قرارگاه پاسخ به شبهات و شایعات

‌🔮 نشر مجدد

🔆متن شبهه:

در كتاب #بهشت اصول_كافي ترجمه كتاب روضه كافي از مرحوم كليني نقل است : موقع خورشيد_گرفتگي، خورشيد در آب فرو مي‌رود تا مردم از خدا بترسند...يا زمين بر پشت يك ماهي در دريا است و دريا بر سنگي و سنگ بر شاخ‌گاوي... يا ابرها بر بالاي درختي كه روي تپه‌اي است قرار دارد و...

🔆 بخش اول پاسخ شبهه:

1⃣ فهم اخبار و روايات منقول از ائمه معصومين (ع) و استفاده از آن بدون مراجعه به كارشناس و متخصص اخبار و احاديث، امر مشكلي است و نمي‌توان به صرف اينكه روايتي در يكي از كتاب‌هاي معتبر روايي مانند كافي، من لا يحضره الفقيه، استبصار و تهذيب آمده است، بر اساس آن قضاوت كرد؛ زيرا در ميان روايات رسيدهف رواياتي است كه در مقام نقل آن تحريف، كم و كاستي رخ داده است. یا رواياتي است كه امام، با توجه به شرايط خاصي آن را بيان كرده است و حكم عامی نيست. یا رواياتي است كه مفاد ظاهري آن مقصود امام نيست، بلكه با زبان نمادين خبر از حقيقت ديگري مي دهد. یا اخباري است كه چه بسا امام از موضع و جايگاه امامت، مطلبي را نفرموده است، بلكه از جايگاه يك بشر معمولي و در مقام افاده مطلبي بوده است. نیز رواياتي وجود دارد كه امام از جايگاه و موضوع امامت در مقام بيان حكم عام بوده و در نقل آن كم و كاستي نيز رخ نداده است و ما اطمينان داريم روايت را امام بيان كرده است؛ از ميان اين همه اقسام روايت، صرفاً روایات قسم اخير را مي‌توان به ظاهر آن اخذ نمود و آن را معيار قضاوت قرار داد. اما تشخيص روايت صحيح از سقيم و روايات نمادين از غير آن و روايات وارده در مقام بيان حكم از روايات وارده در شرايط خاص، در توان كارشناس و متخصص مسائل احاديث است و هر كسی نمي‌تواند بدون ابزار علمي لازم از روايات استفاده نمايد و مقصود آن را بفهمد.

2⃣ما به طور اختصار مباحثي مربوط به استفاده و فهم روايات را در حدّي كه نسبت به مورد سئوال نياز است مي‌آوريم:

@GhararGahShayeat
اخبار و روايات پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ و ائمه معصومين ـ عليهم السّلام ـ يا به صورت متواتر نقل شده و افراد زيادي از پيامبر و يا امام خبري را نقل كرده‌اند، به گونه‌اي كه یقین مي‌کنیم اين سخن را پيامبر فرموده است؛ كما اينكه به صورت متواتر به صاحبان كتب معتبر روايي رسيده است؛ نظير حديث غدير.
در مورد اعتبار و ارزش‌مندي اين قسم از اخبارها ترديد نيست.

قسم ديگر از اخبار، به صورت منفرد نقل شده است؛ يعني فرد و يا افراد معدودي، خبر را از پيامبر و يا امام نقل كرده و به همين صورت، نسلي بعد از نسل ديگر تا اينكه به دست صاحبان كتب معتبر روايي رسيده است؛ اعتبار و ارزش‌مندي اين دسته از روايات منوط به فراهم بودن شروطي است:

1.شرط اول آن است احراز عرفي حاصل كنيم كه روايت را امام فرموده باشد و در صورتي براي ما اطمينان به صدور روايت از امام ـ عليه السّلام ـ حاصل مي‌شود که اشخاصي به صورت متسلسل، روايت را از امام تا به صاحبان كتب معتبر روايي نقل كرده‌اند، افراد ثقه باشند. وثاقت روات را كساني كه در مورد تراجم و شرح حال روات كتاب نوشته‌اند، همانند كشي و... تعيين مي‌كنند. چنانچه معلوم گرديد در سلسله سند، فرد و يا افراد كاذب و يا مجهول الحالي هستند، روايت از اعتبار و ارزش‌ ساقط مي‌شود و نمي‌توانيم به آن عمل كنيم و ظاهر آن را معيار سخن معصوم قرار دهيم.

2.شرط دوم آنكه احرار کنیم امام از جايگاه منصب امامت، مطلبي را بيان كرده و در صدد بيان واقعيت بوده است. اين امر از طريق مقايسه روايت با روايت ديگر و مقايسه با قرآن كريم و نيز از جهات ديگر به دست مي‌آيد. اگر از قرائن و شواهد براي ما معلوم گرديد که امام در صدد بيان واقع نبوده است، بلكه روايت به خاطر تقيه و حفظ جان پيروان خويش و يا رعايت مصالح ديگر صادر شده است، نمي‌توانيم مضمون آنرا معيار قرار دهيم و آنرا اخذ نماييم.

3.شرط سوم آن است كه بر معنا و محتوايي كه ما از آن فهميده‌ايم دلالتي روشني داشته باشد؛ در اين صورت مي‌توان به روايت استناد كرد. اما اگر روايت به گونه‌اي باشد كه ذووجهين است و دلالت روشن بر محتوايي كه ما فهميده‌ايم ندارد، در اين صورت نمي‌توان به روايت، براي اثبات آن محتوا، استناد جست.

🔆ادامه پاسخ در پست بعد

2.4K views12:19