🔰 پراگماتیسم


🔸پراگماتیسم یا عمل‌گرایی (pragmatism)، به معنی فلسفۀ اصالت عمل است و نظريه‌ای است كه در پاسخ به پرسش «معيار درست بودن يك گزاره (قضيه) چيست» می‌گويد: «‌سودمندي و به كار آمدن»؛ يعنی هر انديشه‌ای زمانی درست است كه به كار آيد و مشكلی را بگشايد. از نظر فیلسوفان پراگماتیست به‌كار آمدن، تنها معيار درست بودن انديشه‌هاست.


🔹پراگماتیسم، به جای بنیاد نهادن رفتار خویش بر معیارهای مطلق حق و باطل، بیشتر به کارآمدی، برآیند و سود عملی رفتار خویش توجه می‌کند. تا قبل از این دیدگاه، نظریۀ اصلی و رایج دربارۀ حقیقت این بود که حقیقت امری است جدا از انسان؛ چه کسی آن را بشناسد چه نشناسد.


♦️ پراگماتیسم، با اعتراف به ناممکن بودن اثبات بعضی مسائل، آنها را با توجه به کاربردشان در زندگی انسان می‌پذیرد. از دیدگاه پراگماتیست‌ها همۀ تصورات، مفاهیم، قضاوت‌ها و نظریات ما قواعدی برای «رفتار» (پراگمای) ما هستند و معیار حقیقت عبارت است از سودمندی، فایده و نتیجه نه هماهنگی با واقعیت عینی؛ در واقع حقیقت هر چیز را نتیجۀ نهایی آن اثبات می‌کند.


📝ماهنامه زمانه، آبان 89، شماره 6



#آموزش_مفاهیم
#پراگماتیسم



📌@canoon_org


https://b2n.ir/progma

🔷 پراگماتیسم بیش از آن که جریانی فلسفی و اجتماعی باشد، جریانی روش شناختی است که حتی به اخلاق و علوم دیگر نیز سرایت کرد. امروز از روش پراگماتیستی در عرصه‌های نظامی، سیاسی و فرهنگی نیز بهره می‌برند؛ برای مثال سیاست آمریکا سکولاری است یعنی بنا ندارد از آموزه‌های دینی در عرصه‌های اجتماعی اعم از سیاست، اقتصاد، علم و... استفاده کند.با این حال در دهه‌های اخیر خیلی جاها از این بحث می کند. اولین جایی که بحث سینمای دینی مطرح شد، هالیوود بود که از آموزه‌های دینی هماهنگ با سیاست‌های خود بهره گرفت.

🔶 بنابراین آمریکا با فعالیت های مذهبی هماهنگ با اهداف سیاسی خود مقابل نمی‌کند؛ این بهره برداری از دین، نوعی بهره برداری کاملا پراگماتیک است؛ یعنی بهره برداری عملی از دین برای دست یافتن به اهداف خود؛ اهدافی که کاملاً سکولاری هستند و دین در تعیین اهداف هیچ مداخله ای ندارد. در واقع در نگاه پراگماتیستی سکولاریسم، جدایی دین از اهداف است نه از ابزارها. بنابراین پراگماتیسم امروز فراتر از یک مکتب، بلکه روشی تعمیم یافته است.



📖ماهنامه زمانه، شماره ۶، ص ۵۳

#پراگماتیسم
#سکولاریسم


📌@canoon_org

🔶یکی از بدفهمی های مفهوم احکام بنیادی، این است که گاه بنیادین بودن یک حکم یا یک حق را، در مطلق بودن آن جست وجو می کنند. این برداشت، خالی از اشکال نخواهد بود. می توان ادعا کرد هیچ سامانه حقوقی را نمی توان در دنیا پیدا کرد که در آن احکام دارای جنبه مطلق باشند.

🔷به نظر پراگماتیستها، اگر عقیده ای به نتیجه خوب و کارآمد برای انسان بینجامد، باید آن را حقیقی قلمداد کرد. حقیقت چیزی نیست که مستقل و مجرد از انسان وجود داشته باشد. در نظر مکتب پراگماتیسم، افکار و عقاید همچون ابزارهایی هستند برای حل مسائل و مشکلات بشر و تا زمانی که اثر مفیدی دارند، صحیح و حقیقی اند و پس از آن غلط و خطا می شوند.

💢به این ترتیب عقیده ای ممکن است مدتی به کار آید و مؤثر شود و از این رو مدتی حقیقی باشد؛ اما بعدا ممکن است نتایج رضایت بخش نداشته باشد و آن موقع، به نظریه ای باطل و خطا تبدیل می شود. این در حالی است که اصل و اساس اندیشه های اسلامی و معرفتی ما که بر اساس آنها مصالح چیده می شوند، متغیر نیستند و از این حیث با مبانی پراگماتیسمی فاصله دارند.



📖کتاب #حقیقت_و_مصلحت به کوشش #محمدحسن_شاهنگی



#پراگماتیسم
#مصلحت_گرایی


📌@canoon_org