​​#Даҳонинг_болалиги

Биринчи Шарқ қалдирғочи

Онаси “қизим Парижда рақсга тушади”, деганида ҳамма кулганди. Бироқ у кейинчалик бутун дунёда “биринчи Шарқ қалдирғочи”, “Шарқдаги Айседора Дункан” номлари билан танилди. 1906 йил 29 март куни Марғилон шаҳридаги Петросянлар оиласида қизалоқ туғилди.  Ўша пайтлар бу оила инқилобий ҳаракатлар туфайли Ўрта Осиёга сурган қилинган бўлиб, чақалоқ туғилиши уларнинг ҳаётига янги бахт олиб кирди. Шўх-шаддод қизалоқ маҳалласида пайдо бўлган кўчма артистлар труппаси томошаларига ҳавасманд эди. У бир кўрган ҳаракатини қийналмай такрорлай олган. Яқинлари орасида эркин рақсга туша бошлаганида эндигина 6 ёшга тўлганди.

Жўшқин табиатли қизалоқ дугоналари билан кўчада ўйнар экан, уста Олим Комилов доираси зарбидан беихтиёр рақсга тушарди. Ўз устида мустақил ишлаши, рақсда кўрсатган дадил ва бетакрор ҳаракатлари натижасида 12 ёшида Ҳамза Ҳакимзода Ниёзий бошчилигидаги зиёлилар назарига тушди. Айнан шу йили у илк бор катта саҳнага чиқди.

Москва театр техникумини муваффақиятли тамомлагач, театр труппаси билан бутун республикани кезди.

1925 йил Парижда Халқаро декоратив санъат кўргазмасида ёш раққоса Муҳиддин Қори Ёқубов билан бирга Ватани шаънини муносиб ҳимоя қилади. Қаҳрамонимизнинг ўзбекона либослари парижлик хонимларнинг ҳавасини уйғотади. Улар ўзбек миллий либосларини навбати билан кийиб кўра бошлайди. У бундан таъсирланади ва саёҳат давомида ўзбекона либосларидан воз кечмайди.

29 ёшида Лондонда ўтказилаётган халқаро фестивалда ғолиб бўлиб, Буюк Британия қироличаси қўлидан олтин медаль олади. Унинг миллий рақс ва қўшиқ санъатига қўшган ҳиссаси учун ўзбек аёл санъаткорлари ичида биринчи бўлиб “Ўзбекистон халқ артисти” унвони билан тақдирланади.

У 1938 йили биринчилардан қўшиқ ва рақсни бирлаштириб, саҳнавий ижро муҳитига мослаштирди. Янгича ифодавий воситалар (мимика, рақс, диалог кабилар) билан бойитиб, улар негизида бир неча кичик мусиқий композицияларни ишлаб чиқди.  Мамлакатда у бормаган туман-шаҳарлар деярли қолмади. Оддий халқ тўйларидан тортиб, Катта Фарғона канали қазилиши каби тарихий жараёнларда ҳам ўз санъати билан халққа хизмат қилди. Хусусан, Ангрен шаҳрида кўмир конларининг очилиши арафасида бўлиб ўтган халқ ҳашарларида ҳам қаҳрамонимиз қўшиқ ва рақслари билан иштирок этади.

Айниқса, Иккинчи жаҳон уруши даврида фронт учун ўз ҳисобидан танк учун маблағ ажратди. Фронт чизиқларида концертлар ташкил қилиб, аскарларнинг руҳини кўтарди.

Умри давомида юзга яқин халқаро ва давлат мукофотлари билан тақдирланди. Қарийб 50 йиллик самарали меҳнат натижасида ижодий лабораторияси мамлакатимиз ва жаҳондаги 86 миллатнинг қўшиқ ва рақслари билан бойиган.

У йиллар давомида тўплаган либосларини жамлаб кўргазма ташкил қилди. Кейинчалик бу кўргазма асосида уй-музейи очилди. Вафотидан сўнг ўзбек санъатига қўшган муносиб ҳиссаси учун “Буюк хизматлари учун” ордени билан тақдирланди. Тошкент шаҳридаги кўчалардан бирига унинг номи берилди.

Ҳали ҳаётлигидаёқ афсонага айланган бу аёл Тамара хоним эди. Тамара Петросян эди.

Отабек Бакиров тайёрлади.

Каналга уланиш:
https://t.iss.one/+tcc8Accr_k80OGNi

​​#Қишлоқларимиз_тарихидан #Пискент

КЎҲНА КЕЛОВЧИ (КЕРОВЧИ)

Манбаларда Керовчи номи ҳар хил, яъни “Кировчи”, “Крейучи”, “Креяучи”, “Керовчи” ва хакозо номлари билан аталиб келган. Бундай номланиши илмий тадқиқотлар ва тарихий манбаларда турлича тариф берилган.

Тарих фанлари номзоди Т.Файзиев томонидан Қурама вохаси бўйича ўтказилган илмий тадқиқотларда Керовчи (Келовчи) бу ўзбек уруғларидан бирининг номи эканлиги кўрсатилган.

Шунингдек, манбаларда ҳозирги Керовчи қишлоғидаги қирликда Керовчи қальаси ва қалъадан пастда шу номдаги қишлоқда аҳоли истиқомат қилган. Бу ерда карвонсарой ва савдо-сотиқ ривожланган.

Илмий тадқиқот манбаларида XVIII-XIX асрларда Керовчи шаҳрида тахминан 200 та хонадон ва бир мачит бўлганлиги кўрсатиб ўтилган.

Тошкентнинг Қўқон хонлиги давридаги маъмурий-ҳудудий ҳолатида ўзгаришлар бўлган. Жумладан, XVIII аср охирида Шоҳрухия вилояти ўрнида Қурама вилояти шаклланиб, вилоят таркибига 24 та қалъа кирган. Керовчи шаҳри Қурама вилояти маъмурий маркази ва вилоят ҳокими қароргоҳи вазифасини бажарган. Вилоят таркибида Облиқ, Тилав, Тама, Бўка каби қалъалар ҳам бўлиб, уларга ҳам ҳокимлар тайинланган.

Ўзбекистон Республикасининг Фанлар академияси академиги, Биринчи ўзбек археолог олими Я. Ғуломовнинг илмий изланишларида, Тошкентдан
45 км узоқликда, яъни Керовчи қишлоғида Абдуллахон равоти бўлганлиги айтиб ўтилган. Шунингдек, тарихдан Керовчида қадимдан “Кайвони момо” ва “Ғойиб ота” зиёратгоҳлари зиёратчилар билан гавжум бўлган.

Ўзбек роман жанри асосчиси Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романида ҳам Қўқон хонлигининг энг оғир қалтис вазиятларини акс эттириш билан бирга, Отабекнинг Марғилон ва Тошкент ўртасида ўз тақдири учун кечган кечинмаларини акс эттирилишида Қурама воҳаси маркази Керовчини бир неча бор тилга олиб ўтган.

Қадимги топилмалар билан қизиқувчиларнинг севимли китоби бўлган “Тайны выцветших строк” (“Ранги хиралашган сатрлар”) номли китобда 1958 йил гидрогелог олим И.А.Анбоев томонидан Ангрен дарёси бўйидаги Керовчи қалъаси яқинида изланиш олиб бораётганида нодир қўлёзмалардан бўлган Хожа Аҳмад Яссавийнинг "Девони ҳикмат" тўпламини (ХII аср) топгани ёзиб кетилган.

Машҳур ўзбек этногрф олимаси Музаяна Алавиянинг қатор тадқиқотларида ҳам Керовчига алоҳида ўрин берилган.

Керовчидан республикамиз илм-фан ривожланишига ўз ҳиссасини қўшган қатор зиёлилар етишиб чиққан. Улардан Ўзбекистонда хизмат кўрсатган қишлоқ хўжалиги ходими, Республика Халқ маорифи аълочиси Ислиддин Ҳайдаров, филология фанлари номзоди Раҳима Эргашева, техника фанлари номзоди Сирожиддин Ғуломовларни айтиб ўтиш жоиз. Шунингдек, тиббиёт фанлари доктори Манзура Ҳамидова иш фаолиятини шу қишлоқда бошлаган.
Ҳозирги кунда олий таълим масканларида таълим олаётган ёшлар улуши бўйича ҳам керовчилик ёшлар етакчи.

"Келовчи" қишлоқ фуқаролар йиғини 2021 йили “Келовчи”, “Гулистон” маҳаллаларига ажралган. Ҳозирда унинг маркази “Келовчи” маҳалласидир. Ҳудудда 2 та мактаб, 1 та болалар боғчаси, ОШП (оилавий шифокорлик пункти), 1 та тикувчилик корхонаси, Пискент пахта сақлаш пунктининг филиали, ”Келовчи” маданият маркази, 11 та тадбиркорлик субъектлари, маиший хизмат кўрсатувчи объект мавжуд.

Аҳоли сони - 4170 нафар, 14-30-ёшлилар - 682 нафарни ташкил этади. Маҳалла ер майдони – 1,5 минг гектар.

Айни дамда:
🔹Маҳалла раиси –Жалолхон Ғуломов
🔹Ҳоким ёрдамчиси – Рустамхон Усмонов
🔹Ёшлар етакчиси – Бахтиёр Худайбердиев
🔹Хотин-қизлар фаоли – Гулноза Ҳайдарова

Каналга уланиш:
https://t.iss.one/+tcc8Accr_k80OGNi

​"МЕНГА АМАЛ БЕРИНГ!" — ЁХУД КУРСИГА ОШИҚ ЁШЛАР...

Сизга ҳам шундай туюладими: бугун курсига, амалга ўч ёшлар кўпайган. Лекин ҳамма курси эгаси бўлишни истаса, ихтиролар, кашфиётларни ким қилади, китобларни ким ёзади..?

Ёшлар орасида олим, учувчи, космонавт, ихтирочи ёки бошқа ноодатий касбни эгаллаш истагидагиларни топиш қийин. Пул ва амал илинжи эса боғча боласининг ҳам миясига мустаҳкам жойлашган.

“Буюк ихтиролар менинг хаёлларимдадир", деганди Эйнштейн. Ҳа, барча кашфиёт-у асарлар ўша "учиб" юрадиган оддий хаёллар орқали туғилади.
Аммо бугун хаёлпараст ёшларни учратиш амримаҳол. Ахир улар кичикликдан пул топиш ва яхшироқ курсига ўрнашиш кайфиятида улғайтирилмоқда.

Сўнгги йиллар ўзбек жамиятининг онгига амални бойлик ва ҳашаматли ҳаётнинг кафолати деб биладиган стереотип ўрнашди. Дунё миллиардерларининг пул бу — ғоялар, деган фикри, ўзбек жамиятида пул бу — амал деган тушунчага алмашди. Амалдорларнинг бойлар каби турмуш кечириши, олимларнинг амал-тақал қилиб кун кўриши ҳам бу стереотипни мустаҳкамлади.

Бугун интернетни кузатиб, ёшлар психологияси, уларнинг хоҳишларини билиш осон. Сўнгги русумдаги машина, офисдаги курси, галстук таққан жентельмен, сочилган долларлар тасвири— булар ёшларнинг саҳифаларида акс этаётган суратлар.

Ўзи ишлаётган ташкилотнинг биноси, ўтирган курсисини ҳам суратга олиб кўрсатиш урфга кирди. Бир қарашда оддий ҳолдай туюлса-да, бу жамиятдаги кайфиятни ифодалайди. Инсон руҳиятини ўрганган олимлар ўз саҳифасига ташкилот биноларининг суратларини акс эттиришни тузилмаларга содиқлик, кумирлик, ихтиёрий маҳкумлик, деб баҳолайди.

Бугун эркига, фикрига эмас, нари борса, ўзи ишлаётган бинога садоқатли авлод кўпчиликни ташкил қилмаяптми? Яъни умуминсонийлик принципига эмас, қайсидир тузилманинг ва ўзининг манфаатига хизмат қиладиган авлоднинг салмоғи ортаётгандай... Албатта, бойлик, шон-шуҳрат ва амалга интилиш барча мамлакатларда мавжуд. Аммо менимча, бизда миқдор меъёрдан бузилган.

Хуллас, сизни билмадим-у бугун мен ёшларнинг хатти- ҳаракатини кузатиб, уларнинг "Менга амал беринг!"деган ҳайқириғини эшитаётгандайман...

Мафтуна Каримова,
журналист.

Каналга уланиш:
https://t.iss.one/+tcc8Accr_k80OGNi

#дайжест

Бугун вилоятимиз ёшлари ҳаётида қандай ўзгаришлар юз берди? Дайжест шу тўғрисида!

✅Оҳангарон тумани. “Санам” МФЙда яшовчи Улманой Назарова шашка бўйича республика босқичида фахрли 3-ўринни эгаллаган эди. Шу муносабат билан Спортни ривожлантириш вазирлиги томонидан маҳаллада замонавий “Workаut” майдончаси қуриш бошланди.

✅Оққўрғон тумани. "Беш ташаббус" олимпиадаси доирасида ўтказилган "Ёш китобхон" танловининг туман босқичида “Қўрғонтепа”, “Қўштепа” ва “Султонобод” МФЙ ёшлари ғолиб бўлди.

✅Қибрай тумани. Шахмат-шашка тури бўйича "Беш ташаббус" олимпиадасининг ҳудудий босқичида қатнашган 500 нафар ўғил-қизлар ўз маҳоратини синовдан ўтказди.

✅Чиноз тумани. Ёшларнинг таклиф, истакларини ҳал этиш мақсадида сектор раҳбарлари иштирокида учрашувлар ўтказилди.

✅Бекобод тумани. Китобхонлар ўртасида "Темур тузуклари билимдони" интеллектуал ўйини ўтказилди.

✅Нурафшон шаҳри. 1,10- ва 48-сонли умумтаълим мактабларига замонавий компьютер техникалари келтирилди.

✅Чирчиқ шаҳри. Тошкент давлат аграр университетида "Ёш китобхон" танловининг ғолиблари аниқланди.

✅Бўка тумани. Беш ташаббус олимпиадаси доирасида  қатор мактабларда “Ўзбек жанг санъати” бўйича маҳорат дарслари бўлиб ўтди.

Канала уланиш:
https://t.iss.one/Yoshlar_Kundaligi_Rasmiy