🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

اثر بازار ارز تجاری بر ساختار صنعت کشور

👤 دکتر سعید بیات؛ پژوهشگر اقتصادی

✍️ در روزهایی که از راه‌اندازی بازار ارز تجاری می‌گذرد، گزاره‌های متعددی درخصوص اثرات این بازار بر ساختار آتی اقتصاد کشور مطرح شده است.

✍️ یکی از گزاره‌های جالب این است که اگر قرار باشد نرخ ارز توافقی روند صعودی داشته باشد، واردکنندگان به زودی برای خرید ارز با مشکل کمبود ریال مواجه خواهند شد و بانک مرکزی ناچار می‌شود سیاست پولی انبساطی اعمال کند تا عطش نقدینگی بنگاه‌ها را رفع کند؛ که بعد از یک وقفه زمانی به افزایش نرخ تورم منجر خواهد شد.

✍️ آیا این گزاره درست است؟ آیا این همان اتفاقی است که برای کشورهایی که نظام شناور مدیریت‌شده را برگزیده‌اند، حادث شده است؟ نویسنده پاسخ میده:

✍️ بازار ارز تجاری، محل تامین ارز کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مواد اولیه بخش‌های تولیدی است. بنابراین، واردکنندگان همان بنگاه‌های تولیدی هستند که فراهم کردن ریال برای خرید ارز به‌عنوان بخشی از هزینه‌های تولیدی آنهاست.

✍️ از برکات راه‌اندازی بازار ارز تجاری این است که پرده‌ها را کنار می‌زند و ما را بیش از پیش با واقعیت‌های ساختار تولید کشور آشنا می‌کند. خوب، با این بنگاه‌ها چه رفتاری باید داشته باشیم؟

✍️ آیا باید ضعف‌های آنها را که تا ۲۴ آذر سال جاری توسط ارز رانتی پنهان شده بود، توسط ریال رانتی پنهان کنیم و با انبساط نقدینگی به داد آنها برسیم؟! راه‌حل علمی و روش‌های آزمون‌شده دنیا این نیست.

✍️ بانک مرکزی در قامت سیاستگذار ارزی، با راه‌اندازی بازار ارز تجاری و اجرای نظام شناور مدیریت‌شده، دیالوگ ارزی خود با صاحبان صنعت را تغییر داد.

✍️ اکنون لازم است بانک مرکزی در قامت سیاستگذار پولی، دیالوگ ریالی خود با صنعت را نیز عوض کند و نشان دهد که قرار نیست ناکارآمدی‌های صنعت که روزگاری پشت ارز رانتی پنهان بود، الان پشت ریال رانتی پنهان شود. روی پای خودتان بایستید!

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #نرخ_ارز #ارز_توافقی #سیاست_پولی #سیاست_ارزی #صنعت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

استیضاح راه‌حل بازار ارز نیست

🔺استیضاح وزیر اقتصاد در شرایطی در مجلس کلید خورده که تنها حدود ۵ماه از عمر دولت چهاردهم می‌گذ‌رد.

🔺برخی نمایندگان در راهروهای مجلس اعلام می‌کردند که این استیضاح سیاسی است.

🔺اگرچه افزایش قیمت ارز نگرانی‌هایی را در میان مردم و کارشناسان ایجاد کرده، اما عوامل بسیاری در این آشفته‌بازار دخیل است و مهم‌ترین آن تحریم است.

🔺به نظر می‌رسد که بهترین اقدام برای حل مشکلات موجود از جمله افزایش نرخ ارز هم‌اندیشی و همدلی میان دولت و مجلس است و در این شرایط استیضاح وزیر اقتصاد نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه پالس منفی به بازار خواهد داد.

🔺روز سه‌شنبه محمد‌باقر قالیباف گفت که مردم فقط و فقط دنبال کنترل قیمت ارز هستند و تا زمانی که جلسات نظارتی در سطوح مختلف مجلس و پیگیری‌ها در جلسات هماهنگی بین قوا به بن‌بست نرسد، اقداماتی مانند استیضاح در اوج بحران قیمت ارز، خطاست.

🔺چنین تصمیمی هر چند ممکن است برای مجلس آورده سیاسی بیاورد، اما آنچه در عمل اتفاق می‌افتد لطمه به اقتصاد و زندگی مردم است، چرا که بازار ارز را برای چندماه بی‌متولی می‌کند و مسوولان اجرایی توجیه کافی برای رها کردن قیمت ارز پیدا خواهند کرد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #استیضاح #نرخ_ارز #همتی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

دو نماینده مجلس: برای استیضاح وزرا زود است / مجلس از ابزارهای نظارتی اش استفاده کند / این استیضاح سیاسی است

👤مهرداد لاهوتی، نماینده لنگرود و نایب‌رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس:

🔹استیضاح برای وزرای دولت پزشکیان را زود می‌دانم.

🔹با توجه به شعار همدلی و وفاقی که دادیم، اینکه یک مرتبه به سمت استیضاح برویم درست نیست.

🔹مجلس ابزارهای نظارتی متفاوتی دارد مانند تذکر و سوال و باید به سمت استفاده از سایر ابزارهای نظارتی‌اش برود.

🔹یک وزیری که ۴ ماه سر کار آمده است چه اقدامی در این مدت می‌توانسته انجام بدهد که یک مرتبه بدون استفاده از سایر ابزارهای نظارتی، به سمت استیضاح بروند؟

🔹استیضاح وزیر اقتصاد قطعا در بازار تاثیر منفی دارد.

🔹مجلس باید وضعیت را مدیریت کند که یک مرتبه یک نگاه سیاسی منجر به اتفاقات دیگری نشود.

🔹جریان سیاسی مخالف دولت، استیضاح این وزرا را جدی گرفته‌اند. اگر سوال یا تذکر به وزرا مطرح بود این اقدامات را سیاسی نمی‌دانستم.

🔹دولت باید تلاش کند که با تک نرخی کردن ارز به معیشت مردم لطمه وارد نشود. اما در مجموع سیاست‌های ارزی دولت غلط نیست.

👤جعفر قادری، رئیس کمیسیون ویژه جهش تولید و نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴:

🔸من استیضاح وزیر اقتصاد را امضا نکردم، اما کلیت مجلس نسبت به عملکرد اقتصادی دولت نگاه خوبی ندارد و به نظر می‌رسد که دولت از همه ظرفیت‌ها استفاده نمی‌کند.

🔸در شرایط کنونی نماینده هم تحت فشار است. ناترازی برق و گاز از یک‌سو و از سوی دیگر ناترازی ارزی، مشکل ایجاد کرده و بر این اساس نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه تحت فشار هستند.

🔸اصل اینکه به سمت نظام ارزی تک‌نرخی حرکت کنیم را قبول داریم. اما این سیاست ارزی باید به‌طوری تنظیم شود که برای کالای اساسی مشکلی پیش نیاید و زمینه را برای تشویق صادرات فراهم کند و از طرف دیگر انگیزه را برای رانت‌خواری و واردات بیش از حد از بین ببرد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #استیضاح #نرخ_ارز #همتی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

نقض دو‌طرفه قرارداد اجتماعی

👤 دکتر تیمور رحمانی؛ عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

✍️ بدون تردید، افزایش و به‌ویژه جهش نرخ ارز پدیده‌ای بسیار مخرب و اسباب کاهش رفاه اجتماعی است.

✍️ جهش نرخ ارز انعکاس درد حاصل از یک بیماری مهلک در اقتصاد کلان است.

✍️ افزایش نرخ ارز و تورم هر دو به طور قطع بی‌ارتباط با سیاستگذاری اقتصاد کلان نیستند و هر دو پیامد علت واحدی هستند و آن علت نیز نیروهای شکل‌دهنده تورم است.

✍️ مشکل آنجاست که بخش عمده افزایش نرخ ارز منشأ درون‌زا دارد و حاصل سیاست پولی و مالی و ارزی و تجاری ما است.

✍️ در زمان افزایش قیمت دلار، ما شهروندان ایران‌زمین تصمیم می‌گیریم با خریدن دلار، این افزایش نرخ ارز را تشدید کنیم.

✍️ هیچ کس بابت این رفتار قابل سرزنش نیست چون نوعی رفتار واکنشی در نقض قرارداد اجتماعی است.

✍️ اما آنچه بسیار دردناک است آن است که درست در شرایطی که نشانه‌های افزایش نرخ ارز پدیدار می‌شود، بخش بزرگی از ما با خریدن دلار، شروع به دادن وام قرض‌الحسنه به دولت آمریکا می‌کنیم. این رفتار از معدود مواردی است که همه آحاد جامعه هم در آن مشارکت می‌کنند.

✍️ اما چرا مردم این کار رو می کنند، با وجود آنکه می‌دانند حداقل بخشی از فشار اقتصادی که بر ما تحمیل می‌شود ناشی از تحریم‌های آمریکا است؟

✍️ آنچه آحاد جامعه از خود بروز می‌دهند، نوعی نقض قرارداد اجتماعی در واکنش به نقض قرارداد اجتماعی توسط دستگاه سیاستگذاری است.

✍️ مردم به نگهداری پول خارجی روی می‌آورند تا در قبال نقض قرارداد اجتماعی از سوی حکومت، خود را محافظت کرده باشند.

✍️ اما چه چیزی سبب کاهش ارزش پول و در نتیجه نقض قرارداد توسط حکومت به عنوان ناشر و تضمین‌کننده ارزش پول می‌شود؟

✍️ عدم‌تناسب انتشار پول با نیاز اقتصاد است که چنین بلایی را بر سر اقتصاد می‌آورد.

✍️ هنگامی که مردم برای پرهیز از کاهش قدرت خرید خود بر اثر تداوم تورم، به نگهداری پول خارجی روی می‌آورند، دقیقا دارند همین ضرب‌المثل را به حکومت یادآوری می‌کنند که: «آنچه عوض داره، گله نداره».

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #نقض_قرارداد_اجتماعی #دلار #جهش_دلار #نرخ_ارز #ارزش_پول #تورم #چاپ_پول

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

نرخ ارز و تورم؛ بازیگر اصلی کیست؟

👤 علی رضاییان؛ کارشناس اقتصادی

✍️ افزایش‌های گاه‌ و بی‌گاه نرخ ارز که به بخشی از واقعیت اقتصادی روزمره ما تبدیل شده، همواره با موجی از اظهارنظرهای گوناگون و انتقادات، به‌ویژه از سوی مخالفان دولت (هر دولتی که سر کار باشد) همراه است.

✍️ اما داستان واقعا چیست؟ آیا باید هر بار دنبال مقصر بگردیم؟ آیا مثل عادت همیشگی، دولت مقصر است؟ پاسخ روشن و کوتاه این است: خیر و این خیر را با حروف برجسته و درشت بخوانید.

✍️ واقعیت‌های اقتصادی ایران، فراتر از دولت‌هاست. دولت‌ها، صرف‌نظر از اینکه چه کسی یا چه جناحی بر مسند قدرت باشد، تنها مجریان ساختارهای جاری و میراث‌دار تصمیماتی هستند که دهه‌هاست اقتصاد ایران بر محوریت آنها اداره می‌شود؛ ساختارهایی که به‌دلیل عدم کفایت همیشگی بودجه برای تامین آنها، به انبساط پایه پولی و نقدینگی منجر می‌شود و در قالب تورم مزمن، بروز می‌کند.

✍️ نتیجه‌ تورم مزمن چیست؟ افزایش نرخ ارز. بله، برخلاف آنچه به‌طور عمومی تصور می‌شود، افزایش نرخ ارز علت تورم نیست، بلکه معلول آن است.

✍️ در این مقاله نموداری را می بینیم که تغییرات نرخ ارز را طی دولت های آقای روحانی، مرحوم رئیسی و دولت فعلی آقای پزشکیان، نشان می دهد. در این دوره ها انواع و اقسام سیاست‌های ارزی اتخاذ شده است. اما این سیاست‌ها نمود بارزی در این نمودار ندارند. در عوض آنچه آشکار است، رابطه معنادار نرخ ارز با تورم است.

✍️ در ۷سال گذشته، به‌وضوح پنج موج اصلی افزایش نرخ ارز ثبت شده است: این الگوهای تکرارشونده به‌وضوح نشان‌دهنده تاثیر تورم مزمن بر نرخ ارز است.

✍️ اگر به دنبال ثبات و کنترل نرخ ارز هستید، باید با مشکلات ساختاری اقتصاد کشور مقابله کنید. کاهش کسری بودجه دولت، حذف یارانه‌های ناکارآمد و ایجاد فضایی برای رقابت اقتصادی، کلید اصلی حل این معضل هستند؛ در غیر این صورت، تورم و نوسانات نرخ ارز همچنان ادامه خواهند داشت.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #تورم #نرخ_ارز #دلار

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

میوه تحمل / چرا باید به تصمیم‌گیران اقتصادی فرصت داد؟

👤 محسن جلال‌پور؛ فعال بخش خصوصی

✍️ اقتصاد ایران که در ۱۳سال گذشته، چهار شوک ارزی را تجربه کرده، یک بار دیگر با شوکی سنگین مواجه شد و قیمت دلار در مدت زمانی کوتاه از آغاز به کار دولت چهاردهم، از رقم ۵۹هزار تومان تا مقادیر بالاتر از ۸۰هزار تومان افزایش پیدا کرد.

✍️ در حال حاضر عوامل مختلفی در افزایش تقاضای ارز نقش دارند. مهم‌ترین عامل، ساختار چند نرخی ارز است.

✍️ با چند نرخی کردن ارز میزان عرضه آن کاهش پیدا می‌کند، عرضه‌کنندگان واقعی انگیزه خود را برای عرضه از دست می‌دهند، تقاضا برای ارز ترجیحی افزایش پیدا می‌کند و در نهایت، قیمت هم بالا می‌رود.

✍️ حالا اگر این روند را معکوس کنیم و از طریق هموار کردن مسیرها، انگیزه صادرات افزایش پیدا ‌کند، قطعا قیمت ارز متعادل می‌شود، تقلب در تجارت کاهش پیدا می‌کند و صادرکننده هم با انگیزه زیاد، ارز را به کشور برمی‌گرداند.

✍️ وقتی رانتی در کار نباشد، فساد کاهش می‌یابد، عرضه ارز هم زیاد می‌‌شود و چون رانت دیگر در واردات نیست، واردات هم تعدیل می‌شود. پس بهترین مسیر برای تعدیل قیمت ارز، تک نرخی کردن آن است که دولت چهاردهم در دستور کار قرار داده است.

✍️ اما آیا این دولت در تک‌نرخی کردن ارز موفق می‌شود؟ طبیعی است که بازگشت به مسیر درست، همیشه دردآور است و فشارها را تشدید می‌کند.

✍️ اگر مدت زمان کوتاهی تحمل کنیم، افزایش عرضه و کاهش تقاضای ارز رانتی باعث تعدیل قیمت آن می‌شود.

✍️ تجربه تصمیم‌های درست پیش روی ما قرار دارد و همه ما به‌خاطر داریم که مدیریت بازار ارز در سال‌های۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ چقدر برای اقتصاد کشور مفید بود.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #نرخ_ارز #ارز_تک_نرخی #ارز_چند_نرخی #رانت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

تصویر ارز در بازار توافقی

🔹بروز اختلاف شدید میان قیمت دلار نیمایی و بهای دلار در بازار آزاد طی دوره‌‌‌‌های زمانی مختلف، به بروز فرصت‌هایی برای سودجویی و رانت‌‌‌‌زایی، منجر شد. دولت چهاردهم از آذرماه امسال به تعهدات خود وفادار ماند و با هدف رفع مشکلات ارزی کشور، اقدام به راه‌اندازی بازار ارز توافقی کرد.

🔹در حال‌حاضر بهای دلار در مرکز مبادله ارز و طلای ایران در محدوده قیمتی ۶۸‌هزار‌تومان، قیمت می‌خورد؛ درحالی‌که این اسکناس آمریکایی در بازار آزاد با قیمت بیش از ۸۰‌هزار‌تومان معامله می‌شود که حاکی از یک فاصله حدود ۲۰‌درصدی است.

🔹واحد مطالعات گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» نشست نقد و نظر را با هدف بررسی کارآیی سیاست‌های ارزی بانک‌مرکزی و دولت چهاردهم و همچنین عملکرد مرکز مبادله ارز و طلا برگزار کرد.

🔹سیاستگذاران بانک‌مرکزی و تیم اقتصادی دولت چهاردهم در ماه‌های اخیر بارها به اجرای سیاست تک‌نرخی‌کردن ارز، تاکید کرده‌‌‏‌اند.

🔹همچنین فعالان عرصه تجارت و بسیاری از تولیدکنندگان و پژوهشگران اقتصادی نیز از سیاست یکسان‌‌‏‌سازی نرخ ارز حمایت کرده‌اند.

🔹اما نباید فراموش کرد که کشور در موقعیت کنونی با چالش کمبود منابع ارزی مواجه است. در چنین شرایطی خروج بانک‌مرکزی از بازار ارز با مشکلاتی روبه‌رو است و انتظار می‌رود سیاستگذار در مقام مدیریت این بازار در مسیر کاهش فاصله قیمتی میان نرخ‌های رسمی و غیررسمی دلار، گام بردارد.

🔺متن کامل گفتگوهای این نشست را اینجا مطالعه کنید

#دنیای_اقتصاد #نرخ_ارز #تک_نرخی_کردن_ارز #بازار_توافقی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

بانک‌ها در تلاطم ارزی / در زمان نوسانات ارزی، بازیگران بازار پول چگونه واکنش نشان می دهند؟

🔹افزایش نرخ ارز تأثیر مستقیمی بر عملکرد بانک‌ها دارد و بسته به ساختار دارایی و بدهی‌های آن‌ها می‌تواند فرصت‌ساز یا بحران‌زا باشد.

🔹از یک سو، افزایش قیمت دلار موجب سود تسعیر ارز می‌شود، چراکه ارزش دارایی‌های ارزی بانک‌ها مانند ارزهای خارجی، سهام شرکت‌های بین‌المللی و وام‌های ارزی افزایش می‌یابد. همچنین، درآمد کارمزد خدمات ارزی مانند گشایش اعتبارات اسنادی و صدور ضمانت‌نامه‌های ارزی با رشد نرخ دلار بیشتر می‌شود.

🔹با این حال، تأثیرات منفی افزایش نرخ ارز معمولاً پررنگ‌تر است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها افزایش مطالبات معوق است؛ چراکه بسیاری از وام‌گیرندگان ارزی که درآمد ریالی دارند، در بازپرداخت بدهی‌های خود دچار مشکل می‌شوند.

🔹علاوه بر این، کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌های ریالی نیز یکی دیگر از تبعات رشد نرخ ارز است، زیرا دارایی‌های ریالی بانک‌ها مانند سهام داخلی و اوراق قرضه در مقایسه با دارایی‌های ارزی، ارزش کمتری پیدا می‌کنند.

🔹از سوی دیگر، بانک‌ها با ریسک ترازنامه‌ای نیز مواجه می‌شوند. اگر دارایی‌های ارزی بانک بیشتر از بدهی‌های ارزی باشد، افزایش نرخ دلار به نفع بانک خواهد بود، اما در صورت بالا بودن بدهی‌های ارزی، رشد نرخ ارز می‌تواند به زیان بانک‌ها تمام شود. عدم توازن میان دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی، بانک‌ها را در معرض بحران‌های مالی قرار می‌دهد.

🔹در چنین شرایطی، کارشناسان توصیه می‌کنند بانک‌ها با استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک ارزی مانند پوشش ریسک و ایجاد تعادل در دارایی‌ها و بدهی‌های خود، نوسانات ارزی را کنترل کرده و از بحران‌های احتمالی جلوگیری کنند.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #نرخ_ارز #بانک #مدیریت_ریسک

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

چرا نرخ ارز از روند تعادلی بالاتر است؟

مهدی دارابی، کارشناس اقتصادی، در همایش چشم‌انداز اقتصاد۱۴۰۴:

🔹مدل پولی نرخ ارز نشان می‌دهد که روند نرخ ارز با متغیرهای بنیادین نقدینگی همراستا است. در حال حاضر، نرخ ارز بالاتر از روند بلندمدت خود قرار دارد.

🔹این وضعیت به‌دلیل انتظارات نسبت به کاهش فروش نفت، افزایش تورم، نااطمینانی‌های موجود و خروج سرمایه است. همچنین تقاضای فصلی و چرخه تثبیت جهش‌ها نیز موثر بوده است.

🔹از سال ۹۶ تاکنون، شاهد جهش‌های ارزی و ثبات به صورت یک‌سال در میان بودیم؛ یعنی ۹۷ جهش، ۹۸ ثبات و الخ… این یعنی فعالان بازار قیمت‌ها را سریع‌تر تعدیل می‌کنند و مردم انتظارات خود را با توجه به تورم شکل می‌دهند.

🔹اگر شرایط به همین شکل باقی بماند، ممکن است شاهد ثبات نسبی و کاهش مختصر نرخ ارز حتی در کانال ۸۰هزار تومان باشیم. البته عواملی مانند فروش نفت، سیاست‌های بانک مرکزی، متغیرهای اقتصادی و نااطمینانی‌های سیاسی و امنیتی در این روند تاثیرگذار خواهند بود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #همایش #ارز #دلار #نرخ_ارز

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir