غیردائم شورای امنیت در جلسه اخیر شورای امنیت، تصمیم دولت ترامپ مبنی بر به رسمیت شناختن بلندی‌های جولان به خاک اسراییل را نقض کردند و هریک از دولت‌ها با ادبیاتی تصمیم ترامپ را مغایر با حقوق بین‌المللی اعلام کردند.

✍ اعلام مواضع اخیر دولت‌ها نسبت به تصمیم ترامپ، حاوی چند نکته است:

۱- رفتارهای یکجانبه‌گرایانه ترامپ و بی‌اعتنایی وی به قطعنامه‌های سازمان ملل، از جمله قطعنامه ۴۹۷، به مرحله‌ای رسیده که متحدان دولت آمریکا به صورت علنی با مواضع دولت ترامپ مخالفت می‌کنند و عدم همسویی دولت‌ها و جامعه بین‌الملل با سیاست‌های آمریکا به صورت "هسته برجسته" می‌شود؛ هرچند که این انشقاق تازه آغاز شده است.

۲- نحوه مواجهه دولت ترامپ با قطعنامه و نیز معاهداتی که بین دولت سابق و فعلی آمریکا با دولت‌های دیگر منعقد شده است؛ هرگونه توافق جدید دولت‌ها با دولت ترامپ را به چالش می‌کشد و از نگاه ناظران تفاوت چندانی بین توافق و عدم توافق با دولت آمریکا وجود ندارد و ادامه این سیاست دولت ترامپ، جایگاه ایالات متحده در عرصه بین‌المللی را تضیف می‌کند. هرچند که کاهش منزلت ایالات متحده آغاز شده و در ابتدای راه است.

۳- دولت‌های عضو دائم شورای امنیت از این پس ناگزیرند برای تثبیت نظم نوین جهانی و به تعبیر گویاتر، حاکمیت نظامی که در راستای اهداف قدرت‌های برتر طراحی شده است؛ با حضور چالش‌برانگیز آمریکا اقدام کنند و متحدان دیگری برای خود برگزینند. گرایش چین و روسیه به برخی کشورهای در حال توسعه آسیایی در همین راستاست.

۴- با آگاه شدن افکار عمومی ایالات متحده نسبت به تبعات منفی رفتارهای ترامپ و نیز آشکارشدن نقش حزب جمهوریخواه آمریکا در پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری، این پیام استنباط می‌شود که حزب جمهوریخواه در آمریکا برای پیروزی در انتخابات آتی راه دشواری در پیش دارد.

۵- دولت‌های ضعیف و ذره‌ای این واقعیت تلخ را بپذیرند که قواعد بین‌المللی "ضامنی برای احقاق حقوق" آنها در عرصه بین‌المللی و روابط با دیگر دولت‌ها نیست و تصمیم اخیر، نمونه‌ای برای راستی قواعد بین‌الملل نیست.

✍ احقاق حقوق دولت‌های کوچک در عرصه جهانی با توانمندسازی و اقتدار دولت محقق می‌شود؛ نه با وضع قوانین بین‌الملل.

✍ تمرکز روی سخن بشار جعفری، نماینده دائم دولت سوریه در سازمان ملل، گویای این واقعیت تلخ است.

✍ وی گفته است: "جولان جزو خاک سوریه است و آن را چه با صلح و چه با جنگ پس خواهیم گرفت".

✍ به نظر می‌رسد استفاده از واژه "صلح"، فقط به جهت حفظ وجهه بین‌المللی بوده و دولت سوریه واقف است که الحاق بلندی‌های جولان به خاک سوریه با صلح محقق نمی‌شود.

✍ استفاده از واژه "جنگ" نیز به معنی جنگ‌طلبی دولت سوریه نیست؛ بلکه به معنی نمایش توان بازدارندگی است که احتمال تجاوز نظامی اسراییل را کاهش می‌دهد و این درحالی است که سوریه حداقل‌هایی از توان بازدارندگی را دارد.
@javadrooh

📸 نمای روز: مقام رهبری در جلسه ویژه اقدامات و امدادرسانی‌ها به استان‌های سیل‌زده کشور: "خدمات‌رسانی، هماهنگی بخش‌های مختلف و شور و شوق کمک‌رسانی و روحیه‌ بسیج‌شوندگی در مردم، در حادثه اخیر سیل در چند استان، بسیار برجسته بود. باید همه تصمیم‌ها و اقداماتی که لازم است صورت پذیرد به صورت جدی پیگیری شود و تا رفع مشکلات و آلام مردم آسیب‌دیده ادامه یابد".

🔹 در این جلسه، مسئولان اجرایی و نظامی در خصوص آخرین وضعیت مناطق آسیب‌دیده از سیل و اقدامات انجام شده برای اسکان سیل‌زدگان، رسیدگی به مشکلات مردم و تصمیم‌های اتخاذشده به منظور جبران خسارات در بخش‌های مسکن، کشاورزی، دامداری، زیرساخت‌ها و همچنین روند کنترل شرایط روزهای آینده گزارش دادند.
@javadrooh

👤 چهره روز: "جمشید مشایخی درگذشت"

👈 جمشید مشایخی، بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون ایران، که در طول تعطیلات نوروز در بیمارستان عرفان بستری بود؛ ساعاتی پیش درگذشت. مشایخی زادهٔ ۶ آذر ۱۳۱۳ در تهران بود.
@javadrooh

📨 نگاه خوانندگان: "سیل، ناکارآمدی و گسست از دولت"

👈 ابوالفضل مظلوم‌زاده، کارشناس ارشد علوم سیاسی و از همراهان "راهبرد"، در یادداشت ارسالی خود نوشت:

✍ در وضعیتی که بلایای طبیعی، امنیت عمومی، رفاه، مسکن، اشتغال، دسترسی به کالاها و خدمات بهداشتی را مورد تهدید قرار داده؛ ناکارآمدی و عدم پاسخگویی مناسب دولت، مهمترین زنگ خطر برای جامعه‌ای ا‌ست که بی‌ثباتی و نارضایتی اجتماعی از شاخصه‌های بارز آن است.

✍ هرگونه ارزیابی بیطرفانه نیازمند پاسخ دقیق به این پرسش‌هاست که اقدامات پیشگیرانه و حمایتی دولت قبل از بروز حادثه، در حین و بعد از آن چه بوده است؟

✍ هرچند دولت ادعا می‌کند که مصمم است تمام مشکلات سیل‌زدگان را برطرف کند، اما تصویری که روبه‌روی مردم آسیب‌دیده نقش بسته چیزی جز استمرار وضعیت نامطلوب امروزی نیست.

✍ به عبارتی، با غیبت دولت در قبل و حین حادثه، آینده‌ پیشاروی مردم به یکسری وعده‌های کلی و مبهم حواله می‌شود.

✍ در شرایطی که با کنترل وضعیت و کوشش سازمان‌یافته در کاهش آلام و مشکلات مردم، این حادثه‌ طبیعی می‌توانست به مثابه یک سیمان نامرئی تعهد عمومی و سیاسی مردم نسبت به نظام سیاسی را تقویت کند و منبع وفاداری و حمایت عامه در بحران‌های بعدی باشد، افکار عمومی پیوند بسیار نزدیکی با مقوله "ناکارآمدی دولت" دارد و این یعنی خالی‌شدن تکیه‌گاه اجتماعیِ نظام سیاسی.

✍ همین برای انگیزش مخالفت و پاگرفتن نیروهای رقیب کافی است که "فقط" با اشاره به انسداد دولت در امر خدمات عمومی و فراهم ‌نکردن تسهیلات رفاهی برای مردم آسیب‌دیده، ناخرسندی انباشته را به عنصری تشدیدکننده در شکاف مردم و دولت تبدیل کنند.

✍ همانطور که تجربه ضعف دولت در امور تأمین اجتماعی از زلزله‌ کرمانشاه تاکنون در حال پیشروی و طغیان است.

✍ دولت نیز در این شرایط با توجیه عملکرد خود به شکل فزاینده‌ای اسباب نارضایتی را فراهم می‌کند که در این‌صورت نه می‌تواند به خواسته‌ها و انتظارات عمومی برای تأمین امکانات پاسخ بدهد و نه توان جمع‌کردن بسیج عمومی علیه خود را دارد.

✍ به عبارت دیگر، دولت در بن‌بستی گیر کرده، که راه برگشت هم ندارد. در این موقعیت دست‌وپازدن دولت نه‌تنها بیهوده و بی‌تأثیر است؛ بلکه اگر سودی هم داشته باشد، به هیچ وجه به چشم نمی‌آید.

✍ باید از دولت پرسید: تداوم شیوه‌های ناکارآمد تا این حد کافی نیست؟! لااقل برای ایجاد نوعی مصونیت و مدیریت چهره، لازم است تا نگران بسیاری از سرمایه‌های از دست رفته باشد و به چیزهایی که نیست، مبدل شود؛ یعنی توسل به تعهد، تخصص و دانش کافی و در همان حال درصدد صیانت از رأی عمومی برای و بهبود و تقویت آن.

✍ متأسفانه نظام مدیریتی کشور هیچگاه تمایل به مرور مواجهه خود در برخورد با مسائل و مصائب اجتماعی و طبیعی را ندارد و به همین دلیل به‌جای آنکه از تجربه‌ رویارویی با بحران‌های گذشته درس بگیرد و در بحران‌های بعدی به‌کار بندد؛ موقعیت مخالفان را تقویت، و زمینه‌های اعتراض‌های اجتماعی را نیرومندتر، قدرتمندتر و کاراتر و منطقی‌تر می‌کند.

✍ اعتراض‌های اجتماعی که دلایل لازم و کافی پیدایش، توجیه‌پذیری و مقبولیت استدلال مخالفان، جهت بخشی و سطح خشونت معترضان و اقبال عمومی به آن را "خود" فراهم کرده‌است.
@javadrooh

📱 روایت‌های مجازی: واکنش توییتری محمدجواد ظریف به اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا: "خبر جعلی: ادعای آقای پمپئو که ایالات متحده آماده کمک به فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر است که می‌تواند پول‌ها را برای جمعیت هلال احمر ایران ارسال کند|خبر واقعی: بر اساس اظهارات رییس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، جمعیت هلال احمر ایران نمی‌تواند هیچگونه منابع مالی را به دلیل تحریم‌های غیرقانونی آمریکا دریافت کند| ایالات متحده باید مسئولیت تروریسم اقتصادی خود را بپذیرد".
@javadrooh

‍‍ ‍‍ ❤️ دلنوشته: "صدر آنجا بود که بود..."

👈 محمدجواد روح

✍ آخرین بقایای فرهنگ و تمدن ایرانی یکی یکی رفته‌اند. دیگر، باید ذره‌بین برداشت و گوشه اشکاف‌ها را گشت تا شاید، خردک شرری پیدا شود برای دل خوش کردن که هنوز گرمایی هست و زنده‌ایم.

✍ جمشید مشایخی از آخرین شررهای بازمانده بود. از انگشتان طلایی هزاردستان، حال تنها محمدعلی کشاورز هست و علی نصیریان.

✍ آخرین تصویری که از مشایخی در یادها هست، برخاستن او در میانه مراسم اختتامیه جشنواره فجر نودوهفت بود؛ به احترام نصیریان که بعد از هفتاد سال هنرمندی بر صحنه، جایزه‌ای او را داده بودند، آن هم در حد بازیگر مکمل.

✍ مشایخی اما به احترام نصیریان برخاست و او را قدر شناخت. و این احترام، برای نصیریان بس ارزشمندتر بود تا سیمرغکی که او را داده بودند. که اینجا، کسی برخاسته بود که کس بود و آنجا، او را جایزه‌ای داده بودند که برای یکی چون نصیریان چیزی نبود.

✍ و آن نسل، که دیگر جز یکی دو تن کسی از آن نمانده، جمع کسانی بود که همه، کس بودند.

✍ مصداق جمله سعدی بودند که هنرمند هرجا رود، قدر بیند و در صدر نشیند. صدر نشستن آن نسل، که اوج گرد آمدنشان هزاردستان بود؛ اما از جنس صدر نشستن دیگر بازیگران و عموم اهل هنر هم نبود.

✍ گویی، صدر آنجا بود که آنان می‌نشستند. آنجا که عزت انتظامی بود، شیخوخیت مشایخی بودند، رشادت رشیدی بود و نصرت نصیریان و سالاری محمدعلی کشاورز.

✍ همچون اختتامیه فجر که صدر مجلس، آن پایین بود که مشایخی نشسته بود. با آن صورت تکیده و صدای لرزیده. اما محکم‌تر از آن مقامات یکشبه سینمایی‌شده بود که در ردیف اول نشسته بودند.

✍ یادآور آن گفتار عزت‌الله انتظامی در هزاردستان که چون هرچه پول در صندوق داشت، بابت خط نوشته رضا خوشنویس می‌پرداخت؛ می‌گفت در حق اهل هنر هرچه دست و دلبازی کنی، باز خست کرده‌ای...
@javadrooh

💥 خبر: پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا، ادعا کرد ایران در اروپا عملیات ترور را اداره می‌کند.

🔹 وی حضور شبه نظامیان شیعی در عراق و سوریه را که در مبارزه با تروریسم فعالیت دارند، مشکل‌ساز خواند و گفت: "ایران با حمایت از این گروه‌ها کار ما را در سوریه سخت کرده است".
@javadrooh

📨 نگاه خوانندگان: "سرمایه‌های اجتماعی؛ از مشایخی تا شجریان"

👈 یادداشت ارسالی لیلی صوفیا، از همراهان "راهبرد"، را در لینک زیر بخوانید:

https://telegra.ph/نقش-سرمایه-های-نمادین-در-جامعه-04-04

@javadrooh