🔻 محورهای اصلی سخنان دکتر الهام در نشست علمی با موضوع:

«تخفیف درمجازات اعدام مجرمان مواد مخدر؛ مسامحه یا تدبیر؟»

📍دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (ع)
📆 ۱۳۹۶/۷/۱۷


🔹 قوه مقننه در جمهورى اسلامى،حق وضع مجازات اعدام، جز در موارد منصوص شرعى ندارد

🔹 موارد اعدام، اصولاً کیفرهای حدى هستند كه مصاديق آن محدود و توقيفى هستند

🔹 قصاص حق‌الناس و در زمره حقوق محسوب شده و ماهيتى متفاوت با كيفر به معناى رايج عرفى دارد

🔹 نظام رسمى حقوقى جمهورى اسلامى كه مبتنى بر نظرات فقهى شوراى نگهبان است تاكنون مجازات اعدام را به‌مثابه مصداق مجازات تعزيرى تأييد نكرده است

🔹 مجازات اعدام تعزيرى در جمهورى اسلامى نداريم

🔹 تصويب قانون تشديد مبارزه با مواد مخدر به‌وسیله مجمع مؤيد اين است كه مجازات اعدام مذكور در اين قانون با اصول عادى و اوليه شرعى مغاير است

🔹 بر عهده مجمع تشخيص است كه مصلحتى را كه مقتضى اعدام برخلاف قواعد اوليه است را اثبات كند

🔹 اعدام جرائم مواد مخدر مبتنى بر مصلحت عرفى و فايده گرايانه است و اين فايده جز بازدارندگى و كاهش اين بزه نيست، وقتى بازدارندگى در ظرف مدت سى سال بعد از اجراى قانون تائید نشده است، توجيهى براى تداوم اعدام خلاف شرع و نقض احكام اوليه شرعى با توجيه مصلحت وجود ندارد و مصلحت در حقيقت خلاف مصلحت شده است.

💠 @Elham_ir

دکتر الهام: عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و عضو سابق شورای نگهبان
@isufacultyoflaw

دکتر الهام: عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و عضو سابق شورای نگهبان
@isufacultyoflaw

⚖️ مجازات و وجدان عمومی

علامه طباطبایی (ره) در تفسیر المیزان در ذیل آیات راجع به «اِفک» روایات مطرح شده در خصوص موضوع را نقل و نقد می‌فرمایند. نکته‌ای که در یکی از روایات مطرح است، آن است که پیامبر اکرم (ص) در مورد عبدالله ابن ابی یکی از افرادی که متهم به نشر تهمت به همسر حضرتش بود، از مردم «استعذار» کردند.
گفته شده است که #استعذار، یعنی «کسی بگوید اگر فلانی را به سبب کار ناشایسته‌اش کیفر کنم چه کسی عذر و انگیزه مرا درک می‌کند و مرا به خاطر کیفر دادن او نکوهش نمی‌کند.»
صرف‌نظر از نقدی که بر محتوای روایت مطرح است، یک نکته جلب نظر می‌کند و آن اینکه «استعذار» یعنی نظرخواهی از مردم، در سنجش عادلانه بودن کیفر، رسم یا سنتی بوده است که پیامبر (ص) به آن التفات و توجه داشته‌اند.
چه منعی دارد که امروز قوه قضائیه، در غیر از حدود الهی، در تعقیب و کیفر برخی از افراد جامعه، از این نهاد که احیاناً در صدر اسلام و یا قبل از آن جاری بوده و بنا بر نقل، پیامبر (ص) از آن استفاده کرده‌اند، بهره گیرد. در برخی جوامع با عنوان هیئت‌منصفه، وجدان عمومی را درگیر این داوری می‌کنند.
وجدان عمومی وقتی امری را بپذیرد، احساس عدالت فراگیر و به‌تبع آن امنیت روانی جامعه ارتقا می‌یابد و در صورت عکس آن، ناآرامی روانی و احساس عدم امنیت، تقویت می‌شود. علنی بودن محاکمات، کمترین کاری است که می‌تواند به «استعذار» معنی دهد و نیز استفاده از هیئت‌منصفه‌ای که در واقع تجلی وجدان عمومی باشد، نهادینه‌کردنِ مشارکت وجدان عمومی در کیفردهی است.
در خانه اگر کس است یک حرف بس است.


💠 @Elham_ir

⚖️ بازداشت موقت و تأثیر آن بر رأی قاضی

💠 @Elham_ir


🔅 ﷽

🔻 بازداشت موقت، زندانی کردنِ متهمِ به جرم، در مرحله تحقیقات و قبل از اثبات جرم است. در حقیقت این اقدام خلاف اصل برائت است. تجویز آن تنها در حالت ضرورت و تزاحم بین حقوق متهم و امنیت جامعه یا حقوق قربانی جرم، در حالی که راه دیگری وجود نداشته باشد، به طور محدود تجویز شده است. بنابراین بازداشت موقت، وسیله‌ای برای فشار بر متهم بمنظور اخذ اقرار یا دریافت اطلاعات از او نیست و نیز ابزار تهدید و تنبیه نباید محسوب شود، زیرا اساساً بدون اثبات جرم چگونه می‌شود فردی را تنبیه نمود؟!

سوابق اظهارنظرهای شورای نگهبان در طول زمان، مؤید این نکته است که این شورا بازداشت موقت را به حکم اولیه ممنوع دانسته و شرایط تجویز آن را سخت کرده است.

🔻 قانونگذار جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۲ در ماده ۲۷، ضمن تصریح به اینکه بازداشت قبل از حکم باید در حکم محاسبه شود و در صورتی که حکم دادگاه شلاق باشد، هر روز بازداشت را معادل سه ضربه شلاق دانسته است؛ بنابراین در همه جرائم تعزیری که مجازات شلاق دارند، فقط ۲۵ روز بازداشت موقت، به منزله اجرای مجازات کامل تعزیری است.

🔻 در هر حال محققان حقوق جزا عقیده دارند که بازداشت موقت اصولاّ از نظر روانی، بر تصمیمات بعدی قاضی اثرگذار است. یکی از اساتید مبرز حقوق جزا از تحقیقی در حوزه قضایی منهتن نیویورک در این خصوص خبر داده و نتایج آن را چنین اعلام می‌کند: «۶۴ درصد متهمانی که در بازداشت موقت بسر برده‌اند، محکوم به مجازات زندان شده‌اند و حال آنکه این رقم در مورد کسانی که بدون بازداشت، برای جرائم مشابه، مورد محاکمه قرار گرفته‌اند، ۱۷ درصد بوده است. تعلیق مجازات نیز فقط ۵ درصد گروه نخست را شامل شده، این در حالی است که این رقم در مورد متهمانی که در بازداشت نبوده‌اند به ۳۶ درصد بالغ شده است».

قضات عادل و شریف خیلی باید مراقبت کنند که در صدور حکم، از عوارض روانی و اجتماعی بازداشت موقت مصون بمانند. حق آن است که در استفاده از قرار بازداشت موقت جز در وقت ضرورت و به حد «ضرورت» اجتناب کرد.
ٰ
💠 کانال تلگرامی دکتر غلامحسین الهام

🔰 تأملى در اصل چهارم قانون اساسى
(نگاهی حقوقی به مباحث اخیر پیرامون شورای شهر یزد)
💠 @Elham_ir


🔅 ﷽
١- در اين‌كه اصل چهارم قانون اساسى بر همه قوانين و مقررات حتى بر عموم و اطلاقات قانون اساسى حاكم است، مناقشه‌اى نمى‌توان كرد، چون نص قانون است و نيز در اين‌كه تفسير اين قواعد بر عهده فقهاى محترم شوراى نگهبان، جاى هيچ بحثى نيست.

٢- بر اساس همين اصل حاكميت نظر فقهى و شرعى با تشخيص فقهاى محترم شورا، محدود به قوانين و مقررات است و نظر به رفتار اجرايى ندارد، بنابراين ابطال تصميمات هر مقام اجرايى، مثل ابطال انتخابات شوراهاى شهر به دليل خلاف شرع بودن، مشمول اختيارات اصل چهارم قرار ندارد. از اين رو نظر شوراى فقها، در خصوص انتخابات شوراى شهر يزد تأثير بالفعلى ندارد.

٣- نظر فقهى شوراى نگهبان فقط در خصوص قانون شوراها قابل تحليل است نه واقعه خارجى و تحقق يافته انتخابات شوراى شهر يزد.

٤- در خصوص قانون شوراها هم اين امر قابل تأمل است كه آيا اظهارنظر بر مبناى اصل چهارم، تكليفى مستمر است يا وظيفه‌اى كه فقط يک‌بار به شورا اعطا شده است؟
به نظر مى رسد وظيفه‌اى كه قانون اساسى به فقهاى محترم داده است تا زمانى است كه درباره قانونى اظهارنظر نکرده اند، هرچند بنابر آيين نامه داخلى مجلس و تفسير شورا، در مهلت ۱۰ روز اظهارنظر نكرده باشد و به عبارت ديگر شورا با سكوت خود موجب تأیید قانونى شده باشد، هر وقت مى توانند نظر فقهى خود را بيان كنند، ولى آيا در مواردى كه شورا اظهارنظر كرده و قانونى را خلاف شرع ندانسته و بعد در اثر تغيير نظر اجتهادى يا تغيير اعضاء و يا التفات و دقت جديد، به خلاف شرع بودن قانونى واقف شوند، همين قاعده جارى است؟!
به نظر مى رسد دامنه اصل چهارم، تطورات نظرى و اجتهاد مستمر شورا را در بر نمى‌گيرد و فقط يک‌بار براى شورا اين اختيار وجود دارد، و نه مستمر!
در خصوص قانون شوراها ،شوراى محترم يک‌بار اظهارنظر کرده و قانون را خلاف شرع ندانسته است، لذا تغيير نظر فقهى به هر دليلى، اختيار اعمال اصل چهارم را مكرر به شورا نمى دهد، زيرا بى ثباتى و ناپايدارى دائم در قوانين حاصل مى شود.

٥- موضوع ديگر كه در مورد اصل چهارم مطرح است اين است كه آيا صرف اعلام نظر فقها موجب ابطال قوانين شده و نياز به نسخ آن به وسيله مجلس ندارد؟ و يا آن‌كه قانون ابطال نشده و تكليف شرعى براى مجلس در جهت اصلاح يا نسخ آن ايجاد مى نمايد؟ به نظر مى‌رسد اين موضوع را بايد قانون عادى تعيين تكليف كند.

اتفاق اخير در مورد #شوراى_شهر #يزد، فرصتى است كه جايگاه حقوقى اين اصل به دور از مناقشات سياسى واكاوى شود.
ٰ
💠 کانال تلگرامی دکتر غلامحسین الهام

نهفته حق رخ و باطل به عشوه جلوه كنان
بسوخت عقل ز حيرت كه اين چه بوالعجبى است

لِمِثْلِهِمْ فَلْتَذْرَفِ الدُّمُوعُ وَلْیَصْرَخِ الصّارِخُونَ وَ یَضِجَّ الضّاجُونَ وَ یَعِجَّ الْعاجُّونَ
💠 @Elham_ir

🔷 یک پرسش مبنایی راجع به دو واقعه

💠 @Elham_ir


🔅 ﷽
انقلاب مردم ایران در سال ۱۳۵۷، بی‌تردید انقلابی اسلامی بوده است و متعاقب این انقلاب نظام دینی در قالب جمهوری اسلامی شکل گرفته است، لذا بر اصالت و مطلوبیت و حاکمیت احکام نورانی شرع هیچ مناقشه و شبهه‌ای نیست، لکن در دو مسئله یک پرسش موضوعی جدی مطرح است و شایسته است متولیان رسمی امر شریعت بدان پاسخ دهند:

یکم - چنانچه اکثریت مؤمنین در یک شهر به شهروند پيرو يكى از اديان شناخته شده در قانون اساسى که تابع دولت اسلامی است از روی اختیار رأی بدهند تا با مشورت اکثریت مسلمان در یک شورا، در امور عرفی شهر خود و با رأی اکثریت که غالب آن‌ها مسلمان هستند، تصمیم بگیرند و آن تصمیمات در صورتی که خلاف شرع و قوانین جمهوری اسلامی باشد، به وسیله نهادهای نظارتی و حاکمیتی قابل ابطال باشد، مصداق قاعده نفی سبیل است؟!

دوم - اگر گروهی از دولت‌های کافر با دولت قراردادی منعقد کنند که به موجب آن فناوری هسته‌ای‌ ام القرای اسلامی که با مجاهدت مسلمانان و فداکاری آنان تا حد شهادت، تحصیل شده است منهدم و قدرت علمی تعطیل و توان دفاعی بزرگ‌ترین کشور اسلامی تحدید و تهدید بشود، مصداق سبیل و سلطه کافران بر مسلمین نیست؟!

گاهی چه راحت از سوراخ سوزن رد می‌شویم و از یک دروازه نه!

ٰ
💠 کانال تلگرامی دکتر غلامحسین الهام

▪️تسلیت به برادر عزیز حاج قاسم سلیمانی


انا لله و انا الیه راجعون

گرچه حاج قاسم سرداری دلیر است و لشکر شجاع ۳۱ ثارالله را در طول دفاع مقدس فرماندهی کرده است و تاکنون در لباس جهاد طی طریق می‌کند، اما دلی رقیق و پر عاطفه نیز دارد و از مسیر احساساتش راه به دل‌ها گشوده، قطعاً فقدان پدری که بار فقدان پسری شهید را نیز بر دوش داشته است، بر او که فقد مادر را نیز در چند سال پیش تجربت کرده سخت است، این مصیبت را به او تسلیت می‌گویم و از خدای رحمان و رحیم، مغفرت و رحمت واسعه‌اش را برای آن فقید سعید و اجر صابران و مجاهدان را برای برادر عزیز حاج قاسم سلیمانی مسألت دارم.

ٖ
💠 کانال تلگرامی دکتر غلامحسین الهام

ما باده محبت او نوش كرده ايم
اى بى خبر ز لذت شرب مدام ما

و اسْقِنَا مِن حَوْضِ جَدِّهِ صلّى اللَّهُ عَلَيْه و آلِهِ بِكَأْسِهِ و بِيَدِهِ رَيّا رَوِيّا هَنِيئا سَائِغا لا ظَمَأَ بَعْدَه
💠 @Elham_ir

از جور و ظلم خانه ايمان خراب شد
كس را وقوف نيست كه انجام كار چيست؟

اَیْنَ الْمُعَدُّ لِقَطْعِ دابِرِ الظَّلَمَةِ؟

🏴 @Elham_ir

‍ ⬛️ @Elham_ir


﷽
‍ ◾️ دستان همت ملت گره از كار سخت بعد از #زلزله خواهد گشود، آغوش مهر ايرانيان گرما را به زندگى مردم غيور و زجر كشيده #كرمانشاه باز مى گرداند، چشم‌ها را نبايد به دولت دوخت، آن‌ها هنوز چشمانشان را به #مسكن_مهر دوخته‌اند تا كى فرو مى ريزد؟!!
ٖ
💠 کانال تلگرامی دکتر غلامحسین الهام

‍ ‍ ⬛️ @Elham_ir


﷽

‍ ▪️پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله و سلم، «رحمةٌ للعالمین» است. پیامبری که نه تنها هرگز امتش را نفرین نکرد، که تا آخرین لحظات حیات شریفش دغدغه امتش را داشت.

او خود برای امتش استغفار می‌کرد: «لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا»

تا بود به حرمت او خداوند عذاب را از جامعه بر می‌داشت: «وَ ما کانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فيهِمْ» و آنگاه که با اختیار خود به لقای حق شتافت، تنها استغفار، بازدارنده از عذاب شد.

با این همه امتش پاس حرمتش را بعد از او نداشتند و اهل بیتش را که هر کدام مظهر رحمت و کرامت و عدالت بودند یکی بعد از دیگری یا کشتند و یا به زندان و اسارت و تبعید کشاندند: «فَقُتِلَ مَنْ قُتِلَ وَ سُبِيَ مَنْ سُبِيَ وَ أُقْصِيَ مَنْ أُقْصِيَ وَ جَرَى الْقَضَاءُ» و پیش از همه دخترش و نماد حضرتش و پاره وجودش و معیار آیینش؛ حضرت زهرا را!

مصیبت او بر بشر زخمی وارد ساخت که جز با حضور و ظهور مهدی امتش عجل الله فرجه ترمیم نمی‌شود.

دخترش هنگام مرگ، چون بر بالینش شعر ابوطالب را در وصف او می‌خواند فرمود: دخترم شعر مخوان قرآن بخوان: «وَ مَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ وَمَنْ يَنْقَلِبْ عَلَى عَقِبَيْهِ» چقدر پست و بی فرهنگ بودند کسانی که در غرب در سالیان اخیر به ساحت چنین پیامبری جسارت کردند و نفرت پراکندند.

این مصیبت بزرگ را که جز علی و زهرا و فرزندانش عمق آن را درک نکردند، به ساحت بقیة الله الاعظم حجة ابن الحسن عجل الله تعالی فرجه تسلیت می گوییم.
ٖ
💠 کانال تلگرامی دکتر غلامحسین الهام

‍ ⬛️ @Elham_ir


﷽
‍ ◾️ اَلتَّوَدُّدُ اِلي النّاسِ نِصفُ العَقلِ.

مهربانى با مردم نصف عقل است.
امام رضا (ع)

كاش همه ما، بويژه مديران، از اين نصف عقل بهره‌مند شويم.

شهادت امام رضا(ع) را كه سلطان جهان بود و با نقض نظامات سلطه و اشرافيت با بردگان بر سر يک سفره مى‌نشست، تسليت عرض مى‌كنم.
ٖ
💠 کانال تلگرامی دکتر غلامحسین الهام

🇮🇷 @Elham_ir

🔹پیروزی جوانمردانه

﷽
آن روز که مسلم بن عقیل در شرایط بسیار حساسی در منزل هانی بن عروه قرار شد عبیدالله زیاد را به قتل برساند، از این کار خودداری کرد و در برابر پرسش هانی گفت که در وقت تصمیم به انجام قتل یادم آمد که پیامبر از قتل پنهانی و ناگهانی یعنی فَتک نهی فرموده است: نهی النّبی عَنِ الفَتک و إِنَّ الْإِسْلَامَ قَیَّدَ الْفَتْک

اگر مسلم آن روز مبادرت به ترور عبیدالله خبیث می‌کرد، ما امروز چگونه می‌توانستیم ننگ داعش را از دامن اسلام پاک کنیم و این اتهام بر دامان دین ننشیند. آری مسلم سفیر حسین علیه‌السلام بود و مسیر انحرافی در شریعت را از ابتدا مسدود کرد.
رحمت و رضوان خداوند بر همه شهیدان مدافع حرم و حریم اباعبدالله (ع).
جهاد در اسلام، نه‌تنها مردانه که جوانمردانه است.
این پیروزی مبارک باد.
ٖ
💠 کانال تلگرامی دکتر غلامحسین الهام

‍ بى حجت حق كار جهان راست نيايد
پيوسته شد اين سلسله تا روز قيامت

بِكُمْ فَتَحَ اللهُ وَ بِكُمْ يَخْتِمُ
بِكُمْ يُنفِّسُ الْهَمَّ وَ يكْشِفُ الضُّرَّ

خداوند با شما آغاز كرد و با شما ختم خواهد كرد، به واسطه شما اندوه را بر طرف مى سازد و آسيب ها و مشكلات را مى‌زدايد

💠 @Elham_ir

استقامت سرخ!
الذين قالوا ربناالله ثم استقاموا

💠 @Elham_ir

⬛️ @Elham_ir

از وراى محاصره نظامى

﷽

دوران امامت امام عسکری (ع) دوره دشوار و پیچیده‌ای است، تردید و تشکیک در امامت حضرتش، به‌گونه‌ای است که فرمود: «هیچ‌یک از پدرانم چون من دچار شک و تردید این فرقه نشد»
حضرتش در پاسخ به نامه یکی از شیعیان که اختلاف شیعه را به عرض رسانده بود، این‌گونه نگاشتند:
«روی سخن خداوند با خردمند است. مردم درباره من چند دسته‌اند:
یکی از آن‌ها که راه نجات را شناخته، به حق تمسک کرده، به فرعِ اصل درآویخته‌اند (اصل، پیغمبر و امامان گذشته‌اند) نه شک دارند و نه تردید و ملجأ و پناه دیگر نمی‌شناسند.
دسته دیگر آنان که حق را از اهلش نگرفته‌اند و مانند مسافر دریا چون موج زند، برآشوبند و چون آرام شود بیارامند (مردم بی تشخیص و بی‌اراده و تقلیدگر)
و گروه سوم کسانی که شیطان بر آن‌ها غلبه کرده (فهمیده و دانسته) از روی حسد کارشان اعتراض به اهل حق و دفع حق به باطل است، تو آنان را که به راست و چپ‌گرایند واگذار، که چوپان اگر خواهد گوسفندان را با کمترین تلاش گردآورد.
از افشای اسرار و ریاست‌طلبی بپرهیز که این دو خوی مایه نابودی است.»
خداوند ما را از گروه نخست قرار دهد.
شهادتش را که سخت مظلومانه است به بقیة‌الله الاعظم، امام عصر (عج) و همه منتظران فرزند بلافصلش تسلیت و تعزیت می‌گویم.
ٖ
💠 کانال تلگرامی دکتر غلامحسین الهام