فکرت
3.75K subscribers
3.91K photos
944 videos
130 files
5.49K links
💡 فکرت؛ روایتگر اندیشه، پیشرو در گفتمان 💡

در جست‌وجوی حقیقت، باید متفاوت اندیشید...💎
📚نگاهی عمیق به: فلسفه، سیاست و جامعه

www.Fekrat.net

📮شبکه‌های اجتماعی:
💠 https://zil.ink/fekratnet

📩 ارتباط با ما:
@Lotfi1414
Download Telegram
📍 #اختصاصی

📋 #پرونده_ویژه

♦️تاریخچه و نقش #روحانیت در صیانت از سرمایه های ملی

🔹چه ارتباطی بین ورود روحانیت و میرزای شیرازی به مسأله تنباکو و ورود رهبر انقلاب به مسأله #تولید_ملی و حالا «#جهش_تولید» می‌توان یافت؟

🔹صیانت از سرمایه‌هایی مانند #تنباکو، #نفت وتولید ملی، چقدر به وظایف ذاتی روحانیت مربوط می‌شود و عملکرد فعلی علما و حوزه‌های علمیه در چنین مقولاتی چگونه است؟

🔹روحانیت در عرصه‌های ماهیتاً اقتصادی، چه وظیفه یا ظرفیت تمدنی‌ای دارند؟

🔹ورود روحانیت در قیام تحریم تنباکو در ۱۳۰ سال پیش، با ورودی که امروز روحانیت به مسائل اقتصادی و بازار دارد، از جنبه‌هایی مشترک، و از جنبه‌هایی نیز متفاوت است.

🔹اولاً، مسئله در این مورد فقط بازار، سود و مسائل اقتصادی نیست. بلکه مسئله‌ی هویت و استقلال نیز مطرح است که این جنبه مشترک هر دو ورود روحانیت است.

🔹اگر دقت کنیم، بیداری اسلامی جریان بزرگی است که در همه جهان اسلام – در مصر، هند، ایران، عراق، لبنان و کشورهای مختلف – بوده است، و نیز یک جریان هویت‌زا نیز هست.

🔹در برخی از این کشورها، جنبه سلبی ابتدا خود را نشان داده است، و در یک‌جاهایی نیز ایجابی.

🔹وقتی به بحث‌های سیاسی و تمدنی پرداخته می‌شود، بحث‌ها ایجابی می‌شود. وقتی از تحریم سخن می‌گوییم، بحث‌ها سلبی می‌شوند.

🔹قیام تحریم تنباکو سلبی است، البته توانسته حرکت بزرگ جهان اسلام در مورد بیداری اسلامی و هویت را عمق ببخشد و مقدمه‌ای برای حفظ استقلال سیاسی و اقتصادی باشد؛ از آن جنبه در دلِ این حرکت سلبی یک نوع ایجاب قوی هم وجود داشته است.

🔻ادامه مطلب در لینک زیر؛

🌐 https://fekrat.net/?p=917

📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net
♦️حکم میرزای شیرازی، توجه‌ها را به سمت #روحانیت جلب کرد.

🎙در گفت‌وگو با دکتر #مهدی_ابوطالبی بررسی شد.

🔹چه ارتباطی بین ورود روحانیت و میرزای شیرازی به مساله #تنباکو و ورود رهبرانقلاب به مساله #تولید_ملی و حالا #جهش_تولید می توان یافت؟

🔹صیانت از سرمایه‌هایی مانند تنباکو، نفت وتولید ملی، چقدر به وظایف ذاتی روحانیت مربوط می‌شود و عملکرد فعلی علما و حوزه‌های علمیه در چنین مقولاتی چگونه است؟

🔹روحانیت در عرصه های ماهیتا اقتصادی چه وظیفه یا ظرفیت تمدنی ای دارند؟

🔹نهضت تحریم تنباکو به عنوان یکی از مهمترین نهضت‌ها و جنبش‌های تاریخ سیاسی ایران شناخته می‌شود و می‌توان گفت: در دوران معاصر اولین نهضتی است که با نگاه دینی و شرعی و با محوریت حکم یک مرجع تقلید شکل گرفت و با همراهی مردم و تبعیت مردم از این حکم شرعی توانست در دو بُعد مبارزه با استبداد و مبارزه با استعمار موفق باشد.

🔹قرارداد معروف رژی که توسط شرکت انگلیسی طراحی شده بود و توسط شاه ایران و حکومت وقت امضا شده بود، در مواجهه با این به اصطلاح قرارداد فراز و فرودهایی داشت و مردم، روحانیون، بازاری‌ها، تجار، کشاورزها و اقشار مختلف در مبارزه با این نهضت تلاش کردند؛ اما آن چیزی که باعث پیروزی نهضت و اثربخشی و توفیق نهضت شد، حکم معروف میرزای شیرازی بود.

🔹حکم ایشان، یک حکم شرعی بود و عمل مردم به این حکم شرعی باعث پیروزی نهضت و شکست آن حرکت دشمن و لغو قرارداد شد. به همین دلیل این نهضت جایگاه مهمی در تاریخ معاصر ایران داشت.

🔹از همین زاویه باید دقت کرد که چون عامل اصلی پیروزی نهضت، آن حکم شرعی مجتهد بزرگ میرزای شیرازی و تبعیت مردم از این حکم بود، ما متوجه نقش مهم حوزه‎ها و روحانیت و مراجع تقلید در تحولات سیاسی و اجتماعی می‌شویم.

🔹طبیعتاً ماهیت قرارداد تنباکو یک ماهیت اقتصادی است. یعنی یک قرارداد بین‌المللی اقتصادی در بحث خرید و فروش هر نوع توتون و تنباکو است.

🔹ورود روحانیت، دخالت و مقابله آن‌ها یا اظهارنظر آن‌ها در مورد چنین قراردادی طبیعتاً این سوال را پیش می‌آورد که: مسائل اقتصادی به عنوان یکی از مسائل جامعه چه نسبتی با روحانیت دارد و روحانیت که [مسئول] امور مذهبی جامعه و مکفل دینی جامعه است، چرا اساساً باید در چنین مسئله‌ای که کاملاً اقتصادی است ورود کند؟

🔹برای پاسخ به این سوال باید به چند نکته توجه کرد: نکته اول این است که همانطوری که ما در آیات و روایات مکرر داریم و بارها هم این را شنیده‌ایم، اسلام دین جامعی است که به عنوان آخرین دین برای بشر فرستاده شده و لذا هم به امور فردی و هم به امور اجتماعی و ابعاد مختلف (سیاسی، اقتصادی، تعلیم و تربیت و امور مربوط به آخرت) توجه دارد، این باعث می‌شود که متولیان دین هم نگاهشان جامع باشد.

🔻متن کامل گفتگو:

🌐 https://fekrat.net/?p=921

📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net
📍 #اختصاصی

📋 #پرونده_ویژه

♦️رژی و کمپانی #هند شرقی

🎙گفت‌وگو با دکتر #موسی_نجفی

🔹آیا #تنباکو یک قرارداد صرفا اقتصادی بود یا ابعاد فرهنگی و سیاسی بلند مدتی را دنبال می کرد؟

🔹برخی از احتمال ورود همه جانبه #انگلیس به ایران و پایه گذاری سازوکارهایی مانند کمپانی هند شرقی در ایران در ماجرای تنباکو سخن می‌گویند. این تحلیل چقدر مطابق واقع است؟

🔹قرارداد رژی، یک قرارداد صرفاً اقتصادی نبوده است، در واقع می‌توان گفت تتمه‌ی قرارداد قبلی بود.

🔹قراردادهای قبلی که انگلیسی‌ها با ایران داشتند، مخصوصاً رویتر، نشان می‌دهد این‌ها قراردادهای سیاسی مهمی بودند.

🔹یکی از تحلیل‌هایی که راجع به قرارداد رویتر وجود دارد، این است که خود انگلیس‌ها می‌دانستند این قرارداد قابل اجرا نیست، و وقتی هم که امضا شد خیلی تعجب کردند؛ اما این را به عنوان یک حربه‌ی سیاسی در مقابل روس‌ها، در دستشان نگه داشته بودند؛ وگرنه می‌دانستند چنین ابعادی از یک قرارداد در یک کشور، نمی‌تواند اجرا بشود.

🔹البته بعداً، آرام‌آرام قسمت‌هایی از آن حذف شد و نهایتاً قرارداد رژی بعد از چند سال اتفاق افتاد.

🔹اگر مجموع قراردادهایی که انگلستان داشته، از رویتر تا رژی، را بررسی کنیم، به نظر من می‌توانیم نتیجه‌ای که کمپانی هند شرقی در هند کسب کرد و آرام‌آرام هند را تصرف کرد، اینجا هم ببینیم.

🔹برای اینکه شرایطی که توسط کمپانی هند شرقی در هند رخ داده بود، در ایران هم رقم بخورد چند راه وجود داشت: یک راه تضعیف حکومت مرکزی بود.

🔹در هندوستان، بعد از حمله نادر به هند و از بین رفتن گورکانیان و لطمه شدیدی که حکومت هند خورد، جایِ پای خارجی‌ها در آنجا بیشتر باز شد.

🔹دوم، ایجاد اختلاف مذهبی بین مسلمانان، هندوها و سایر گروه‌ها بود.

🔹البته در ایران این امکان وجود نداشت، به دلیل اینکه از دوران صفویه به بعد، مذهب شیعه در ایران رسمی بود، و استعمارگران برای ایجاد اختلاف از راه دیگری وارد شدند، و آن ساختن فرقه بابیه و بهائیت بود (یعنی ازلی‌ها و بهائی که هر دو به یک نقطه می‌رسیدند).

🔹بحث سوم نیز این است که تسخیر بازار اقتصادی و وابسته‌کردن کشور به اقتصاد بین‌المللی و اروپایی هم مهم بود.

🔹برای این کار باید اقتصاد و توان داخلی را از بین می‌بردند.

🔹اقتصاد ایران از دوران صفویه به بعد، اقتصاد قدرتمندی بود و توانسته بود در زمینه‌های مختلف نظیر کشاورزی، صنعتی و حتی هنری روی پا خودش بایستد و موفق بود.


📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net
📍 #اختصاصی

📋 #پرونده_ویژه

♦️ابعاد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و دینی نهضت تحریم #تنباکو

🎙گفت‌وگو با دکتر #مهدی_ابوطالبی

🔹یکی از پیامدهای بسیار مهم نهضت تحریم تنباکو بعد از پیروزی، توجه جامعه به ویژه توجه علما به بحث #تولید_ملی و تولید داخلی است.

🔹ما بعد از این نهضت شاهد اتفاقات مهمی در این عرصه هستیم؛ کمااینکه وقتی تاریخ را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم در همان ایامی که نهضت به پایان نرسیده، سفیران کشورهای مختلف خارجی در یک جلسه دورهم جمع ‌می‌شوند و نسبت به حکم میرزای شیرازی ابراز نگرانی می‌کنند.

🔹آنجا سفیر یکی از کشورها که ظاهراً سفیر روسیه بوده، این بحث را مطرح می‌کند که: یک عالم دینی آمده حکم تحریم تنباکو را صادر کرده و مردم هم به شدت استقبال کرده‌اند، اگر فردا بیاید حکم تحریم کل کالاهای خارجی را بدهد چه ضربه‌ای اقتصادی به ما خواهد خورد؟

📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net
📍 #اختصاصی

📋 #پرونده_ویژه

♦️ابعاد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و دینی نهضت تحریم #تنباکو

🎙گفت‌وگو با دکتر #مهدی_ابوطالبی


🔹آیا تنباکو یک قرارداد صرفا اقتصادی بود یا ابعاد فرهنگی و سیاسی بلندمدتی را دنبال می کرد؟

🔹برخی از احتمال ورود همه جانبه #انگلیس به ایران و پایه گذاری سازوکارهایی مانند کمپانی هندشرقی در ایران در ماجرای تنباکو سخن می گویند. این تحلیل چقدر مطابق واقع است؟

🔹نهضت تحریم تنباکو در مواجهه با قرارداد رژی شکل گرفت.

🔹درست است که ظاهر این قرارداد، یک قرارداد اقتصادی است ولی آثار و پیامدهای آن فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هم بوده و علاوه بر آثار اقتصادی که داشته و موجب شد کشاورزان ناراحت شوند، ابعاد فرهنگی هم داشت.

🔹یعنی خود این قرارداد و حضور انگلیسی‌ها در ایران در مباحث مربوط به حجاب، در مباحث ارتباط زن و مرد و حتی در بحث تقید مردم در ماه رمضان مؤثر بوده است.

🔹انگلیسی‌ها مقید به روز نبوده‌اند و حضور آنان در حقیقت باعث می‌‎شده قبح روزه‌خواری شکسته شود و آنان در این فضا اثرگذار بودند. یا ورود زنان خارجی با پوشش غیرشرعی و با همان پوشش مرسوم خودشان، بی‌حجابی را به وجود می‌آورد و محدودیت‌ها و خطوط قرمز روابط زن و مرد شکسته می‌شد.

🔹برای اینکه آ‌ن‌ها می‌آیند در شرکت‌هایشان و در دفترهایشان و در بازار حضور پیدا می‌کنند.

🔹این‌ها همه در وضعیت فرهنگی و دینی جامعه تأثیر می‌گذارد و همینطور تبلیغ مسیحیت اتفاق می‌افتد.

🔹قرارداد تنباکو علاوه بر پیامدهای اقتصادی، پیامدهایی مذهبی و دینی داشت. همچنین اجرای این معاهده موجب ضعف سیاسی می‌شد.

🔹اگر انگلیسی‌ها مثلاً بر معاملات تنباکو مسلط می‌شدند دیگر آن‌ها هر خواسته سیاسی که داشتند را به ما تحمیل می‌کردند و این در حقیقت نشان می‌دهد که قرارداد تنباکو ظاهراً یک قرارداد است، اما پشت‌پرده‌ها و پیامدهای سیاسی، مذهبی و فرهنگی هم دارد. بنابراین وظیفه علما بوده که به این مسئله ورود کنند.

🔹یکی از پیامدهای بسیار مهم نهضت تحریم تنباکو بعد از پیروزی، توجه جامعه به ویژه توجه علما به بحث تولید ملی و تولید داخلی است.

🔹ما بعد از این نهضت شاهد اتفاقات مهمی در این عرصه هستیم؛ کمااینکه وقتی تاریخ را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم در همان ایامی که نهضت به پایان نرسیده، سفیران کشورهای مختلف خارجی در یک جلسه دورهم جمع ‌می‌شوند و نسبت به حکم میرزای شیرازی ابراز نگرانی می‌کنند.

🔹آنجا سفیر یکی از کشورها که ظاهراً سفیر روسیه بوده، این بحث را مطرح می‌کند که: یک عالم دینی آمده حکم تحریم تنباکو را صادر کرده و مردم هم به شدت استقبال کرده‌اند، اگر فردا بیاید حکم تحریم کل کالاهای خارجی را بدهد چه ضربه‌ای اقتصادی به ما خواهد خورد؟

🔹حتی می‌گویند: اگر بیاید حکم قتل خارجی‌ها را بدهد مردم هم تبعیت کنند، چه اتفاقی می‌افتد؟ و لذا در حقیقت خارجی‌ها هم این را پیش‌بینی می‌کردند که ممکن است این حکم و این عملکرد علما از موضوع اقتصادی و بحث قرارداد تنباکو فراتر برود.

🔻متن کامل:

🌐 https://fekrat.net/?p=949

📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🎬 #کلیپ

📋 #پرونده_ویژه

♦️نهضت تحریم #تنباکو و صیانت از سرمایه‌های ملی

🎙دکتر #مهدی_ابوطالبی

🔻(بخش سوم)

🔹روحانیت و علما نسبت به مراکزی که توسط داخلی‌ها و خارجی‌ها به عنوان مراکز فرهنگی در کشور در همان سال‌های گذشته تأسیس می‌شدند، حساسیت داشته‌اند.

🔹نسبت به محتوای علمی که در مدارس تدریس می‌شدند حساسیت داشته‌اند و لذا توجه آن‌ها به دلیل همان وظیفه حراست از دین و مراقبت از مسائل دینی به جهت اقامه دین در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، هنری و آموزشی بوده است.

📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🎬 #کلیپ

📋 #پرونده_ویژه

♦️ابعاد مختلف نهضت تحریم #تنباکو

🎙دکتر #مهدی_ابوطالبی

🔻(بخش چهارم)

🔹کتاب تاریخ دخانیه: غائله مداخله فرنگیان در اسلام، فتح باب بزرگی بود برای اختلال در نظام شریعت که اصل و اساس ملت اسلام را نابود کند.

🔹استعمارگران ابعاد سیاسی گسترده‌ای را دنبال می‌کردند اما در ایران با حضور عالمان دینی یک روحیه ظلم‌ستیزی و عدالت‌خواهی و انقلابی وجود داشت و این اقدامات با شکست مواجهه می‌شد.

🔹اساساً ادبیات سیاسی شیعه و نوع نگاه آن، ضد ظلم و عدالت‌طلبانه است و نگاه انتظار و مهدویت در آن وجود دارد


📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net
🎙 #گفتگو

📋 #پرونده_ویژه

♦️ابعاد مختلف نهضت تحریم #تنباکو

👤دکتر #مهدی_ابوطالبی

🔹کتاب تاریخ دخانیه: غائله مداخله فرنگیان در اسلام، فتح باب بزرگی بود برای اختلال در نظام شریعت که اصل و اساس ملت اسلام را نابود کند.

🔹استعمارگران ابعاد سیاسی گسترده‌ای را دنبال می‌کردند اما در ایران با حضور عالمان دینی یک روحیه ظلم‌ستیزی و عدالت‌خواهی و انقلابی وجود داشت و این اقدامات با شکست مواجهه می‌شد.

🔹اساساً ادبیات سیاسی شیعه و نوع نگاه آن، ضد ظلم و عدالت‌طلبانه است و نگاه انتظار و مهدویت در آن وجود دارد


📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net
🎙 #گفتگو

📋 #پرونده_ویژه

♦️ابعاد مختلف نهضت تحریم #تنباکو

👤دکتر #مهدی_ابوطالبی

🔹شیخ حسن کربلایی کتابی دارد تحت عنوان «تاریخ دخانیه» که راجع به همین نهضت تحریم تنباکو است.

🔹ایشان این تعبیر را دارد که غائله مداخله فرنگیان در اسلام، فتح باب بزرگی بود برای اختلال در نظام شریعت که اصل و اساس ملت اسلام را نابود کند، یعنی فقط بُعد اقتصادی مدنظر نبوده است.

🔹آن‌ها می‌خواستند اصل دین را از بین ببرند، اصل ملت اسلام را از بین ببرند و در تعابیر میرزای شیرازی هم شبیه این تعابیر هست که اساساً این قرارداد مخالف قرآن و بسیاری از اصول محکم دینی است.

🔹خیلی از کشورهای منطقه مثل مصر، الجزایر و خیلی از کشورهای حاشیه خلیج فارس، همه حکومت‌های پادشاهی داشته‌اند و با یک نوع اقتدارطلبی و سلطه و استعمارگری از سوی کشورهای خارجی هم رو به رو بوده‌اند؛ اما چرا مثلاً طی ۱۵۰ سال اخیر در ایران چند نهضت بزرگ اتفاق می‌افتد و در خیلی از این کشورها اتفاقی نمی‌افتد؟ علت این قضیه وجود فرهنگ شیعی و عالمان شیعی در ایران است.

🔹از قرن ۱۷ به بعد، تمام تحولات سیاسی و جنبش‌هایی که علیه استبداد و استعمار در ایران شکل گرفتند، همواره یک مرجع تقلید یا یک مجتهد در رأس نهضت‌ها حضور داشته است.

🔹عموماً ما فتاوا و احکام علما را داریم که باعث شده مردم بیایند در صحنه و البته این پیوند کار را تمام کرده است.

🔹یعنی علما به تنهایی کاری از دستشان بر نمی‌آمد؛ مردم هم بدون هدایت و توجه به جهت‌گیری علما نمی‌توانستند این بسیج را شکل دهند.

🔹این قرارداد تنباکو، فرهنگ دینی، احکام دینی و مسائل دینی هم مورد هجمه قرار می‌گیرد، و تضعیف و کمرنگ می‌شود تا آن اهداف بالاتر (سلطه) محقق شوند.

🔹بنابراین قرارداد مورد بحث، ابعاد سیاسی – اقتصادی داشت و همانطور که شخصیت‌های خارجی هم اشاره می‌کنند، آن‌ها (استعمارگران) به دنبال سلطه سیاسی گسترده و البته حذف و تضعیف دین بودند، برای اینکه بتوانند سلطه مدنظرشان را محقق کنند.

🔻برای مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید:

🌐 https://fekrat.net/?p=955

📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net
📍 #اختصاصی

📚#معرفی_کتاب

♦️نقش فرهنگ سیاسی #شیعه در نهضت‏‌های معاصر ایران

🔸این کتاب با این نگاه بررسی کرده که در دوران معاصر، سه نهضت بزرگ داشتیم: نهضت تحریم #تنباکو، #نهضت_مشروطه یا #عدالتخانه و نهضت ملی‌شدن #نفت.

🔸فرهنگ سیاسی شیعه سه بخش دارد: عناصر اعتقادی، عناصر ارزشی، عناصر نمادها و سمبل‌ها.

🔸در هر فصلی به این عناصر در مقاطع تاریخی اشاره شده است.

📌کانال فکرت؛
🆔 @fekrat_net