Бугун Ўзекистон халқ ёзувчиси Ўткир Ҳошимов туғилган кун

Ўзбек адабиётининг таниқли намояндаларидан бири Ўткир Ҳошимов 1941 йилнинг 5 августида Тошкентнинг Бешёғоч даҳасига қарашли Дўмбиробод мавзеида таваллуд топди.
Тошкент Давлат университети журналистика факультетининг сиртқи, сўнгра кундузги бўлимида (1964) ўқиди. “Темир йўлчи” (1959–1960), “Ўзбекистон овози” (1960), “Тошкент ҳақиқати” (1960–1966), “Тошкент оқшоми” (1966–1982) газеталарида бўлим мудири, Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриётида бош муҳаррир ўринбосари (1982–1984), “Шарқ юлдузи” журналида бош муҳаррир (1985–1995), Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Матбуот ва ахборот қўмитаси раиси сифатида (1995–2005) фаолият кўрсатди. Узоқ йиллар (2005–2013) “Театр” журналига раҳбарлик қилди.
Ўткир Ҳошимов ижоди публицистикадан бошланиб, шу йўналишдаги “Пўлат чавандоз” номли биринчи китоби 1962 йилда босилиб чиқди. Илк ҳикояси эса 1963 йили “Тўрт мактуб” номи билан эълон қилинди. Кейинчалик мазкур ҳикояси асосида “Чўл ҳавоси” (1963) қиссаси яратилди. Шундан сўнг “Одамлар нима деркин”, “Шамол эсаверади” қиссалари майдонга келди. “Баҳор қайтмайди” (1970), “Қалбингга қулоқ сол” (1973) қиссалари ёзувчига катта шуҳрат келтирди.
“Нур борки, соя бор” (1976) романида жамият ижтимоий ҳаётидаги иллатларни, турғунликнинг моҳиятини очиш асносида даврнинг муҳим маънавий-ахлоқий масалаларини кўтариб чиқди. Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг Ойбек номидаги йиллик мукофоти билан тақдирланган “Дунёнинг ишлари” (1982) қиссасини қайсидир маънода автобиографик асар дейиш мумкин. Асарнинг бош қаҳрамони муаллифнинг ўз онасидир. “Икки эшик ораси” романи эса адиб ижодида алоҳида аҳамиятга эга. Унда қарийб қирқ йиллик давр қамраб олиниб, бир қатор чигал, мураккаб тақдирлар мисолида ўзбек халқининг тарихий қисмати маҳорат билан тасвирланади. Роман 1986 йилда Республика Давлат мукофотига сазовор бўлди. “Тушда кечган умрлар” романи ҳам турғунлик даври иллатларини фош этувчи асар сифатида алоҳида ўрин тутади.
Ўткир Ҳошимов ҳикоя жанрида ҳам унумли, самарали ижод қилди. “Муҳаббат”, “Деҳқоннинг бир куни”, “Урушнинг сўнгги қурбони”, “Ўзбек иши” каби асарлари ўзбек ҳикоячилиги ривожига салмоқли ҳисса бўлиб қўшилди. “Қалбнинг оппоқ дафтари”, “Муқаддас қасамни бузганлар”, “Авлодларга нима деймиз?”, “Мантиқ қани?”, “Давлат сири” каби ижтимоий-публицистик мақолалари ўзбек публицистикасининг жиддий ютуқлари сифатида эътироф этилди. Ўткир Ҳошимов драматург сифатида яратган “Хазон бўлган баҳор”, “Тўйлар муборак”, “Виждон дориси”, “Инсон садоқати”, “Қатағон” каби драма ва комедиялари республика театрлари саҳналарида қўйилди, томошабинлар олқишига сазовор бўлди. 1998 йили “Осмондан тушган пул” номли ҳажвий ҳикоялар тўплами чоп этилди.
Адибнинг етмишдан ортиқ китоблари миллионлаб тиражларда нашр этилган. “Оила битта, Ватан ягона”, “Биз ҳеч кимдан кам эмасмиз”, “Бадбахтдала тутқуни”, “Истиқлолни асрайлик”, “Кечани унутмаган ‒ бугунни қадрлайди” сингари асарларида мустақилликни қадрлашга даъват этади. Бугунги кунда Ўткир Ҳошимов асарлари энг ўқишли, энг оммабоп китоблар сифатида халқ орасида қўлма-қўл ўқилаётир. Боиси тилининг халқоналиги, қаҳрамонлари ва характерларнинг миллийлиги, воқеаларнинг ҳаётийлиги ўқувчилар меҳрини қозонган.
Ўткир Ҳошимов таржимон сифатида О. Берггольц, Мустай Карим, В. Шукшин асарларини ўзбек тилига ўгирган. Ўзининг энг яхши асарлари рус ва дунёнинг кўпгина тилларига таржима қилинган.
Ўткир Ҳошимовга самарали ижодий меҳнати учун 1991 йили “Ўзбекистон халқ ёзувчиси” унвони берилди. У “Меҳнат шуҳрати”, “Буюк хизматлари учун” (2001) орденлари билан ҳам тақдирланди.
24 май 2013 йилда вафот этган.

OLMALAR

✍ Muallif Adib
Oʻtkir Hoshimov.
Ijodkor "Chaman" Folklor
kanali va guruhi asoschisi
🎙Robiya Chaman qizi
ijrosida.

Yozuvchi, xalqning dilidan
chuqur joy olgan adib
Oʻtkir HOSHIMOVning
oxiratlari obod boʻlsin!
@robiya_chaman_qizi guruhi.

✏️Telegram manzili:
@Mening_kutubxonam_07

🕊✨🕊✨🕊✨🕊

Туғилган кун

Ашурали Жўраев 65 ёшда

Бугун Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси Ашурали Жўраев таваллуд топган кун.
Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси жамоаси уни 65 ёши билан муборакбод этади.
Ашурали Жўраев 1956 йил 8 августда Навоий вилояти Кармана тумани Жалойир қишлоғида ишчи оиласида туғилди. Бобур номидаги ўрта мактабни битиргач, икки йил давомида Тошкент Қишлоқ хўжалиги машинасозлиги заводида йиғувчи-слесар бўлиб ишлади. 1974–78 йилларда Абдулла Қодирий номидаги Тошкент давлат Маданият (ҳозирги Тошкент давлат Санъат ва маданият) институтининг кутубхонашунослик факультетида, шунингдек, институт қошидаги умумий-ижтимоий факультетнинг журналистика бўлимида ҳам таҳсил олди.
Ашурали Жўраев ўқиш билан бирга, 1976 йилдан Тошкент технология билим юртида кечки тарбиячи бўлиб хизмат қилди. 1983–1996 йилларда “Ўзбекистон адабиёти ва санъати” газетасида бўлим мудири лавозимида ишлади. Газетада унинг ўша даврдаги экологик фожиалар ҳақидаги кўплаб мақолалари эълон қилинди. Айниқса, унинг ўзбек театри, кино ва мусиқа санъати ҳақида ёзган мақола ва очерклари, танқидий чиқишлари ва суҳбатлари мутахассислар томонидан эътироф этилиб, ўқувчилар тилига тушди.
Шундан сўнг у масъул лавозимларда хизмат қилди, “Муштум” журнали ва “Афанди” газетасида (1997–2007), “Гулхан” журналида (2007–2013) бош муҳаррир вазифаларида ишлади.
Ашурали Жўраевнинг “Дастлабки тўқнашув” номли илк ҳикояси 1976 йилда Ўзбекистон халқ ёзувчиси Неъмат Аминовнинг “Оқ йўл”и билан “Гулистон” журналида босилди.
Ёзувчи “Тошбақалар пойгаси” (1986), “Юрак бўронлари” (1989), “Ўқ узган ким?” (1994), “Сенга кўнгил берсам” (1999), “Дил гавҳари” (2001), “Танимадинг-а” (2005), “Майсалар уйғонган тонг” (2012), “Саҳифага сиғмаган сатрлар” (2014), “Эсар Жайҳун шамоллари” (2015) каби китоблар муаллифи. Унинг “Юрак бўронлари” номли қисса ва ҳикоялар китоби республика Ёшлар иттифоқи мукофоти билан тақдирланган.
Шунингдек, унга 1999 йилда “Ўзбекистонда хизмат кўрсатган журналист” унвони берилган.
Ашурали Жўраев Ўзбекистон Ёзувчилар, Театр арбоблари ва Журналистлар ижодий уюшмалари аъзоси.

Абдулла Орипов

ЖАННАТ ҚОПҚАСИДА

Укам Ашурали Жўраевга

Жаннат қопқасида тирбанд оломон,
Бари ҳам розидир, бари ҳам масрур.
Бунда орзусига эришган инсон,
Жаннати деган сўз янграрди мағрур.

Ўрнидан жилмасди бир банда фақат,
Ҳамма ҳайрон эди боқиб бу ҳолга.
Жаннатга шошмаган кимдир бул уммат?
Фаришталар тушиб, тутди саволга.

Банда жавоб қилди: — Яшадим узоқ,
Ҳар не ишни қилдим, ҳатто бахшилик.
Минглаб қавмларни учратдим, бироқ
Яхшилик кўрмадим, афсус, яхшилик.

Мени қуршаб олди бир кун ёвуз куч,
Тошбўрон қилишди бўлишганча жам.
Ҳатто гўдакларнинг кўзларида ўч,
Менга тош отмади фақат бир одам.

Оё, ўша зотни бергайсиз топиб,
Яхшилик лойиқдир олий хилқатга.
Усиз қўйинг майли қопқани ёпиб,
Усиз кирмагайман ҳаргиз жаннатга.

2015 йил 24 март

✍ Абдулла Орипов

@abdullaorifijodi

13 август – Ўзбекистон халқ шоири Усмон Азим туғилган кун

ДАШТ ҲАҚИДА БАЛЛАДА

Тоғлар кичирайди. Пасайди осмон.
Яшаб бўлмайди-ку, ахир энгашиб...
Жўнадим баландроқ осмонлар томон –
Ортимдан Бойсуннинг дашти эргашди...

Мени ишонмади уфқларга у,
Дош бериб тезликнинг шамолларига
Ортимдан югурди, югурди ёҳу,
Қоқилиб темир йўл шпалларига.

Вагонга чиқазиб қай бир бекатда.
Койидим: – Бу ишдан зарра йўқ маъни!..
У руҳсиз чўзилди тепа қаватга,
Билетсиз ва пулсиз йўловчи каби.

Сўнг шаҳар кўчаси, хиёбонлари
Аро кездим – жойлаб дилимга уни –
Одаму машина оломонлари
Топтаб кетишмасин куп-кундуз куни.

Давру даврон сурдим ҳар ҳафта кўчиб,
Ижара уйларнинг шавқи ёдимда!
Қаттиққўл хўжайин кўзидан чўчиб,
У беун яшади менинг ёнимда.

Муҳаббат ловуллаб кирди юракка,
Илк бора аламли сўзлар тингладим.
Юзларимни босиб хору хашакка,
Даштимни қучоқлаб тунлар йиғладим.

Баҳорда кўкариб, кузда сарғайиб,
Сукунату қорга ўраниб қишда,
Ғўра шеърларимга боқди мунғайиб...
Хуллас, содиқ бўлди ҳар эзгу ишда!

...Аммо, нима қилиб қўйди бу йиллар!
Гарчи мен, мунаққид айтгандай, "ўсдим" –
Ўртамизга кирди қай айёр жинлар,
Кўп хона уйимга сиғмайди дўстим.

Ялинаман унга:
– Бор, Бойсунга бор!
Шаҳарга ярашмас саҳройи сўхтанг.
Борсанг – шамол тайёр, ёмғир ҳам тайёр,
Тоғлар орасида яшайсан кўркам.

Панду насиҳатлар бериб толаман,
Алдайман:
– Юр, кетдик ифор тергани...
Ҳар баҳор довдираб Бойсун бораман,
Бойсунга даштини ташлаб келгани...

Қайтаман. Аммо дашт сезиб улгурар...
Дош бериб тезликнинг шамолларига,
Ортимдан ҳаллослаб, шошиб югурар,
Қоқилиб темир йўл шпалларига.

Уйимга гезариб кириб келаман,
Мени асра энди, инглизча қулф!
Шундоқ остонада дашт қолар гаранг,
Эшикка термулиб "уф" тортади... Уф!

Мана, тонг чоғида ишга кетаяпман.
Юрак, азобдасан – қандай дард эзар?
Жунжикиб, эгасиз ит каби ғамгин
Вокзал майдонида ёлғиз дашт кезар...

Усмон Азим, Ўзбекистон халқ шоири

Абдулла Орипов

БАХШИЁНА

Шоир Усмон Азимга

Усмон шоир, ёш бўлсанг ҳам
Қўллаб юбор,
Бахшиёна шеърга мени
Йўллаб юбор.
Бу дунёда нима кўпдир –
Ташбеҳ кўпдир,
Ажабтовур образларни
Мўллаб юбор.
Баъзи биров, сену менга
Қумсан дейди,
Мен гапирай, ўтирабер,
Жимсан дейди.
Устозни-ку назар-писанд
Қилмас улар,
Ўрни келса, отасига
Кимсан, дейди.
Йўлда ногоҳ учраб қолса
Бирор раҳбар,
Содиқ итдай эргашади
Балхга қадар.
Керак бўлса, кузатади
Ҳаммомгача,
Тиз чўкади, буйруғини
Берса агар.
Бой зотини кўрганда–ку
Учар ҳуши,
Қолиб кетар қариндошу
Тенгу тўши.
Дунё топган тентак каби
Қувонади,
Сарқитидан кўз узолмас
Кўнгил қуши.
Шоирман, деб чиққанларнинг
Ярми пўкдир,
Хўрозчадай қичқиради,
Қорни тўқдир.
Рамазонда равган айтган
Болалардан,
Ўлай агар, тирноқча ҳам
Фарқи йўқдир.
Бир мактабда ҳаммамиз ҳам
Сабоқ олдик,
Ёлғон-яшиқ мақтовларни
Ишга солдик.
Во ажабо, илжайишиб,
Тиржайишиб,
Ўзимиз ҳам ўшаларга
Ўхшаб қолдик.
Усмон шоир, умрим ўтди,
Энди нетай,
Пайти келди, пушаймоним
Баён этай.
Энг яхшиси, Бойсун тоғдан
Бирор ғор топ,
Чориғимни судраб унга
Кириб кетай.

АҚШ. Техас. 2015 йил 30 август

⚡Президентимиз янги Ўзбекистон спортчилари ҳақида:
"Томирларида Жалолиддин Мангуберди, Амир Темур, Паҳлавон Маҳмуд, Заҳириддин Бобур каби буюк аждодларимизнинг куч-ғайрати жўш уриб турган, уларга ҳар томонлама муносиб бўлган авлодгина бундай улкан ишларга қодир бўлади.

Бугунги кунда бутун Ўзбекистон сизлар каби баҳодир ўғлонларини олқишламоқда, жаҳон аҳли сизларга тан бермоқда.

Мен доимо бир фикрни такрорлашдан чарчамайман. Биз ўзимизнинг ҳалол меҳнатимиз, ақл-заковатимиз, қатъият ва иродамиз билан дунё аҳли бизни тан олиши, эътироф этишига эришишимиз керак.

Янги Ўзбекистонни янги ғалабалар билан бутун дунёга танитаётган спортчиларимизнинг беқиёс ютуқлари мана шу йўлда яна бир муҳим қадам бўлиши шубҳасиз.

Бундай азму шижоатли, ватанпарвар ёшларимиз энг катта бойлигимиз, миллатимизнинг “олтин фонди”, десам, ўйлайманки, бутун халқимизнинг фикрини ифода этган бўламан".

⚡️Оксана Чусовитинага «Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган спорт устози» фахрий унвони берилди.
"Ҳаётини спортга, бундай йирик мусобақада муваффақиятга эришишдек мақсадга бағишлаш учун зўр ирода ва фидойилик керак, десак айни ҳақиқатни айтган бўламиз.
Бундай афсонавий спортчимиз билан ҳақли равишда фахрланамиз. Унинг мардлиги, ғалабага бўлган қатъий интилиши ёш спортчиларимиз учун муваффақият ва шуҳрат қозонишнинг ўзига хос ибрат мактаби бўлиб хизмат қилмоқда" - деди Президент.

Bugun 16-avgust 2021-yil, dushanba.

🎀BAYRAMLAR:🎀

🇺🇳 Xalqaro astronavtika kuni.
🇺🇳 Xalqaro ozon qatlamini himoyalash kuni.

📌MILLIY BAYRAMLAR:📌

🇦🇷 Argentina - Bolalar kuni.
🇧🇾 Belarussiya - Havo desanti qo‘shinlari kuni.
🇩🇴 Dominikan Respublikasi - Respublikaning qayta tiklanish kuni.
🇮🇹 Italiya - Siena Palio.
🇺🇸 AQSh - Havo desanti qo‘shinlari kuni.
🇵🇾 Paragvay - Bolalar kuni.
🇷🇺 Rossiya - Havo floti kuni.
🇵🇼 Qozog'iston - Sport kuni.

🔰VOQEALAR:🔰

⚜️1728 — V. Bering Diomida orollarini kashf etdi.
⚜️1744 — Ikkinchi Sileziya urushi boshlandi.
⚜️1812 - Vatan urushi: Smolensk jangi.
⚜️1896 — Klondayk oltin koni ochildi.
@ustozlar_uzbekistan kanalidan olindi.
⚜️1930 yil - birinchi ovozli rangli multfilm yaratildi.
⚜️1960 - Kipr mustaqil davlat - Kipr Respublikasi deb e'lon qilindi.
⚜️1960- Xalqaro astronavtika akademiyasi tashkil etildi.
⚜️1962 — Fransiya Hindixitoydagi mustamlakalaridan voz kechdi.
⚜️1976 — Eldar Ryazanovning „Taqdir hazili, yoki Qushdek yengil boʻling“ filmi namoyishi
⚜️1978 - Shri-Lanka o'zini sotsialistik respublika deb e'lon qildi.
⚜️1996 - bir yil asirlikdan so'ng, Afg'onistonning Qandahor shahri yaqinidagi aerodromga majburiy ravishda qo‘ndirilgan V. Sharpatovning ekipaji o'z samolyotida qochib qutulishdi.

💠 TAVALLUDLAR:💠

♻️980 - Ibn Sino (1037 y.) - Buyuk alloma, faylasuf, shoir, shifokor, musiqashunos.
♻️1650 - Vinchenso Koronelli (1718 y.) - Italiyalik kartograf va qomuschunos.
♻️1845 - Gabriel Lippman (1921 y.) - Fransuz fizigi, Nobel mukofoti sohibi (1908).
@ustozlar_uzbekistan kanalidan olindi.
♻️1904 - Uendell Stenli (1971 y.) - Amerikalik biokimyogar, Nobel sohibii (1946).
♻️1913 - Menaxem Begin (1992) - Isroillik siyosatchi, Tinchlik uchun Nobel mukofoti sohibi (1978).
♻️1934 - Pyer Rishar - fransuz kino aktyori va rejissyori.
♻️1954 - Jeyms Kemeron - amerikalik kinorejissyor.
♻️1958 - Madonna (haqiqiy ismi Luiza Veronika Chikkone) - amerikalik qo'shiqchi, raqqosa, aktrisa, ko‘plab mukofotlar sohibasi.
♻️1974 - Alla Dovlatova - rus radio va televidenie boshlovchisi, aktrisa.