روزنامه دنیای اقتصاد
71.8K subscribers
39.5K photos
5.69K videos
48 files
51.2K links
کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد

صاحب امتیاز: شرکت دنیای اقتصاد تابان
مدیر مسئول: علیرضا بختیاری
سردبیر: پویا جبل عاملی

ارسال سوژه‌ها، نظرات، انتقادات و ارتباط با تحریریه 👇🏻

https://t.iss.one/deghtesaad
ارتباط با ما و تبلیغات👇🏻
https://t.iss.one/Den_socials
Download Telegram
روزنامه دنیای اقتصاد
مهم‌ترین ناترازی‌های اقتصاد ایران به روایت مسعود نیلی 🔹مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، داستان پیدایش و تداوم ناترازی ها در اقتصاد ایران را تشریح کرد. ناترازی هایی که از دید او، میوه تلخ یک درخت هستند. ⚠️ از نگاه او، تمام شاخص‌های اقتصاد ایران با…
.
🔴 مسعود نیلی: شوک‌های تحریمی تمام اصلاحات اقتصادی را از بین می‌برد

🔹تحریم در کشور ما صرفاً یک محدودیت ثابت نبوده، بلکه ما دائم با شوک‌های تحریمی مواجه هستیم.

🔹اقتصاد ایران در سال 1391 هدف حمله تحریم قرار گرفت. بعد مذاکرات صورت گرفت و برجام به نتیجه رسید، اما در سال 1397 حمله دوم تحریم آغاز شد.

🔹بعد درگیری‌های منطقه‌ای و حملات متعدد تحریمی پشت هم تا به امروز صورت گرفته است.

🔹هر کدام از این حملات تحریمی هم یک جهش ارزی به دنبال خودش داشته که این جهش‌ها تمام آنچه به اسم اصلاحات اقتصادی انجام شده بود را از بین برده است.

🔹بنابراین بدون اصلاح روابط خارجی، اصلاحات اقتصادی صرفاً یک فرآیند بسیار پرهزینه و مستهلک‌کننده اجتماعی و سیاسی است.

🔹حداقلِ نیازِ اصلاحات پایدار، اما بسیار تدریجیِ اقتصادی از سمت سیاست خارجی، آن است که اگر نمی‌تواند در حدود یک سال به توافق دست پیدا کند حداقل به گزینه آتش‌بس دست پیدا کند.

🔹چون ما در حال حاضر در جنگ اقتصادی هستیم. یعنی اگرچه هزینه مبادله در اقتصاد ما بالا رفته، اما دیگر در همین سطح بماند و حملات تحریمی دیگری به اقتصاد تحمیل نشود.

🔺این کمترین خواسته اقتصاد از دستگاه دیپلماسی و روابط خارجی کشور است: آتش‌بسی که تحریم را رفع نمی‌کند، اما حملات تحریمی را منتفی می‌کند و اثر تحریم در همین سطح می‌ماند و دینامیک آن متوقف می‌شود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #ناترازی_اقتصاد #جنگ_اقتصادی #تحریم #اصلاحات_اقتصادی

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
روزنامه دنیای اقتصاد
مهم‌ترین ناترازی‌های اقتصاد ایران به روایت مسعود نیلی 🔹مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، داستان پیدایش و تداوم ناترازی ها در اقتصاد ایران را تشریح کرد. ناترازی هایی که از دید او، میوه تلخ یک درخت هستند. ⚠️ از نگاه او، تمام شاخص‌های اقتصاد ایران با…
.
🔴 نظر مسعود نیلی درباره افزایش قیمت بنزین

🔹در ادبیات اقتصادی، اصلاحات را به دو سطح تفکیک می‌کنند. یک لایه اصلاحات ثبات‌ساز (Stabilizing Reform) و یک لایه اصلاحات بازار (Market Reform) است که این دو باید با هم انجام شود.

🔹اصلاحات ثبات‌ساز تورم را پایین می‌آورد و اصلاحات بازار نسبت قیمت‌ها را درست می‌کند. اگر اصلاحات از ریشه صورت نگیرد، اقدامات اصلاحی موقتی است، همان‌طور که ما بارها تجربه کرده‌ایم.

🔹امروز هم بسیاری این سوال را مطرح می‌کنند که قیمت بنزین چقدر باید باشد؟ فکر می‌کنند که مسئله فقط یک عدد است و اگر قیمت بنزین همان عدد تعیین شود، مشکل حل می‌شود.

🔹در حالی که چند بار این اقدام انجام شده و باز هم بی‌نتیجه بوده، چون مخرج کسر که سطح عمومی قیمت‌هاست دائم با تورم بزرگ‌تر می‌شود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #ناترازی_اقتصاد #قیمت_بنزین #تحریم #اصلاحات_اقتصادی #بنزین

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
روزنامه دنیای اقتصاد
مهم‌ترین ناترازی‌های اقتصاد ایران به روایت مسعود نیلی 🔹مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، داستان پیدایش و تداوم ناترازی ها در اقتصاد ایران را تشریح کرد. ناترازی هایی که از دید او، میوه تلخ یک درخت هستند. ⚠️ از نگاه او، تمام شاخص‌های اقتصاد ایران با…
.
چرا سیاستگذاران به اصلاحات اقتصادی تن نمی‌دهند؟

مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه:

🔹گزاره «اصلاحات اقتصادی» در نظام حکمرانی ما بسیار مهجور است و این واژه، اساساً به کار برده نمی‌شود.

🔹غالباً واژه اصلاحات معطوف به مباحث سیاسی است. اینکه چرا اصلاحات اقتصادی گزاره‌ای غالب در نظام حکمرانی ما نیست، به خاطر این است که اساساً حکمرانی در کشور ما توام با ناترازی است. هماهنگی ناترازی‌ها نیز به خاطر این است که همگی آنها میوه تلخ یک درخت هستند.

🔹دولت برای اینکه بنگاه قیمت را پایین نگه دارد، به یکی انرژی ارزان و به دیگری ارز ارزان می‌دهد و برای دیگری با ممنوعیت واردات، انحصار در بازار ایجاد می‌کند، اما باز هم تورم وجود دارد و قیمت‌ها فزاینده است.

🔹در نتیجه به بانک می‌گوید به این بنگاه‌ها وام ارزان‌قیمت بدهد. به کشاورزی آب مجانی و برق ارزان می‌دهد. پس ناترازی بانکی و ناترازی منابع آبی هم ایجاد می‌کند. نکته جالب اینکه این اقدامات خودش دینامیک افزایش تورم را فعال می‌کند.

🔹بنابراین با اجرای اصلاحات اقتصادی قطعاً اداره کشور دچار مشکل می‌شود و اگر به مسئولی پیشنهاد شود که در پی رفع ناترازی باشد، تصور می‌کند که با این کار زیر پای خودش را خالی می‌کند. بنابراین صورت مسئله آینده ایران این است که این پارادوکس را چگونه می‌توان حل کرد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #ناترازی_اقتصاد #ناترازی #تحریم #اصلاحات_اقتصادی

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
روزنامه دنیای اقتصاد
مهم‌ترین ناترازی‌های اقتصاد ایران به روایت مسعود نیلی 🔹مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، داستان پیدایش و تداوم ناترازی ها در اقتصاد ایران را تشریح کرد. ناترازی هایی که از دید او، میوه تلخ یک درخت هستند. ⚠️ از نگاه او، تمام شاخص‌های اقتصاد ایران با…
.
🔴 چه گزینه‌هایی برای اصلاحات اقتصادی روی میز است؟

مسعود نیلی، اقتصاددان:

🔹گزینه اول، عدم اقدام است. اینکه هیچ کاری نکنیم. معمولا مسئولان نظام حکمرانی ما مدام به مردم اطمینان می‌دهند که گزینه «عدم اقدام» گزینه انتخابی آن‌هاست، مانند عدم افزایش قیمت بنزین.

🔹گزینه دوم، رفع موقت یک ناترازی است. این کاری بوده که طی سال‌های گذشته به‌طور مکرر اتفاق افتاده است. مثلاً افزایش موردی و مقطعیِ قیمت بنزین.

🔹گزینه سوم، رفع پایدار یک ناترازی است. این گزینه در ذات خود، ناسازگار است. دلیل آن این است که ناترازی‌ها به یکدیگر مرتبط‌اند و نمی‌شود یکی از آنها را انتخاب کرد و تا انتها و به‌طور پایدار به نتیجه رساند.

🔹بنابراین برداشتن موقتی یک ناترازی از مجموعه ناترازی‌ها کاری بی‌معناست. پس اگر می‌خواهیم ناترازی‌ها را به‌طور موثر برداریم باید راهکار رفع آن پایدار باشد.

🔹در این صورت باید سراغ گزینه «اصلاحات جامع اقتصادی» برویم. به این معنا که تلاش کنیم ناترازی بانکی، ناترازی بودجه، ناترازی انرژی، بحران آب و محیط زیست و در کل یعنی کشور را درست کنیم.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #ناترازی_اقتصاد #ناترازی #تحریم #اصلاحات_اقتصادی

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

پزشکیان و جنبه‌‏‌های اجتماعی برنامه‌‏‌ها

👤 دکتر جعفر خیرخواهان

✍️ این امکان وجود دارد که نخستین قربانی «بی‌‌‌توجهی هر دولت به جنبه‌‌‌های اجتماعی در اجرای سیاست‌‌‌ها و اصلاحات اقتصادی»، خود آن دولت باشد و باعث برکناری‌‌‌ و سقوطش شود.

✍️ معمولا برای اجرای اصلاحات باید هزینه‌‌‌های نقدی و در لحظه پرداخت کرد، در حالی که منافع آن حالت نسیه و نامطمئنی دارد و در آینده دور و نزدیک حاصل می‌شود.

✍️ اقتصاد نفتی در ایران طی چند دهه اخیر باعث شد تا دولت‌‌‌ها و جامعه در توافقی نانوشته، حفظ وضع موجود با سیاست‌‌‌های ناکارآ و ضد رشد اقتصادی را به مصرف داروی تلخ اما سلامت‌‌‌بخش ترجیح دهند.

✍️ به این ترتیب بحران‌ها و ابرچالش‌‌‌ها آرام و بی‌‌‌صدا در خفا شکل گرفتند و دوام آوردند.

✍️ اینک اما هیچ فرصتی برای اهمال‌‌‌کاری و امروز به فردا کردن‌‌‌ها نیست.

✍️ اما هرگونه اصلاحات جدید اقتصادی، نیازمند داشتن یک تور ایمنی اجتماعی و افزایش اعتماد عمومی در سرمایه انسانی است.

✍️ وجود نهادهای خیریه و نیکوکاری مدنی و مردمی و تقویت و تکثیر آنها این امکان را فراهم می‌کند.

✍️ از همه مهم‌تر و اصولی‌‌‌تر، وجود و تقویت نهادهای رفاهی رسمی فراگیر اثربخش و تامین اجتماعی پایدار است.

✍️ البته عملکرد رشد اقتصادی باید خود را در دستاوردهای توسعه انسانی به شکل «درآمد بیشتر-تحصیلات بیشتر-سلامت بیشتر» منعکس کند.

✍️ به این ترتیب انتظار می‌رود راهبری تیم اقتصادی وزیران، در اختیار دیدگاه و تفکری باشد که در عین حال که موفق می‌شود تلاش‌‌‌ها برای اصلاحات اقتصادی را پیش ببرد، همزمان تلاش‌‌‌ها برای فقرزدایی و تقویت تور ایمنی اجتماعی را نیز راهبری ‌کند و این بخش مهم از پروژه اصلاحات اقتصادی به کسانی سپرده شود که به چنین دیدگاهی کاملا باور داشته، دغدغه‌‌‌مند بوده و در عمل عامل به آن باشند.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اصلاحات_اقتصادی #سرمایه_اجتماعی #جنبه_های_اجتماعی_برنامه_ها

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
تا روابط خارجی حل نشود، امیدی به اصلاحات اقتصادی نیست

🔹ناترازی‌‌‌های اقتصادی ما آنچنان گسترده، بزرگ و درهم‌‌‌تنیده شده‌‌‌اند که دیگر نمی‌‌‌توان با تغییرهای سیاستی، تغییری جامع‌‌‌الاطراف نیاز است.

🔹این اصلاح جامع‌‌‌الاطراف اقتصادی نیازمند حل مسائل روابط خارجی کشور است؛ زیرا تا زمانی که نتوانیم شرایط باثباتی را در روابط خارجی خود پدید آوریم، مدام در معرض حملات تحریمی قرار خواهیم‌‌‌ گرفت؛ حملاتی که به‌طور پیوسته با وارد کردن شوک‌‌‌های اقتصادی به کشور، تمام تلاش ما در حوزه اصلاحات اقتصادی را ابتر گذاشته‌‌‌اند.

🔹بنابراین، اگر قرار است اقدامی همه‌‌‌جانبه برای اصلاح وضعیت اقتصادی میهن‌‌‌مان ایران داشته‌‌‌باشیم، ابتدا باید اقدامی در راستای ثبات‌‌‌بخشی به وضعیت روابط خارجی انجام دهیم.

🔹اما اینکه اقتصاددانان امروز به ما چه می‌‌‌گویند، مساله مهمی است که پرونده امروز «باشگاه اقتصاددانان» حول آن شکل گرفته است.👇

🔗باشگاه اقتصاددانان را بخوانید

#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی #روابط_خارجی

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

اصلاحات سخت، اصلاحات آسان

👤 دکتر مهدی حیدری

✍️ می‌توان ادعا کرد امروز در طرح عناوین مشکلات کشور وفاق وجود دارد. پس گام بعدی اجماع بر روی راه‌حل‌هاست.

✍️ طبعا این مرحله در مورد برخی از مسائل اساسی نیازمند ارائه راه‌حل‌های مختلف، ایجاد فضای گفت‌وگو، زمان و حتی شاید رجوع به رای مستقیم مردم است. بنابراین این اصلاحات را می‌توان اصلاحات سخت نامید.

✍️ مثلا موضوع یارانه‌های انرژی با توجه به حجم بالا و اثرات عمیق آن بر زندگی روزمره مردم و همچنین حساسیت بالای موضوع، نیازمند دقت در طراحی، گفت‌وگو و اقناع اجتماعی و احتمالا اجرا در چند مرحله است.

✍️ اما لیستی از اصلاحات آسان هم وجود دارد. دولت باید یک جدول زمان‌بندی‌شده برای حل مسائل داشته باشد که در آن از اصلاحات آسان و امیدوارکننده شروع ‌کند و هم‌زمان گفت‌وگوی اجتماعی و سایر پیش‌نیازها برای حل مسائل اساسی‌تر را پیگیری ‌کند.

✍️ در بخش اصلاحات آسان می‌توان نمونه‌های زیر را ذکر کرد:

✍️ ۱.حذف برخی از قیمت‌گذاری‌های دستوری: اگر خودروسازهای کشور اعلام کنند از این به بعد خودرو فقط در بورس‌کالا به فروش خواهد رسید، آیا قیمت خودرو در بازار افزایش می‌یابد؟

✍️ آیا ۳میلیون نفری که در لاتاری خودرو شرکت کرده‌اند، بعد از اعلام نتایج قرعه‌کشی از سیاستگذار راضی خواهند بود که ۱۲۰‌هزار دستگاه خودرو را ۳۰‌درصد پایین‌تر از قیمت بازار عرضه کرده و چند ده‌هزار میلیارد تومان را بین مردم پخش کرده است؟ اگر جواب این سوالات بدیهی است، پس این اصلاح بسیار آسان است.

✍️ در واقع روش فعلی که شرکتی با زیان بسیار بالا، با چنین صفی برای محصول خود مواجه است، خود بیش از آنکه معضل باشد، مضحک است.

✍️ ۲.لزوم یک تصمیم‌ساده در مورد گوشی آیفون: دو سال از معرفی یکی از مدل‌های تلفن همراه (آیفون ۱۴) می‌گذرد و هنوز این کالا امکان رجیستر شدن در شبکه موبایل کشور را ندارد. از دولتی که کاری به این آسانی را انجام ندهد، چطور می‌شود انتظار حل معضلات اساسی را داشت؟

✍️ ۳.برخی از اصلاحات ارزی: نزدیک‌تر شدن ارز نیما به بازار آزاد، هم بخشی از مشکلات شرکت‌های بزرگ صادرکننده را حل می‌کند و هم موجب رونق بورس می‌شود. همچنین حذف برخی از مخارج ارزی کاملا بی‌مورد مانند ارز مسافرتی نشانه‌ای از عقلانیت و اراده تصمیم‌گیری و اصلاح خواهد بود.

✍️ ۴.فیلترینگ: رجوع کنید به هزینه‌های فیلترشکن در کشور و اعصاب مردم.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اصلاحات_اقتصادی #اصلاحات_سخت #اصلاحات_آسان

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
الزامات تنفس دوباره اقتصاد ایران

🔹اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با مشکلات متعدد از جمله تحریم‌ها، تورم بالا، کاهش ارزش پول ملی و رکود اقتصادی مواجه شده است.

🔹این عوامل باعث افزایش فقر و کاهش قدرت خرید مردم شده‌اند، به‌طوری‌که 30 درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر قرار دارند.

🔹مشکلات اقتصادی نظیر ناترازی بودجه، بانک‌ها و بخش انرژی به تشدید بحران‌ها منجر شده‌اند.

🔹برای بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش فقر، کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که ایران با رفع تحریم‌ها، پیوستن به FATF و جذب سرمایه‌گذاری خارجی به اقتصاد جهانی متصل شود.

🔹 رفع تحریم‌ها و اجرای اصلاحات ساختاری می‌تواند به رشد اقتصادی پایدار کمک کند و مسیر را برای کاهش بیکاری و بهبود معیشت مردم هموار سازد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
کدام اصلاحات اقتصادی؟

🔹صحبت از اصلاحات اقتصادی در ایران هر روز شدت می‌گیرد. بخشی از موافقان اصلاحات با یادآوری ناترازی‌‌‌های گسترده اقتصادی، دور شدن دولت از رویکردهای پوپولیستی در سیاستگذاری را کلید موفقیت دولت می‌‌‌دانند.

🔹اما برخی از کارشناسان با پیش کشیدن مسائلی نظیر فقر، نابرابری و بحران سرمایه اجتماعی، سعی در طرح سیاست‌‌‌هایی مبتکرانه در حوزه‌‌‌های ایده‌‌‌های مختلف اقتصادی-اجتماعی دارند؛ پیشنهادهایی که اگرچه بدون تبعات نیستند، اما اجرای آنها از سوی دولت چهاردهم شاید بتواند ادامه مسیر را برای دولت و ملت با فشار کمتری میسر سازد.

🔹سه یادداشت حاضر در این پرونده نیز هر یک پیشنهادهایی مشخص و موزون را برای نحوه حرکت پزشکیان و دولت او به سمت اصلاحات اقتصادی ارائه کرده‌‌‌اند که مطالعه آنها خالی از لطف نیست.

🔹 نقطه اشتراک این سه یادداشت ضرورت اصلاحات، ضرورت اجرای اقدامات اساسی و حاد بودن شرایط اصلاح است.

✔️ نویسندگان البته در مورد چگونگی این اصلاحات، پیشنهاد‌هایی کاملا متفاوت از هم ارائه کرده‌‌‌اند. به‌‌‌راستی دولت چهاردهم باید برای اصلاحات کدام سیاست‌‌‌ها را انتخاب کند؟...👇

🔗اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔴 اصلاحات اقتصادی باید از کجا آغاز شود؟

🔹بسیاری از اقتصادانان با توصیه به آغاز هرچه سریع‏تر اصلاحات اقتصادی از جایی در «درون اقتصاد» بر این نکته پافشاری می ‏کنند که می ‏توان با تدارک چترهای حمایتی، این اصلاحات را با منطق معمول اقتصاد سیاسی، سازگار کرد.

🔹این توصیه‌ها اغلب یک حفره نظری جدی دارند: برای شکاف ‏های‌‏ عمیق فرهنگی و اجتماعی، در قیاس با اقتصاد، وزن چندانی قائل نمی ‏شوند. به ‏لحاظ نظری، نقش ثانویه قائل شدن برای مسائل فرهنگی-اجتماعی با بینش متعارف اقتصاد سیاسی در شرایط نرمال سازگار است.

🔹با این حال، این بینش متعارف در جوامع قطبی ‏شده شکسته می ‏شود. در جوامع قطبی ‏شده، شکاف ‏های فرهنگی و اجتماعی از مسیر اثرگذاری متقابل بر هویت ‏های سیاسی، بر سایر ابعاد تضاد در جامعه سایه افکنده و افراد را به نسخه‌های افراطی از خود تبدیل می ‏کند.

🔹این خودهای افراطی، احساسات منفی شدیدتری را نسبت به افراد با دیدگاه‌های سیاسی متفاوت از خود بروز داده و اغلب، افراط ‏گرایی سیاسی را به کل سبک زندگی و نگرش ‏های فرهنگی و اجتماعی گسترش می ‏دهند.

🔹چنانچه داده‌های مربوط به انتخابات ریاست ‏جمهوری اخیر را مبنا قرار دهیم، سه نگرش سیاسی متفاوت در جامعه امروز ایران قابل شناسایی و تمایز است.

🔹اول، نیمی از شهروندان واجد شرایط رای‏ دهی، با وجود خواست تغییر، به اصلاحات در چارچوب موجود چندان امیدوار نیستند. دوم، حدود ۵۵درصد از رای ‏دهندگان، همچنان به روزنه‌های تغییر در چارچوب موجود امید بسته‌اند.

🔹در نهایت، حدود ۴۵درصد از رای‌دهندگان از ادامه وضعیت موجود یا نوعی بازگشت به گذشته حمایت می ‏کنند.

🔺به بیان خلاصه، درحالی‌که ۷۵درصد از ایرانیان، خواهان تغییر هستند با این حال، سبد رای تغییرخواهان تنها ۲۵درصد از جامعه را شامل می ‏شود.

🔺ناامیدی از تغییر در ایران امروز بیش از هر چیز با شکاف ‏های عمیق فرهنگی پیوند خورده است.

👈 این به آن معنی است که اصلاحات اقتصادی به‌عنوان مهم‌ترین نیاز امروز ایران باید حتما از جایی «بیرون از اقتصاد» آغاز شود.

#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی #انتخابات #شکاف_های_فرهنگی

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM