Петр Шамаев рассказал об итогах работы летнего трудового сезона студотрядов Якутии
12 октября, на передаче «Актуальное интервью» министр по делам молодежи и социальным коммуникациям Якутии Петр Шамаев рассказал об итогах работы летнего трудового сезона студенческих отрядов Якутии.
Смотрите интервью по ссылке: https://vk.com/minmolykt?w=wall-201277985_654
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #петршамаев #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток #актуальноеинтервью
12 октября, на передаче «Актуальное интервью» министр по делам молодежи и социальным коммуникациям Якутии Петр Шамаев рассказал об итогах работы летнего трудового сезона студенческих отрядов Якутии.
Смотрите интервью по ссылке: https://vk.com/minmolykt?w=wall-201277985_654
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #петршамаев #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток #актуальноеинтервью
Forwarded from Эхо столицы|Новостной канал
Всю ночь в городе шел снег, поэтому с самого утра у коммунальщиков много работы. Утренняя смена АО "Якутдорстрой" готовит улицы и напоминает автовладельцам быть предельно внимательными. Всем доброго утра!!
@exostolicy
@exostolicy
⚕Михаил Мурашко: Важные мероприятия для улучшения здоровья граждан — профилактика и выявление хронических заболеваний и диспансерное наблюдение
Министр здравоохранения РФ Михаил Мурашко в приветственном слове участникам XVII Национального конгресса терапевтов отметил ведущую роль врача-терапевта в сохранении здоровья человека.
— Сегодня нам предстоит оценить её последствия, в том числе последствия перенесенного заболевания на организм человека, — сказал министр.
📌 Мероприятия, которые реализуются в рамках национального проекта «Здравоохранение», направлены на повышение доступности и качества медицинской помощи в первичном звене здравоохранения.
📌 Так, в 2021 году:
▪️Создано более 210 объектов здравоохранения;
▪️Поставлено более 480 объектов быстровозводимых модульных конструкций;
▪️Завершён капитальный ремонт более 1 300 объектов здравоохранения;
▪️Поставлено более 34 тысяч единиц медоборудования и 7,6 тысяч единиц автомобильного транспорта в медорганизации.
💻 Кроме того, на данный момент активно внедряются электронные медицинские сервисы, предназначенные для граждан, в том числе для записи на приём, на профилактические осмотры, диспансеризацию, для вызова врача на дом.
Министр здравоохранения РФ Михаил Мурашко в приветственном слове участникам XVII Национального конгресса терапевтов отметил ведущую роль врача-терапевта в сохранении здоровья человека.
— Сегодня нам предстоит оценить её последствия, в том числе последствия перенесенного заболевания на организм человека, — сказал министр.
📌 Мероприятия, которые реализуются в рамках национального проекта «Здравоохранение», направлены на повышение доступности и качества медицинской помощи в первичном звене здравоохранения.
📌 Так, в 2021 году:
▪️Создано более 210 объектов здравоохранения;
▪️Поставлено более 480 объектов быстровозводимых модульных конструкций;
▪️Завершён капитальный ремонт более 1 300 объектов здравоохранения;
▪️Поставлено более 34 тысяч единиц медоборудования и 7,6 тысяч единиц автомобильного транспорта в медорганизации.
💻 Кроме того, на данный момент активно внедряются электронные медицинские сервисы, предназначенные для граждан, в том числе для записи на приём, на профилактические осмотры, диспансеризацию, для вызова врача на дом.
В поселке Усть-Нера Якутии открылась новая детская площадка
Благодаря реализации программы «1000 дворов на Дальнем Востоке» в Якутии в эти дни во многих ее уголках открываются новые детские площадки для игр и занятий спортом, мини-парки, комплексные территории с расширенным функционалом, куда включены спортивные, игровые и культурные зоны.
«Это одно из прорывных мероприятий, которое мы реализуем при поддержке полпреда президента РФ в ДФО Юрия Петровича Трутнева. Создание комфортной среды во дворах имеет колоссальное влияние на социальное благополучие в населенных пунктах. Появление благоустроенных дворовых территорий позволяет реально улучшить качество жизни людей. Все мероприятия должны быть проведены качественно и в срок», – отметил ранее Глава Якутии Айсен Николаев.
Так, недавно в поселке Усть –Нера было завершено благоустройство одной из двух общественных территорий, включенных в программы реновации дальневосточных дворов.
В Усть-Нере наиболее активными стали жильцы 4-го дома по ул. Молодежная и домов №№ 5 и 7 по ул. Мацкепладзе. Их инициативы набрали наибольшее количество голосов и прошли конкурсный отбор. Проектно-сметная документация была разработана ООО «Архитектурное бюро «Эйгэ» в г. Якутске.
После ввода в эксплуатацию первой детской площадки, подрядчик завершает работы по благоустройству территории у многоквартирного дома на ул. Мацкепладзе.
Жители Усть-Неры отмечают, что площадка построена со вкусом, из современных материалов. «Новая площадка красочная и вызывает очевидный интерес у малышни.
Приятно видеть радостные лица ребятни. Благоустройство и строительство новых современных объектов бесспорно хорошее дело в жизни любого населенного пункта, а тем более на Крайнем Севере. Здорово, когда заботятся об удобстве людей», - говорят жители поселка Ольга Кальмина и Анатолий Бахарев.
В целом до ноября 2022 года в республике появится 124 новые дворовые территории, из них 75 — в Якутске и 49 — в районах республики, в том числе в арктических.
Новые дворы по программе «1000 дворов на Дальнем Востоке» обустроят в Кобяйском, Сунтарском, Намском, Мегино-Кангаласском, Усть-Майском, Таттинском, Усть-Алданском, Хангаласском, Амгинском, Нюрбинском, Томпонском, Оймяконском, Верхневилюйском, Нерюнгринском, Олекминском, Мирнинском, Ленском, Горном, Чурапчинском, Алданском, Вилюйском районах, в поселке Жатай и в городе Якутске.
Проекты благоустройства дворов, разработанные в Якутии, учитывают региональные климатические особенности, подчеркивают идентичность территорий.
В рамках программы все дальневосточные регионы получили средства на благоустройство дворов из федерального бюджета. В 2022 году объём федеральных средств, предусмотренных на реализацию проекта в Якутии, составляет 846 млн рублей.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток #устьнера
Благодаря реализации программы «1000 дворов на Дальнем Востоке» в Якутии в эти дни во многих ее уголках открываются новые детские площадки для игр и занятий спортом, мини-парки, комплексные территории с расширенным функционалом, куда включены спортивные, игровые и культурные зоны.
«Это одно из прорывных мероприятий, которое мы реализуем при поддержке полпреда президента РФ в ДФО Юрия Петровича Трутнева. Создание комфортной среды во дворах имеет колоссальное влияние на социальное благополучие в населенных пунктах. Появление благоустроенных дворовых территорий позволяет реально улучшить качество жизни людей. Все мероприятия должны быть проведены качественно и в срок», – отметил ранее Глава Якутии Айсен Николаев.
Так, недавно в поселке Усть –Нера было завершено благоустройство одной из двух общественных территорий, включенных в программы реновации дальневосточных дворов.
В Усть-Нере наиболее активными стали жильцы 4-го дома по ул. Молодежная и домов №№ 5 и 7 по ул. Мацкепладзе. Их инициативы набрали наибольшее количество голосов и прошли конкурсный отбор. Проектно-сметная документация была разработана ООО «Архитектурное бюро «Эйгэ» в г. Якутске.
После ввода в эксплуатацию первой детской площадки, подрядчик завершает работы по благоустройству территории у многоквартирного дома на ул. Мацкепладзе.
Жители Усть-Неры отмечают, что площадка построена со вкусом, из современных материалов. «Новая площадка красочная и вызывает очевидный интерес у малышни.
Приятно видеть радостные лица ребятни. Благоустройство и строительство новых современных объектов бесспорно хорошее дело в жизни любого населенного пункта, а тем более на Крайнем Севере. Здорово, когда заботятся об удобстве людей», - говорят жители поселка Ольга Кальмина и Анатолий Бахарев.
В целом до ноября 2022 года в республике появится 124 новые дворовые территории, из них 75 — в Якутске и 49 — в районах республики, в том числе в арктических.
Новые дворы по программе «1000 дворов на Дальнем Востоке» обустроят в Кобяйском, Сунтарском, Намском, Мегино-Кангаласском, Усть-Майском, Таттинском, Усть-Алданском, Хангаласском, Амгинском, Нюрбинском, Томпонском, Оймяконском, Верхневилюйском, Нерюнгринском, Олекминском, Мирнинском, Ленском, Горном, Чурапчинском, Алданском, Вилюйском районах, в поселке Жатай и в городе Якутске.
Проекты благоустройства дворов, разработанные в Якутии, учитывают региональные климатические особенности, подчеркивают идентичность территорий.
В рамках программы все дальневосточные регионы получили средства на благоустройство дворов из федерального бюджета. В 2022 году объём федеральных средств, предусмотренных на реализацию проекта в Якутии, составляет 846 млн рублей.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток #устьнера
🛩 Открыта электронная запись на межсезонные рейсы из Магана в Сангар и обратно
🔹 Авиакомпания: «Полярные авиалинии»
График на октябрь 2022 года:
✅ 17 октября (понедельник)
Вылет из Магана - в 9:30, из Сангар - в 11:30
✅ 19 октября (среда)
Вылет из Магана - в 9:30, из Сангар - в 11:30
✅ 24 октября (понедельник)
Вылет из Магана - в 9:30, из Сангар - в 11:30
✅ 26 октября (среда)
Вылет из Магана - в 9:30, из Сангар - в 11:30.
🔹 Воздушное судно: Ан-2
🔹 Норма багажа: 10 кг, включая ручную кладь 5 кг
❗️На рейсы действует электронная запись. Для записи пассажирам необходимо обратиться по к.т. 8(4112)406036 (касса аэропорта «Маган»). Оформление билетов — за 2 часа до вылета.
❕Рейсы выполняются при коммерческой загрузке не менее 65%.
🔹 Авиакомпания: «Полярные авиалинии»
График на октябрь 2022 года:
✅ 17 октября (понедельник)
Вылет из Магана - в 9:30, из Сангар - в 11:30
✅ 19 октября (среда)
Вылет из Магана - в 9:30, из Сангар - в 11:30
✅ 24 октября (понедельник)
Вылет из Магана - в 9:30, из Сангар - в 11:30
✅ 26 октября (среда)
Вылет из Магана - в 9:30, из Сангар - в 11:30.
🔹 Воздушное судно: Ан-2
🔹 Норма багажа: 10 кг, включая ручную кладь 5 кг
❗️На рейсы действует электронная запись. Для записи пассажирам необходимо обратиться по к.т. 8(4112)406036 (касса аэропорта «Маган»). Оформление билетов — за 2 часа до вылета.
❕Рейсы выполняются при коммерческой загрузке не менее 65%.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Сюжет на телеканале ВГТРК "Саха" о проведении C-Check на воздушном судне Bombardier Q300✈️
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
Директор Республиканского психологического центра рассказал о работе по психологической поддержке населения Якутии
Директор Республиканского психологического центра Владимир Скрябин на передаче «Актуальное интервью» рассказал о работе центра по психологической консультации и поддержке населения республики и анонсировал III Республиканский форум психологов.
Так, 20-21 октября в Якутске состоится III Республиканский форум психологов, посвященный эффективному межведомственному взаимодействию психологических служб.
Темой в этом году стала психологическая поддержка участников СВО и их близких. Работа запланирована по 3 секциям.
Смотрите интервью по ссылке: https://vk.com/minmolykt?w=wall-201277985_656
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
Директор Республиканского психологического центра Владимир Скрябин на передаче «Актуальное интервью» рассказал о работе центра по психологической консультации и поддержке населения республики и анонсировал III Республиканский форум психологов.
Так, 20-21 октября в Якутске состоится III Республиканский форум психологов, посвященный эффективному межведомственному взаимодействию психологических служб.
Темой в этом году стала психологическая поддержка участников СВО и их близких. Работа запланирована по 3 секциям.
Смотрите интервью по ссылке: https://vk.com/minmolykt?w=wall-201277985_656
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
VK
Министерство молодежи Якутии
Директор Республиканского психологического центра рассказал о работе по психологической поддержке населения Якутии
Директор Республиканского психологического центра Владимир Скрябин на передаче «Актуальное интервью» рассказал о работе центра по психологической…
Директор Республиканского психологического центра Владимир Скрябин на передаче «Актуальное интервью» рассказал о работе центра по психологической…
Передвижной офтальмологический комплекс выехал в Усть-Алданский район
После командировки в Нерюнгринский район мобильный офтальмологический комплекс «Белый лебедь» на базе автомашины КАМАЗ выехал в Усть-Алданский улус, где будет работать с 13 по 15 октября.
Напомним, что комплекс был закуплен по поручению главы Якутии Айсена Николаева за счёт бюджета республики.
Врачи передвижного мобильного комплекса проводят в районах Якутии первичную диагностику и отбор пациентов для оперативного лечения, а также амбулаторное лазерное лечение.
Мобильный комплекс на базе высокопроходимой автомашины выезжает и в труднодоступные наслега. За последнюю поездку выездная бригада посетила 19 сел Алданского, Нерюнгринского районов.
«Во время последней командировки в Южную Якутию на базе медкомплекса было осмотрено более 500 пациентов и прооперировано 35 пациентов», - сообщил главный врач Якутской республиканской клинической офтальмологической больницы Иван Луцкан.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
После командировки в Нерюнгринский район мобильный офтальмологический комплекс «Белый лебедь» на базе автомашины КАМАЗ выехал в Усть-Алданский улус, где будет работать с 13 по 15 октября.
Напомним, что комплекс был закуплен по поручению главы Якутии Айсена Николаева за счёт бюджета республики.
Врачи передвижного мобильного комплекса проводят в районах Якутии первичную диагностику и отбор пациентов для оперативного лечения, а также амбулаторное лазерное лечение.
Мобильный комплекс на базе высокопроходимой автомашины выезжает и в труднодоступные наслега. За последнюю поездку выездная бригада посетила 19 сел Алданского, Нерюнгринского районов.
«Во время последней командировки в Южную Якутию на базе медкомплекса было осмотрено более 500 пациентов и прооперировано 35 пациентов», - сообщил главный врач Якутской республиканской клинической офтальмологической больницы Иван Луцкан.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
В Якутии дети военнослужащих обеспечены бесплатным питанием в школах
Во всех муниципальных и государственных образовательных учреждениях республики дети мобилизованных и добровольцев-контрактников получают бесплатное питание независимо от социального статуса.
Каждый военнослужащий, выехавший из республики на защиту Родины, должен чувствовать внимание и заботу со стороны государства в отношении его семьи, и мы его должны обеспечить.
В настоящее время всеми муниципальными образованиями приняты локальные нормативные акты, в соответствии с которыми на местах обеспечивают бесплатное питание в школах и освобождают от платы за уход и присмотр в детских садах.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
Во всех муниципальных и государственных образовательных учреждениях республики дети мобилизованных и добровольцев-контрактников получают бесплатное питание независимо от социального статуса.
Каждый военнослужащий, выехавший из республики на защиту Родины, должен чувствовать внимание и заботу со стороны государства в отношении его семьи, и мы его должны обеспечить.
В настоящее время всеми муниципальными образованиями приняты локальные нормативные акты, в соответствии с которыми на местах обеспечивают бесплатное питание в школах и освобождают от платы за уход и присмотр в детских садах.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
🏢 Что родителям нужно знать об объединении ФСС и ПФР с 2023 года
С 2023 года Фонд социального страхования и Пенсионный фонд России объединятся — и будет образован Социальный фонд России. Это отразится на порядке оформления и размере выплат, уплате страховых взносов, отчетности для работодателей.
Вот что об этих изменениях нужно знать родителям.
🔹 Пособия семьям с детьми будет назначать Социальный фонд России. Суммы некоторых выплат станут больше.
🔹 Заработает бесшовная система господдержки — универсальное пособие будет назначаться по единым правилам начиная с беременности и до 17-летия ребенка. Оформление — онлайн или по принципу «одного окна».
🔹 Родители, работающие по гражданско-правовым договорам, смогут получать декретные и больничные. Взносы за них будут платить заказчики.
🔹 Самозанятые родители могут платить за себя добровольные взносы и получать пособия по беременности и родам и по временной нетрудоспособности.
🔹 Всех детей в семье можно указывать в одном заявлении. При соблюдении условий универсальное пособие назначается на каждого.
🔹 Выплаты из материнского капитала до 3 лет будет назначать одно ведомство, независимо от очередности рождения детей.
🔹 На третьего и последующего ребенка можно будет получать универсальное пособие по общим правилам.
🔸 Преимущества объединения ФСС и ПФР
🔸 Размер универсального пособия
🔸 Выплата из маткапитала с 2023 года
🔸 Какие выплаты заменит новое пособие
🔸 Вопросы и ответы об условиях назначения
🔸 Назначение пособия до 1,5 лет
@gosuslugiforparents
С 2023 года Фонд социального страхования и Пенсионный фонд России объединятся — и будет образован Социальный фонд России. Это отразится на порядке оформления и размере выплат, уплате страховых взносов, отчетности для работодателей.
Вот что об этих изменениях нужно знать родителям.
🔹 Пособия семьям с детьми будет назначать Социальный фонд России. Суммы некоторых выплат станут больше.
🔹 Заработает бесшовная система господдержки — универсальное пособие будет назначаться по единым правилам начиная с беременности и до 17-летия ребенка. Оформление — онлайн или по принципу «одного окна».
🔹 Родители, работающие по гражданско-правовым договорам, смогут получать декретные и больничные. Взносы за них будут платить заказчики.
🔹 Самозанятые родители могут платить за себя добровольные взносы и получать пособия по беременности и родам и по временной нетрудоспособности.
🔹 Всех детей в семье можно указывать в одном заявлении. При соблюдении условий универсальное пособие назначается на каждого.
🔹 Выплаты из материнского капитала до 3 лет будет назначать одно ведомство, независимо от очередности рождения детей.
🔹 На третьего и последующего ребенка можно будет получать универсальное пособие по общим правилам.
🔸 Преимущества объединения ФСС и ПФР
🔸 Размер универсального пособия
🔸 Выплата из маткапитала с 2023 года
🔸 Какие выплаты заменит новое пособие
🔸 Вопросы и ответы об условиях назначения
🔸 Назначение пособия до 1,5 лет
@gosuslugiforparents
Минмолодежи Якутии и Республиканский психологический центр провели встречу с учителями и педагогами с Усть-Алданского улуса
Заместитель министра по делам молодежи и социальным коммуникациям Республики Саха (Якутия) Андрей Сосновский и психологи Республиканского психологического центра организовали встречу для учителей и педагогов с Усть-Алданского улуса.
Встреча прошла в рамках XIV съезда учителей и педагогической общественности Республики Саха (Якутия). Замминистра молодежи Андрей Сосновский рассказал о деятельности министерства, конкурсе грантов Главы Республики Саха (Якутия) и о других федеральных грантовых конкурсах и образовательных программах.
Психологи ознакомили гостей с работой по своему направлению и провели психологический тренинг.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
Заместитель министра по делам молодежи и социальным коммуникациям Республики Саха (Якутия) Андрей Сосновский и психологи Республиканского психологического центра организовали встречу для учителей и педагогов с Усть-Алданского улуса.
Встреча прошла в рамках XIV съезда учителей и педагогической общественности Республики Саха (Якутия). Замминистра молодежи Андрей Сосновский рассказал о деятельности министерства, конкурсе грантов Главы Республики Саха (Якутия) и о других федеральных грантовых конкурсах и образовательных программах.
Психологи ознакомили гостей с работой по своему направлению и провели психологический тренинг.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
Өрөспүүбүлүкэтээҕи психология киинэ хас да хайысханан үлэтин сайыннарар
Өрөспүүбүлүкэтээҕи психология киинэ 22 сыллааҕыта үлэтин саҕалаабыта. Бүгүҥҥү күҥҥэ киин хас да хайысханан үлэтин сайыннарар. Саха сирин үрдүнэн уопсайа 20 филиаллаах. Киин специалистара араас эйгэ боппуруостарыгар үлэлии үөрэхтээхтэр, хайа да боппуруостаах, кыһалҕалаах киһиэхэ туһааннаах көмөнү оҥороллор.
Үлэһиттэр бэлиэтииллэринэн, бу кииҥҥэ дьон сүрүннээн дьиэ кэргэн иһигэр сыһыан боппуруостарын быһаара кэлэллэр. Ону таһынан, бу хайысхаҕа кэккэ ыйытыылаах киһи аҕыйаҕа суох буолар.
Психология киинэ үлэҕэ киирэригэр сүҥкэн кылааттаах киһинэн Октябрина Туприна буолар. Кини психолог үөрэҕин түмүктээн баран, дьон уйулҕатын кытары үлэлэһэр киини тэрийэргэ санаммыт. Ол кэмҥэ СӨ Ыччат дьыалатын министиэристибэтэ кинини өйөөн, эбии үөрэттэрэн, психология киинэ арылларыгар улаханнык көмөлөспүт. Иннэ гынан, 2000 сыллаахха Өрөспүүбүлүкэтээҕи психология киинэ тэриллибит. Аан дойдутааҕы уйулҕа чэгиэнин (психическэй доруобуйа) күнүнэн биһиги корреспондеммыт Октябрина Ксенофонтовнаны кытары сэһэргэстэ, киин үлэтин уонна уйулҕа сүрүн боппуруостарын туһунан туоһуласта.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #октябринатуприна #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
Өрөспүүбүлүкэтээҕи психология киинэ 22 сыллааҕыта үлэтин саҕалаабыта. Бүгүҥҥү күҥҥэ киин хас да хайысханан үлэтин сайыннарар. Саха сирин үрдүнэн уопсайа 20 филиаллаах. Киин специалистара араас эйгэ боппуруостарыгар үлэлии үөрэхтээхтэр, хайа да боппуруостаах, кыһалҕалаах киһиэхэ туһааннаах көмөнү оҥороллор.
Үлэһиттэр бэлиэтииллэринэн, бу кииҥҥэ дьон сүрүннээн дьиэ кэргэн иһигэр сыһыан боппуруостарын быһаара кэлэллэр. Ону таһынан, бу хайысхаҕа кэккэ ыйытыылаах киһи аҕыйаҕа суох буолар.
Психология киинэ үлэҕэ киирэригэр сүҥкэн кылааттаах киһинэн Октябрина Туприна буолар. Кини психолог үөрэҕин түмүктээн баран, дьон уйулҕатын кытары үлэлэһэр киини тэрийэргэ санаммыт. Ол кэмҥэ СӨ Ыччат дьыалатын министиэристибэтэ кинини өйөөн, эбии үөрэттэрэн, психология киинэ арылларыгар улаханнык көмөлөспүт. Иннэ гынан, 2000 сыллаахха Өрөспүүбүлүкэтээҕи психология киинэ тэриллибит. Аан дойдутааҕы уйулҕа чэгиэнин (психическэй доруобуйа) күнүнэн биһиги корреспондеммыт Октябрина Ксенофонтовнаны кытары сэһэргэстэ, киин үлэтин уонна уйулҕа сүрүн боппуруостарын туһунан туоһуласта.
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #октябринатуприна #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
Дьон кыһалҕата – Уйулҕа киинин сүрүн хайысхалара Күн бүгүн Октябрина Ксенофонтовна Кииҥҥэ психологическай үлэ хайысхатынан дириэктэр солбуйааччыта. Кини этэринэн, бу киин дьон бэйэтэ кыайан быһаарбат, мунаарар ыйытыыларын ырытыһар, уйулҕа үөрэҕин өттүттэн көрөн сөптөөхтүк сирдээн биэрэр сыаллаах арыллыбыта. Олоххо араас түгэн буоларын өйдөөн туран, киин үлэтэ хас да сүүрээнинэн ыытыллар.
“Аныгы бириэмэҕэ барыта түргэнник уларыйар, ону кытары дьиэ кэргэн эйгэтэ эмиэ. Оҕо уонна төрөппүт сыһыана билигин балачча атын буолла. Урукку өттүгэр төрөппүт функцията боростуой эбит буоллаҕына, билигин – олох атын. Саҥа үйэ оҕото билэрэ-көрөрө олус элбэх, тоҕо диэтэр информация киириитэ улахан. Ол иһин төрөппүттэртэн эмиэ элбэҕи билэр ирдэниллэр. Дьиэ кэргэҥҥэ билиҥҥи кэмҥэ эмоциональнай турук наһаа улахан оруоллаах. Оҕону кытары алтыһыахха, кэпсэтиэххэ наада. Дьиэ кэргэҥҥэ сыһыан хайысхатын атыннык сайыннарар тоҕоостооҕун биһиги өйдүүбүт”, - диэн кини кэпсээн саҕалыыр.
Төрөппүт оҕотугар барытын сөпкө быһаара үөрэниэхтээх, оччоҕо оҕотугар авторитет, холобур буолар диир Октябрина Ксенофонтовна: “Ийэ, аҕа буоларга киһи үөрэнэр, оҕотун кытары тэбис-тэҥҥэ улаатар. Оҕо бэйэтин дьиэ кэргэнэ сайдарыгар, тупсарыгар кылаатын киллэрсиэхтээҕин кыра сааһыттан саната сылдьыахха наада. Наһаа элбэх төрөппүт оҕотун бэйэтинээҕэр өйдөөх курдук ылынар. Итиннэ олус улахан алҕас тахсар: оҕо информационнай өттүнэн төһө да сайдыылаах, билиилээх буоллаҕына, төрөппүт миэстэтигэр турар кыаҕа суох. Кини өйө-санаата син биир оҕотук. Ити кэнэҕэскитин мөкү өрүттээх буолуон сөп. Атын дьоҥҥо киэбирии, буллинг итинтэн сылтаан сайдар. Онон төрөппүт хайа эмэ түгэҥҥэ оҕотун тохтотуохтаах, “суох, эн маны билбэккин, сыыһа толкуйдуугун” диирин куттаныа суохтаах, оччоҕо оҕо нуорматыгар киириэхтээх”.
Психолог 90-с сылларга байыы-тайыы боппуруоһа күүһүрбүтүгэр невроз элбээбитэ диэн бэлиэтиир. Невроз диэн куруук долгуйа, туох эрэ туһугар санаарҕыы сылдьар буолуу ааттанар. Онтон сылтаан биһиги дьоммут бэйэни уонна туора дьону аһынар кэмэлдьилэммиттэрэ диэн санаатын үллэстэр.
“Мин санаабар, билиҥҥи саха киһитигэр биир улахан итэҕэс баар: биһиги бэйэбитин наһаа аһынабыт. Аан бастаан дьон дьиибэргиэн сөп – ол аата тугуй, туох итэҕэстээҕий? Нууччалыы эттэххэ, “жалость” уонна “сочувствие” икки ардыгар кыраныысса туруорбаппыт. Аһыныгас буолуу икки өрүттээх: “жалость” диэн салаҥ сыһыан, итинник аһыныы сайдыыны биэрбэт, эбиитин дьону бэйэбититтэн намыһах курдук саныахпытын эҥин сөп. Итинник сыһыан киһи уйулҕатын оҕо балаһыанньатыгар түһэриэн сөп. Ол иһин, аһыныгас буолан, бэйэ-бэйэбитин мөлтөх оҥорорбутун өйдөөбөппүт. “Сочувствие” буоллаҕына сиппит-хоппут, сайдыыга таһаарар, ирдэбиллээх сыһыан. Биллэр өс номоҕор курдук: аччык киһиэхэ балыгы биэрдэххэ биир күн тот сылдьыа, балыктыыр ньымаҕа үөрэттэххэ хаһан да аччыктыа суоҕа. Онон оҕотук аһыныыттан тахсан, бэйэ-бэйэбитигэр өйөбүл, көмө, гуманнай ирдэбиллээх буолуохтаахпыт”, - диир кини.
Киин үлэлиир хайысхата олус киэҥ. Холобура, оскуола саастаах оҕолорго аналлаах “Лето с друзьями” диэн бырайыактаахтар. Онно 2,2 тыһ кэриҥэ оҕо хабыллар. Улуустааҕы филиаллар бэйэлэрин нэһилиэнньэлэрин сүрүннүүр боппуруостарын анааран, ханнык өттүн ордук сайыннарыахха наадатын көрөн үлэлииллэр:
“Улуус-улуус нэһилиэнньэтиттэн тутулуктаах. Кыһалҕалаах дьиэ кэргэттэртэн саҕалаан, хаайыыттан тахсыбыт дьону кытары үлэлииргэ муниципальнай былаастар көрдөбүллээхтэр. Дьокуускайга уонна хас да улахан улууска Буруйдааһыны толорор Федеральнай сулууспа салалтатын (УФСИН) кытта холбоһон болдьохтоон дьүүллэммит дьону кытары, уонна туспа дьахталлары кытары психологическай үлэни ыытабыт. Биһиги эйгэбитигэр түрмэҕэ олорон тахсыбыт дьону киһи курдук көрбөт буолааһын, куттаныы баар. Ол эрэн маннык дьон үксэ кэргэннээх, оҕолоох буолалларын умнуо суохтаахпыт. Кинилэр дьон быыһыгар сылдьа үөрэнэллэригэр, адаптацияны ааһалларыгар көмөлөһүөхтээхпит. Маны таһынан, хат дьахталлары кытары үлэ барар. Үлэтэ суох буолуу боппуруостара эмиэ бааллар. Инникитин “Главный муниципальный психолог” диэн барылы киллэриэхпитин баҕарабыт.
“Аныгы бириэмэҕэ барыта түргэнник уларыйар, ону кытары дьиэ кэргэн эйгэтэ эмиэ. Оҕо уонна төрөппүт сыһыана билигин балачча атын буолла. Урукку өттүгэр төрөппүт функцията боростуой эбит буоллаҕына, билигин – олох атын. Саҥа үйэ оҕото билэрэ-көрөрө олус элбэх, тоҕо диэтэр информация киириитэ улахан. Ол иһин төрөппүттэртэн эмиэ элбэҕи билэр ирдэниллэр. Дьиэ кэргэҥҥэ билиҥҥи кэмҥэ эмоциональнай турук наһаа улахан оруоллаах. Оҕону кытары алтыһыахха, кэпсэтиэххэ наада. Дьиэ кэргэҥҥэ сыһыан хайысхатын атыннык сайыннарар тоҕоостооҕун биһиги өйдүүбүт”, - диэн кини кэпсээн саҕалыыр.
Төрөппүт оҕотугар барытын сөпкө быһаара үөрэниэхтээх, оччоҕо оҕотугар авторитет, холобур буолар диир Октябрина Ксенофонтовна: “Ийэ, аҕа буоларга киһи үөрэнэр, оҕотун кытары тэбис-тэҥҥэ улаатар. Оҕо бэйэтин дьиэ кэргэнэ сайдарыгар, тупсарыгар кылаатын киллэрсиэхтээҕин кыра сааһыттан саната сылдьыахха наада. Наһаа элбэх төрөппүт оҕотун бэйэтинээҕэр өйдөөх курдук ылынар. Итиннэ олус улахан алҕас тахсар: оҕо информационнай өттүнэн төһө да сайдыылаах, билиилээх буоллаҕына, төрөппүт миэстэтигэр турар кыаҕа суох. Кини өйө-санаата син биир оҕотук. Ити кэнэҕэскитин мөкү өрүттээх буолуон сөп. Атын дьоҥҥо киэбирии, буллинг итинтэн сылтаан сайдар. Онон төрөппүт хайа эмэ түгэҥҥэ оҕотун тохтотуохтаах, “суох, эн маны билбэккин, сыыһа толкуйдуугун” диирин куттаныа суохтаах, оччоҕо оҕо нуорматыгар киириэхтээх”.
Психолог 90-с сылларга байыы-тайыы боппуруоһа күүһүрбүтүгэр невроз элбээбитэ диэн бэлиэтиир. Невроз диэн куруук долгуйа, туох эрэ туһугар санаарҕыы сылдьар буолуу ааттанар. Онтон сылтаан биһиги дьоммут бэйэни уонна туора дьону аһынар кэмэлдьилэммиттэрэ диэн санаатын үллэстэр.
“Мин санаабар, билиҥҥи саха киһитигэр биир улахан итэҕэс баар: биһиги бэйэбитин наһаа аһынабыт. Аан бастаан дьон дьиибэргиэн сөп – ол аата тугуй, туох итэҕэстээҕий? Нууччалыы эттэххэ, “жалость” уонна “сочувствие” икки ардыгар кыраныысса туруорбаппыт. Аһыныгас буолуу икки өрүттээх: “жалость” диэн салаҥ сыһыан, итинник аһыныы сайдыыны биэрбэт, эбиитин дьону бэйэбититтэн намыһах курдук саныахпытын эҥин сөп. Итинник сыһыан киһи уйулҕатын оҕо балаһыанньатыгар түһэриэн сөп. Ол иһин, аһыныгас буолан, бэйэ-бэйэбитин мөлтөх оҥорорбутун өйдөөбөппүт. “Сочувствие” буоллаҕына сиппит-хоппут, сайдыыга таһаарар, ирдэбиллээх сыһыан. Биллэр өс номоҕор курдук: аччык киһиэхэ балыгы биэрдэххэ биир күн тот сылдьыа, балыктыыр ньымаҕа үөрэттэххэ хаһан да аччыктыа суоҕа. Онон оҕотук аһыныыттан тахсан, бэйэ-бэйэбитигэр өйөбүл, көмө, гуманнай ирдэбиллээх буолуохтаахпыт”, - диир кини.
Киин үлэлиир хайысхата олус киэҥ. Холобура, оскуола саастаах оҕолорго аналлаах “Лето с друзьями” диэн бырайыактаахтар. Онно 2,2 тыһ кэриҥэ оҕо хабыллар. Улуустааҕы филиаллар бэйэлэрин нэһилиэнньэлэрин сүрүннүүр боппуруостарын анааран, ханнык өттүн ордук сайыннарыахха наадатын көрөн үлэлииллэр:
“Улуус-улуус нэһилиэнньэтиттэн тутулуктаах. Кыһалҕалаах дьиэ кэргэттэртэн саҕалаан, хаайыыттан тахсыбыт дьону кытары үлэлииргэ муниципальнай былаастар көрдөбүллээхтэр. Дьокуускайга уонна хас да улахан улууска Буруйдааһыны толорор Федеральнай сулууспа салалтатын (УФСИН) кытта холбоһон болдьохтоон дьүүллэммит дьону кытары, уонна туспа дьахталлары кытары психологическай үлэни ыытабыт. Биһиги эйгэбитигэр түрмэҕэ олорон тахсыбыт дьону киһи курдук көрбөт буолааһын, куттаныы баар. Ол эрэн маннык дьон үксэ кэргэннээх, оҕолоох буолалларын умнуо суохтаахпыт. Кинилэр дьон быыһыгар сылдьа үөрэнэллэригэр, адаптацияны ааһалларыгар көмөлөһүөхтээхпит. Маны таһынан, хат дьахталлары кытары үлэ барар. Үлэтэ суох буолуу боппуруостара эмиэ бааллар. Инникитин “Главный муниципальный психолог” диэн барылы киллэриэхпитин баҕарабыт.
Манна билиҥҥи туругунан Нам улууһа боппуруос туруоран үлэлэһэн эрэр”.
Ону тэҥэ бу кииҥҥэ Сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор дьыалаларын көрөр өрөспүүбүлүкэтээҕи хамыһыйаны кытары үлэлэһэр хайысха баар: “Кэлиҥҥи кэмҥэ оҕону күүһүлээһин, кырбааһын курдук көстүү элбээбитин быһыытынан, биһиги кииммитигэр “Мобильная кризисная служба” диэн туспа салаа үлэлиир. Бу салаа специалистара быраабы көмүскүүр уонна силиэстийэлиир салалтары кытта алтыһаллар, командировкаларынан сылдьаллар, уустук боппуруостарга үлэлэһэллэр. Биллэн турар, маҥнай кинилэр ыарахан түгэҥҥэ сөпкө дьаһанарга анал үөрэҕи ааһаллар.
Итини таһынан, биһиги кииммитигэр “Телефон доверия” үлэлиир, онно күннэтэ үгүс элбэх дьон эрийэр. Быйыл төлөпүөнүнэн көмөнү ылбыт дьон ахсаана элбээтэ. Урут нэдиэлэҕэ ортотунан 170-200 киһи эрийэр эбит буоллаҕына, бу сайын ити сыыппара икки төгүл үрдээн, муҥутаан 400-кэ тиийэ сылдьыбыта”.
Октябрина Ксенофонтовна дьон психологическай көмө өҥөтүнэн туһаныан баҕарарын көрдөрүүтэ үрдээбитин бэлиэтиир. Бэл, эр дьон кытта уйулҕа киинин өҥөтүгэр наадыйарын биллэрэр буолбут:
“Сүүрбэ сыл аннараа өттүгэр үксэ нууччалыы тыллаах нэһилиэннэ эрийээччи. Оттон үксэ дьахтар аймах эрийэр буолбута. Билигин сахалыы тыллаах эр дьон эмиэ аһаҕастык кыһалҕаларын кэпсиир, ырытар буоллулар. Куоракка тыа сириттэн көһөн кэлбит дьон адаптацияны хайдах ааһабыт диэн ыйытыылаах кэлэллэр. Онон биһиги сахалыы, нууччалыы үлэлиир специалистардаахпыт.
Саха киһитэ уйулҕата бүтэй. Бу төрүттэрбититтэн иҥмит хаачыстыба. Урут дьоммут тыыннаах хаалар туһугар олорор этилэр, олох-дьаһах кыһалҕата атын этэ. Ол иһин билиҥҥи түргэн, дьалысхан олох кэмигэр атын дьоннуун алтыһыыга кыһалҕалаахпыт. Бүтэһик 50 сыл иһигэр улахан уларыйыы буолла, бары үөрэх ыллыбыт, социальнай эйгэҕэ адаптацияланныбыт. Ити симик, бүтэй хаачыстыбабытын суох гынар туһугар үлэлиэхпитин наада, онуоха биһиги эйгэбитигэр элбэх сырдатыы трениннара, лекторийдар наадалар.
Ол туһуттан биһиги “Психологиум” диэн аһаҕас лиэксийэни ыытар буоллубут. Бастакы кэмҥэ ыйга биирдэ ыытыахпыт, онтон, дьон ыйытара үксээтэҕинэ, элбэтиэхпит. Бастакы лекторий кэннэ билбиппит – балай да киһи интэриэһиргиир эбит; ыалдьыттарбыт 4 лиэксийэни түмүгэр диэри олорон иһиттилэр, астыннылар”.
Дьон сүрүн кыһалҕаларыттан биирдэстэрэ – арахсыы боппуруоһа. Статистиканы ылан көрдөххө, сылга 5,5 тыһ дьиэ кэргэн үөскүүр, ону кэккэ 4,5 тыһ кэриҥэ арахсыы тахсар. Ол иһин Киин филиаллара үксүн ЗАГС-ы кытары сөбүлэҥ үлэлээхтэр, диир Октябрина Ксенофонтовна: “Ыал буолуу ымпыгын-чымпыгын үөрэтэр, ырыҥалаан көрөр, мин санаабар, олус аныгылыы толкуй. Онтон ураты, сорох кэргэнниилэр арахсарга сайабылыанньа туттардахтарына, ЗАГС үлэһиттэрэ психологическай консультацияҕа ыытыахтарын сөп. Сорох ыал кризистэрин туораан, көмө ылан, арахсар сорунууларын тумналлар. Онон бу хайысханан үлэни биһиги саҥаттан сөргүтүөхпүт, күүһүрдүөхпүт”.
Психолог этэринэн, билигин ыччат санаатын аһаҕастык этэр буолла: “Ол үчүгэй көстүү. Бу барыта национальнай оскуолалар сайдыыларын түмүгэ дии саныыбын. Кинилэр санааларын бэйэлэрин төрүт тылларынан аһаҕастык этэр буоллулар. Урукку оҕолор оннук буолбатах этибит. Оҕо дьиэ иһигэр саҥара үөрэннэҕинэ улахан эйгэҕэ тахсан эмиэ сатаан саҥарар, санаатын кыайан этэр буолар, ол иһин төрөппүттэр оҕолорун кытары олус үчүгэйдик кэпсэтиэхтээхтэр. Олордон эрэ анаан-минээн үөрэтии диэн буолбатах, күннээҕи түбүк быыһыгар – ас астыы сылдьан, иһит сууйа туран, айылҕаҕа, булка сылдьан – төрөппүт оҕотун кытары олох көстүүлэрин ырытыахтаахтар, санааларын атастаһыахтаахтар; ис туругу ырытан, санааҕа ылларыыны үллэстэн, бииргэ сайдыахтаахтар”.
Ону тэҥэ бу кииҥҥэ Сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор дьыалаларын көрөр өрөспүүбүлүкэтээҕи хамыһыйаны кытары үлэлэһэр хайысха баар: “Кэлиҥҥи кэмҥэ оҕону күүһүлээһин, кырбааһын курдук көстүү элбээбитин быһыытынан, биһиги кииммитигэр “Мобильная кризисная служба” диэн туспа салаа үлэлиир. Бу салаа специалистара быраабы көмүскүүр уонна силиэстийэлиир салалтары кытта алтыһаллар, командировкаларынан сылдьаллар, уустук боппуруостарга үлэлэһэллэр. Биллэн турар, маҥнай кинилэр ыарахан түгэҥҥэ сөпкө дьаһанарга анал үөрэҕи ааһаллар.
Итини таһынан, биһиги кииммитигэр “Телефон доверия” үлэлиир, онно күннэтэ үгүс элбэх дьон эрийэр. Быйыл төлөпүөнүнэн көмөнү ылбыт дьон ахсаана элбээтэ. Урут нэдиэлэҕэ ортотунан 170-200 киһи эрийэр эбит буоллаҕына, бу сайын ити сыыппара икки төгүл үрдээн, муҥутаан 400-кэ тиийэ сылдьыбыта”.
Октябрина Ксенофонтовна дьон психологическай көмө өҥөтүнэн туһаныан баҕарарын көрдөрүүтэ үрдээбитин бэлиэтиир. Бэл, эр дьон кытта уйулҕа киинин өҥөтүгэр наадыйарын биллэрэр буолбут:
“Сүүрбэ сыл аннараа өттүгэр үксэ нууччалыы тыллаах нэһилиэннэ эрийээччи. Оттон үксэ дьахтар аймах эрийэр буолбута. Билигин сахалыы тыллаах эр дьон эмиэ аһаҕастык кыһалҕаларын кэпсиир, ырытар буоллулар. Куоракка тыа сириттэн көһөн кэлбит дьон адаптацияны хайдах ааһабыт диэн ыйытыылаах кэлэллэр. Онон биһиги сахалыы, нууччалыы үлэлиир специалистардаахпыт.
Саха киһитэ уйулҕата бүтэй. Бу төрүттэрбититтэн иҥмит хаачыстыба. Урут дьоммут тыыннаах хаалар туһугар олорор этилэр, олох-дьаһах кыһалҕата атын этэ. Ол иһин билиҥҥи түргэн, дьалысхан олох кэмигэр атын дьоннуун алтыһыыга кыһалҕалаахпыт. Бүтэһик 50 сыл иһигэр улахан уларыйыы буолла, бары үөрэх ыллыбыт, социальнай эйгэҕэ адаптацияланныбыт. Ити симик, бүтэй хаачыстыбабытын суох гынар туһугар үлэлиэхпитин наада, онуоха биһиги эйгэбитигэр элбэх сырдатыы трениннара, лекторийдар наадалар.
Ол туһуттан биһиги “Психологиум” диэн аһаҕас лиэксийэни ыытар буоллубут. Бастакы кэмҥэ ыйга биирдэ ыытыахпыт, онтон, дьон ыйытара үксээтэҕинэ, элбэтиэхпит. Бастакы лекторий кэннэ билбиппит – балай да киһи интэриэһиргиир эбит; ыалдьыттарбыт 4 лиэксийэни түмүгэр диэри олорон иһиттилэр, астыннылар”.
Дьон сүрүн кыһалҕаларыттан биирдэстэрэ – арахсыы боппуруоһа. Статистиканы ылан көрдөххө, сылга 5,5 тыһ дьиэ кэргэн үөскүүр, ону кэккэ 4,5 тыһ кэриҥэ арахсыы тахсар. Ол иһин Киин филиаллара үксүн ЗАГС-ы кытары сөбүлэҥ үлэлээхтэр, диир Октябрина Ксенофонтовна: “Ыал буолуу ымпыгын-чымпыгын үөрэтэр, ырыҥалаан көрөр, мин санаабар, олус аныгылыы толкуй. Онтон ураты, сорох кэргэнниилэр арахсарга сайабылыанньа туттардахтарына, ЗАГС үлэһиттэрэ психологическай консультацияҕа ыытыахтарын сөп. Сорох ыал кризистэрин туораан, көмө ылан, арахсар сорунууларын тумналлар. Онон бу хайысханан үлэни биһиги саҥаттан сөргүтүөхпүт, күүһүрдүөхпүт”.
Психолог этэринэн, билигин ыччат санаатын аһаҕастык этэр буолла: “Ол үчүгэй көстүү. Бу барыта национальнай оскуолалар сайдыыларын түмүгэ дии саныыбын. Кинилэр санааларын бэйэлэрин төрүт тылларынан аһаҕастык этэр буоллулар. Урукку оҕолор оннук буолбатах этибит. Оҕо дьиэ иһигэр саҥара үөрэннэҕинэ улахан эйгэҕэ тахсан эмиэ сатаан саҥарар, санаатын кыайан этэр буолар, ол иһин төрөппүттэр оҕолорун кытары олус үчүгэйдик кэпсэтиэхтээхтэр. Олордон эрэ анаан-минээн үөрэтии диэн буолбатах, күннээҕи түбүк быыһыгар – ас астыы сылдьан, иһит сууйа туран, айылҕаҕа, булка сылдьан – төрөппүт оҕотун кытары олох көстүүлэрин ырытыахтаахтар, санааларын атастаһыахтаахтар; ис туругу ырытан, санааҕа ылларыыны үллэстэн, бииргэ сайдыахтаахтар”.
Ураты ыгым балаһыанньаларга Киин үлэтэ өссө күүһүрэр
Өрөспүүбүлүкэтээҕи психология киинэ өссө биир салаатынан суһал быһыыга-майгыга көмө буолар. Саха сиригэр маннык хайысха баара олус тоҕоостоох диэн ыалдьыппыт санаатын үллэстэр.
“Былырыын Бэс Күөлүгэр баһаарга дьиэтин-уотун сүтэрбит дьоҥҥо көмөлөспүппүт, оттон быйыл Дьааҥы олохтоохторо ууга барбыттарыгар үлэлэспиппит. Суһал быһыы-майгы салаатын үлэтэ итинэн эрэ муҥурдаммат, холобура, суол саахалыгар түбэспит, эбиитин онно чугас дьонун сүтэрбит дьону кытары үлэлиибит. Ардыгар кыһалҕалаахтар сатаан биһигиттэн көмө көрдөөбөттөр, оннук түгэҥҥэ нэһилиэк салалтатынаан үлэлэһэн аймалҕаны тохтотобут”, - диир кини.
Саха сиригэр “Психологическэй суһал көмө сулууспата” диэн протокол үлэлиир. Ураты ыгым, суһал быһыыга-майгыга, киһи эчэйиитэ, өлүүтэ тахсар түгэннэригэр бу сулууспа үлэтэ наһаа улахан суолталаах. Маннык түгэҥҥэ маҥнай Киин үлэтин сүрүннүүр СӨ Ыччат дьыалатын министиэристибэтигэр сигнал киирэр, онтон психологтарга сиһилии информация тиэрдиллэр. Ол кэннэ Суһал быһыы-майгы министиэристибэтин кытта тэҥинэн бараннар үлэни саҕалыыллар. Волонтердары кыттыһыннаран гуманитарнай көмөнү хомуйаллар, оройуон дьаһалтатын кытта үлэлэһэллэр.
“Бу курдук торумунан улахан масштабтаах балаһыанньаларга эмиэ үлэлиибит. Холобур, хамсык турбут кэмигэр уонна быстах хомуур бастакы сүүрээнигэр. Биһиэхэ үлэлиир “Телефон доверия” (800-100-35-50) 2021 сылтан 122 нүөмэргэ холбонон турар, онон бу үс сыыппараны баттаан эһиги психологтары кытта сибээстэһиэххитин сөп”, - диэн иһитиннэрэр Октябрина Ксенофонтовна.
“Үксүн киһи санаатын эрэллээх, кириитикэлээбэт киһиэхэ кэпсиирэ, санаарҕабылын арыйара эрэ наада – бу өйөбүл саамай сүрүн ньымата. Кини туохтан куттанарын, долгуйарын аһаҕастык этиннэҕинэ, соҕотох буолбатаҕын өйдөөтөҕүнэ уоскуйар. Быстах хомуур биллэриллээтин кытта Киин сүрүн уонна улуустааҕы филиалларын үлэһиттэрэ күн аайы дьуһуурустубалыыллар, түүннэри-күнүстэри кыһалҕалаах дьоҥҥо көмөлөһөргө бэлэм олороллор”.
Ил Дархан Айсен Николаев соруйуутунан, быстах хомуур кэмигэр өрөспүүбүлүкэҕэ социальнай уонна психологическэй көмөнү күүһүрдэллэр. “Билигин психолог өҥөтө элбэх киһиэхэ наада. Маны таһынан, кини хас да хайысханан ыытыллыахтаах. Ким эрэ бэбиэскэ туппут чугас дьонун туһугар санаарҕыыр, ким эрэ хомуурга хабыллан анал байыаннай дьайыыга барбыт аҕатын суохтуур оҕолоох. Итини ааһан, демобилизацияламмыт дьоҥҥо көмөлөһөр эмиэ тоҕоостоох”, - диэн СӨ Бырабыытылыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Ольга Балабкина бэлиэтээн турардаах.
Анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтара психическэй доруобуйалара кэһиллиэн сөп, онон кинилэргэ ордук болҕомтолоох буолуохха наада, диир Октябрина Ксенофонтовна: “Байыаннайдар эйэлээх олоххо төннөллөрүгэр үксүн көмөҕө наадыйааччылар. Ол иһин биһиэхэ демобилизаияламмыт дьону кытта үлэлэһэргэ, медико-психологическэй реабилитацияны аһардарга анал бырагыраамалаахпыт. Өссө биир улахан суолталаах үлэни байыаннайдар дьиэ кэргэттэригэр туһаайабыт”.
Психологтар билигин 122 нүөмэргэ дьуһуурустубалыыллар, оттон үлэ күннэригэр +7(4112)319109 нүөмэргэ эбэтэр Курашов уул., 36 дьиэтигэр бааллар.
Өрөспүүбүлүкэтээҕи психология киинэ өссө биир салаатынан суһал быһыыга-майгыга көмө буолар. Саха сиригэр маннык хайысха баара олус тоҕоостоох диэн ыалдьыппыт санаатын үллэстэр.
“Былырыын Бэс Күөлүгэр баһаарга дьиэтин-уотун сүтэрбит дьоҥҥо көмөлөспүппүт, оттон быйыл Дьааҥы олохтоохторо ууга барбыттарыгар үлэлэспиппит. Суһал быһыы-майгы салаатын үлэтэ итинэн эрэ муҥурдаммат, холобура, суол саахалыгар түбэспит, эбиитин онно чугас дьонун сүтэрбит дьону кытары үлэлиибит. Ардыгар кыһалҕалаахтар сатаан биһигиттэн көмө көрдөөбөттөр, оннук түгэҥҥэ нэһилиэк салалтатынаан үлэлэһэн аймалҕаны тохтотобут”, - диир кини.
Саха сиригэр “Психологическэй суһал көмө сулууспата” диэн протокол үлэлиир. Ураты ыгым, суһал быһыыга-майгыга, киһи эчэйиитэ, өлүүтэ тахсар түгэннэригэр бу сулууспа үлэтэ наһаа улахан суолталаах. Маннык түгэҥҥэ маҥнай Киин үлэтин сүрүннүүр СӨ Ыччат дьыалатын министиэристибэтигэр сигнал киирэр, онтон психологтарга сиһилии информация тиэрдиллэр. Ол кэннэ Суһал быһыы-майгы министиэристибэтин кытта тэҥинэн бараннар үлэни саҕалыыллар. Волонтердары кыттыһыннаран гуманитарнай көмөнү хомуйаллар, оройуон дьаһалтатын кытта үлэлэһэллэр.
“Бу курдук торумунан улахан масштабтаах балаһыанньаларга эмиэ үлэлиибит. Холобур, хамсык турбут кэмигэр уонна быстах хомуур бастакы сүүрээнигэр. Биһиэхэ үлэлиир “Телефон доверия” (800-100-35-50) 2021 сылтан 122 нүөмэргэ холбонон турар, онон бу үс сыыппараны баттаан эһиги психологтары кытта сибээстэһиэххитин сөп”, - диэн иһитиннэрэр Октябрина Ксенофонтовна.
“Үксүн киһи санаатын эрэллээх, кириитикэлээбэт киһиэхэ кэпсиирэ, санаарҕабылын арыйара эрэ наада – бу өйөбүл саамай сүрүн ньымата. Кини туохтан куттанарын, долгуйарын аһаҕастык этиннэҕинэ, соҕотох буолбатаҕын өйдөөтөҕүнэ уоскуйар. Быстах хомуур биллэриллээтин кытта Киин сүрүн уонна улуустааҕы филиалларын үлэһиттэрэ күн аайы дьуһуурустубалыыллар, түүннэри-күнүстэри кыһалҕалаах дьоҥҥо көмөлөһөргө бэлэм олороллор”.
Ил Дархан Айсен Николаев соруйуутунан, быстах хомуур кэмигэр өрөспүүбүлүкэҕэ социальнай уонна психологическэй көмөнү күүһүрдэллэр. “Билигин психолог өҥөтө элбэх киһиэхэ наада. Маны таһынан, кини хас да хайысханан ыытыллыахтаах. Ким эрэ бэбиэскэ туппут чугас дьонун туһугар санаарҕыыр, ким эрэ хомуурга хабыллан анал байыаннай дьайыыга барбыт аҕатын суохтуур оҕолоох. Итини ааһан, демобилизацияламмыт дьоҥҥо көмөлөһөр эмиэ тоҕоостоох”, - диэн СӨ Бырабыытылыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Ольга Балабкина бэлиэтээн турардаах.
Анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтара психическэй доруобуйалара кэһиллиэн сөп, онон кинилэргэ ордук болҕомтолоох буолуохха наада, диир Октябрина Ксенофонтовна: “Байыаннайдар эйэлээх олоххо төннөллөрүгэр үксүн көмөҕө наадыйааччылар. Ол иһин биһиэхэ демобилизаияламмыт дьону кытта үлэлэһэргэ, медико-психологическэй реабилитацияны аһардарга анал бырагыраамалаахпыт. Өссө биир улахан суолталаах үлэни байыаннайдар дьиэ кэргэттэригэр туһаайабыт”.
Психологтар билигин 122 нүөмэргэ дьуһуурустубалыыллар, оттон үлэ күннэригэр +7(4112)319109 нүөмэргэ эбэтэр Курашов уул., 36 дьиэтигэр бааллар.
Түмүккэ
“Саха дьоно уларыйар кэммит кэллэ. Энергетическай практиканан дьарыктанар дьоммут даҕаны ону этэ сатыыллар. Биһиги билигин омук быһыытынан бэйэ-бэйэбитин кытары аһаҕас буолан, кыһалҕабытын ырыта, норут быһыытынан сайдыыга, күүһүрүүгэ өйөбүл буола үөрэниэхтээхпит. Буруйдаһан, арахсыһан, атааннаһан бүтүөхпүтүн наада. Биир тылга киирэн, бэйэ-бэйэни өйдөһөн. Биһиэхэ син биир улахан дойдулартан омук дьоно кэлиэхтэрэ, промышленность сайдыаҕа, ону кытары уларыйыы-тэлэрийии бөҕө буолуоҕа. Онуоха бэйэбит булугас өйбүтүн сайыннараммыт, бэйэбитигэр табыгастаах усулуобуйаны оҥостуохпутун наада дии саныыбын”, - диэн Октябрина Ксенофонтовна кэпсэтиини түмүктээтэ.
https://ulus.media/article/74550
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #октябринатуприна #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
“Саха дьоно уларыйар кэммит кэллэ. Энергетическай практиканан дьарыктанар дьоммут даҕаны ону этэ сатыыллар. Биһиги билигин омук быһыытынан бэйэ-бэйэбитин кытары аһаҕас буолан, кыһалҕабытын ырыта, норут быһыытынан сайдыыга, күүһүрүүгэ өйөбүл буола үөрэниэхтээхпит. Буруйдаһан, арахсыһан, атааннаһан бүтүөхпүтүн наада. Биир тылга киирэн, бэйэ-бэйэни өйдөһөн. Биһиэхэ син биир улахан дойдулартан омук дьоно кэлиэхтэрэ, промышленность сайдыаҕа, ону кытары уларыйыы-тэлэрийии бөҕө буолуоҕа. Онуоха бэйэбит булугас өйбүтүн сайыннараммыт, бэйэбитигэр табыгастаах усулуобуйаны оҥостуохпутун наада дии саныыбын”, - диэн Октябрина Ксенофонтовна кэпсэтиини түмүктээтэ.
https://ulus.media/article/74550
#сахасирэ #айсенниколаев #ольгабалабкина #октябринатуприна #якутия #арктика #мыработаем #дальнийвосток
Forwarded from V ЯКУТИИ.РУ
В парламенте Якутии пройдут публичные слушания по бюджету на 2023 год и на плановый период 2024 и 2025 годов
В Государственном Собрании (Ил Тумэн) Республики Саха (Якутия) 18 октября 2022 года состоятся публичные слушания по проекту Закона Республики Саха (Якутия) «О государственном бюджете Республики Саха (Якутия) на 2023 год и на плановый период 2024 и 2025 годов».
Проведение публичных слушаний планируется в форме расширенного заседания постоянного комитета Государственного Собрания (Ил Тумэн) Республики Саха (Якутия) по бюджету, финансам, налоговой и ценовой политике, вопросам собственности и приватизации.
Публичные слушания состоятся 18 октября 2022 года в 10 ч. 00 м. по местному времени.
Принять участие в обсуждении законопроекта можно по ссылке
Пресс-служба Ил Тумэна
В Государственном Собрании (Ил Тумэн) Республики Саха (Якутия) 18 октября 2022 года состоятся публичные слушания по проекту Закона Республики Саха (Якутия) «О государственном бюджете Республики Саха (Якутия) на 2023 год и на плановый период 2024 и 2025 годов».
Проведение публичных слушаний планируется в форме расширенного заседания постоянного комитета Государственного Собрания (Ил Тумэн) Республики Саха (Якутия) по бюджету, финансам, налоговой и ценовой политике, вопросам собственности и приватизации.
Публичные слушания состоятся 18 октября 2022 года в 10 ч. 00 м. по местному времени.
Принять участие в обсуждении законопроекта можно по ссылке
Пресс-служба Ил Тумэна