🖊 به قلم سیاستمدار: چه کسی حق سیاست‌ورزی دارد؟

👈 یادداشتی از #سعید_حجاریان نظریه‌پرداز سیاسی

▪️در این یادداشت، سعید حجاریان به مسئله «حق سیاست‌ورزی» در ایران می‌پردازد. او تأکید می‌کند که سیاست‌ورزی فراتر از مشارکت صرف سیاسی است و باید به‌عنوان حقی اساسی و ذاتی برای همه مردم شناخته شود.

▪️حجاریان با مرور تاریخ سیاست‌ورزی از دولت‌شهرهای یونان تا دوران اسلام، نشان می‌دهد که این حق همواره با محدودیت‌ها و استثناهایی همراه بوده است. او معتقد است در ایران معاصر، سیاست‌ورزی به دو صورت بروز یافته است: یکی به‌عنوان ابزار تأثیرگذاری بر قدرت، و دیگری به‌شکل رفع تکلیف و تفنن.

▪️وی نقش کنشگران سیاسی‌ای مانند #سید_مصطفی_تاج_زاده را به‌عنوان نمادهایی از تلاش برای تثبیت این حق اساسی برجسته می‌کند و راه عبور از بحران‌های کشور را گشودگی، دگرپذیری و احیای سیاستی می‌داند که حقوق همه را تضمین کند.

▪️حجاریان معتقد است که احقاق «حق سیاست‌ورزی» نه‌تنها ضرورت عقلانی و اخلاقی دارد، بلکه می‌تواند افق‌های تازه‌ای برای ایران بسازد.

🔅متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید:

mashghenow.com/?p=6258

@javadrooh

💥خبر: شورای نگهبان طرح «تشدید مجازات جاسوسی» را به مجلس بازگرداند

👈 شورای نگهبان طرح «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با اسرائیل و کشورهای متخاصم» را به‌دلیل وجود «ابهامات و ایرادهای شرعی و قانونی» به مجلس بازگرداند.

🔹هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان گفت ایرادهای اصلی شامل ابهام در تعریف «دولت‌های متخاصم» و «گروه‌های متخاصم» و همچنین مفاهیمی مانند «ایجاد تفرقه» و «خدشه به امنیت ملی» در جرم‌انگاری‌ها است.

🔹همچنین مهم‌ترین ایراد مربوط به تطبیق عنوان «افساد فی‌الارض» است؛ شورای نگهبان توسعه این عنوان به «هرگونه مساعدت مستقیم و غیرمستقیم» در تقویت اسرائیل را خلاف شرع می‌داند، زیرا به‌گفته طحان نظیف، ممکن است افراد را بدون شرایط لازم، به افساد محکوم کند.

🔹همچنین، محدود کردن مجازات برای موارد واقعی افساد فی‌الارض (مانند واردات ابزارهای ارتباطی غیرمجاز با هدف مقابله با نظام) به حبس تعزیری درجه چهار (۵ تا ۱۰سال) نیز خلاف شرع تلقی شده است.

@javadrooh

💥خبر: گروهی از حوزویان برگزاری دوره‌ای تحت عنوان "الهیات نبرد" را آغاز کردند.

@javadrooh

👁‍🗨 نگاه تحلیلگران: تندروی ممنوع

👈 غلامعلی دهقان، کارشناس سیاسی و مدرس تاریخ، در یادداشتی برای #راهبرد نوشت:

✍ کشور در شرایط جنگی است. هر کس چنین باوری ندارد، باید در عقلانیت سیاسی وی شک کرد. پیرو گفت‌وگوی #مسعود_پزشکیان با #تاکر_کارلسون خبرنگار آمریکایی بار دیکر عده‌ای تندرو موضع‌گیری کرده‌اند که باز حرفی نیست؛ اما جایی موضوع جالب می‌شود که برخی از اینان وارد بازی تهمت و بهتان می‌شوند و موضع خود را حق و موضع دیگری را باطل می‌شمارند.

✍ اول اینکه، اینان همین دو هفته پیش و بعد از پذیرش آتش‌بس از سوی وزیرخارجه فریاد بلند کردند که معلوم نیست این موضع نظام باشد. هنوز چند ساعتی نگذشت که مقام رهبری اعلام موضع کردند‌ و موضع نظام را اعلام کردند. معلوم شد این مجموعه دوباره زود قضاوت کرده‌اند.

✍ واقعیت این است در تصمیم‌گیری برای سیاست خارجی نظام، نوعی هماهنگی کامل میان راس نظام با دولتمردان وجود دارد.

✍ دوم اینکه، تاکید بر میدان مانعی برای دیپلماسی نیست. هر دو توامان لازم و‌ مکمل همدیگر هستند. در همین قضیه آتش‌بس میدان حرف آخر را زد؛ اما همانطور که #عباس_عراقچی گفت پیام پذیرش آتش‌بس از سوی مهاجم از طریق مجاری دیپلماسی به ایران رسید و پس از تایید مقامات عالی نظام اعلام رسمی شد.

✍ سوم اینکه، با فرض درست بودن انگیزه برخی از منتقدین، وقت برای بازی‌ها و رقابت‌های سیاسی بعدا وجود دارد. اما حالا‌ وحدت ملی حرف آخر را می‌زند.

✍ چهارم اینکه، یادمان نرفته است پیش از این وقتی از دیپلماسی سخن گفته می‌شد؛ عده‌ای یقه‌درانی می‌کردند و شروع به تندروی. اما سرنوشت برخی از اینان عبرت‌آموز است.

✍ سرنوشت #مهدی_نصیری مدیر اسبق روزنامه کیهان در اواخر دهه۶۰ و‌ اوایل دهه۷۰ باید درس‌آموز باشد. آن کس که روزگاری #عطاء_الله_مهاجرانی را به خاطر نگارش یک مقاله در روزنامه اطلاعات زیر ضرب برده بود؛ حالا در اردوگاه #نتانیاهو کباده می‌کشد.

فاعتبرو یا اولوالالباب.

@javadrooh

📱روایت‌های مجازی: حمایت توییتری #عطاء_الله_مهاجرانی از مواضع #مسعود_پزشکیان در مصاحبه با #تاکر_کارلسون

@javadrooh

💥خبر: سخنگوی وزارت خارجه با تکذیب اظهارات دیشب #ترامپ و #استیو_ویتکاف گفت: از طرف ما هیچ درخواست ملاقاتی به طرف آمریکایی داده نشده است.

@javadrooh

🖋 یادداشت راهبرد: ما خسته شدیم؛ شما چطور؟

👈 یادداشتی از #محمد_جواد_روح درباره #سید_مصطفی_تاج_زاده و ۱۰سال زندان او

▪️بخش نخست:

https://t.iss.one/javadrooh/36532

▪️بخش دوم و پایانی:

https://t.iss.one/javadrooh/36533

@javadrooh

👁‍🗨 نگاه تحلیلگران: افسانه‌ تغییر پارادایم

▪️چرا الگوی کوهن برای فهم سیاست ایران ناکارآمد است؟

👈 علیرضا قدیمی، پژوهشگر جامعه‌شناسی، در یادداشتی برای #راهبرد نوشت:

✍ اخیراً ۱۸۰تن از اقتصاددانان و فعالان سیاسی ایرانی با انتشار بیانیه‌ای تحت عنوان «وقت تغییر پارادایم»، خواستار تجدیدنظر ساختاری در سیاست‌های داخلی و خارجی جمهوری اسلامی شده‌اند. آنها در پی حمله‌ نظامی اسرائیل به ایران، لحظه‌ فعلی را نقطه‌ای بحرانی و بالقوه برای یک «چرخش تاریخی» معرفی می‌کنند.

✍ اما اگر از منظر فلسفه علم به مفهوم «تغییر پارادایم» نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که این اصطلاح، با مختصات واقعی جمهوری اسلامی هم‌خوان نیست. آنچه این بیانیه بر آن تأکید می‌کند، بیشتر بازتابی از امید روشنفکران برای تحول است تا تحلیل دقیقی از سازوکارهای ایدئولوژیک حاکمیت. در واقع، استفاده از واژه‌ی پارادایم در این متن، نه‌فقط نادقیق، بلکه گمراه‌کننده است.

▪️پارادایم به سبک کوهن؛ پیش‌شرط‌های غایب در سیاست ایران

✍ توماس کوهن، فیلسوف علم آمریکایی، در اثر مشهور خود ساختار انقلاب‌های علمی، نشان می‌دهد که تحولات بنیادی در علم، زمانی رخ می‌دهد که پارادایم موجود دچار بحران شده و دیگر توان توضیح ناهنجاری‌ها را نداشته باشد. در چنین لحظاتی، جامعه‌ علمی با پذیرش یک چارچوب نظری کاملاً جدید، به پارادایم تازه‌ای کوچ می‌کند.

✍ اما برای اینکه چنین «انقلاب پارادایمی» رخ دهد، باید دست‌کم دو شرط فراهم باشد:

نخست/ پذیرش بحران از درون نظام فکری موجود.

دوم/ وجود بدیل مفهومی‌ای که توان رقابت با چارچوب قدیم را داشته باشد.

✍ در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی، هیچ‌یک از این دو شرط موجود نیست. نظام نه دچار خودتردیدی مفهومی می‌شود، و نه آلترناتیوی را به‌عنوان گزینه‌ مشروع و داخلی به رسمیت می‌شناسد. هر بحران، نه از درون چارچوب ایدئولوژیک، بلکه از «دشمن خارجی»، «نفوذ فرهنگی»، یا «نقش‌آفرینی عوامل منحرف» ناشی می‌شود.

▪️لاکاتوش: فهمی بهتر از ساختار ایدئولوژیک جمهوری اسلامی

✍ برای تحلیل دقیق‌تر، باید از مدل کوهن فاصله گرفت و به الگوی پیشنهادی ایمره لاکاتوش روی آورد. لاکاتوش، فیلسوف مجار، نظریه‌ای درباره‌ی «برنامه‌های پژوهشی» ارائه داد که به‌مراتب برای درک نظام‌های بسته و ایدئولوژیک مناسب‌تر است.

✍ در این الگو، هر برنامه‌ پژوهشی دارای: یک هسته‌ سخت (غیرقابل تغییر) و یک حلقه‌ محافظ (قابل انعطاف) است.

✍ جمهوری اسلامی نیز از چنین ساختاری پیروی می‌کند. هسته‌ سخت ایدئولوژیک آن شامل مفاهیمی چون مقاومت، دشمن‌ستیزی، نفی لیبرالیسم غربی و حفظ هویت اسلامی است. حتی در مواجهه با جنگ یا فشار بین‌المللی، این هسته تغییر نمی‌کند. تنها حلقه‌ محافظ آن، مانند نحوه‌ روایت رسانه‌ای، تاکتیک‌های دیپلماتیک یا مداخلات اقتصادی دچار بازنگری می‌شود.

✍ بیانیه‌ اخیر، اگرچه خواهان تغییر در سیاست‌های کلی کشور است، اما به‌درستی تشخیص نمی‌دهد که این تغییرات تنها زمانی ممکن‌اند که هسته‌ ایدئولوژیک نظام انعطاف‌پذیر یا قابل بازسازی باشد. درحالیکه در جمهوری اسلامی، پایداری این هسته، رمز بقای نظام تلقی می‌شود.

▪️جمهوری اسلامی: نظامی در تقابل، نه مشارکت

✍ برخلاف آنچه بیانیه‌نویسان می‌پندارند، جمهوری اسلامی خود را بخشی از نظم جهانی موجود نمی‌بیند که با تغییر تاکتیک یا تغییر گفتمان، بتواند به آن بپیوندد. بلکه خویش را یک «نظم سیاسی بدیل» می‌داند که در برابر نظم لیبرال‌دموکراتیک غربی قرار گرفته است.

✍ تغییر پارادایم در چنین نظامی، تنها به‌معنای تحول گفتمانی نیست، بلکه نفی خود و فروریختن بنیان مشروعیت ایدئولوژیک است. به همین دلیل، هرگونه تغییر رادیکال در سیاست خارجی یا داخلی، از منظر نظام، برابر با تضعیف هویت انقلابی آن است. و این خط قرمز است.

▪️نتیجه‌گیری: اصلاح حلقه محافظ، نه دگرگونی پارادایمی

✍ در تحلیل نهایی، نمی‌توان از نظامی که در سطح ساختاری بر ایدئولوژی تقابل استوار است، انتظار داشت که به سادگی تن به تغییری پارادایمی دهد. خواست تحول، هرچند صادقانه، در سطح خواست روشنفکرانه باقی خواهد ماند، مگر آنکه هسته‌ی سخت ایدئولوژی حاکم دچار شکاف از درون شود؛ چیزی که در شرایط فعلی بعید به نظر می‌رسد.

✍ شاید لازم باشد تحلیلگران و فعالان سیاسی به جای تأکید بر «انقلاب مفهومی»، انرژی خود را صرف محدودسازی آسیب‌ها و اصلاح در حاشیه‌ها کنند؛ همان‌جایی که جمهوری اسلامی، طبق الگوی لاکاتوش، هنوز مجال مانور دارد.

@javadrooh

💥خبر: مخالفت #جبهه_اصلاحات با تعلیق همکاری ایران و آژانس

👈 جبهه اصلاحات ایران با انتشار بیانیه‌ای مصوبه اخير مجلس به منظور تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برخلاف مصالح ملی، امنیت کشور و منافع مردم ایران خواند و تصریح کرد: "این مصوبه نه‌تنها موجب افزایش قدرت بازدارندگی نمی‌شود، بلکه به انزوای بیشتر کشور، تشدید سوءظن جهانی نسبت به مقاصد هسته‌ای ایران، و کاهش احتمال موفقیت در مذاکرات با هدف رفع فوری تحریم‌ها می‌انجامد". متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

🔹جبهه اصلاحات ایران، با ابراز نگرانی عمیق از مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی مبنی بر تعلیق همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اقدام شتاب‌زده آقای رئيس‌جمهور در ابلاغ و اجرای آن، اعلام می‌دارد که در شرایط خطیر کنونی کشور، تصمیمات احساسی و بدون ارزيابى دقيق هزینه-فایده نتایج آنها، برخلاف مصالح ملی، امنیت کشور و منافع مردم ایران است و نه‌تنها موجب افزایش قدرت بازدارندگی نمی‌شود، بلکه به انزوای بیشتر کشور، تشدید سوءظن جهانی نسبت به مقاصد هسته‌ای ایران، و کاهش احتمال موفقیت در مذاکرات با هدف رفع فوری تحریم‌ها خواهد انجامید.

🔹این مصوبه، در ادامه قانون موسوم به “اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران” مصوب سال۱۳۹۹ مجلس یازدهم است؛ قانونی که تجربه چند سال‌ گذشته نشان داده نه‌تنها در مهار تحریم‌ها مؤثر نبوده، بلکه خود به یکی از موانع بزرگ در مسیر لغو تحریم‌ها و بازسازی اعتماد جهانی بدل شده است. این قانون واکنشی و احساسی، و تصمیماتی که مبتنی بر آن اتخاذ شده، تاکنون تبعات خطرناک و پرهزینه‌ای برای کشور داشته است؛ از جمله از بین رفتن روند اعتمادسازی با آژانس، فراهم شدن زمینه برای صدور گزارش‌های منفی و ضدایرانی و افزایش احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه که در این صورت تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران برمی‌گردد و هیچ یک از کشورهای دیگر برای مدت ۱۰سال نمی توانند با وتو مانع فعال‌سازی آن شوند.

🔹از سوی دیگر این پرسش به طور جدی وجود دارد که از زمان تصویب این قانون تاکنون، چه دستاوردی حاصل شده است تا بتوان به آن افتخار کرد؟ کاهش فشارهای اقتصادی؟ افزایش ارزش پول ملی و کاهش تورم؟ جذب سرمایه‌گذاری خارجی یا رشد اقتصادی؟ یا انزوای بیشتر و قرار گرفتن ایران در موضع ضعف در برابر فشارهای بین‌المللی؟ حال آنکه به نظر می رسد تنها نتیجه ملموس این قانون، تبدیل فضای سیاسی کشور به عرصه رقابت بر سر شعارهای تند و احساسی، به‌جای بهره‌گیری از فرصت‌ها و محاسبه‌گری در عرصه سیاست خارجی بوده است.

🔹در همین چارچوب، اقدام اخیر آقای پزشکیان در اجرای این مصوبه پرمناقشه، قابل توجیه نیست؛ زیرا دولت باید به‌جای دامن زدن به سیاست‌های تقابلی، سیاست خارجی را بر پایه منافع ملی، تنش‌زدایی، تعامل سازنده و بازگشت به دیپلماسی هدفمند بازتعریف کند. به همین خاطر جبهه اصلاحات ایران تصریح می‌کند:

۱/ ادامه اجرای قانون اقدام راهبردی و تصمیمات ناشی از آن، مانعی جدی در مسیر گفت‌وگوهای هسته‌ای و لغو تحریم‌هاست و باید متوقف شود

۲/ مصوبه اخیر در تعلیق همکاری با آژانس، به‌مثابه برگ برنده‌ای برای مخالفان ایران در سطح بین‌المللی عمل خواهد کرد و زمینه فشارهای حقوقی و سیاسی بیشتر را فراهم می‌سازد.

🔹لذا اولویت نخست دولت باید جلوگیری از ایجاد اجماع جهانی علیه ایران، و استفاده از فضای سیاسی برای بازسازی قدرت چانه‌زنی، فعال‌سازی مجدد گفت‌وگوی مستقیم با ایالات متحده و خنثی‌سازی پروژه تضعیف ساختاری نظام از طریق راهکارهای عقلانی، تقویت انسجام داخلی و ظرفیت‌های مقاومت ملی باشد؛ نه انداختن کشور به دام تندروهایی که مسئول رسیدن به وضعیت فعلی هستند. دولت باید از هرگونه تصمیمی که کشور را به سوی جنگ، انزوا و فروپاشی اقتصادی سوق دهد، پرهیز کند.

🔹ما تأکید می‌کنیم ایران برای دستیابی به توافقی عزتمندانه و پایدار، نیازمند “یک صدای واحد در داخل” است؛ صدایی که تنها از مسیر مهار تندروها و محدودسازی جریان‌های مخرب و نفوذی در سایه، امکان‌پذیر است. تنها با یکپارچه‌سازی فرمان در سیاست خارجی، می‌توان به توافقی برد–برد، کاهش فشارها و بازگشت کشور به مسیر توسعه و ثبات دست یافت.

🔹جبهه اصلاحات ایران از همه نهادهای مسئول می‌خواهد تا روند قانون‌گذاری، دیپلماسی و تصمیم‌سازی در حوزه سیاست خارجی را از تله عوام‌گرایی، جناح‌گرایی و امنیتی‌سازی بی‌پایه برهانند و با در نظر گرفتن منافع عالیه ملت، راه تعامل فعال، مدبرانه و عزتمندانه با جهان را بگشایند.

جبهه اصلاحات ایران
١٧ تیر ۱۴۰۴

@javadrooh

تکرار تاریخ در جنگ ۱۲ روزه

درس‌هایی که از تجربه صفویه می‌توان آموخت

🖌مسعود سپهر | استاد علوم سیاسی

🔹در تابستان ۵۱۱ سال پیش نبردی سخت و تاریخ‌ساز برای ملت ما پیش آمد که دلایل و مقدمات، سیر وقایع و پیامدهای آن شباهت‌های زیادی با جنگ اخیر ایران و اسرائیل دارد و تأمل در آن می‌تواند د ادامه راه درس‌آموز باشد. نبرد چالدران که بین سلطان سلیم اول فرمانروای عثمانی و شاه اسماعیل بنیانگذار سلسله صفویه، درگرفت، نقطه عطفی برای ملت ایران در بقا و بازیابی هویت ایرانی و ترسیم مسیر آینده بود.

🔹پس از فتح آناتولی و متعاقب آن تسخیر قسطنطنیه و سقوط امپراتوری روم شرقی به دست سلطان محمد فاتح، عثمانیان خود را خلیفه جانشین پیامبر خواندند و با سودای احیای امپراتوری خلافت، مدعی حاکمیت بر همه مسلمانان و حتی کشورگشایی در ماورای آن برای گسترش اسلام شدند. ادعای خلافت اسلامی و اجبار مسلمانان به بیعت با خود، شبیه رویای خاورمیانه جدید اعلام شده توسط آمریکا با هژمونی اسرائیل است.

🔹عثمانیان با این سودا همه کشورهای عربی خاورمیانه شامل جزیرةالعرب بین‌النهرین و شامات و فلسطین و مصر را به قلمرو خود منضم کردند و با پیشروی در شبه‌جزیره بالکان با ادعای گسترش اسلام تا دروازه‌های وین پیش تاختند. آنها در مرزهای شرقی خود با ایرانی مواجه بودند که پس از حمله مغول هنوز هویت و یکپارچگی خود را بازیابی نکرده بود و در آتش رقابت‌ها و جنگ‌های اتابکان و فرمانروایان محلی دچار تفرقه و ناتوانی بود و هدفی سان می‌نمود.

🔹جنگ چالدران رویارویی نیروی انبوه‌تر سلطان سلیم به لحاکمی مجهز به ساح آتشین با نیروی کمتر شاه اسماعیل مجهز به گرز و شمشیر و البته شجاعت و شهادت طلبی بود. در جنگ ۱۲ روزه هم فاصله فناوری نظامی ایران با دشمنان همچون فاصله توپ و تفنگ با شمشیر و تیرکمان در نبرد چالداران است.

▫️ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین

📌هم‌میهن را در فضای مجازی دنبال کنید:

🔗سایت | 🔗اینستاگرام | 🔗تلگرام | 🔗 بله

📰 پیشخوان: هشتصدوبیست‌وهشتمین شماره #روزنامه_هم_میهن چهارشنبه هجدهم تیرماه منتشر می‌شود.

@javadrooh

📊 اینفوگرافیک: تندروهای داخل و خارج علیه مصاحبه #مسعود_پزشکیان با #تاکر_کارلسون

@javadrooh

👤 چهره روز: «فرد متقلب» خود را وزیرخارجه آمریکا جا زد

👈 طبق گزارش روزنامه واشنگتن پست، یک فرد متقلب با استفاده از هوش مصنوعی خود را #مارکو_روبیو جا زد و با وزیرخارجه سه کشور و برخی مقامات آمریکایی تماس‌هایی برقرار کرد.

👈 بر اساس سندی که دفتر روبیو به کارمندان وزارت خارجه آمریکا ارسال کرده است، مقامات آمریکایی نمی‌دانند چه کسی پشت این سلسله تلاش‌های جعل هویت است، اما معتقدند که مجرم احتمالاً در تلاش است تا «با هدف دسترسی به اطلاعات» در کار مقامات ارشد دولتی اخلال ایجاد کند.

@javadrooh

⚖ نگاه حقوقدان: مسیر لاهه از نیویورک می‌گذرد

👈 آرش ملکی، پژوهشگر حقوق بین‌الملل، در یادداشتی برای #راهبرد نوشت:

✍ با خاتمه جنگ ایران و اسرائیل (و ایالات متحده)، نهادهای دولتی ایران از لزوم پیگیری حقوقی و جبران خسارات وارده سخن گفته، و جامعه حقوقی کشور چگونگی نیل به این هدف را در کانون مباحث قرار داد؛ متعاقب آن کارشناسان حقوق بین‌الملل به فراخور تخصص خود از نشستی به نشست دیگر می‌روند و روش‌های تحقق آن را در بُعد نظری امکان‌سنجی می‌کنند.

✍ نویسنده این سطور هم به اقتضای علاقه به تعدادی از این نشست‌های علمی رفت و پای صحبت اساتید حقوق بین‌الملل نشست؛ لیک حاصل تجربه اخیر این آگاهی بود که چقدر ذهنیت حقوقی بین‌المللی مسلط با واقعیات جهان فاصله دارد و محفوظات کُتب و ترجمه‌های دسته چندم به هر نوع تفکر تحلیلی ـ انتقادی مجال طرح نمی‌دهد.

✍ دیدگاه اکثریت صاحب‌نظران این است که قواعد حقوقی بین‌الملل رهیافتی برای تنظیم صحیح روابط میان دولت‌ها بوده و تمام اعضای جامعه بین‌المللی باید از آنها تمکین کنند؛ چنانچه ـ همانند جنگ اخیر ـ دولتی با شکستن این قواعد به نقض حقوق بین‌الملل مبادرت ورزید باید در پرتو ظرفیت‌های موجود در نهادهای قضایی و داوری بین‌المللی اعاده وضع به حالت سابق مطالبه شود.

✍ آنچه باورمندان به این عبارات شکیل و گوش‌نواز بدان توجه نمی‌کنند‌ رابطه ویژه‌ای است که ایران با اسرائیل و ایالات متحده دارد که خروجی بیش از چهار دهه نوع خاصی از سیاست‌ورزی است.

✍ این درست که حقوق بین‌الملل برای تنظیم روابط میان دولت‌ها اندیشیده شده، اما وقتی رابطه‌ای وجود ندارد ـ یا کم‌رمق است ـ انتظار برای تصمیم گیری در قبال آن بر مبنای قواعد حقوقی عمومی خیال‌پردازی بیش نیست.

✍ دانشی که پیشکسوتانِ حقوق بین‌الملل از فرانسه به ایران آوردند و بیش از پنج دهه در دانشکده‌های حقوق ایران تدریس می‌شود‌ پاسخگوی روابط نرمال میان دولت‌هاست و تمسک به آن برای تصمیم‌گیری در وضعیت‌های خاص (همچون مورد ایران، اسرائیل و ایالات متحده) چندان صحیح به نظر نمی‌رسد.

✍ چنانچه نگاهی عملگرا داریم و خواهان حل مسئله هستیم، باید معطوف به نتیجه باشم و بر اساس آن نظر کارشناسی بدهیم؛ والا نه تعداد محاکم بین‌المللی آنقدر زیاد، و نه صلاحیت‌های آنها آنقدر پیچیده است که ابزارهای هوش مصنوعی نتوانند با انطباق وقایع با قواعد به همان نتیجه‌ای برسند که کارشناسان حقوق بین‌الملل ایران می‌رسند!

✍ تأکید بر استفاده از حقوق بین‌الملل در مورد اخیر، بیش از حل مسئله به برداشتنِ بار از دوش مسئولان منتهی خواهد شد؛ اگر در قضیه سرنگونی هواپیمای ایرباس توانستیم از ایالات متحده غرامت بگیریم، به این دلیل بود که با تکیه بر دیپلماسی (و نه حقوق بین‌الملل) به مصالحه تن دادیم؛ اگر همان وقت هم بر پیگیری حقوقی در محاکم لاهه اصرار می‌شد (مانند پرونده مصادره 8/1 میلیارد دلاری اموال ایران) هیچ غرامتی به دست نمی‌آمد.

✍ در نتیجه، باید گفت مسیر لاهه از نیویورک می‌گذرد؛ نیویورک مقر مجمع عمومی سازمان ملل متحد است که مهمترین نهاد بین‌المللی برای دیپلماسی محسوب می‌شود؛ وقتی در چارچوب دیپلماسی به الگوی معینی از رابطه رسیدیم، آن زمان می‌توانیم ـ همانند نظام حقوقی داخلی ـ بر مبنای قواعد حقوقی معین از سایر اعضای جامعه بین‌المللی طلب مسئولیت کنیم.

✍ تا تحقق شرایط ایده‌آل، پیگیری سیاسی فرّ بر پیگیری حقوقی است و هر نوع بازگشایی پرونده در محاکم بین‌المللی (بویژه دیوان بین‌المللی دادگستری) هیچ دستاوردی برای ملت ایران نخواهد داشت.

@javadrooh

‍ 👁‍🗨 نگاه تحلیلگران: با گیسوانی رها در میدان

👈 صادق زنگنه، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی، در یادداشتی برای #راهبرد نوشت:

✍ در غبار بهت و سکوت پس از ۲۳خرداد، وقتی سایه‌ تهدید بر فراز شهر سنگینی می‌کرد، صدایی پیشرو در «میدان» اعلام حضور کرد. صدا، صدای دخترکی نوجوان بود در میدان آزادی که با یک بلندگوی کوچک دستی، نام جاوید وطن را فریادی بی‌ریا سر داد. پیامش روشن بود، هم برای آن سوی مرزها، هم برای این سو: «در شهرم تهران [حضور دارم]، بدون هیچ ترسی.»

✍ تازه دو روز از جنگ گذشته، نه دولت بیانیه‌ داده بود و نه خبری بود از آنان که منتظر بودند تا جنگ شود و در صف مقدم بایستند.  اما آن دخترک نوجوان بیانیه‌ خود را ابلاغ کرد بود. پیامش کنایتی دوپهلو بود. لباس نظامی‌اش نتانیاهو را به استهزا گرفته بود و گیسوان رهایش، هم‌فکران داخلی نتانیاهو را.

✍ او با اعلام حضور قاطع خود، دو سوی خشونت را نادیده گرفت و خردمندانه وطن را نجات‌دهند یافت و دست به دامان او شد. بدون دستکاری و دست‌اندازی، در معنای اصیل و واقعی خود. بی هیچ چشم‌داشتی از صله و نواله و شاباش. برای همدلی و ایستادگی، نه خوشایند اغیار.

✍ او جنگ را می‌شناسد؛ چنان‌چه بارها برای زندگی جنگیده است. رزم را چون بزم محترم می‌داند و نمادهای آن را رعایت کرده است. لباس رزم پوشیده و موهایش را با سربندی شبیه چپیه می‌پوشاند.

✍ این لحظه‌ کوتاه و رفتار هوشمندانه، در تاریخ به یادگار ماند. حرکتی پیشرو از یک نوجوان خام در زمانه‌ای که عده‌ای پیر دانا، خاکریز دفاع از وطن را نه در در رویارویی با دشمن واقعی، که در تارهای گیسوی همین دختران تعریف می‌کردند و تمام همت‌شان، نبردی فرسایشی در خیابان‌ها علیه هموطنان خود بود. تمام دغدغه‌شان، فتح سنگرهایی بود که خودشان ساخته بودند.

✍ بعد از او بود که دیگران از راه رسیدند و سرودهای میهنی را ابزار خود کردند. صله گرفتند و میهن‌پرستی را به نام خود زدند. آن هم وقتی که سروصدای جنگ خوابیده بود و همه چیز تمام شده بود.

✍ باید امروز از آقای فؤاد ایزدی پرسید؛ شما که نگران بودید در روز مبادای جنگ، حساسیت جوانان بسیجی به «موی دختران» مانع دفاع از کشور شود، اکنون پاسخ دهید: جنگ شد، چه کسی در میدان بود؟ کدام حجاب‌بان یا نیروی گشت ارشاد؟ جز آن دختر نوجوان که روزی شهامت خود را در برابر همین نگاه شما اثبات کرده بود؟ آن‌هم در سنگری که شما از پیش قفل فیلترینگ بر آن زده بودید!

✍ او و هم‌نسلانش نشان دادند که جنگ‌های شما هنوز در ذهن قرون‌وسطایی‌تان جریان دارد؛ جنگ‌هایی تن‌به‌تن و بی‌ربط به دنیای امروز. میدان نبرد واقعی، نه آنی بود که شما تصور می‌کردید و نه سربازانش آنهایی بودند که شما برمی‌شمردید.

✍ و نیز باید از آقای بانکی‌پور و همفکرانش پرسید؛ شما که تمام توان تکنولوژیک حکومت را به خدمت گرفتید که به پدری پیامک دهید که دخترش در فلان خیابان روسری بر سر نداشته، در آن روز‌های نفس‌گیر کجا بودید؟ غیر از این بود که تا میانه‌ جنگ، پدافند نفرت‌پراکن پیامکی شما علیه مردم، مشغول به کار بود؟ وقتی دخترکی در میدان آزادی، بی‌آنکه کسی برایش کف بزند یا از او تقدیر کند، یک‌تنه نماد ایستادگی بود، شما در کدام سنگر غایب بودید؟

✍ حقیقت عیان است! وقتی آژیر خطر واقعی به صدا درآمد، شما مدعیان همیشگی در صحنه نبودند. نه خبری از رجزخوانی‌تان بود، نه از تئوری‌های‌تان. این جوانان دهه‌ هفتاد و هشتادی بودند که با ابزارهای خودشان به میدان آمدند. سلاح‌شان هنرشان بود؛ همان چیزهایی که شما آن را موهن و ضدوطن می‌خواندید. یکی آواز خواند، دیگری برای همسایه‌ مضطربش ساز زد، آن یکی در اینستاگرام و توییتر امید تزریق می‌کرد و گروهی دیگر، شبکه‌های کمک‌رسانی مردمی را سازمان دادند.

✍ آنها به ما نشان دادند که عشق به وطن، ارث پدری گروهی خاص نیست که آن را به نام خود سند زنند و با آن بر دیگران بتازند. قدرت یک دولت نه در باتوم‌هایی است که بر سر شهروندانش فرود می‌آید، بلکه در اراده‌ مردمی است که در روز واقعه، فارغ از هر باوری، «برای ایران» در کنار هم می‌ایستند.

@javadrooh

🗯 مصاحبه روز: معضل نظام سیاسی ایران چیست؟

🔹#عباس_عبدی روزنامه‌نگار و تحلیلگر ارشد سیاسی، در گفت‌وگو با اکوایران گفت: علت شکست جریان اصلاحات این بود که نتوانست دلایل شکل‌گیری خود را حفظ کند. از جمله اینکه اجازه نداد نفت تعیین‌کننده سرنوشت کشور باشد و همچنین نسبت به نهادهایی که باید حافظ حاکمیت قانون باشند، بی‌توجهی کرد.

🔹او با اشاره به ضعف در ساختار تصمیم‌گیری در ایران افزود: سیستم سیاسی ما گاه دچار رودربایستی می‌شود و به‌موقع نمی‌تواند تصمیم بگیرد؛ درحالیکه هر پرونده سیاسی، روزی باز و روزی بسته می‌شود و در جهان نیز همین منطق حاکم است.

🔹عبدی با انتقاد از تناقض‌ در اهداف سیاست خارجی کشور تصریح کرد: مشکل ما این است که می‌خواهیم اهداف متناقض را همزمان در میز مذاکره محقق کنیم؛ در حالی که اهداف ما باید با توان واقعی کشور متناسب باشد.

🔹او درباره دلایل اصلی شکست برجام نیز گفت: دو عامل کلیدی موجب ناکامی برجام شد؛ نخست اینکه این توافق فاقد لجستیک داخلی بود و دوم اینکه صرفاً به مسئله هسته‌ای محدود شد، در حالی که آمریکا فقط بر سر موضوع هسته‌ای با ایران مشکل ندارد.

@javadrooh

نمونه‌ای قابل‌توجه از نظریه‌پردازی تندروها برای تشدید فضای جنگی و امت‌گرایی رادیکال را در این مصاحبه می‌توانید بشنوید:

🎙فایل صوتی: جنگ، آتش‌بس و آینده جمهوری اسلامی ایران

▪️هادی معصومی زارع

▪️تاریخ ضبط: ۹تیرماه

▪️مدت زمان: ۱۴۳دقیقه

@javadrooh