⭕️◻️به مناسبت عید مبعث


ویل دورانت:
اگر بزرگی را با میزان تأثیر بسنجیم، او (حضرت محمد (ص)) یکی از غول‌های تاریخ بشریت بوده است. او در صدد بود تا سطح معلومات و اخلاق قومی را که از فرط گرمای هوا و خشکی صحرا به تاریکی توحش افتاده بودند، اوج دهد و در این زمینه توفیقی یافت که از توفیقات تمام مصلحان جهان بیشتر بود.

باور شخصی من این است که این تأثیر مثبت نه صرفا روی اعراب، بلکه روی همه دنیا بوده است، اگرچه بررسی قابل اتکاترِ این ادعا نیازمند یک پژوهشِ جامع و تکاملی روی تاریخ جهان (و احیانا مدل‌سازی و شبیه‌سازی کانترفکچوال‌ها) است.

پ.ن.: ویل دورانت یکی از برجسته‌ترین پژوهشگران تاریخ دنیاست که به بررسی تاریخ 6هزار ساله بشری پرداخته است. در مورد ایشان اینجا را ببینید.


✔️اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinancce

همه چیز یک طرف، این‌ها هم یک طرف

بازارهای مالی به قول جان مینارد کینز، شبیه یک مسابقه زیبایی هستند.{اینجا را ببینید}

دولت اگر می‌خواهد از بازار حمایت کند امروز بهترین زمان است، وگرنه بسیاری از حرفه‌ای‌های تکنیکالیست (که دچار Over-analysis هستند) به طمع خرید در قیمت‌های پایین‌تر باعث تعمیق اصلاح بازار خواهند شد.

توجه شود که شاخص کل دیروز روی عددی بود که چهل روز پیش بود.

@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️روند قهقرایی بازار سهام از ابتدای دولت سیزدهم

▫️▫️▫️کابینه دولت سیزدهم در روز ۳ شهریور ۱۴۰۰ از مجلس رای اعتماد گرفت، در آن روز:

➖ارزش بازار سهام ۷۷۵۰ همت
➖قیمت دلار آزاد ۲۷۷۰۰ تومان
➖ارزش دلاری کل بازار سهام ۲۸۰ میلیارد دلار
➖قیمت سکه ۱۱۹۶۰۰۰۰ تومان
➖ارزش بازار سهام معادل تعداد ۶۴۸ میلیون سکه


▫️▫️▫️کابینه دولت چهاردهم، ۳۱ مرداد ۱۴۰۳ از مجلس رای اعتماد گرفت، در آن روز:

➖ارزش بازار سهام ۸۰۶۰ همت
➖قیمت دلار آزاد ۵۸۷۰۰ تومان
➖ارزش دلاری بازار سهام ۱۳۷ میلیارد دلار
➖قیمت سکه ۴۲۲۹۰۰۰۰ تومان
➖ارزش بازار سهام معادل تعداد ۱۹۰ میلیون سکه

▫️▫️▫️امروز ۲۰ بهمن ۱۴۰۳:

➖ارزش بازار سهام ۱۰۸۱۸ همت
➖قیمت دلار آزاد ۸۸۰۰۰ تومان
➖ارزش دلاری بازار سهام ۱۲۳ میلیارد دلار
➖قیمت سکه ۷۲۵۰۰۰۰۰ تومان
➖ارزش بازار سهام معادل تعداد ۱۴۹ میلیون سکه



▪️▪️▪️این وضعیت اقتصاد ایران است...

حالا یاد عبارت «رشد شارپ به ضرر بازار سهام است» که توسط آقای عشقی{اینجا} بیان شد بیفتید...

حالا یاد دزدی ۲۰۰ همتی بانک آینده از بیت‌المال بیفتید. و باید پرسید این دزدی آشکار، تقویت کننده «فرهنگ ثروت‌های بادآورده» (از طریق خلق تورم {اینجا})، هست یا نه؟!


✔️کانال اقتصاد رفتاری
https://t.iss.one/BehavioralEconomicsAndFinance

بازار سهام ایران نه بنیادیه، نه تکنیکال، بلکه رفتاریه

⭕️◻️تورم، شر مطلق


متأسفانه در بعضی مجامع علمی اقتصاددانان، ادعا می‌شود که تورم می‌تواند اتفاقاً پدیده مثبتی هم باشد. واقعیتی که دکتر رحمانی به آن اشاره می‌کنند این است که تورم یک شر مطلق است.

از صحبت‌های جان مینارد کینز و سایربزرگان در رابطه با شر بودن تورم هم که بگذریم، تورم اساسا نوعی نقض حقوق مالکیت به حساب می‌آید. مزخرفاتی که در دفاع از نقض حقوق مالکیت از طریق تورم گفته می‌شود هم بیشتر شبیه تردستی هستند تا چیز دیگری.

اما دل ها را ببرم به بازار سهام...

اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲، مقام معظم رهبری در صحبت‌های خود از لزوم برطرف شدن «فرهنگ ثروت‌های بادآورده» صحبت به میان آوردند و چاپلوسان، آن ریزش مصنوعی را با ماجرای پرمفسده نرخ خوراک پتروشیمی‌هاایجاد کردند.
وقتی تورم بالا وجود دارد، اختلاف زمان رشد بازارهای مختلف باعث می‌شود همه مردم سفته‌باز شوند. تنها متغیر «معنادار» در تقویت فرهنگ ثروت‌های بادآورده تورم است؛ تورمی که توسط قدرتمندان داخل حکومت ایجاد می‌شود!

پ.ن.۱: واژه مزخرف یعنی زینت داده شده.
پ.ن.۲: رهبری باید، بنا به توصیه حضرت علی(ع)، به صورت چاپلوسان خاک بپاشند.


✔️ اقتصاد رفتاری:
▫️تلگرام ▫️ اینستاگرام

⭕️◻️ ریسک بزرگ نوبلیست اقتصاد!
✍️مصطفی نصراصفهانی، دکتری اقتصاد مالی

کسی نیست که اقتصاد یا مالی خوانده باشد و با یوجین فاما، نوبلیست اقتصاد، و مدل پنج عاملی فاما-فرنچ (که تعمیم یافته مدل قیمت‌گذاری دارایی‌ها-CAPM-است)، آشنا نباشد.

حالا این برنده جایزه نوبل اقتصاد، ادعا کرده که قیمت بیت کوین در یک دهه آینده احتمالاً به صفر خواهد رسید. این موضوع را پیشتر در این کانال (اینجا و اینجا و اینجا) بحث کرده بودیم.

فاما در این پیش‌گویی، رویکردی کلاسیک دارد. او بنیان‌گذار فرضیه بازار‌های کارا (EMH) است. برای نشان دادن ضعف رویکرد کلاسیک کافی است بیاد بیاوریم که نقضِ فرضیه‌ی بازار‌های کارا یکی از اولین بی‌قاعدگی‌هایی است که در کتب مالی رفتاری مورد بحث قرار می‌گیرد(اینجا و اینجا را ببینید). فاما می‌گوید قیمت بیت کوین به صفر خواهد رسید چون ارزش ذاتی آن صفر است، پس در بلندمدت به سمت آن حرکت خواهد کرد. اما رویکرد رفتاری می‌گوید ارزش ذهنی است و کارکردها را نمی‌توان با روش‌های ارزش‌گذاری مرسوم حساب کرد. در واقع، این شدنی است که قیمت یک دارایی با «آنچه ما ارزش ذاتی‌اش می‌دانیم» متفاوت باشد و این تفاوت هیچ‌وقت برطرف نشود.

اینکه شما احتمال نزدیک به صدرصد تعیین کنی و هم‌زمان برای تحقق پیش‌گویی زمان تعیین کنی یک جاه‌طلبی بزرگ است. جنسِ نااطمینانی بازار کریپتو، از جنس نااطمینانی نایتی هست و این ریشه در نااطمینانی از همین جنس در روند تکنولوژی دارد. اگر بنا بود بخاطر «صفر بودن ارزش ذاتی(!)» قیمت بیت‌کوین به صفر برسد در نزدیک 20 سال گذشته این اتفاق افتاده بود. مسئله دیگر این است که حتی اگر رویکرد کلاسیک درست هم باشد، به قول کینز، در بلندمدت همه ما مرده‌ایم!

به نظر می‌رسد فاما در این قمار، ریسک بزرگی را متقبل شده است. البته اینکه پیش‌گویی اقتصاددانان برجسته درست از آب درنیاید چیز جدیدی هم نیست. از فریدمن بزرگ گرفته تا فیشر و کروگمن و... بعضا در گذشته پیش‌بینی‌هایی کرده‌اند که اگر کسی به آن‌ها عمل می‌کرد ورشکست می‌شد.

چند نکته برای دوستانی که در بازار رمزارزها معامله می‌کنند:
1- احتمالاً شاهد ریزشی شبیه سال 2018 و 2021 خواهیم بود‌. علت آن را سال ۲۰۱۸ در همین کانال(اینجا)توضیح دادم. بنابراین اگر من بودم هر چه زودتر اقداماتی مثل کم کردن وزن آن در سبد دارایی را مد نظر قرار می‌دادم.
2- نگاهی به نقشه رمزارزها نشان از تغییر احساسات در بازار کریپتو دارد. شاید بتوان این کاهش دامیننس بیت کوین را نشانه شروع آلت سیزن(دوره‌ای که در آن سایر رمزارزها بیشتر از بیت کوین رشد می‌کنند) دانست. بنابراین، تنظیم مجددِ سبد رمزارز به نفع رمزارزهای با ارزش بازار پایین‌تر، به نظر معقول می‌آید.

نکته خوب برای اقتصاد ایران:
چنانچه چشم‌انداز مثبت بازار رمزارزها منجر به خروج سرمایه از کشور می‌شد، الان هم عکس آن صادق است و منجر به ورود سرمایه خواهد شد.

✔️کانال اقتصاد رفتاری
تلگرام||اینستاگرام

رمضان الکریم مبارک🌹🌹🌹

ماه مبارک رمضان با توجه به محیط مناسب، فرصت خوبی برای آشنایی با قرآن است.

بیت کوین ده درصد مثبت...

⭕️◻️جنگ خواهد شد؟
▪️توصیه هایی برای تشکیل سبد دارایی


برای بسیاری از کنش‌گران اقتصادی این سوال مطرح است که آیا تقابل ایران و صهیونیست‌ها به جنگ منجر خواهد شد یا نه؟

پاسخ به سوال فوق کمی سخت است، اما تنها چیزی که از آن اطمینان دارم این است که اولا کیفیت جنگ بسیار متفاوت از قبل شده است و تجهیزات بسیار دقیق‌تر شده‌اند. ثانیاً واکنش ایران به هرگونه حمله به تاسیسات اقتصادی سنگین خواهد بود و منجر به قطع شریان‌های اقتصادی اسراییل و بازگشت کشورهای عربی به «عصر حجر» خواهد شد.

به بیان دیگر، از یک طرف حملات نسبت به قدیم بسیار دقیق‌تر شده است و در صورت حمله صهیونیست‌ها به تأسیسات نظامی ایران احتمالاً تلفات جانبی انسانی و اقتصادی بالایی را شاهد نخواهیم بود. از طرف دیگر، حمله به تأسیسات اساسی اقتصاد ایران منجر به جنگی جهانی خواهد شد.

همه طرف‌ها این مسیله را می‌دانند و بنابراین تمام تلاششان را خواهند کرد تا مسیر تعامل به آن سمت نرود. حتی بعید نیست که ترامپ تصمیم به توافقی شیرین برای ایران بگیرد و در این صورت احتمالاً شبیه پیش‌بینی کارتون سیمپسون ها، توسط خود صهیونیست‌ها ترور خواهد شد!

به نظر حقیر اگر کل فضای ممکن را شامل جنگ، توافق و فضای خاکستری(مذاکره و مقاومت) بدانیم، احتمال وقوع جنگ یا توافق بسیار پایین است. ترامپ یک تاجر است و به خوبی می‌داند بعضی کارها تا چه میزان برای اقتصاد آمریکا خطرناک است. بنابراین شبیه به عقب‌نشینی از مواضع تند خود در رابطه با غزه، در بسیاری موارد دیگر هم عقب‌نشینی خواهد کرد. تصور کنید که اگر کوچکترین تنش جدی در خلیج فارس اتفاق بیفتد اقتصاد آمریکا و اروپا باید با نفت ۲۰۰ دلاری کنار بیاید!

جمع‌بندی اینکه سناریوهای حدی بسیار نامحتمل هستند. این یعنی مثلا بازار سهام در کوتاه مدت نه رفع تحریم جدی را شاهد خواهد بود(که بقول آن دوست بزرگوار پرواز پنگوئن ها را ببینیم)، و نه جنگ جدی را. و برای نرخ ارز هم، در همه سناریوها، پایین آمدن پایدار نخواهیم داشت.
در هر صورت برای سرمایه گذاری باید اصول آن مثل تشکیل سبد دارایی رعایت شود تا ریسک‌های مختلف پوشش داده شود.

به عنوان کسی که نسبت به بازار سرمایه متعصب است می‌توانم توصیه کنم که بعضی از سرمایه‌گذاری های فیزیکی طلا، سکه و ملک را به همتایان آن‌ها در بازار سرمایه (مثل صندوق‌های طلا، صندوق‌های املاک و مستغلات و...) تبدیل کنید.

▫️▫️▫️سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا و سکه و املاک و... چند ویژگی مثبت دارد:

۱-نقدشوندگی بسیار بالا:
اگر شما مبلغ کمی پول لازم داشته باشید نمی‌توانید یک درصد از آپارتمانتان را بفروشید، اما می‌توانید تعدادی از اوراق صندوق املاک را بفروشید و دو روز بعد پول در کارتتان باشد. البته توجه داشته باشید که نقدشوندگی دشمن افرادی است که رفتارهای هیجانی دارند.

۲- هزینه مالیات کمتر:
طبق قانون جدید، از معاملات ملک مالیات اخذ خواهد شد. با خرید صندوق های املاک و مستغلات می‌توانید هم از رشد قیمت املاک بهره‌مند شوید و هم مالیات کمتری بپردازید.

۳- امکان بازتنظیم فوری سبد (مثلا استفاده از فرصت‌های بازار سهام):
فرض کنید یک آپارتمان زیر قیمت برای خرید وجود دارد. در این حالت می‌توانید با فروش مقدار دلخواه از صندوق املاک، آن آپارتمان را خریداری کنید. یا اینکه با تحلیل به این نتیجه برسید که سهام فلان شرکت رشد قیمت خواهد داشت. نقدشوندگی بالای صندوق‌ها باعث می‌شود براحتی در چند ثانیه از بازار املاک و یا طلا به بازار سهام شیفت کنید.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

خبر اگر درست باشد بسیار عبرت آموز است:

«کاخ سفید: ترامپ و پوتین توافق کرده اند که ایران نباید هرگز در موضعی قرار بگیرد که بتواند اسرائیل را نابود کند.»

کاخ سفید اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، در گفت‌وگوی تلفنی خود علاوه‌بر جنگ اوکراین، درباره مسائل منطقه‌ای از جمله ایران تبادل نظر کردند.
بر اساس این بیانیه، رهبران آمریکا و روسیه اتفاق نظر داشتند که ایران نباید در موقعیتی قرار گیرد که توان نابودی اسرائیل را داشته باشد.»

خبر تداعی کننده این جمله دکتر ظریف است که گفت: «در مذاکرات یا دور میز می‌نشینید یا روی میز »!!

@BehavioralEconomicsAndFinance

خوب بسلامتی سیگنال بورس هم داده شد...

⭕️◻️چرا طلا رشد کرد؟

طی یکسال گذشته، از فرودین 1403 تا فروردین 1404، قیمت هر گرم طلای 18 عیار از حدود 3.6 میلیون تومان به حدود 8.2 میلیون تومان رسید. این رشد حدودا دو و نیم برابری شامل رشد قیمت طلای جهانی و همچنین کاهش ارزش ریال می‌شود.

▫️رشد نرخ ارز در ایران به 2 علت اتفاق افتاد:

1- رشد طبیعیِ همیشگی ناشی از خلق نقدینگی و تورم و سایر عوامل

2- رشد ناشی از انتظارات؛ احتمال تشدید تحریم‌های اقتصادی یا نااطمینانی‌های ژئوپلتیک و جنگ

▫️رشد طلای جهانی هم در اثر 4 عامل اتفاق افتاد:

رشد طلای جهانی بطور سنتی ریشه در عوامل متعددی از جمله نااطمینانی اقتصادی، نااطمینانی ژئوپلیتیک، کاهش شاخص دلار، کاهشِ نرخ بهره و سایر عوامل موثر بر عرضه و تقاضا دارد. با روی کار آمدن ترامپ این عوامل در جهت افزایش قیمت اونس جهانی تغییر کردند که در ادامه توضیح آن‌ها می‌آید.

1- نااطمینانی اقتصادی
هنگامی که اقتصاد جهانی با رکود، تورم یا بحران‌های مالی مواجه می‌شود، سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن مانند طلا می‌روند و نتیجتا افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت خواهد شد. در دورانِ ترامپ، بحث جنگ تجاری و وضع تعرفه‌های واردات جدی‌تر شد. مطابق نظریات دانش اقتصاد بین‌الملل، جنگ تعرفه‌ای منجر به رکود جهانی خواهد شد.

2- نااطمینانی ژئوپلتیک و احتمال وقوع جنگ

تنش‌های سیاسی، جنگ‌ها و ناآرامی‌های اجتماعی نیز می‌توانند از طریق ایجاد رکود، تقاضا برای طلا را افزایش دهند. مثلا افزایش قیمت نفت منجر به رکود جهانی خواهد شد. در دوران ترامپ احتمال درگیری‌های نظامی بیش از هر زمان دیگری است. حتی جنگ جهانی سوم هم بیش از همیشه محتمل شده است.

3- شاخص دلار
با بی‌اعتبار شدن دلار در مبادلات و ذخایر بین‌المللی، قیمت طلا رشد می‌کند. در دوران ترامپ انتظار کاهش شاخص دلار (که از ژانویه 2025 کاهشی بوده است) ایجاد شده است.

4- نرخ بهره فدرال رزرو
کاهش نرخ بهره منجر به افزایش قیمت دارایی‌ها می‌شود. طی یکسال گذشته نرخ بهره فدرال رزرو روندی نزولی داشته است.

بنابرین تا زمانی که فاکتورهای ۶گانه فوق تقویت شوند طلا هم صعودی خواهد بود و هر زمان فاکتورهای مذکور تضعیف شوند طلا کاهش قیمت را تجربه خواهد کرد.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
https://t.iss.one/BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️بحران آب یزد و دام هزینه برگشت ناپذیر


با توجه به وضعیت بغرنج آب در یزد و تحت فشار واقع شدن مردم برای آب مصرفی، سه پیشنهاد به ذهن نگارنده می‌رسد:
۱- تعطیلی صنایع آب‌بر مثل فولاد در یزد
۲- توجه به «حقوق آب»
۳- طراحی یک سازکار قیمت‌گذاری آب

فقط یک قلم کارخانه فولاد اردکان یزد، ظرفیت تولید حدود ۱ میلیون تن آهن اسفنجی دارد و در حال ایجاد یک واحد دیگر با ظرفیت ۲ میلیون تن در سال هم هست.

با توجه به اینکه داده‌های دقیقی از میزان مصرف آب این صنایع در دسترس نیست مجبوریم از تخمین استفاده کنیم. مطالعه‌ای بین المللی نشان میدهد که میزان مصرف آب برای تولید هر تن فولاد به طور متوسط ۲۸ مترمکعب است. این یعنی هر یک میلیون تن فولادی که تولید می‌شود، ۲۸ میلیون مترمکعب آب مصرف می‌کند.

کشاورزی و مزارع کشت گلخانه‌ای و سایر صنایع هم جای بحث خود را دارند.

اکثر این صنایع در سال‌های پس از انقلاب تأسیس شده‌اند.

الان شاید بهترین راه حل، تعطیل کردن (یا جابجا کردن) این کارخانه‌ها و صنایع باشد و مهم‌ترین مانع، مانعی روانی به نام «دام هزینه برگشت ناپذیر»(Sunk Cost Trap)است؛ هزینه‌ای انجام شده و باید بی‌خیال آن شد، اما بلحاظ روانی بشدت وسوسه می‌شویم که همان مسیر قبلی را ادامه بدهیم( اینجا و اینجا و اینجا و اینجا و اینجا را هم ببینید).

تصریح و محافظت از حقوق آب هم باعث می‌شود هرج و مرج در تخصیص منابع صورت نگیرد و متخصصین حقوق آب در دنیا روی جنبه‌های مختلف آن نظریه‌پردازی خوبی انجام داده‌اند. همچنین حقوق آب در واقع بستری خواهد شد که قیمت‌گذاری آب روی آن سوار می‌شود.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
https://t.iss.one/BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️در شرایط متلاطم جاری کدام دارایی را بخریم؟


در حالی که خبر مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا باعث تغییر جهت روند بازارها، به نفع بازار سهام و به زیان بازار ارز شده است، سناریوهایی که پیش‌تر مطرح شدند(اینجا) همچنان باید ملاک تصمیمات مالی باشند.

بنابرین در هیجانات این روزها، دو اصل را حتما در خرید دارایی رعایت کنید:

۱- نسبت به متنوع سازی سهل‌انگاری نکنید.
حداقل فایده تشکیل سبد دارایی این است که هیجاناتی که از سبد دارایی به انسان تحمیل می‌شود شدید نخواهد بود. وقتی شما هم سهام دارید و هم طلا با رشد و ریزش هر کدام هیجان شدیدی به شما تحمیل نخواهد شد.

۲- با دید بلندمدت سبد را تشکیل دهید.
در بلندمدت، احتمالاً همه بازارهای مالی بازدهی بالاتر از تورم خواهند داشت. اما در کوتاه مدت ممکن است هر بازاری به شما زیان تحمیل کند. بخصوص اگر به پولی در کمتر از سه ماه آینده نیاز پیدا خواهید کرد، از فرصت‌های بدون ریسک (بانک‌، اوراق درآمد ثابت و...) استفاده کنید. بعضی از این ابزارهای بدون ریسک پتانسیل کسب بازدهی‌های بالاتر از تورم را هم دارند.

✔️اقتصاد رفتاری
https://t.iss.one/BehavioralEconomicsAndFinance