سیمای پایتخت از گذشته تا امروز/ #رضا_دهلوی

📡📡📡📡📡– #تهران در فرایند رشد ناموزن و ناهماهنگ خود از دوره‌ی صفویان به بعد، به‌ویژه از زمانی‌که از سوی آقا محمدخان قاجار به‌عنوان #پایتخت ایران برگزیده شد، هرچند گاه یک‌بار، محدوده‌ی رسمی و مرزهای مشخص شهری خود را درهم پیچید و از هرسو شروع به پیش‌روی و رویندگی نمود؛ بدون این‌که مسئولان مملکتی بخواهند و یا بتوانند نظارت و کنترلی دقیق در رشد هیولایی آن داشته باشند و ضوابط اصولی و قواعد دقیق علمی، براساس نیازهای مدنیت شهری و پویش شهرنشینی در روند گسترش ناموجه و نامعقول آن برقرارسازند. درنتیجه‌ی چنین بی‌مسئولیتی‌ها، تهران بدون پیش‌بینی‌های لازم و آینده‌نگری‌ها در اصول شهرسازی،‌ با حرکت خزنده به رشد خود ادامه داده و هر آن‌چه در سرراه خود داشت فروبلعیده و شهری بدون حفظ هویت تاریخی و شناسنامه‌ی معتبر به‌وجود آورده است.

تهران در ابتدا یک روستای بزرگ در اطراف ری بود که ویژگی‌ها و خصوصیات روستایی خود را داشت. بعد از اسلام، اولین کتاب معتبری که نام تهران در آن برده شده، المسالک و الممالک استخری است که در سال ۳۴۰ قمری نگاشته شده است. در این کتاب،‌ عنوان شده که تهران قریه‌ی بزرگی بوده که در زیر زمین ساخته شده بود و درون آن، فزون بر هزارها خانه، هزارها زاغه و سرداب وجود داشته و پیشه‌ی اهلی آن نیز به‌طور عمده، راهزنی و غارت کاروان‌هایی بوده که از شمال یا غرب و شرق ایران به‌سوی شهر ری روان بوده‌اند. (۱) این شهر در شمال شهر ری واقع شده بود و مردم آن برای حفظ خود، خانه‌هایشان را در زیر زمین ساخته بودند. حمداله مستوفی در کتاب نزهه‌القلوب و در اویل قرن هشتم هجری قمری، درباره‌ی گسترش این شهر در این دوران می‌نویسد: هجوم سپاهیان مغول به شهر ری، سبب گردیده بود که ساکنان این شهر، به تهران که دارای سرداب‌ها و زیرزمین‌های متعدد بود، پناه بیاورند و این موضوع، نخستین گام در راه توسعه و گسترش تهران شمرده می‌شود. (۱)


ادامه مطلب

ادامه مطلب در وبسایت خط صلح

↘️
@hranews_bot تماس ✉️ - @Hranews کانال هرانا 🆑