🔲 دوای ٨٦ ساڵ لە کۆمەڵکوژی دێرسیم تاوانەکانی دەوڵەتی تورک دژی کورد بەردەوامە

◾️ڕاپۆرتێک لەسەر ساڵیادی کۆمەڵکوژی دێرسیم
▪️سەرچاوە: ئاژانسی ڕۆژنیوز


ـــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

ئەمڕۆ ٨٦ ساڵ تێدەپەڕێت بەسەر کۆمەڵکوژیی دێرسیم لە باکووری کوردستان، کە تێیدا دەوڵەتی داگیرکەری تورک چەکی قەدەغەکراوی قڕکەری بەکارهێنا، ئەمە سەرەتای بەکارهێنانی چەکی کیمیایی بوو لەدژی گەلی کورد کە لەدێرسیمەوە دەستیi پێکرد، لە ئەنجامی بەکارهێنانى ئەو چەکە قەدەغەکراوەدا دەیان هەزار کوردی بێ تاوان کۆمەڵکوژکران و دەیان هەزاری دیکەش ڕاگوێزران و بێ ماڵ و حاڵبوون.
دەوڵەتی داگیرکەری تورک هەر لە سەرەتاوە لەسەر بنەمای نکۆڵییکردن و توانەوەی نەتەوە و پێکهاتەکانی دیکەی دەوروبەری دروستبوو، فاشیزم کرایە بناغەی ئەم دەوڵەتە و یەک زمان یەک نەتەوە یەک ئاڵا، دروشمی دەوڵەتەکە بوو، وەک مستەفا کەمال ئەتاتورک سەرۆک کۆماری ئەوکاتەی تورکیا وتوویەتی:”هیچ نەتەوەیەک جگە لە تورک لەسەر ئەم خاکە ناژی، بەپێچەوانەوە یان دەبنە تورک یان خزمەتکاری تورک”
هێشتا تەمی سەرکوتکردنی شۆڕشی ئارارات ئاسمانی باكووری كوردستانی بەرنەدابوو، توركەكان جارێكی دی بە توندیی پەلاماری كوردە عەلەوییەكانی باكووری كوردستانیان دایەوە و دێرسیم کرایە ڕووباری خوێن و ڕووبەڕووی جینۆسایدێکی مێژوویی کرایەوە، ئەمەش کاردانەوەی کوردەکانی لێکەوتەوە و شۆڕشی دێرسیمی بەدوای خۆیدا هێنا بە ڕابەرایەتی سەید ڕەزای دێرسیمی.

 دەستیپێکردووە، هەرچەند لەساڵی ١٩٣٨ دەوڵەت ڕایگەیاند گوایە کۆتاییان پێهێناوە، بەڵام بەنهێنی ئەو بڕیارەیان درێژکردووەتەوە  و لە دوای ڕاپەڕین دەستیان بە کۆمەڵکوژکردنی خەڵکی مەدەنی و بێ چەک کردووە، تا ساڵی ١٩٣٩کۆمەڵکوژییان درێژکردووەتەوە، بەسەرکردایەتی جەنەراڵێکی تورک بەناوی “عەبدوڵا ئالپ دۆغان”.
لەو کۆمەڵکوژییەداهەموو جۆرە چەکێکی بەکارهێناوە دژ بەخەڵکی دێرسیم تەنانەتە بۆ یەکەمجار چەکی کیمیایی بەکارهاتووە دژی کورد لەدەرسیم بوە، کە بووەتە هۆی کۆمەڵکوژکردنی زیاتر لە ١٣هەزار و هەشت سەد کەس .
دوای ٨٦ ساڵ لە کۆمەڵکوژیی دێرسیم، ئێستاش دەوڵەتی داگیرکەری تورک کوردان کۆمەڵکوژ دەکات و لە باشووری کوردستان و ڕۆژئاوای کوردستان چەکی کیمیایی دژ بە گەریلاکانی ئازادیی و هاوڵاتیانی مەدەنی بەکاردێنێت، لەماوەى تەنیا ساڵى ڕابردوو بە سەدان جار دەوڵەتى قڕکەر چەکی کیمیایی دژی گەریلا بەکارهێناوە.

گۆڕینی دیمۆگرافیا، نکۆڵیی و توانەوە
ساڵی ١٩٣٤ ئەتاتورک یاسایەکی لەژێرناوی (سەرلەنوێ نیشتەجێ کردنەوە) دەرکرد، ئەویش لەپێناو ڕەوایەتیدان بە ڕاگواستن و گۆڕینی دیمۆگرافیا و تورکاندنی کورد و نەتەوە جیاوازەکانی تورکیا، تاکو بەئاسانیی لەناو بەرداشی فاشیزمدا بیانتوێنێتەوە.
ساڵی ١٩٣٥دەوڵەت دەستیکرد بە ڕاگواستنی زۆرەملێی کورد لەزێدی باوباپیرانی و نیشتەجێکردنی لەشوێنی تر بەتایبەت لە ڕۆژئاوای تورکیا و هێنانی تورک بۆ شوێنی کوردەکان بەمەبەستی تورکاندن، تا لەو ڕێگەیەوە کوردەکان بتوێنێتەوە و منداڵەكانیان لەخوێندنگا تورکییەکاندا بخوێنن و زمانی دایکیان لەبیربکەن، دەوڵەتی تورک پاش گۆڕینی ناوی دێرسیم بۆ “تونجەلی” دەستیکرد بەجێبەجێکردنی پلانەکەی، بەم جۆرە سیاسەتەش دەوترێت(سیاسەتی بەتورککردن) و لەڕووی یاسای نێو دەوڵەتیشەوە بە تاوانی جینۆساید هەژماردەکرێت.
بەمەبەستی جێبەجێكردنی بڕیارەكە، مستەفا کەمال ئەتاتورک لە تورکیا بڕیاری ژمارە ٨٨ى دەرکرد، تێیدا بڕیاریدا ڕژێمەکەیان دەستکراوەبن لە کۆمەڵکوژکردنی ئەوانەی، کە پەرچەکرداریان هەیە بەرامبەر دەوڵەت بۆ ئەو ناوچانەی کە کوردنشینن و تێیدا فەرمانیکردووە، کە هەموو زیندەوەرەکانیان لەناوبەرن و خاکەکەیان داگیربکەن.

لەکانوونی دووەمی  ١٩٣٧ کوردان لەدێرسیم نامەیەکی ناڕەزایەتییان نارد بۆ حاکمی ناوچەکە، بەڵام لەبری وەڵام نامەبەرەکانیان دەسگیرکرد و گولـلەبارانیان کردن، هەڵسوکەوتی دەوڵەت وایکرد کە سەید ڕەزای دێرسیم سەرهەڵدانێکی چەکداریی لە ناوچەی دێرسیم بەرپا بکات لەدژی دەوڵەتی تورک و داوای لە سەرۆک هۆزەکانیش کرد، یەکێتیی خۆیان پێکبهێنن و لەدژی دەوڵەتی تورک بووەستنەوە.
هەروەها، ڕاپەڕینی خەڵک دەستیپێکرد، لەچەندین شوێن کەمین و شەڕی چەکداریی ڕوویدا دژ بەهێزەکانی تورکیا، تێکهەڵچوون و شەڕ بەبەردەوامیی هەبوو، تورکیا زیاتر لە ٢٥هەزار سەرباز و چەکداریی کۆکردەوە لەناوچەی دەرسیم بڵاویکردەوە بەمەبەستی سەرکوتکردنی راپەڕینەکە، لەهەر شوێنێک بەرگریی هەبوایە دەوڵەتی تورک بەفرۆکە و تۆپ بۆردوومانی دەکرد و گوندو شارەکانیان وێران دەکرد، خەڵکی مەدەنی ناوچەکەیان کۆمەڵکوژ دەکرد.


ـــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

قوربانیانی کۆمەڵکوژی دێرسیم
بەپێی سەرچاوەکان زیاتر لە ١٤ هەزار کەس کۆمەڵکوژکراوە، هەندێک سەرچاوەی دیکە باس لە زیاتر لە ٣٥  هەزار کەس دەكەن، ئەمە جگە لەوەی  ١٢ هەزار کەس، بەزۆرەملێ ڕاگوێزراون یان ئاوارەوە و پەرش و بڵاوبوونەتەوە، هەروەها سەید ڕەزاو ١٠ كەس لەهاوەڵەکانی دەسگیردەکرێن و  لە ١٥ی تشرینی دووەمی ساڵی ١٩٣٧دا لەشاری ئەزەخ لەسێدارە دەدرێن، تائێستاش شوێنی گۆڕەکانیان نادیارە، هەروەها کوڕەکەشی لەگەڵ خۆی لەسێدارە دراوە.

سەید ڕەزای دەرسیم
کۆمەڵکوژیی دێرسیم لە ٤ی ٥ی ١٩٣٧ دەستیپێکردووە، هەرچەند لەساڵی ١٩٣٨ دەوڵەت ڕایگەیاند گوایە کۆتاییان پێهێناوە، بەڵام بەنهێنی ئەو بڕیارەیان درێژکردووەتەوە  و لە دوای ڕاپەڕین دەستیان بە کۆمەڵکوژکردنی خەڵکی مەدەنی و بێ چەک کردووە، تا ساڵی ١٩٣٩کۆمەڵکوژییان درێژکردووەتەوە، بەسەرکردایەتی جەنەراڵێکی تورک بەناوی “عەبدوڵا ئالپ دۆغان”.
لەو کۆمەڵکوژییەداهەموو جۆرە چەکێکی بەکارهێناوە دژ بەخەڵکی دێرسیم تەنانەتە بۆ یەکەمجار چەکی کیمیایی بەکارهاتووە دژی کورد لەدەرسیم بوە، کە بووەتە هۆی کۆمەڵکوژکردنی زیاتر لە ١٣هەزار و هەشت سەد کەس .
دوای ٨٦ ساڵ لە کۆمەڵکوژیی دێرسیم، ئێستاش دەوڵەتی داگیرکەری تورک کوردان کۆمەڵکوژ دەکات و لە باشووری کوردستان و ڕۆژئاوای کوردستان چەکی کیمیایی دژ بە گەریلاکانی ئازادیی و هاوڵاتیانی مەدەنی بەکاردێنێت، لەماوەى تەنیا ساڵى ڕابردوو بە سەدان جار دەوڵەتى قڕکەر چەکی کیمیایی دژی گەریلا بەکارهێناوە.


ـــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

🔳 جبههٔ مسیحی لبنان ابتکار عمل اداره خودمختار را مثبت ارزیابی کرد.

❑ جبههٔ مسیحی لبنان ابتکار اداره خودمختار شمال و شرق سوریه برای حل مناقشه آوارگان سوری در لبنان را مثبت ارزیابی کرد و از لبنان خواست که این اعلامیه را جدی بگیرد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

🔳 هیئت عالی انتخابات، دستورالعمل و ممنوعیت‌های روز رأی‌گیری را اعلام کرد.

❑ هیئت عالی انتخابات ترکیه/YSK دستورالعمل‌ها و ممنوعیت‌های روز رأی‌گیری و نیز زمان دقیق اجرای آن را اعلام کرد.

❑ طبق اطلاعیه ی.س.ک در روز ١۴ می، تا ساعت ١٨ هیچ رسانهٔ خبری نمی‌تواند درباره نتایج انتخابات پیش‌بینی یا تحلیل ارائه دهد.


دستورالعمل‌ها بدین صورت است:

الف) در روز رای‌گیری تا ساعت ١٨ هیچ رسانەای نمی‌تواند دربارهٔ نتایج انتخابات، پیش‌بینی یا تحلیل ارائه دهد.

ب) از ساعت ۱۸ تا ٢١ از همهٔ رسانەها، تنها اخبار و اطلاعات منتشرهٔ هیئت عالی انتخابات پخش و ابلاغ می‌شود.

ج) از ساعت ۲۱ بە بعد، رسانەهای خبری آزادند. اما اگر هیئت عالی انتخابات صلاح بداند، می‌تواند پیش از ساعت ٢١ دستورات مرتبط درباره موانع انتشار اخبار را تجدید کند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

🔳 امنیت صندوق‌ها سرنوشت انتخابات را تعیین می‌کند.

❑ کمیسیون امنیت انتخابات شورای عالی امنیت ملی با اعلام اینکه امنیت حوزه‌های رای‌گیری سرنوشت انتخابات را تعیین می‌کند، افزود که بزرگ‌ترین وظیفه بر دوش ناظران است.

❑ کشور ترکیه در محاصره کامل در حال ورود به انتخابات است. در چنین شرایطی بحث امنیت انتخابات مطرح می‌شود. کمیسیون انتخابات انجمن وکلای آزادی/OHD در مورد اقدامات انتخاباتی به خبرگزاری فرات/ANF گزارش داد...

❑ متن گزارش را در ➖اینجا➖ بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

🚩 #شهید


🔳 ه.پ.گ: دلسوز فرهنگِ مقاومت پ.ک.ک بودند.

❑ ه.پ.گ یاد ۴ گریلای شهید را گرامی داشت و اعلام کرد: رفقایمان هاورن، باگر، دژوار و عگید دلسوز فرهنگ مقاومت پ.ک.ک بودند و در تهاجمات دشمن شهید شدند...

https://telegra.ph/Enqelabrojava-05-04

🔳 ک.ج.ک: هدف قراردادن ایزدیان خطرناک و غیرقابل قبول است.

❑ کمیتهٔ روابط خارجی کنفدرالیسم جوامع کوردستان/KCK دربارهٔ آشوبگری علیه ایزدیان اعلام کرد: از احزاب سیاسی عراق خواستاریم این سیاست و مواضع نادرست را محکوم کنند و مشکلات را با گفت‌گو حل نمایند...

❑ متن بیانیه را در ➖اینجا➖ بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

🔳 کودار، بزرگ‌ترین شانس برای برخورداری جامعه و احزاب از اراده‌مندی است.

❑ کودار ضمن تبریک ۹مین سالگرد تاسیس خویش به آزادیخواهان و دمکراسی‌طلبان، بر ادامهٔ و گسترش مبارزاتش تا تحقق آزادی کامل تاکید کرد.

❑ جامعهٔ دموکراتیک و آزاد روژهلات کوردستان/کودار به مناسبت ۹مین سالگرد تاسیس‌اش بیانیه‌ای کتبی صادر کرد...

https://telegra.ph/Enqelabrojava-05-04-2

🔳 باییک: شعار این انتخابات باید "یگانه راه، چپ سبز" باشد.

❑ جمیل باییک، رئیس مشترک شورای اجرایی کنفدرالیسم جوامع کوردستان/KCK گفت: فراهم کردن امکان برنده شدن حزب چپ سبز به قوی‌ترین شکل ممکن از انتخابات، رای دادن در راستای سرنگونی طیب اردوغان و به قوی‌ترین شکل نتیجه گرفتن امری مهم است. شعار این انتخابات باید "یگانه راه، چپ سبز" باشد...

❑ ادامهٔ متن را در ➖اینجا➖ بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

🔳 وکلای رهبری برای دیدار از امرالی درخواست دادند.

❑ وکلای موسسهٔ حقوقی قرن ابراهیم بیلمز، راضیه اوزتورک، عمران اکمکچی و چنگیز یورکلی برای ملاقات با موکل خود عبدالله اوجالان بە دفتر دادستانی جمهوری بورسا و مدیریت زندان امرالی رفتند.

❑ وکلا همچنین خواستار ملاقات با دیگر موکلان خود در امرالی، عمر خیری کنار، حامیلی یلدرم و ویسی آکتاش شدند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

🔳 فعالان کورد و سوئدی به قانون جدید سوئد واکنش نشان دادند.

❑ فعالان کورد و سوئدی در اعتراض به لایحه جدید قانونی، تظاهرات کردند و گفتند که اجرای خواسته‌های دولت فاشیست ترکیه غیر قابل قبول است...

https://telegra.ph/Enqelabrojava-05-05-2

🔳 تظاهرات گسترده‌ای برای آزادی فیزیکی رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در منبج برگزار شد.

❑ ساکنان منبج تظاهرات گسترده‌ای را برای محکومیت انزوای رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان ترتیب دادند و تاکید کردند که تا رسیدن به آزادی جسمانی مبارزه خود را تشدید خواهند بخشید.

❑ این تظاهرات روز چهارشنبه توسط اتحادیهٔ زنان جوان منبج و مناطق اطراف آن و با شرکت اعضای اتحادیه‌ی زنان جوان، جنبش جوانان انقلابی، جمعیت زنان زنوبیا، کمیتهٔ بهداشت، احزاب سیاسی، مجمع خانوادهٔ شهدا، مجامع مدنی، ریش سفیدان، صدها نفر از جوامع مختلف منطقه برگزار شد.

❑ تظاهرات‌کنندگان بنرهایی با شعارهایی مانند "آزادی با زنان پیروز می‌شود، زندگی آزاد است"، همراه با به اهتراز در آوردن پرچم‌های جنبش جوانان انقلابی سوریه و اتحادیهٔ زنان آزاد و تصویر رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان و سردادن شعار "اوجلان، با جان و دل فدای تو هستیم" در این مراسم حضور یافتند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava

🔳 روحانیون از حزب چپ سبز حمایت می‌کنند.

❑ روحانیون کوردِ باکور کوردستان خواستار حمایت از حزب چپ سبز برای انتخابات ۱۴ می شدند...

❑ ادامهٔ متن را در ➖اینجا➖ بخوانید.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
❑ انقلابــــ روژآوا
https://t.iss.one/enqelabrojava