8 - Dars. Pythonda rostlikka tekshirish

. Har qanday nolga teng bo`lmagan son yoki bo`sh bo`lmagan obyekt-rost
. Nol yoki bo`sh obyekt-yolg`on
. Taqqoslash amallari True yoki False qiymat qaytaradi
. Mantiqiy operatorlar and va or rost yoki yolg`on obyekt-operandni qaytadi


Mantiqiy operatorlar:
X and Y
Rost, agar x va y ham rost bo`lsa
X or Y
Rost, agar x yoki y dan bittasi rost bo’lsa
Not X
Rost, agar x yolg`on bo`lsa
While sikl operatori
While operatori quyidagi umumiy ko`rinishga ega:
While (shart) {
sikl_tanasi}

While sikl operatorining ishlash tartibi

Agar (shart) rost (true) qiymatga ega bo`lsa, sikl_tanasi bajariladi. Qachonki
shart yolg`on (false) qiymatga teng bo`lsa sikl tugatiladi.

Python dasturlash tilida for operatori C va Paskal dasturlash tillarida
qo`llanishidan farq qiladi. Python da for operatori biroz murakkabroq, lekin while
sikliga qaraganda ancha tezroq bajariladi. For…in operatori obyektlar ketma-
ketligida iteratsiyani amalga oshiradi, ya’ni bu sikl har qanday iteratsiya qilinadigan
obyekt bo`ylab o`tadi(satr yoki ro`yxat bo`ylab) va har bir o`tish vaqtida sikl tanasini
bajaradi.

Range() va xrange funksiyasi

Agar dasturda sonlarni ketma-ket chiqarish kerak bo`lsa range()
funksiyasidan foydalaniladi. U arifmetik progressiyaga asoslangan ro`yxat tuzadi.

>>> range(10)
[0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9]

Range(10) funksiyasi 10 ta elementdan iborat bo`lgan ro`yxat tuzadi. Bunda yuqori
chegara sifatida 10 beriladi, lekin u yaratilgan ro`yxat ketma-ketligiga kirmaydi.
Shuningdek funksiyaga quyi chegara va qadamni ham berish mumkin.

>>> range(5,10)
[5, 6, 7, 8, 9]

>>> range(0,10,3)
[0, 3, 6, 9]

>>> range(-10,-100,-30)
[-10, -40, -70]

Ketma-ketlik indekslarini tanlash uchun range() va len() funksiyalarini birgalikda
ishlating.

Katta diapazondagi raqamlardan foydalanib ro`yxatni yaratish range() funksiyasi
o`zini oqlamaydi yoki ba’zi hollarda xotira yetishmaydi.
rengeerrror
Shunday hollarda Python da xrange() funksiyasidan foydalaniladi.

Break operatori
Break operatori agar siklning bajarilish sharti hali False qiymat olmagan
bo'lsa ham yoki ketma-ketlik elementlari hali tugamagan bo'lsa ham siklni to'xtatish,
ya'ni buyruqlar bajarilishini to'xtatish uchun xizmat qiladi. Shuni aytib o'tish
kerakki, for yoki while sikllarini break operatori bilan to'xtatilsa, ularga tegishli
bo'lgan else bloki bajarilmaydi.

Continue operatori
Continue operatori joriy blokdagi o'zidan keyingi qolgan barcha buyruqlarni
bajarmay siklning keyingi iteratsiyasidan davom ettirish uchun ishlatiladi.