⭕️تأسیسات هسته‌ای فردو؛ هدف مخفی در ایران

⭕️خبرگزاری نیویورک‌تایمز با ارائه مقاله‌ای (لینک) درباره بررسی کیفیت حمله هوایی 22 ژوئن (1 تیر) به تأسیسات هسته‌ای فردو بیان می‌کند «چرا دانستن میزان خسارت وارده به فردو دشوار است؟ به همان دلیل که از ابتدا هدف قراردادن آن از ابتدا دشوار بود».

⭕️روز 22 ژوئن آمریکا با قوی‌ترین بمب سنگرشکن متعارف جهان (GBU-57) به تأسیسات زیرزمینی فردو حمله کرد که طی این حمله، دو شفت تهویه این تأسیسات با شش بمب GBU-57A (درمجموع 12 بمب) لایه‌های سنگ، خاک و بتن‌های محافظ را درهم شکست.

⭕️مقامات پنتاگون به نیویورک‌تایمز گفته‌اند بمب‌ها به سالن‌های غنی‌سازی فردو نرسیده‌اند، بلکه هدف حمله این بود تا بخش زیرزمینی این تأسیسات با موج انفجار ناشی از بمب‌های سنگرشکن تخریب شود. بدون دسترسی به تأسیسات فردو مدتی طول خواهد کشید تا کارشناسان بتوانند میزان دقیق تخریب را ارزیابی کنند؛ اگرچه ارزیابی‌های اخیر وضعیت فردو را به شدت آسیب‌دیده توصیف کرده است. درادامه این گزارش به ساختار بمب، نقشه تأسیسات و جنس زمین پرداخته می‌شود که در ادامه آن را می‌خوانید.

⭕️بمب GBU-57 یک گلوله غول‌پیکر است که با وزن 30 هزار پوند که 5 هزار پوند آن را سرجنگی تشکیل می‌دهد، از بمب‌افکن‌های B-2 رها می‌شود و با سرعت تقریبا مافوق صوت به زمین برخورد می‌کند. به گفته کارشناسان حتی بمبی مانند GBU-57 نیز نمی‌تواند یک هدف مستحکم در اعماق زمین را نابود کند.

⭕️رایان هرلی دانشیار مهندسی مکانیک دانشگاه جان هاپکینز درباره رفتار سنگ‌ها در شرایط سخت عنوان کرده تخمین‌ها نشان می‌دهد یک پرتابه 30 هزار پوندی با سرعت مافوق صوت، حداکثر تا 35 فوت (11 متر) در زمین نفوذ می‌کند، درحالی که فردو در عمق 260 تا 360 فوتی (80 الی 110 متر) و در زیر چندین نوع سنگ دفن شده است.

⭕️حفره ایجاد شده ناشی از برخورد بمب‌های ابتدایی و شکستگی سنگ‌ها در اعماق زمین می‌تواند به بمب‌های بعدی اجازه دهد تا به اعماق بیشتری در زیر زمین دست پیدا کنند، به این حال پیش‌بینی اینکه بمب چه میزان نفوذ کرده دشوار است‌. محاسبه دقیق خسارت بدون شبیه‌سازی‌های کامپیوتری پیشرفته با استفاده از داده‌های طبقه‌بندی در مورد آزمایش‌های دنیای واقعی، سرعت و شکل دقیق بمب و دانش گسترده از ساختار فردو و زمین‌شناسی این سایت غیرممکن است.

1/4
⭕️ @Projectmeshkat

⭕️نحوه طراحی شفت تهویه فردو؛ همچنان محل بحث

⭕️وقتی طراحان عملیات حمله به فردو به‌دنبال نقاط آسیب‌پذیر فردو بودند، روی شفت‌های سیستم تهویه تأسیسات که به دامنه کوه قرار گرفته در قسمت بالایی تأسیسات می‌رسد، تمرکز کردند که به آنها اجازه می‌داد از تلاش برای انفجار و عبور از میان سنگ‌های سخت کوه اجتناب کنند.

⭕️یکی از مقامات پنتاگون بین کرده: «شفت‌های اصلی مستقیما به پایین نمی‌رفتند. آنها در بخش بالایی تا حدودی انحراف و زیگزاگ داشتند، به این معنی که مسیر رسیدن به سالن اصلی غنی‌سازی فردو تا انتهای مسیر تهویه مستقیم نبود».

⭕️شکل دقیق شفت‌ها دقیقا مشخص نبود اما زاویه گرفتن آنها و خروج از حالت مستقیم به این معنی بود که بمب‌ها با ترکیبی از سنگ و حفره و فضاهای خالی در بین سنگ‌ها برخورد می‌کردند؛ بنابراین برنامه‌ریزان نتیجه گرفتند که به چندین بمب نیاز دارند.

⭕️میزان تخریب یک یا چندین بمب GBU-57 به جنس زمینی بستگی دارد که به آن برخورد می‌کند. چندین زمین‌شناس به نیویورک‌تایمز گفته‌اند که براساس یک بررسی زمین‌شناسی که در سال 2020 توسط دانشگاه تهران (خداقوت به دست‌اندرکاران این تحقیق در دانشگاه تهران!) در سایت ژئوپرشیا (لینک) منتشر شده نشان می‌دهد سنگ‌های تشکیل‌دهنده کوهی که فردو در زیر آن قرار گرفته، از نوع ایگنمبریت (نوعی سنگ آذرین آتش‌فشانی است که در دما و فشار بالا تشکیل می‌شود) است.

⭕️پروفسور ایزاک ماکوفسکی زمین‌شناس دانشگاه حیفا بیان می‌کند: «این نوع سنگ در خانه‌های باستانی شهر زیرزمینی کاپادوکیه در مرکز ترکیه نیز دیده شده است. درجه سختی سنگ‌های ناحیه فردو مشخص نیست اما با شباهت آن با کاپادوکیه، این سنگ ساخت یک تأسیسات زیرزمینی را آسان‌تر کرده است. از نظر بصری، سنگ‌های ناحیه فردو نسبتا نرم به‌نظر می‌رسد اما با این حال برای نتیجه‌گیری به مطالعات بیشتری لازم است».

2/4
⭕️ @Projectmeshkat

⭕️جنس سنگ و میزان نفوذپذیری بمب؛ مؤلفه مهم در میزان تخریب فردو

⭕️سنگ‌های ایگنمبریتی مزیتی نیز برای ایرانی‌ها داشته است، از آنجایی که این نوع سنگ متخلخل است ممکن است امواج ضربه‌ای مخرب مثل آثار موج انفجار بمب‌ها را کاهش دهد. چراکه که این نوع سنگ می‌تواند مانند کیسه شن‌هایی عمل کند که جلوی گلوله‌های شلیک شده را می‌گیرند.

⭕️پروفسور گلوماک استاد مهندسی و متخصص مواد منفجره بیان می‌کند: «در خاصیت ضربه‌گیر بودن سنگ‌های ایگنمبریت تردید وجود ندارد. این سنگ به‌عنوان یک جاذب انرژی بسیار کارآمد شناخته شده است. مواد متخلخل مانند آن در بسیاری از کاربردها برای محدود کردن اثر تخریب ناشی از انفجار موادهای منفجره قوی استفاده می‌شود».

⭕️یک مقام پنتاگون به نیویورک‌تایمز بیان کرده مسائل موجود در فردو باعث شد تا آمریکا تعداد بمب‌هایی را که برای از بین بردن سانتریفیوژها و تجهیزات فردو نیاز داشت را افزایش دهد. همچنین این احتمال وجود داشت تا سالن اصلی با روش‌های مختلف محافظت شود.

⭕️ایران تولیدکننده بتن است و مقاله‌های مختلفی درباره تقویت بتن با روش‌های مختلف در ایران منتشر شده است. استفاده از الیاف در بتن می‌تواند مقاومت کششی آن را دو تا سه برابر کند، این امر می‌تواند ساختار بتن را تا حد زیادی کنار هم نگه دارد.

⭕️اینکه ترکیب بتن با الیاف‌های فولادی چقدر می‌تواند مقاومت ایجاد کند و اینکه آیا از آن در فردو استفاده شده است یا خیر دقیق مشخص نیست اما در آمریکا استفاده از بتن با الیاف‌های فولادی برای افزایش مقاوت سازه به امری عادی تبدیل شده است.

⭕️راه‌های دیگر می‌تواند استفاده از صفحه‌های فولادی برای جذب موج انفجار و جلوگیری از پرتاب بتن پس از انفجار باشد. استفاده از برخی اقدامات حفاظتی در فردو قطعی است، برخی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی بازدیدهایی که انجام داده‌اند محفظه‌هایی با دیوارهای ضخیم را توصیف کرده‌اند که با درهای سنگین و مقاوم در برابر انفجار از یک‌دیگر جدا شده‌اند [پی‌نوشت: باتشکر از گزارشات دقیق جاسوسان آژانس تروریستی بین‌المللی انرژی اتمی].

3/4
⭕️ @Projectmeshkat

⭕️رزمایش اقتدار پایدار-1404 نداجا؛ رزمایشی برای نمایش اقتدار؟

⭕️روز چهارشنبه نداجا اعلام کرد رزمایش موشکی اقتدار پایدار-1404 از روز پنج‌شنبه به مدت دو روز آغاز خواهد شد. این رزمایش درنهایت بنابر اعلام روابط عمومی آجا پس از دست یافتن به اهداف خود، به اتمام رسید.

⭕️در تصاویر منتشر شده، شاهد به‌کارگیری موشک‌های کروز ضدکشتی قادر، قدیر و نصیر از خانواده کروز نور (حاصل توسعه کروزهای چینی C-801/802 در ایران طی دهه 70-80 شمسی) هستیم که با شلیک از لانچرهای ساحل به دریا و پلتفرم‌های دریایی شامل شناور لجستیکی گناوه (با شماره بدنه 1408 - کلاس هندیجان) و ناوچه سبلان (با شماره بدنه 73 - کلاس الوند)، به سمت اهداف فرضی شلیک شدند.

⭕️تاکتیک استفاده شده در این رزمایش بدون هیچ‌گونه تغییر براساس تهدیدات موجود که از زمین، دریا و هوا کشور و نیروی دریایی را تهدید می‌کند، همچنان مانند ایام گذشته است! لانچرهای ساحل به دریا در کنار خط ساحلی به‌صورت ثابت مستقر شدند و با اعلام فرمان آتش، موشک‌های کروز به سوی اهداف فرضی روانه می‌شوند و رزمایش به‌خوبی و خوشی به پایان می‌رسد، گویی طراحان رزمایش‌های نیروهای مسلح در یک جهان موازی حضور دارند، جایی که تجربه یک جنگ سنگین 12 روزه و خیمه زدن پهپاد و جنگنده‌های دشمن در آسمان کشور به‌منظور سرکوب لانچر موشک‌های بالستیک و پهپاد و... در آن وجود ندارد و دشمن قرار نیست با کسب برتری هوایی و سرکوب لانچرها، توان آتش شما را زیر ضربه ببرد!

⭕️رزمایش‌های واقعی طراحی می‌شوند تا یک نیروی رزمی با به‌کارگیری تاکتیک‌های نوین عملیاتی (نه نمایشی) برای حضور، اجرای عملیات، حفظ توان رزمی و افزایش شانس بقا در شرایطِ سختِ محیطِ واقعیِ یک جنگ تمرین کند و آماده مواجه با تهدیدات و دفع آن شود؛ نکته‌ای که نه فقط در این رزمایش مشاهده نمی‌شود، بلکه در رزمایش‌های انجام شده در ادوار گذشته نیز مشاهده نشده بود.

⭕️اکنون وقت انجام اقدامات نمایشی نیست، اگر بناست تا رزمایشی برای افزایش توان بازدارنگی کشور انجام شود، باید با بهترین شیوه اجرا و پوشش رسانه‌ای، به‌کارگیری تسلیحات به‌روز و با تاکتیک‌هایی اجرا شود که امکان حفظ بقای قوای رزمی در محیط جنگ را فراهم کند و اگر بناست تا صرفا استقرار لانچر در خط ساحلی و شلیک موشک کروز را یک رزمایش با پیام اقتدار نیروهای مسلح بنامید که درنهایت به انتشار یک تصویر ضعیف از نیروهای مسلح کشور منتهی خواهد شد، نیاز است تا به‌طور جدی در تفکرات خود بازنگری کنید!

پی‌نوشت: ضمن تشکرات فراوان از نداجا بابت برپایی این رزمایش و روابط عمومی آجا بابت پوشش رسانه‌ای، لازم به ذکر است که خطاب کردن ناوچه (فریگت) سبلان 53 ساله به‌عنوان ناوشکن که حتی در دوره خدمت خود نیز آسیب‌پذیر بود و در سال 1367 پس از مواجهه با نیروی دریایی آمریکا مورد اصابت بمب لیزری پرتاب شده از جنگنده تهاجمی A-6E اینترودر قرار گرفت و پس از عقب‌نشینی مورد بازسازی قرار گرفت و دوباره به خدمت بازگشت و پنهان‌کار خطاب کردن یک موشک کروز ساب‌سونیک که پایه طراحی آن به دهه 90 میلادی بازمی‌گردد که براساس موشک کروز MM38 اگزوست ساخته شده و به‌طور ذاتی از طراحی پنهان‌کار استفاده نمی‌کند، یک ناوچه را به یک ناوشکن و یک کروز با طراحی متعلق به دهه 90 میلادی را به یک کروز پنهان‌کار تبدیل نمی‌کند!

⭕️@Projectmeshkat

⭕️هزینه 3.5 میلیارد دلاری پنتاگون برای بازسازی ذخایر موشکی

⭕️خبرگزاری بلومبرگ روز سه‌شنبه با انتشار گزارشی اعلام کرد پنتاگون قصد دارد تا با هزینه کردن بیش از 3.5 میلیارد دلار موجودی انبارهای تسلیحاتی را که در اثر عملیات‌های مکرر اسرائیل مصرف شده را مجدداً تکمیل کند.

⭕️ردیف بودجه که در اسناد بودجه تهیه شده در ماه می مشخص است، برای تکمیل مجدد ذخایر تسلیحاتی مانند ذخایر موشک‌های پدافندی شلیک شده برای دفع حملات ایران را شامل می‌شود که از جمله آن، اختصاص حداقل بودجه 1 میلیارد دلار برای تأمین موشک‌های رهگیر SM-3 استاندارد مورد استفاده در سیستم دفاع موشکی ایجس است که توسط ریتون تولید می‌شود. این هزینه اختصاص داده شده شامل برخی از اقدامات تعمیر و نگهداری برای سیستم‌های راداری، نوسازی شناورها و حمل مهمات نیز می‌شود. در اسناد منتشر شده هر پاراگراف موارد خاص برای تأمین مالی را مشخص می‌کند با عبارت درخواست بودجه اضطراری علامت‌گذاری شده است.

⭕️این طرح که در چندین سند مربوط به ماه سپتامبر را شرح داده و به کمیته‌های دفاعی کنگره ارائه شده، براساس قانون اختصاص بودجه تکمیلی امنیتی اسرائیل برای سال 2024 است که شامل 14 میلیارد دلار برای بازسازی موجودی انبارهای تسلیحاتی آمریکا و پرداخت هزینه برای رهگیرهای موشکی اسرائیل می‌شود.

⭕️این هزینه‌ها برای جبران هزینه‌های فرماندهی مرکزی ایالات متحده در بحبوحه واکنش‌ها به اسرائیل و عملیات رزمی آمریکا است که به درخواست یا با هماهنگی اسرائیل برای دفع حملات که از سوی ایران یا نیروهای نیابتی انجام می‌گیرد، ضروری تلقی می‌شود.

⭕️این اسناد به تلاش آمریکا برای دفع حملات موشکی آوریل 2024 (وعده صادق-1) نیز اشاره می‌کند که طی آن، ایران بیش از 110 موشک بالستیک میان‌برد، حداقل 30 موشک کروز تهاجم زمینی و بیش از 150 پهپاد انتحاری استفاده کرد.

⭕️بزرگ‌ترین درخواست بودجه در اسناد منتشر شده، درخواست بودجه حدود 1 میلیارد دلاری برای جایگزینی موشک‌های رهگیر SM-3IB است که با برد 900 الی 1200 کیلومتر برای سرنگونی موشک‌های بالستیک ساخته شده است و به ازای هر تیر هزینه‌ای حدود 9 تا 12 میلیون دلار دارد. این موشک‌ها در ابتدا توسط ناوشکن‌های نیروی دریایی برای سرنگونی موشک‌های بالستیک ایرانی در جریان حمله آوریل 2024 شلیک شدند.

⭕️پنتاگون درخواست 1.4 میلیون دلار بودجه برای پروازهای با مأموریت ویژه از مبدأ آمریکا به مقصد نامشخص برای جابه‌جایی موشک‌های جدید SM-3IB و جایگزینی آنها با موشک‌های استفاده شده ارائه کرده است.

⭕️به گفته یک مقام آمریکایی، دو ناوشکن یواس‌اس آرلی‌بروک (DDG-51) و سولیوان (DDG-69) در طی حملات ماه ژوئن (جنگ 12 روزه) موشک‌های رهگیر SM-3 مورد استفاده در سیستم دفاع موشکی ایجس را برای دفع حملات بالستیک ایران شلیک کرده‌اند؛ به گفته این مقام سامانه تاد نیز به کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا پیوست و در عملیات سرنگونی موشک‌های بالستیک ایرانی شرکت کرد.

⭕️دومین درخواست بزرگ تأمین بودجه به درخواست بودجه 204 میلیون دلاری سامانه پدافندی ضدبالستیک تاد بازمی‌گردد. هزینه تولید پایه برای ساخت هر تیر رهگیر موشک تالون سامانه پدافندی ضدبالستیک تاد حدود 12.7 میلیون دلار است.

⭕️همچنین بودجه اضطراری 9.2 میلیون دلاری برای تعمیر و نگهداری رادارهای کشف، رهگیری و کنترل آتش AN/PTY-2 و نیاز به تعویض برنامه‌ریزی نشده هشت واحد قدرت (تأمین کننده برق مصرفی رادار) درخواست شده است.

⭕️پی‌نوشت اول: باتوجه به درخواست بودجه اضطراری 1 میلیارد دلاری برای تأمین مجدد ذخایر موشک‌های استفاده شده SM-3IB و با درنظر داشتن هزینه 9.7 الی 12.5 میلیون دلاری به‌ازای تولید هر تیر از موشک SM-3IB (براساس بودجه سال مالی 2024) می‌توان تخمین زد این بودجه اضطراری برای تولید مجدد 80 الی 103 تیر موشک SM-3IB هزینه خواهد شد، رقمی که می‌توان آن را تعداد کل موشک‌های مصرف شده استاندارد طی عملیات‌های موشکی ایران از آوریل 2024 تا ژوئن 2025 دانست. براساس اعلام سخنگوی نیروی هوایی آمریکا، در جریان وعده صادق-1 نیروی دریایی آمریکا 12 تیر موشک رهگیر شلیک کرده است، به این ترتیب مابقی این رقم می‌تواند موشک‌های مصرفی در وعده صادق-2 و 3 باشد.

⭕️پی‌نوشت دوم: باتوجه به درخواست بودجه اضطراری 204 میلیون دلاری برای تأمین مجدد ذخایر مصرف شده موشک‌های رهگیر تالون و با درنظر داشتن هزینه 12.7 میلیون دلاری به‌ازای توليد هر تیر موشک تالون (براساس بودجه سال مالی 2025) می‌توان تخمین زد این بودجه اضطراری برای تولید مجدد 16 تیر موشک تالون مصرف خواهد شد که با توجه به تاریخ استقرار تاد در اسرائیل، می‌توان فرض کرد این رقم معادل بخشی از موشک‌های تالون مصرفی طی عملیات وعده صادق-3 باشد.

⭕️ @Projectmeshkat