Dalğa

🎙 Ədəbiyyatımızda Əhli-Beytin (ə) və İmam Hüseynin (ə) yeri.
Kimliyimizə və kökümüzə dönüş.

🆔 @az_ziaossalehin_ir

366 viewsedited 08:07

📖 QURAN VƏ LÜĞƏTDƏ “İMAM” SÖZÜ

💡 Bu söz beş ayədə ilahi və saleh rəhbərlərə aid edilmişdir

✍🏻 Lüğət alimlərinin qeyd etdikləri kimi, “imam” sözü feldən əmələ gələn mücərrəd isimdir və insanın diqqət mərkəzində saxladığı, ardınca düşərək tələb etdiyi hər bir şeyə aid edilir. Bu söz müxtəlif yerlərdə ayrı-ayrı mənaları ifadə edir. Məsələn, bəzən “imam cümə”, ”imam camaat”, “hidayət imamı”, bəzən də “zəlalət imamı” kimi müəyyən mənalar nəzərdə tutulur. (“Ət-təhqiq”, “əmm” kökü.)

💭 Bu söz əslində “niyyət etmək” mənasını daşıyan “əmm” sözündən götürülmüşdür. “Məqayisul-lüğət” kitabında yazılır: “Ümm” əsl, mərcə, camaat və din mənalarını bildirir, iqtida olunan və hər bir işdə qabaqcıl şəxsə “imam” deyilir. “İmam” sözü “ön” mənasında da işlədilmişdir.”

📔 “Lisanul-ərəb” kitabında “imam” sözünün bir çox mənaları qeyd edilmişdir. O cümlədən, qabaqcıl, müəllim, evin bünövrəsini qurmaq üçün istifadə olunan ip (vəsait), yol, hər bir şeyin ön hissəsi və s.

💬 Lakin belə nəzərə çarpır ki, “Ət-təhqiq” kitabının müəllifinin yazdığı kimi, bütün bu mənaların batinində müəyyən məqsədlə niyyət etmək mənası var. Hətta ərəb dilində anaya “ümm” deyilməsinin səbəbi hər bir şeyin əsas və kökünün “ümm” adlanmasıdır. Həm də o, insanın məqsəd və diqqət mərkəzindədir. Həmçinin iqtida olunan şəxs mənasında imam o kəslərə deyilir ki, camaat xüsusi meyl və məqsədlə onlara üz tutur.

💭 Bunu da deməliyik ki, Qurani-kərimdə bu söz və onun cəm forması olan “əimmə” sözü düz on iki dəfə – yeddi dəfə tək, beş dəfə isə cəm halda işlədilmişdir.

1️⃣ Qurani-kərimin ayələrindən birində bu söz “lövhi-məhfuz” mənasında işlədilmişdir:

✍🏻 “Hər bir şeyi aşkar imamda – (lövhi-məhfuzda) sayıb hesabladıq!” (“Yasin” surəsi, ayə: 12.)

2️⃣ Başqa bir ayədə bu söz yol mənasında işlədilir:

✍🏻 “Hər ikisi (Lut və Şüeyb qövmlərinin yaşadıqları şəhərlər Şama doğru gedən sizlərin) açıq-aşkar yolunuz üzərindədir!” (“Hicr” surəsi, ayə: 78.)

💭 Çünki insan məqsədə nail olmaq üçün yola əhəmiyyət verir.

3️⃣ Quranın başqa iki ayəsində bu sözlə yəhudi qövmünə örnək və qabaqcıl şəriət olan Tövrata işarə edilir və buyurulur:

✍🏻 “Bundan qabaq Musanın kitabı onlara rəhbər və rəhmət idi.” (“Əhqaf” surəsi, ayə: 12 və “Hud” surəsi, ayə: 17.)

4️⃣ Başqa bir ayədə bir qrup peyğəmbərlər haqda buyurulur:

✍🏻 “Biz onları öz əmrimizlə (camaatı) doğru yola yönəldən imamlar və qabaqcıllar təyin etdik!” (“Ənbiya” surəsi, ayə: 73.)

5️⃣ Bu söz beş ayədə ilahi və saleh rəhbərlərə aid edilmişdir. O cümlədən:

✍🏻 “Allah İbrahimə buyurdu: “Mən səni insanlara imam təyin etdim!” (“Bəqərə” surəsi, ayə: 124.)

6️⃣ Ümumi mənada bu məfhum “Furqan” surəsinin 74-cü, “Qəsəs” surəsinin 5-ci və “Səcdə” surəsinin 24-cü ayələrində də müşahidə olunur.

7️⃣ Başqa bir ayədə isə küfr və zəlalət rəhbərləri nəzərdə tutulur. Ayədə buyurulur:

✍🏻 “Belə isə küfr rəhbərləri ilə döyüşün!” (“Tövbə” surəsi, ayə: 12.)

8️⃣ Digər bir ayədə geniş mənada həm hidayət, həm də zəlalət rəhbərlərinə işarə olunur və buyurulur:

✍🏻 “O gün (Qiyamətdə) hər tayfanı öz rəhbərləri ilə birgə çağıracağıq!” (“İsra” surəsi, ayə: 71.)

📖 Ümumiyyətlə, Qurani-kərimdə “imam” sözü müxtəlif mənalarda on iki dəfə işlədilmişdir.

⭕️ Paylaşmaqla və kanala üzv olmaqla xeyirə səbəb olaq.

392 views11:21