Qaysi bir millatning ona tili o‘z hojatini o‘tayolmay, boshqa yot tillar oldida mag‘lubiyatga uchrab tiz bukar ekan, unday millat ko‘p uzoqlamayoq, insoniy huquqlaridan ajragan holda hayot daftari ustiga inqiroz qalami chekilishi shubhasizdir. Unday millatlar yolg‘izgina Vatanlaridan emas, balki butun borlig‘i bilan tarix yuzidan yo‘qolishga majbur bo‘ladilar.

© Alixonto‘ra Sog‘uniy - «Turkiston qayg‘usi» kitobidan

Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook

"So‘z latofati" kitobidan

Arab tilidan o‘tgan narsa va buyum nomlari ham tilimizda ko‘p: Aroba, musallas, istehkom, qalam singari. Shuningdek, fors tilidan kirgan falsafiy atamalar ham talaygina.

Javonmard, sarbador, charxi kajraftor, Oynai Iskandar va hokazo. Harakat nomlari asosan turkiycha. Ko‘pgina so‘zlarning o‘zbekchasi ham, arabchasi ham, forschasi ham tilimizda barobar ishlatiladi.

Arabcha Alloh yonida forscha xudo, turkiy Tangri so‘zlarimiz bor.
Yurak ham, qalb ham, dil ham deymiz.

Arabcha ism, forscha nom, o‘zbekcha ot - ham o‘zimizniki.
Til, zabon, lison bizda shu sababdan beqiyos va rangin.

Erkin Vohidov
O‘zbekiston Qahramoni,
O‘zbekiston xalq shoiri

Erkin Vohidov kanalidan olindi

Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook

#27_ОКТЯБРЬ_ҚАРШИ__ШАҲРИ_КУНИ

Маълумки, вилоятимиз маркази бир неча минг йиллик тарихга эга. Қарши шаҳри куни 11 йил муқаддам, 2006 йил 27 октябрь санасида Қарши шаҳрининг 2700 йиллиги халқаро миқёсда кенг нишонланганди. Шу кундан буён мазкур сана жаҳон цивилизациясига улкан ҳисса қўшган Қарши шаҳри куни сифатида нишонлаб келинмоқда.

Қарши шаҳри қадимдан кўплаб номлар билан аталиб келинган. Антик даврда Нахшаб, Наутака, ўрта асрларда Насаф, ҳатто Беҳбудий шаҳри деб ҳам аталган. 2700 йиллик тарихга эга бўлган Қарши шаҳрида илм-фан ўрта асрларда ўзининг юксак чўққисига чиққан. Бу заминда 300 дан ортиқ «Насафий» нисбаси билан ижод қилган машҳур алломалар турли-туман диний ва дунёвий билимлар соҳасида ижод қилганлар.

IX асрда Насафда ҳадисшунослик ва фиқҳшунослик мактаблари вужудга келган. X-XII асрларда Мовароуннаҳрдагина эмас, балки бутун Шарқда «Насафий» нисбаси анча машҳур бўлган. Бу даврда фиқҳ, ҳадис, тафсир ва ислом динининг асоси бўлган ақоид илми ривожланган. XV асрда Насафий алломалар ислом дини аҳкомлари ва бошқа ижтимоий соҳаларга оид асарлар ҳам ёза бошлаганлар.

Агар қадимда Кеш шаҳри «Илм вал адаб қуббаси» деб ном қозонган бўлса, Насаф шаҳри ҳадис ва фиқҳ соҳасида нафақат Мовароуннаҳрда, ҳатто олис юртлардан олимлар келиб баҳс-мунозара юритадиган «Мажлис-тадрис» (дарс йиғини), халқаро илмий тадбирлар ўтказиладиган шаҳар ҳисобланган. Бундай мажлиси тадрислар кўпинча дунёвий илмларга бағишлаб ташкил этилган. Бу ҳақда манбаларда маълумотлар бор.

Насафда хаттотлик мактаби ҳам равнақ топиб, бу соҳада Муҳаммад бин Саид ан-Насафий (XIII аср), Ражаб бин шоҳим Али Насафий (XVI аср), Муҳаммад Абдусалом ибн Муҳаммад ан-Насафий (XVI аср), Хўжамберди бин Мулла Қора Насафий (XVII аср), Неъматулло ал-муфти валади Қози Нахшабий (XVIII аср), Муҳаммад Шариф Насафий (XVIII аср), Муҳаммад Саид Насафий (XIX аср), Искандар Насафий (XIX аср), Мирзо Абдулқодир Насафий (XIX аср), Мирзо Исомиддин Насафийлар (ХХ аср боши) самарали фаолият юритган.

Рамзий ҳисоб-китобларга кўра, ҳозирда Қарши шаҳри 2714 ёшда.

@abdullaoripovmaktabi

#bizning_ijod
(Abdulla Oripovga)
Moziydan keladi hayotbaxsh navo,
Tinglagan ko‘ngilga beradi davo.
So‘zlari sehridan bo‘laman shaydo,
Bebaho merosdir shoir ijodi.

Hayotning shodligi yiroqlashsa gar,
Qalbimni chorlasa she’riyat agar.
Umrim yo‘llariga tashlasam nazar,
Qayta umid berar ajdodlar yodi,
Obihayot erur shoir ijodi.

Abdulla Oripov nomidagi ijod maktabining 11-sinf o‘quvchisi, "Ozod va obod Vatanda erkin va farovon yashaylik" ko'rik-tanlovi g‘olibi, Lochinbek Ismatullayev

@abdullaoripovmaktabi

YAXSHI NOM
Boylik deb yashamoq nodonning ishi,
Buni soz biladi har qanday kishi.
Borin olib ketmoq boʻlsaydi agar
Qoʻli boʻsh ketmasdi buyuk Iskandar.
Deydilar, yaxshi nom mangulik demak!
Yurt deb kulmoq kerak, xoh oʻlmoq kerak.
Shuning-chun eslanar buyuk Temur ham,
Zero, afsonamas, u ham bir odam!
Nega yod olinar Shiroq, Toʻmaris?
Nega Muqannalar tarixda aziz?
Nega ular kabi eslanmas yovuz?
Nega yomon debmas maqtov-u xush soʻz?
Chunki barcha narsa oʻz nomiga xos
Yomon kelar-ketar, yaxshiga ixlos…
Vaqtlar oʻtajakdir, ilgʻor, bardavom.
Biroq, aslo o‘chmas yaxshi degan nom!
BURCH
Goho yurdim quvonchga toʻlib,
Goh gʻam chekib, baʼzida kulib,
Shu paytgacha ne foydam tegdi
Onam uchun bir farzand boʻlib?
Baʼzan uning bagʻrini yuldim,
Dam koʻnglidan baxtni daf qildim,
Ishongani boʻla turib ham
Otam uchun nima naf qildim?
Deyman, hali bari oldinda,
Ular mushtoq mening ortimdan,
Qiyosi yoʻq ota-onam-chun
Albat,haykal qoʻyay oltindan!
Abdulla Oripov nomidagi ijod maktabining 9-sinf o'quvchisi
Sh. Tojiddinov

#bizning_ijod
Ona zamin

Beshigimga baxtni belab
Tovonimdan o‘pgan zamin.
Tog‘lar kabi tole tilab,
Tandirda non yopgan zamin.
Meni deya istiqbolni,
istiqlolni tutgan zamin.
Boshim uzra nurlar elab
Poyimga dur sepgan zamin
Har zarrangni, har gardingni
Tomirimda qon bilaman.
Ellar ichra, yurtlar ichra
Nomingni doston qilaman.

Abdulla Oripov nomidagi ijod maktabining 9-sinf o‘quvchisi, "O'zbek ruhiyati me'mori" Respublika ko'rik-tanlovi g‘olibi
Azizbek Rajabov
@abdullaoripovmaktabi

Ўзбекистон Қаҳрамони, халқимизнинг ардоқли ижодкори, Ўзбекистон халқ шоири Абдулла Ориповнинг шеърлари дунёнинг кўплаб тилларига таржима қилинган.
Яқиндагина устоз шоиримизнинг "Мен нечун севаман Ўзбекистонни?" биринчи жилд ҳамда "Жаннатга йўл" иккинчи жилд шеърий тўплами АҚШнинг "PRODIGY PUBLISHED" нашриётида қирғизистонлик истеъдодли шоир Раҳим Карим таржимаси билан чоп этилди.


Ҳар иккала жилд ўзбек, қирғиз, рус ва инглиз тилларида экани диққатга сазовордир. Ҳассос шоиримизнинг ушбу икки томли китоблари устознинг танланган шеърлари, драматик достонларидан иборат бўлиб, биринчи жилди сўзларининг муаллифи Абдулла Орипов бўлган Ўзбекистон Республикаси Давлат Мадҳияси билан очилади. Шунингдек, икки жилдли бу китобларга сўзбоши сифатида Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг "Мен Қашқадарёда туғилиб вояга етган қаҳрамон шоиримиз Абдулла Орипов билан яқин дўст, ижодининг чинакам мухлиси бўлганимдан доимо фахрланаман. Улуғ шоиримиз: “Толеимга битган Қашқадарёмсан”, деб туғилган юртини чексиз ардоқлар эди. ОЧИҒИНИ АЙТСАМ, МЕНГА ШУ КУНДА АБДУЛЛА ОРИПОВ КАБИ ИНСОНЛАР ЕТИШМАЯПТИ... У киши Қашқадарёни жуда мақтар, элини яхши кўрарди. Биз Абдулла ака билан Зоминда ёш ижодкорлар учрашувларини ташкил қилгандик, Зомин ижодкорлар мактаби анъана тусига кирди. Мен яқинда меҳмон бўлиб келган АҚШ конгрессменлари билан учрашувда Америкада Абдулла Орипов музейини очиш таклифини билдирдим. Улар бу масалада ёрдам беришларини айтишди. Биласиз, Абдулла ака АҚШда вафот этган. Энди ўша давлатда ҳам яхши бир музейини ташкил қилсак, у кишининг хотираси учун муносиб иш бўларди. Насиб қилса, Америкага бориб шу музейни очиб келамиз..." деган сўзлари билан бошланиши китобхон учун янада аҳамиятлидир.

Китобнинг биринчи жилдида қирғиз тилига таржима қилинган шеърлар ҳам чоп этилган. Улар орасида атоқли қирғиз адиби Чингиз Айтматовга бағишланган "Қирғиз замини" шеъри ҳам ўрин олган.

Китобнинг иккинчи жилдида устоз шоиримизнинг "Жаннатга йўл" , "Самовий тўй" драматик достонлари ҳамда Абу Али ибн Синога бағишланган "Ҳаким ва ажал" достони ўрин олган. Устоз шоир ижодига бағишланган ушбу китоб жаҳон адабиёти мухлислари муҳаббатига сазовор бўлиши муқаррар!



Н.Усмонова,

ЎзА

Ўзбекистонда муҳим сиёсий воқеа – Президент сайлови ўтказилди. Сайлов жараёнларининг ҳаққонийлигига баҳо бериш мақсадида хорижий мамлакатлар ва халқаро ташкилотлардан ҳам кузатувчилар ташриф буюрди. Бир нечта давлатлардан таклиф этилган хорижий делегациялар жараёнларни бевосита кузатиш билан бир қаторда, юртимизнинг қадимий шаҳарлари, шунингдек таълим муассасаларига ҳам ташриф буюришди.
Мазкур таълим масканлари қаторида Президент таълим муассасалари агентлиги тизимидаги мактаблар ҳам бор. Жумладан, бир нечта хорижий давлат делегациялари Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги ихтисослаштирилган мактаби ҳамда Тошкент шаҳридаги Президент мактабига ташриф буюришди.

Хусусан, россиялик тарихчи ва сиёсатшунос, МДҲ давлатларининг ижтимоий-сиёсий жараёнлари бўйича эксперт Алексей Власов Президент таълим муассасалари агентлиги тизимидаги Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги ихтисослаштирилган мактабида бўлиб, мактаб ҳаёти билан танишди.

Меҳмонларга мактаб лойиҳаси, яратилган шарт-шароитлар ҳамда ўқувчилар томонидан қўлга кирилган ютуқлар ҳақида маълумот берилди. Учрашув доирасида, шунингдек ўқувчилар ўзларининг муаллифлик лойиҳалари, жумладан виртуал реаллик ва онлайн мусобақалар платформаси ҳақида тақдимот қилишди. Мазкур делегация Президент мактабида ҳам бўлиб, ўқувчилар билан суҳбатлашишди, телеканаллар учун интервьюлар олишди.

Яна бир делегация Австриядан ташриф буюрди. Австриядаги аёлларнинг Европа Иттифоқи қошидаги Австрия халқаро сиёсат комиссияси президенти Мартина Фасслабенд Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги ихтисослаштирилган мактабида бўлиб, мактаб фаолияти ва ўқувчилар учун яратилган шарт-шароитлар билан яқиндан танишди.

Худди шундай, Инсон ҳуқуқлари бўйича Малайзия комиссиясининг бола ҳуқуқлари комиссари Ноор Азиаҳ Моҳд Авал ҳамда Ўзбекистондаги бола ҳуқуқлари бўйича вакил Алия Юнусовалар ҳам Муҳаммад ал-Хоразмий мактабида бўлиб, ўқувчилар билан суҳбатлашди ва улар томонидан яратилган лойиҳа ва ишларни кўздан кечиришди. Шунингдек, онлайн видео дарсликлар учун мўлжалланган платформа, махсус эшитиш учун ёрдамчи қурилмалар билан танишдилар.

Шунингдек, Малайзиядаги "ТВ АЛҲИЖРАҲ" телеканали мухбири Ади Акмал бин Сеҳром Президент таълим муассасалари агентлиги тизимидаги Муҳаммад ал-Хоразмий ихтисослаштирилган мактаби фаолияти ва шарт- шароитларини тасвирга олишди. Мазкур мактаб фаолиятига халқаро телеканаллар томонидан ҳам қизиқиш билдирилиши олиб борилаётган ишларнинг самарасидан дарак беради.

Бирлашган Араб Амирликлари Федерал Миллий Кенгашининг парламентлараро алоқалар бўйича котиби ўринбосари, Ўзбекистон-БАА парламентлараро дўстлик қўмитаси ҳамраиси Нидал Муҳаммед бин Ширбак ал Басти бошчилигидаги делегация эса Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги ихтисослаштирилган мактабидаги роботехника хоналари ва ўқувчиларнинг муаллифлик лойиҳалари билан танишишди. Ўзбекистондаги таълим тизимидаги ўзгаришларни ҳамда ёшларнинг таълим олиши учун яратилган имкониятларни алоҳида эътироф этишди.

Бундан ташқари, Германиянинг "Mangol Consulting" компанияси раҳбари Клаус Манголд Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги мактабидаги махсус синф хоналари ҳамда яратилган қулайликлар билан танишишдиб ўқувчилар билан суҳбатлашди, уларнинг фикр-мулоҳазаларини тинглади.

Шунингдек, имконияти чекланган ёшларни ўқитиш ва мослаштирилган таълим бўйича Франция Олий Миллий таълим ва тадқиқот институти директори Жак Микулович Президент таълим муассасалари агентлигида бўлиб, ўзаро ҳамкорлик алоқалари борасида фикр алмашди. Учрашувда томонлар Агентлик тасарруфидаги мактабларда инклюзив таълим соҳаси, хусусан бу соҳадаги ўқитувчилар малакасини ошириш бўйича ўзаро ҳамкорлик муносабатларини ўрнатиш истиқболларини муҳокама қилишди.

24 октябрь Ўзбекистон Республикаси Президенти сайловини кузатиш мақсадида келган делегатларнинг ташриф доирасида юртимиздаги мактаблар фаолияти билан яқиндан танишиши, таълим тизимида олиб борилаётган ишлар ҳақида кенгроқ маълумот ва тасаввурга эга бўлиши бу ўз навбатида Ўзбекистоннинг халқаро дунёдаги имиджини ошишига ва эътироф этилишига ҳисса қўшади.

Ҳилола Умарова, Президент таълим муассасалари агентлиги директори