شرکت در دوره روانشناسی معامله‌گری به همه فعالان بازار سهام توصیه می‌شود.

⭕️◻️در ستایش سکوت در قلب طوفان
✍علی رئوفی

برای بسیاری از دوستان سکوت چند هفته‌ای من در این فضای ملتهب، پرسش‌برانگیز بود. این سکوت، انتخابی آگاهانه بود به سبب درک عمیقی که از مرزهای تحلیل در مواجهه با «قوهای سیاه» (Black Swans) داشتم — رویدادهای نادر، ویرانگر و اساساً غیرقابل پیش‌بینی که بنیان بازارها را در هم می‌شکنند.

وقتی غبار #جنگ برخاست، بسیاری انتظار تحلیل فوری داشتند. اما حقیقت این است: در فضای «نااطمینانی رادیکال» (Radical Uncertainty) — جایی که متغیرهای سیاسی، اقتصادی و روانی بازار، لحظه‌به‌لحظه دگرگون می‌شوند — حتی دقیق‌ترین مدل‌ها و تحلیل‌های #پیش‌بینی ناتوانند. اقتصاد رفتاری نشان می‌دهد ذهن انسان در این آشفتگی، گرفتار «توهمِ درک» (Narrative Fallacy) می‌شود: میل به ساختن داستان‌های ساده‌ برای رویدادهای ذاتاً پیچیده. تحلیلگران مجازی هم از این خطا مصون نیستند؛ «اعتمادبه‌نفس کاذب» (Overconfidence Bias) و اشتیاق به جذب مخاطب، آن‌ها را به پیش‌بینی‌های شتابزده می‌کشاند. «سوگیریِ گذشته‌نگرانه» (Hindsight Bias)، توهمِ «قابل پیش‌بینی بودن» را می‌آفریند! مثل مفسرین فوتبال که پس از پایان بازی، ادعا می‌کنند «از اول مشخص بود کدام تیم برنده است!» — در حالی که هیچ چیز از پیش مشخص نبود.

در فضای مجازی، «هیاهوی روایی» (Narrative Noise) بیداد می‌کند. #قصه‌پردازان، با اعتماد به نفسی واهی، روایت می‌سازند و مخاطبانِ سردرگم — در جستجوی تکیه‌گاه — گاه به این صداهای پُرسروصدا بیش از سکوتِ متخصصانِ محتاط اعتماد می‌کنند. این، «سوگیریِ دسترس‌پذیری» (Availability Heuristic) است: صداهای بلند، جذاب‌تر از سکوتِ خردمندانه به نظر می‌رسند(چیزی که #شبکه‌های_اجتماعی آن را تشدید کرده‌اند). از دید من اما شرکت در این هیاهو در این شرایط، جز افزودن بر آشفتگی نیست! تحلیلی که بر داده‌های ناپایدار و پارامترهای متلاطم استوار باشد — آن هم در اوج «عدم قطعیت نایتینگی» (Knightian Uncertainty) — نه راهگشاست، که گمراه‌کننده و خطرناک است. مثل این است که در میانه طوفان، نقشهٔ هواشناسی دیروز را دست بگیرید!

گاه سکوتِ مسئولانه، شرافتمندانه‌تر از گفتنِ نادانسته‌ها یا صرفا روایت اخباری است که حتی به آن هم اطمینان نداریم! سکوت من، تاکیدی بر پیچیدگیِ فاجعه بود — فاجعه‌ای که شاید بتوان آن را در بستر «واگرایی ساختاری دنیا» (Global Decoupling) تحلیل کرد که بارها در تحلیل‌هایم به عنوان روند غالب آینده جهان بر آن تأکید داشته‌ام — رقابت‌ بین ابرقدرت‌هایی که ابعادش هنوز ناشناخته است.
رویدادهای ژئوپلیتیک در زمره «قوهای سیاه» اند — اما همان‌گونه که نسیم نیکلاس طالب هوشمندانه یادآور می‌شود:

«هدف، پیش‌بینیِ طوفان نیست؛ بلکه ساختن قایقی است که در طوفان‌ها نه تنها نشکند، بلکه امواج را به پیشران خود تبدیل کند.»

در جهانی که به سوی چندپارگیِ عمیق می‌رود، ترکیب دارایی‌های مناسب می‌تواند نقش این قایق را داشته باشد که ما را از این طوفان حوادث به سلامت عبور دهد. پس کمربندها را محکم ببندید؛ این طوفان شکننده‌ها را نابود می‌کند، اما به ضدِشکننده‌ها بال‌های پرواز می‌دهد.
———

🔍 عدم قطعیت نایتینگی (Knightian Uncertainty):
شرایطی که هیچ داده‌ای برای محاسبه‌ی احتمالات رویدادها وجود ندارد (مانند جنگ‌های ناگهانی یا شوک‌های ژئوپلیتیک بی‌سابقه). در این وضعیت، مدل‌های مرسومِ تحلیل شکست می‌خورند و هر پیش‌بینی، بیش از آنکه علم باشد، حدس‌وگمان است.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️کمرها را محکم ببندید!
✍جناب گاو(!)

۱ـ آب
ده بیست سالی می‌شود که خیلی‌ها در مورد بحران آب حرف می‌زنند. مردم هم از آن آگاه بودند. با این وجود، قطع آب برای خیلی‌ها، به خصوص در شهرهای بزرگ و بالاخص در تهران، چیزی شوکه‌کننده بود!

پرسش: در تمام این سال‌ها دولت‌های مختلف برای بحران آب چه کردند؟ پاسخ: همان کارهایی را کردند که بحران آب را موجب شده بود. به سدسازی‌های گسترده ادامه دادند، کشاورزی را بسط دادند، در خوزستان کاشت نیشکر را گسترده‌تر کردند...

ما مردم گمان می‌کردیم که وقتی همه از بحران آب سخن می‌گویند، لابد دولت فکری دارد، برنامه‌ای دارد، برنامه‌ریزان چیزی در ذهن دارند! ولی...

۲- نماز جمعه
بعد از جنگ ۱۲روزه با اسرائیل، و در زمانی که حکومت به «وطن وطن» گفتن افتاده بود و به نظر می‌رسید سعی می‌شود مردم بیشتری را با خود همراه کنند، باز صدیقی امام جمعه شد!

خیلی‌ها گفتند که این کار لجباری حکومت با مردم بود. ولی ای کاش اینگونه بود! یعنی ای کاش پشت این کار فکری بود و مقصودی داشت، حتی اگر آن مقصود لجباری بود!

اما نه! حکومت اکنون در تمام تصمیم‌گیری‌هایش به نوعی بیماری دچار شده. هر گوشه از امور را گروهی قبضه کرده‌اند و در آن منافع مادی یا ایدئولوژیک برای خودشان تعریف کرده‌اند و‌ حاضر نیستند قدمی عقب بنشینند. فکری منسجم برای کل حکومت در کار نیست! ما «نظام» نداریم! این از فلان اداره چلغوز در فلان شهرستان صادق  است تا رادیوتلویزیون تا شورای ائمه جمعه.... ما تعداد زیادی گروه‌ داریم، رسمی یا مافیایی، که خودشان هم در گرهٔ کور گذشته خود گیر کرده‌اند، چیزی خارج از آن نمی‌شناسند و همه هم گرفتار نوعی نزدیک‌بینی حاد در مورد منافع خودند.

۳- اقتصاد
اگر حتی مکانیسم ماشه فعال نشود و اگر حتی دوباره جنگی درنگیرد، سیاست‌های اقتصادی کنونی (که میراث تمام دولت‌های قبلی است و در واقع امری حکومتی و مربوط به کل حکومت است) به خودی خود اقتصاد کشور را به فنا خواهد داد. تمام این کنترل‌گری‌ها، محدودیت‌ها، فشارها و فسادها حتی بهترین اقتصاد را نابود خواهد کرد. به آن اضافه کنید قطعی برق و آب و در زمستان گاز را! به آن اضافه کنید تصمیمات خلق‌الساعه را! به آن اضافه کنید احساس عدم ثبات را! این را که دولت مستقیم و غیرمستقیم مشغول تحمیل انواع هزینه‌ها به فعالان اقتصادی است! اینکه مالیات‌ها را بالا و بالاتر می‌برند، ولی خدمات را پایین و‌پایین‌تر! گمان می‌کنید کسی در این شرایط حاضر به سرمایه‌گذاری خواهد بود؟

۴-خوش‌خیالی
با این حال، هنوز اکثر افراد، خیلی از تولیدکنندگان یا بقیه فعالان اقتصادی، هنوز ته دل‌شان باور نکرده‌اند که چه خبر است. باور نمی‌کنند که دولت و حکومت واقعاً برنامه‌ای ندارند. هنوز ته دل‌شان امیدوارند که ما نزدیک به انتهای تونل وحشت هستیم.

چه در مورد قطعی آب یا جنگ با اسرائیل، گرچه خیلی در موردش صحبت می‌شد، وقتی اتفاق افتاد خیلی‌ها را شوکه کرد. در یک سال گذشته حوادث زیادی دیدیم که قاعدتاً باید در طول چند سال می‌دیدیم. کسی یادش هست که کمتر از سه ماه پیش در گمرک بندرعباس آن انفجار فاجعه‌بار اتفاق افتاد؟

من رمال نیستم و نمی‌توانم پیشگویی کنم! بنابر این نمی‌توانم بگویم فردا چه اتفاقی رخ خواهد داد. نمی‌دانم آیا یک فروپاشی ناگهانی اقتصادی خواهیم داشت، یا اضمحلالی با شیب هر چه تندتر و تندتر. ولی بدانید که برنامه‌ای در کار نیست. بدانید که صدر تا ذیل حکومتیان خودشان هم نمی‌دانند چه کار می‌کنند. آنها هم فقط تلاش می‌کنند امروز را به فردا برسانند.

کمرها را محکم ببندید و از آنچه در پیش رو داریم شوکه نشوید!


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ وضعیت بازارها چه خواهد شد؟
✍ مصطفی نصراصفهانی

پیش‌بینی بازارهای مالی کار سختی است، اما می‌توان بعضی روندها را به وضوح دید. گاهی هم می‌توان استراتژی را طوری تنظیم کرد که بدون داشتن پیش‌بینی دقیق، از باخت جلوگیری کرد.

➖ امروز که ۱۳ام مردادماه ۱۴۰۴ است در شرایطی قرار داریم که هر لحظه ممکن است اسرائیل (یا حتی آمریکا) مجددا به کشور حمله کند. شمشیر اسنپ بک هم بالای سر اقتصاد است و احتمال فعال شدن آن هم بسیار بالاست. حصول توافق بین ایران و آمریکا هم بسیار بعید بنظر می‌رسد و اگر هم بخواهد اتفاق بیفتد تا چند ماه آینده نخواهد بود.

➖از طرف دیگر، به نظر می‌رسد دست فرمان ترامپ در حوزه تجاری و پولی تغییر شدیدی نخواهد کرد؛ در زمینه تجاری، هم‌چنان به نااطمینانی و هزینه مبادله دامن می‌زند و در زمینه پولی-مالی، در جهت افزایش تورم حرکت می‌کند. این یعنی طلای جهانی فعلا نزولی نخواهد شد.

➖شاخص بافت در بازار سهام آمریکا به اوج خودش رسیده و هر لحظه ممکن است بعد از رشدهای خیره‌کننده‌ای که سهام شرکت‌ها داشت، اصلاح کند. و این نیز سیگنال دیگری در راستای افزایش قیمت اونس طلای جهانی است. البته توجه شود که اونس هم رشد خوبی کرده و بسیاری از تکنیکالیست‌ها انتظار رشد بالا برای آن ندارند.

➖دلار از نظر تکنیکالی اصلاح خوبی انجام داده و مستعد رشد تا سقف قبلی است.

➖در بازار سهام وضعیت تکنیکال بسیاری از نمادها از آمادگی آن‌ها برای رشد خبر می‌دهد اما بنظر می‌رسد با توجه به ترس جنگ و... یک دوره «اصلاح زمانی-قیمتی» در بازار سهام در پیش خواهیم داشت.

➖حذف ۴ صفر از پول ملی اگر اتفاق بیفتد اثر مثبت روی قیمت سهام خواهد داشت.

▪️▪️▪️▪️▪️▪️

📌با در نظر گرفتن جمیع شرایط فوق می‌توان پیش‌بینی کرد که تا آبان‌ماه بیشترین بازدهی را طلا (و سکه) خواهد داشت.

📌اما برای آبان به بعد سه سناریو می‌توان متصور بود:

۱- محتمل‌ترین سناریو این است که تا آن زمان تنش نظامی فروکش کرده باشد ولی فشار حداکثری برای به صفر نزدیک کردن فروش نفت ایران ادامه داشته باشد. در چنین حالتی بازار سهام رشد خوبی خواهد کرد و بازدهی دلاری خوبی هم خواهد داد. توجه شود که طبق محاسبه‌ای، بیش از ۲۸۰ نماد بورسی از سال ۹۹ تا کنون ارزش دلاری یک هفتم پیدا کرده‌اند.

۲- سناریوی دیگر، تداوم تنش نظامی به این صورت است که همچنان هر لحظه احتمال حمله مجدد بیگانگان وجود داشته باشد. در این صورت شرکت‌هایی که سود توزیعی خوبی دارند و کمتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند (مثل صنایع غذایی) در بازه نزدیک به مجامع تقسیم سود رشد خواهند کرد.

۳- سناریوی سوم که احتمال کمی دارد، رفع تحریم است. این در حالتی اتفاق می‌افتد که یا ایران مجبور شود کوتاه بیاید، یا ابتکار و خلاقیتی برای حل تضاد موثر بیافتد. در این سناریو هم نمادهای مختلف بازار سهام، بخصوص صنعت بانکداری، حمل و نقل و خودرو بازدهی دلاری بسیار خوبی خواهند داد. در این حالت طبعاً دلار ریزش خواهد کرد.

📌 جمع‌بندی
تا حوالی آبان‌ماه، بیشترین بازدهی را طلا خواهد داشت، اما بعد از آن نمادهای بورسی با سود توزیعی خوب بازدهی دلاری خوبی خواهند داد.



✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance