"روز جهانی مهاجرت ماهیان، سال گذشته برای اولین بار در تقویم زیست محیطی جهان "
@Pazshahr 👈
تهران-ایرنا-
بسیاری از ماهیان برای تخم ریزی و تولید مثل نیازمند مهاجرت هستند، به این معنا که این ماهیان در زمان تخم ریزی که در ایران فصل بهار است، از دریا به سمت رودخانه حرکت می کنند که ماهیان خاویاری، آزاد ماهیان و کپورماهیان برخی از گونه های دریای خزر هستند که حیاتشان وابسته به رودخانه است.
امید صدیقی کارشناس آبزیان آبهای داخلی دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت:... تعدادی از دوستداران محیط زیست در دنیا روز 24 می را به عنوان روز جهانی مهاجرت ماهیان وارد تقویم زیست محیطی دنیا کردند.
وی افزود: سد سازی بر روی رودخانه ها، آلودگی ها، صید بی رویه، برداشت غیر اصولی شن و ماسه ، تخریب بستر رودخانه ها و رسوب گذاری دهانه رودخانه ها عوامل تهدید مهاجرت ماهیان هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.
صدیقی اظهار داشت: روند کاهش تولید مثل ماهیان مهاجر در تمام دنیا سیر صعودی دارد اما در ایران این روند بسیار با شتاب پیش می رود که نیازمند برخی اقدامات اساسی است.
برخی کشورها برای حفظ حیات ماهیان مهاجر و هموار کردن مسیر مهاجرت آنها از دریا به رودخانه، سد های احداث شده را تخریب می کنند.
کارشناس آبزیان آبهای داخلی دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: علاوه بر مشکلات پیش رو برای مهاجرت ماهیان، متاسفانه در فصل تخم ریزی و مهاجرت ماهیان شاهد حضور گسترده مردم در حاشیه رودخانه ها برای صید این ماهیان هستیم که کاهش این مساله نیاز به فرهنگ سازی دارد.
سید مجید خرازیان مقدم مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت زیست در این باره گفت: روز جهانی مهاجرت ماهیان در 24 می با هدف آگاه سازی در خصوص مسایل مربوط به مهاجرت ماهی ها نامگذاری شده است.
وی تاکید کرد: بزرگداشت چنین روزی موجب افزایش درک عمومی نسبت به اهمیت باز بودن مسیر رودخانه ها برای مهاجرت ماهیان مهاجر و نیازهای آنها می شود.
خرازیان مقدم گفت:برای برخی از ماهیان مانند ماهی آزاد، گربه ماهی غول پیکر و مارماهی پیمودن هزاران کیلومتر برای تکمیل چرخه زندگی شان الزامی است در صورتی که این ماهی ها قادر به مهاجرت نباشند، جمعیتشان به کلی از بین خواهد رفت.
@Pazshahr 👈
وی ادامه داد: این واقعه ای است که متاسفانه تاکنون در بسیاری از نقاط جهان رخ داده است، تعداد زیاد سدها و بندهایی که به مقاصد مختلف از جمله مدیریت آب، در مسیر رودخانه ها و سواحل ساخته می شوند، تولید مثل را برای ماهیان مهاجر بسیار دشوار کرده است.
...
وی گفت: قرار است برنامه ای تصویری از برنامه های روز جهانی مهاجرت ماهیان در سراسر جهان تهیه شود و برای مسوولان سطوح عالی به نمایش درآید.علاوه بر این درخواستی در خصوصˈ رودخانه های باز و مسیرهای مهاجرت آزادانه ماهیان تنظیم شده و به امضاء مردم سراسر جهان در خواهد آمد.
وی اظهارداشت: امید است ایران نیز با شرکت در این رویداد بزرگ، دین خود را به این موجودات که بخشی جذاب از تنوع زیستی کشور محسوب می شوند و در تغذیه نیز نقش مهمی را ایفا می کنند، ادا کند.
منبع: ایرنا
@Pazshahr 👈
@Pazshahr 👈
تهران-ایرنا-
بسیاری از ماهیان برای تخم ریزی و تولید مثل نیازمند مهاجرت هستند، به این معنا که این ماهیان در زمان تخم ریزی که در ایران فصل بهار است، از دریا به سمت رودخانه حرکت می کنند که ماهیان خاویاری، آزاد ماهیان و کپورماهیان برخی از گونه های دریای خزر هستند که حیاتشان وابسته به رودخانه است.
امید صدیقی کارشناس آبزیان آبهای داخلی دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت:... تعدادی از دوستداران محیط زیست در دنیا روز 24 می را به عنوان روز جهانی مهاجرت ماهیان وارد تقویم زیست محیطی دنیا کردند.
وی افزود: سد سازی بر روی رودخانه ها، آلودگی ها، صید بی رویه، برداشت غیر اصولی شن و ماسه ، تخریب بستر رودخانه ها و رسوب گذاری دهانه رودخانه ها عوامل تهدید مهاجرت ماهیان هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.
صدیقی اظهار داشت: روند کاهش تولید مثل ماهیان مهاجر در تمام دنیا سیر صعودی دارد اما در ایران این روند بسیار با شتاب پیش می رود که نیازمند برخی اقدامات اساسی است.
برخی کشورها برای حفظ حیات ماهیان مهاجر و هموار کردن مسیر مهاجرت آنها از دریا به رودخانه، سد های احداث شده را تخریب می کنند.
کارشناس آبزیان آبهای داخلی دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: علاوه بر مشکلات پیش رو برای مهاجرت ماهیان، متاسفانه در فصل تخم ریزی و مهاجرت ماهیان شاهد حضور گسترده مردم در حاشیه رودخانه ها برای صید این ماهیان هستیم که کاهش این مساله نیاز به فرهنگ سازی دارد.
سید مجید خرازیان مقدم مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت زیست در این باره گفت: روز جهانی مهاجرت ماهیان در 24 می با هدف آگاه سازی در خصوص مسایل مربوط به مهاجرت ماهی ها نامگذاری شده است.
وی تاکید کرد: بزرگداشت چنین روزی موجب افزایش درک عمومی نسبت به اهمیت باز بودن مسیر رودخانه ها برای مهاجرت ماهیان مهاجر و نیازهای آنها می شود.
خرازیان مقدم گفت:برای برخی از ماهیان مانند ماهی آزاد، گربه ماهی غول پیکر و مارماهی پیمودن هزاران کیلومتر برای تکمیل چرخه زندگی شان الزامی است در صورتی که این ماهی ها قادر به مهاجرت نباشند، جمعیتشان به کلی از بین خواهد رفت.
@Pazshahr 👈
وی ادامه داد: این واقعه ای است که متاسفانه تاکنون در بسیاری از نقاط جهان رخ داده است، تعداد زیاد سدها و بندهایی که به مقاصد مختلف از جمله مدیریت آب، در مسیر رودخانه ها و سواحل ساخته می شوند، تولید مثل را برای ماهیان مهاجر بسیار دشوار کرده است.
...
وی گفت: قرار است برنامه ای تصویری از برنامه های روز جهانی مهاجرت ماهیان در سراسر جهان تهیه شود و برای مسوولان سطوح عالی به نمایش درآید.علاوه بر این درخواستی در خصوصˈ رودخانه های باز و مسیرهای مهاجرت آزادانه ماهیان تنظیم شده و به امضاء مردم سراسر جهان در خواهد آمد.
وی اظهارداشت: امید است ایران نیز با شرکت در این رویداد بزرگ، دین خود را به این موجودات که بخشی جذاب از تنوع زیستی کشور محسوب می شوند و در تغذیه نیز نقش مهمی را ایفا می کنند، ادا کند.
منبع: ایرنا
@Pazshahr 👈
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
حمایت از گونه های جانوری در طرح روی هواپیما
@Pazshahr👈🐘✈️
@Pazshahr👈🐘✈️
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
نزاع دیدنی مارهای غول پیکر
@Pazshahr👈
@Pazshahr👈
۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۵
مردم دست به کار شدند، دریاچه بزنگان نجات یافت.
@Pazshahr👈
نه ستاد احیایی تشکیل شده بود، نه بودجه بینالمللی در کار بود و نه سازمان حفاظت محیط زیست و دولت پیش قدم شدند. دریاچه از دسترفته بزنگان تنها به یک اعتبار احیا شد؛ باران که آمد داوطلبان مردمی، روستاییان “آب دراز” و “قرقره” و “بزنگان” و “کلاته”، همانهایی که سالها و قرنها است زندگی و معیشتشان با محیط زیستشان گره خورده، کمر همت بستند و کانالهای آبی به دریاچه کشیدند.
تا همین دو سه ماه پیش، بزنگان نیز به همان سرنوشتی دچار شده بود که تالاب هامون و دریاچه ارومیه: خشکسالی.
دریاچه “بزنگان” یا “کل بیبی” در ۱۳۰ کیلومتری شرق شهر متمول مشهد، تنها و مهمترین دریاچه استان خراسان رضوی و یگانه اثر طبیعی ملی این استان، در روزگار پر آبی ۵۲ هکتار وسعت داشت و ارتفاع آب در عمیقترین بخش دریاچه به ۱۲ متر میرسید.
اما خشکسالی پی در پی یک دهه اخیر پهنه آبی این دریاچه را از ۵۲ هکتار به ۳۵ هکتار و ارتفاع عمیقترین نقطه دریاچه را از ۱۲ متر به دو متر فروکاسته بود.
اگرچه مسئولان محلی تأیید میکنند که علاوه بر خشکسالی، مهار نشدن و هدر رفت سیلابها و واگذاری زمینهای حریم این اثر ملی از دیگر دلایل زوال دریاچه بزنگان بوده است. علی نصیریان، بخشدار مرزداران میگوید تصرف زمینهای حریم دریاچه سبب شده است تا ورودی آب از سمت شمال کاهش یابد.
@Pazshahr 👈
چند سال پیش زمانی که دریاچه بزنگان به عنوان “منطقه نمونه گردشگری” اعلام شد، بلافاصله روند خصوصیسازی نیز در اطراف دریاچه بزنگان آغاز شد. اما خرید زمینهای اطراف دریاچه کم کم به تجاوز به حریم اراضی ملی کشیده شد. چندی بعد اعلام شد که این اثر طبیعی ملی نیز به همان بلایی دچار شده که بسیاری از منابع طبیعی و ملی ایران: زمینخواری.
سرانجام اسفندماه سال گذشته محمد جواد علیپور، رئیس پیشین محیط زیست سرخس با اشاره به همین زمینخواریها اعلام کرد که در سال های گذشته افرادی که وابستگی به اداره محیط زیست و منابع طبیعی داشته اند، سوءاستفاده های متفاوتی کردهاند.
تا آنجا که به دریاچه بزنگان بر میگردد، نام نهادهای دولتی منحصراً در پرونده رانتخواری و تصرف زمینهای این دریاچه مطرح نبود. بلکه سازمان محیط زیست طی سالهای ۹۳ و ۹۴ در تلاش بود تا “طرح جامع مدیریت توجیهی اثر ملی دریاچه بزنگان” را تهیه کند؛ طرحی که هنوز تدوین نشده است.
در پی بارشهای اواسط اردیبهشت امسال مردم منطقه دیگر نمیتوانستند دست روی دست بگذارند. بارندگیهای منطقه سرخس آبگیرهایی بزرگی ایجاد کرده بود. در اولین قدم مردم روستا با کمک شورا و دهیاریها کانالهایی ایجاد میکنند تا سیلابها را به دریاچه هدایت کنند.
همزمان در شبکههای اجتماعی اطلاعرسانی میشود و شماری از داوطلبان احیای دریاچه به کمک میآیند.
به گزارش پایگاه خبری تخصصی زیسب بوم، داوطلبان طی هفت روز حدود هفت هزار متر مکعب آب را از آبگیری در ۸۰۰ متری با لولهکشی به دریاچه پمپاژ میکنند.
@Pazshahr 👈
گام بعدی نوبت به کشاورزان میرسد. آنها با کمک دیگر داوطلبان و یک تراکتور مسیرهایی ایجاد میکنند تا آب مازاد کشاورزی در ساعات مختلف به دریاچه منتقل شود.
بخشدار مرزداران از توابع شهرستان سرخس میگوید که در سال جاری یک سوم از آب دریاچه احیا شده و اکنون ارتفاع آب در عمیق ترین نقطه دریاچه به هفت متر میرسد.
این روزهای دریاچه بزنگان دیدن دارد. حالا باران زده، آبهای سرگردان از هر گوشهای به سوی دریاچه روان است و روستاییان و کشاورزان و داوطلبان مزد رنج خویش میبینند.
تا همین زمستان گذشته، کاهش عمق و غلظت شوری آب دریاچه حیات آبزیان را به خطر انداخته و پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبیزی را پراکنده بود. اما اکنون میتوان با اطمینان بیشتری از رونق دوباره اکوسیستم بزنگان سخن گفت، دریاچهای پر از ماهیهای کپور و قزل آلا، شیر ماهی، اردک، مرغ مینا و عقاب.
احیای دریاچه بزنگان از آن دست داستانهایی است که شاید سالها و دههها بعد، هم نقل زبان محلیهای دریاچه باشد و هم روایتی که گردشگران از بر میکنند.
@Pazshahr 👈
https://www.radiozamaneh.com/278734
مردم دست به کار شدند، دریاچه بزنگان نجات یافت.
@Pazshahr👈
نه ستاد احیایی تشکیل شده بود، نه بودجه بینالمللی در کار بود و نه سازمان حفاظت محیط زیست و دولت پیش قدم شدند. دریاچه از دسترفته بزنگان تنها به یک اعتبار احیا شد؛ باران که آمد داوطلبان مردمی، روستاییان “آب دراز” و “قرقره” و “بزنگان” و “کلاته”، همانهایی که سالها و قرنها است زندگی و معیشتشان با محیط زیستشان گره خورده، کمر همت بستند و کانالهای آبی به دریاچه کشیدند.
تا همین دو سه ماه پیش، بزنگان نیز به همان سرنوشتی دچار شده بود که تالاب هامون و دریاچه ارومیه: خشکسالی.
دریاچه “بزنگان” یا “کل بیبی” در ۱۳۰ کیلومتری شرق شهر متمول مشهد، تنها و مهمترین دریاچه استان خراسان رضوی و یگانه اثر طبیعی ملی این استان، در روزگار پر آبی ۵۲ هکتار وسعت داشت و ارتفاع آب در عمیقترین بخش دریاچه به ۱۲ متر میرسید.
اما خشکسالی پی در پی یک دهه اخیر پهنه آبی این دریاچه را از ۵۲ هکتار به ۳۵ هکتار و ارتفاع عمیقترین نقطه دریاچه را از ۱۲ متر به دو متر فروکاسته بود.
اگرچه مسئولان محلی تأیید میکنند که علاوه بر خشکسالی، مهار نشدن و هدر رفت سیلابها و واگذاری زمینهای حریم این اثر ملی از دیگر دلایل زوال دریاچه بزنگان بوده است. علی نصیریان، بخشدار مرزداران میگوید تصرف زمینهای حریم دریاچه سبب شده است تا ورودی آب از سمت شمال کاهش یابد.
@Pazshahr 👈
چند سال پیش زمانی که دریاچه بزنگان به عنوان “منطقه نمونه گردشگری” اعلام شد، بلافاصله روند خصوصیسازی نیز در اطراف دریاچه بزنگان آغاز شد. اما خرید زمینهای اطراف دریاچه کم کم به تجاوز به حریم اراضی ملی کشیده شد. چندی بعد اعلام شد که این اثر طبیعی ملی نیز به همان بلایی دچار شده که بسیاری از منابع طبیعی و ملی ایران: زمینخواری.
سرانجام اسفندماه سال گذشته محمد جواد علیپور، رئیس پیشین محیط زیست سرخس با اشاره به همین زمینخواریها اعلام کرد که در سال های گذشته افرادی که وابستگی به اداره محیط زیست و منابع طبیعی داشته اند، سوءاستفاده های متفاوتی کردهاند.
تا آنجا که به دریاچه بزنگان بر میگردد، نام نهادهای دولتی منحصراً در پرونده رانتخواری و تصرف زمینهای این دریاچه مطرح نبود. بلکه سازمان محیط زیست طی سالهای ۹۳ و ۹۴ در تلاش بود تا “طرح جامع مدیریت توجیهی اثر ملی دریاچه بزنگان” را تهیه کند؛ طرحی که هنوز تدوین نشده است.
در پی بارشهای اواسط اردیبهشت امسال مردم منطقه دیگر نمیتوانستند دست روی دست بگذارند. بارندگیهای منطقه سرخس آبگیرهایی بزرگی ایجاد کرده بود. در اولین قدم مردم روستا با کمک شورا و دهیاریها کانالهایی ایجاد میکنند تا سیلابها را به دریاچه هدایت کنند.
همزمان در شبکههای اجتماعی اطلاعرسانی میشود و شماری از داوطلبان احیای دریاچه به کمک میآیند.
به گزارش پایگاه خبری تخصصی زیسب بوم، داوطلبان طی هفت روز حدود هفت هزار متر مکعب آب را از آبگیری در ۸۰۰ متری با لولهکشی به دریاچه پمپاژ میکنند.
@Pazshahr 👈
گام بعدی نوبت به کشاورزان میرسد. آنها با کمک دیگر داوطلبان و یک تراکتور مسیرهایی ایجاد میکنند تا آب مازاد کشاورزی در ساعات مختلف به دریاچه منتقل شود.
بخشدار مرزداران از توابع شهرستان سرخس میگوید که در سال جاری یک سوم از آب دریاچه احیا شده و اکنون ارتفاع آب در عمیق ترین نقطه دریاچه به هفت متر میرسد.
این روزهای دریاچه بزنگان دیدن دارد. حالا باران زده، آبهای سرگردان از هر گوشهای به سوی دریاچه روان است و روستاییان و کشاورزان و داوطلبان مزد رنج خویش میبینند.
تا همین زمستان گذشته، کاهش عمق و غلظت شوری آب دریاچه حیات آبزیان را به خطر انداخته و پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبیزی را پراکنده بود. اما اکنون میتوان با اطمینان بیشتری از رونق دوباره اکوسیستم بزنگان سخن گفت، دریاچهای پر از ماهیهای کپور و قزل آلا، شیر ماهی، اردک، مرغ مینا و عقاب.
احیای دریاچه بزنگان از آن دست داستانهایی است که شاید سالها و دههها بعد، هم نقل زبان محلیهای دریاچه باشد و هم روایتی که گردشگران از بر میکنند.
@Pazshahr 👈
https://www.radiozamaneh.com/278734
رادیو زمانه
مردم دست به کار شدند، دریاچه بزنگان نجات یافت
امید منتظری- دریاچه از دسترفته بزنگان تنها به یک اعتبار احیا شد؛ باران که آمد، روستاییانِ "آب دراز" و "قرقره" و "بزنگان" و "کلاته"، سیلابها و آبگیرها را به دریاچه پیوند دادند.
Forwarded from پازشهر
🐮🍀🐄🐄🐄🐄🐄🐄🍀🐮
((نقش گاوها در گرم شدن کره زمین/ اثر مخرب گاز متان))
@pazshahr
گاوها در تغییرات آب و هوایی نقش بسیار مهمی دارند.
✔ گاز متان خروجی از معده گاو یکی از بزرگترین منابع تولید گرما در جو کره زمین است.
اخیراً در مطالعه ای ادعا شد که با استفاده از روش مهار مولکولی می توان گاز متان تولیدی گاوها را تا ۳۰ درصد کاهش داد.
۳NOP مولکولی است که تولید گاز متان را در داخل روده گاو محدود می کند. این گاز متان بر اثر فرآیند هضم غذا در دام ها تولید می شود. محققان دریافتند که استفاده از مهارکننده گاز متان تولیدی دام ها، هیچ تاثیر منفی بر روی کیفیت و کمیت شیر گاوهای هولشتاین ندارد.
این مطالعه نشان داد که استفاده از مهارکننده شیمیایی گاز متان می تواند نقش بسیار مهمی در کاهش انتشار گاز متان در طبیعت داشته باشد و مشخصا در ادامه می تواند بر روی تغییرات آب و هوایی تاثیر گذار باشد.
براساس گزارش سازمان جهانی غذا و محصولات کشاورزی، چیزی در حدود ۱۸ درصد از گازهای گلخانه ای جهان مربوط به بخش دامپروری است که ۳۵ درصد این مقدار از گاز متان تشکیل شده است. اثر مخرب گاز متان بر روی تغییرات جوی ۲۳ برابر کربن دی اکسید است. طبق آمار اعلام شده، میزان تولید و انتشار گاز کربن دی اکسید توسط بخش دامداری در حدود ۲.۲ میلیارد تن تخمین زده شده است.
«الکساندر هریستوف»، متخصص تغذیه لبنی از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، در این زمینه می گوید: «اگر گاز متان روده های گاوها را به عنوان بزرگترین منبع انتشار گاز گلخانه ای بدانیم و بتوانیم در حدود ۳۰ درصد از آن را کنترل کنیم، یکی از بزرگترین کارها در جهت حفظ جهان از تغییرات جوی را انجام داده ایم.»
@pazshahr
https://www.salamatnews.com/news/157901/%D9%86%D9%82%D8%B4-%DA%AF%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%85-%D8%B4%D8%AF%D9%86-
((نقش گاوها در گرم شدن کره زمین/ اثر مخرب گاز متان))
@pazshahr
گاوها در تغییرات آب و هوایی نقش بسیار مهمی دارند.
✔ گاز متان خروجی از معده گاو یکی از بزرگترین منابع تولید گرما در جو کره زمین است.
اخیراً در مطالعه ای ادعا شد که با استفاده از روش مهار مولکولی می توان گاز متان تولیدی گاوها را تا ۳۰ درصد کاهش داد.
۳NOP مولکولی است که تولید گاز متان را در داخل روده گاو محدود می کند. این گاز متان بر اثر فرآیند هضم غذا در دام ها تولید می شود. محققان دریافتند که استفاده از مهارکننده گاز متان تولیدی دام ها، هیچ تاثیر منفی بر روی کیفیت و کمیت شیر گاوهای هولشتاین ندارد.
این مطالعه نشان داد که استفاده از مهارکننده شیمیایی گاز متان می تواند نقش بسیار مهمی در کاهش انتشار گاز متان در طبیعت داشته باشد و مشخصا در ادامه می تواند بر روی تغییرات آب و هوایی تاثیر گذار باشد.
براساس گزارش سازمان جهانی غذا و محصولات کشاورزی، چیزی در حدود ۱۸ درصد از گازهای گلخانه ای جهان مربوط به بخش دامپروری است که ۳۵ درصد این مقدار از گاز متان تشکیل شده است. اثر مخرب گاز متان بر روی تغییرات جوی ۲۳ برابر کربن دی اکسید است. طبق آمار اعلام شده، میزان تولید و انتشار گاز کربن دی اکسید توسط بخش دامداری در حدود ۲.۲ میلیارد تن تخمین زده شده است.
«الکساندر هریستوف»، متخصص تغذیه لبنی از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، در این زمینه می گوید: «اگر گاز متان روده های گاوها را به عنوان بزرگترین منبع انتشار گاز گلخانه ای بدانیم و بتوانیم در حدود ۳۰ درصد از آن را کنترل کنیم، یکی از بزرگترین کارها در جهت حفظ جهان از تغییرات جوی را انجام داده ایم.»
@pazshahr
https://www.salamatnews.com/news/157901/%D9%86%D9%82%D8%B4-%DA%AF%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%85-%D8%B4%D8%AF%D9%86-
سلامت نیوز
نقش گاوها در گرم شدن کره زمین/ اثر مخرب گاز متان
گاوها در تغییرات آب و هوایی نقش بسیار مهمی دارند. گاز متان خروجی از معده گاو یکی از بزرگترین منابع تولید گرما در جو کره زمین است.