راهبرد

📰 پیشخوان: هشتصدوششمین شماره #روزنامه_هم_میهن سه‌شنبه بیستم خردادماه منتشر می‌شود.

@javadrooh

❤8👍3

2.24K views19:33

داستان سه بیژن

روزنامه‌نگاری حرفه‌ای که لیبرالی ستیزه‌گر شد

🖌محمدجواد روح | سردبیر

🔹وقتی خبر درگذشت بیژن اشتری رسید، سه تصویر از او به ذهنم آمد. به‌عنوان مخاطب، در طی نزدیک به سه دهه، خود را با سه بیژن اشتری متمایز و متفاوت، مواجه می‌بینم. سه بیژنی، که یادآور و متاثر از سه فضای سیاسی-اجتماعی است.

🔹فضای نخست، سال‌های ابتدایی دهه 1370 تا دوم‌خرداد؛ فضای دوم، دوران پس از شکست تجربه اصلاحات دوم‌خرداد و به‌ویژه پس از 1388 که نقد ریشه‌ای مبانی فکری-تجربی الگوهای انقلابی‌گرا سکه پررونق بازار بود و فضای سوم، عصر خالص‌سازی پس از 1400 و به‌ویژه اعتراضات 1401 که جامعه ایران و بالطبع، روشنفکران، نویسندگان و هنرمندان را به تضاد و دوقطبی دچار کرد.

🔹شاید بازخوانی کارنامه بیژن اشتری، نمونه‌ای باشد از آنچه تحولات سیاسی-اجتماعی با نویسندگان می‌کند و آنان را از حاشیه و مطالعات به متن منازعات می‌افکند.

🔹دوران طلایی روزنامه‌های دوم‌خرداد اگر در بهار 1379 به پایان رسید، برای روزنامه‌نگاران روزنامه‌های قبل از دوم‌خرداد که وارد روزنامه‌های جدید نشده بودند، زودتر از اینها تمام شد. اشتری دهه1370، نمونه‌ای از این روزنامه‌نگاران حرفه‌ای بود؛ پرکار، بی‌هیاهو، دور از سیاست و نهایتاً، حاشیه‌نشین.

🔹بیژن اشتری اول را شاید خیلی‌ها نمی‌شناختند و یا اگر هم می‌شناختند، دیگر او را به‌خاطر کارنامه و دوران روزنامه‌نگاری‌اش به خاطر نمی‌آورند. در واقع، این «بیژن دوم» بود که بر زندگی و کارنامه او سایه انداخت و بسیاری را مخاطب و هوادار او ساخت. تولد بیژن دوم هم اما، متأثر از تحولات سیاسی-اجتماعی بود. اگر برآمدن دوم‌خرداد و رونق بازار پرهیجان و ستیزه‌آلود سیاست، روزنامه‌ای چون اخبار و روزنامه‌نگارانی چون اشتری را به حاشیه راند؛ این، افول دوم‌خرداد و کسادی بازار سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبانه بود که راه را بر بحث‌ها و تولیدات فکری و فرهنگی ریشه‌دارتر گشود و زاویه نگاه منتقدان را فراتر از حاکمان برد و متوجه مبانی ایدئولوژیک و بازخوانی تجارب نیروهای انقلابی‌گرا و چپ کرد.

🔹برخلاف بیژن اول که ظهور و بروز سیاسی نداشت و حتی بیژن دوم که پروژه سیاسی خود را در قالبی غیرستیزه‌جویانه و تحقیقی پیش می‌برد، «بیژن سوم» خشمگین، عصبانی و ستیزه‌جو بود. گویی، روند تحولات و تعارضات سیاسی-اجتماعی داشت او را شبیه سوژه‌های کتاب‌هایش می‌کرد. اگر آنان چپگرایانی بودند که انقلابی شدند و در ادامه به ستیز با مخالفان خود برخاستند؛ اشتری (و اندیشه‌ورزان دیگری چون مرتضی مردیها، حاتم قادری و حتی سیدجواد طباطبایی) که به مبانی فکری-سیاسی لیبرال اتکا داشتند، خواسته یا ناخواسته در همان راه پای گذاشتند. انگار فضای دوقطبی و شعارهای انقلابی 1401، از سخنگویان و مترجمان و مدافعان لیبرالیسم، چهره‌ای دیگر رو کرده بود.

▫️ادامه مطلب در سایت هم‌میهن آنلاین

📌هم‌میهن را در فضای مجازی دنبال کنید:

🔗سایت | 🔗اینستاگرام | 🔗 واتساپ | 🔗تلگرام

👍5❤4👎3🔥1

2.02K views09:22