انقلابـــــ روژآوا

◾️ فرصت‌هاي زماني، جهت دموکراتيزاسيون در ايران، ناکامي و تحريف آن‌ها

بە قلم #اهون_چیاکو

آ. انقلاب مشروطيت:

پس از به وقوع پيوستن انقلاب مشروطيت در سال 1285 تا وقوع کودتاي 1299 حتي مي‌توان گفت تا سال 1304و آغاز ديکتاتوري پهلوي فرصتي طلايي جهت دموکراتيزه گشتن ايران فراهم گشت. اما ماسون‌هايي که ايجاد دولت ‌‌ـ ملت يونيتر را تحميل مي‌کردند، مسبب تحريف اين فرصت گشتند. تحت عناويني مانند دموکرات، آزادي‌خواه، ترقي‌خواه، سوسياليست، رفرميست بروزکردند و بر خلاف محتواي عناويني که به خود نسبت مي‌دادند، بر ناسيوناليسم افراطي اصرار مي‌کردند. در دوره‌ي پنجم مجلس شوراي ملي، اين طيف تحت نام تجدد تشکل يافتند و مورد پشتيباني سياست خارجي امپرياليسم که ساختار و ذهنيت دولت‌ــ ملت را به عنوان ذروه‌ي دولت‌داري و استبداد، در راستاي منافع سياسي و اقتصادي خود در منطقه ترويج و تبيين مي‌داد، قرار گرفتند. به مشروطه‌خواهاني مي‌تاختند که بر تشکيل مجالس ايالتي و ولايتي و جمهوري اصرار مي‌ورزيدند و استحاله‌ي ارزش‌هاي ملي ملت‌هاي ايران را به زيان ايران گوشزد مي‌کردند. به آنهايي که تا حدودي واقعيت اجتماعي ايران را درک کرده بودند واپسگرا مي‌گفتند و خود را متجدد عنوان مي‌کردند.

در واقع اشخاص و تشکل‌هايي که خود را تجددگرا مي‌پنداشتند و ايدئولوژي ملي‌گراي دولت‌ـ ملت را نمايندگي مي‌کردند، با پشتوانه امپرياليسم، تمام تلاش‌ها و فداکاري‌هاي اعمال شده از سوي مليت‌هاي ايران را نقش بر آب کردند. تلاشهايي را که در طي مبارزات استبدادزدايي دوران قاجاريه که به وقوع انقلاب مشروطيت منجر شد، فداي انديشه‌ي جذمگرايانه‌ي ملي‌گراي شوونيسم‌محور شد و مشروطيت را از نيل به دموکراسي بازداشتند. نهايتاً با اصرار بر ايدئولوژي واپسگرايانه‌ي ملي‌گراي دولت‌محور به 20 سال منازعه‌ي دموکراسي‌خواهي در ايران خاتمه دادند.

در طي اين 20 سال تلاشهاي فراواني صورت گرفتند، تا مشروطيت به نتيجه‌ي مطلوب نائل گردد، ولي خودکامگي ناسيوناليستها و به عبارتي ديگر شوونيست‌هاي خودکامه مانع آن شد. تلاش نهايي را «مدرس» اعمال مي‌کند، وي در دوره‌ي پنجم مجلس شوراي ملي، که محمد تقي بهار (ملک‌الشعراي بهار) در جلد دوم کتاب موسوم به احزاب سياسي در ايران درج کرده، نطقي ايراد کرده است که محتواي آن حاوي مواردي نسبتاً دموکراتيک، بالاخص در مورد تنوعات اتنيسيته‌اي و فرا‌ملي در ايران مي‌باشد. در اين نطق مدرس به التماس مي‌پردازد تا مجلس با تصويب فوريتي مانع حذف تنوعات اتنيسيته‌اي در ايران گردد. اما متاسفانه تلاشهاي مدرس و سايريني که منطبق با زمان و مکان رويکردي نسبتاً دموکراتيک داشتند به فرجامي مطلوب ختم نشد. در اين باب اسناد و مدارک عديده‌اي در مورد تاريخ 5 دوره‌ي نخست مجلس شوراي ملي وجود دارد که مي‌توان به آن‌ها رجوع کرد.

نهايتاً در سال 1304 به 19 سال جدال دموکراسي‌خواهي مشروطيت پايان داده شد و استبداد و ديکتاتوري پهلوي دامنگير ايران گشت. استبدادي که از سوي رضاخان اعمال مي‌شد به مراتب شديدتر از استبداد قاجاري و در سقاوت و شقاوت عميق‌تر از پيش بود. بر ولايت‌هايي که زمام امور مربوط به خود را در دست داشتند تاخت و قتل‌عام‌هاي فراواني را اعمال کرد. بسياري از سران عشاير را به گلوله بست و بسياري ديگر را در زندان‌هاي خود تا مرگ محبوس نمود. ساختار مديريت فئودالي که رضاخان با رهنمود‌هاي انگليس آن‌ را قلع و ‌قمع کرد هرچند مديريتي با کيفيت دموکراسي و دادپروري نبود، اما بهتر از حکومت مرکزي از ارزشها و منافع مادي و معنوي ايلات خود صيانت بعمل مي‌آورد.

لازم به ذکر مي‌باشد که فئودال‌هاي منطقه‌اي هم به اين نتيجه رسيده بودند که ديگر زمان به آن‌ها اجازه اعمال خشک فئودالي را نمي‌دهد. به همين دليل به تشکيل احزاب و دستجاتي در قالب جنبش‌هاي ملي پرداختند. اگر از طرف ديکتاتوري نوپا مورد هجمه قرار نمي‌گرفتند بعيد نبود که فشارهاي توده‌اي خلق به آن‌ها وجهه‌اي دموکراتيک مي‌بخشيد. حتي شايد با گذشت زمان نتيجه‌اي مطلوب کسب مي‌نمودند. در اينجا هدف مشروعيت بخشي و مطلوب جلوه دادن به اقتدار فئوداليته نيست، آنچه که نهي مي‌شود، اقدام متمرکز کردن قدرت از سوي ديکتاتوري نوپاي رضاخان مي‌باشد که به هيچ‌وجه با واقعيت تاريخ اجتماعي‌ـ سياسي این خلق ها همخوان نبوده و به تمامي از طرف ايدئولوژي‌اي وارداتي تغذيه شده است. همچنين اقدام رضاخان صرفاً براندازي خوانين نبود، در واقع جنگ با ساختار فدراتيو تاريخي در ايران بود. به‌علاوه هدف مرکزي کردن کل حوزهاي اجتماعي، اعم از سياست، فرهنگ، زبان، اقتصاد، دين، ارتش و... بود. در نتيجه براي اولين بار در تاريخ ايران زبانهاي غيرفارسي مورد تهاجم قرار گرفتند. در مورد مکاتبه و محاوره، بر زبانهاي غيرفارسي ممانعت وضع گرديد. پوشيدن لباس بومي به چالش کشيده شد و راه بر حقارت مليت‌هاي غيرفارس گشوده شد. فرهنگ اصيل آريايي تحقير و مداخله امپرياليسم

4.57K views21:35