هر جا حرف از «مردمی سازی» زده شد حمایت کنید.
عبارت مذکور، عبور از ایده‌های کمونیستی و دولتی و دستوری را نمایندگی می‌کند به شکلی که به کسی برنخورد!

⭕️◻️از بورس و بازارهای مالی؛ تحلیل و معرفی سهم
✍دکتر مصطفی نصراصفهانی

چنانچه در اسفندماه سال ۱۴۰۰، ثپردیس ۳۰۰ تومانی را تحلیل کردیم و گفتیم حداقل ۲۰۰۰ تومان می‌ارزد و بعد از آن تا ۲۵۰۰ تومان هم طی کمتر از دو سال رسید(بیش از ۸ برابر)، و چنانچه وقتی حفارس روی قیمت حدود ۴۰۰ تومان بود، گفتیم فقط ارزش زمین‌های اسلام‌شهر آن بیش از چند هزار تومان برای هر سهم می‌ارزد (اینجا) و چند ماه بعد بیش از ۵ برابر شد، و دحاوی که در کمتر از یکسال ۵ برابر شد و ...الان هم می‌خواهم دو گزینه میان مدت دیگر را معرفی کنم.

اما پیش از آن می‌خواهم یادآور شوم که همان زمان هزاران نقد بچه‌گانه به تحلیلها وارد می‌کردند. از جمله اینکه می‌گفتند زمین‌های حفارس وقفی هستند. در پاسخ می‌گفتم اگر اینطور باشد نصف زمین‌های ولنجک هم وقفی هستند و الان نباید با این قیمت‌های نجومی معامله شوند.

▫️اخیرا دوستانی(که از تحلیل‌گران خوب بازار هم هستند) به گروه ساختمان و بخصوص ثفارس گیر داده‌اند که حبابی است. واقعیت این است که یکی از مشکلات بازار سهام ما همین نگاه‌های بدبینانه هست. به محض اینکه یک شرکتی به ارزش ذاتی ای که آنها محاسبه کرده‌اند نزدیک می‌شود شروع می‌کنند به فریاد واحبابا سردادن! نتیجه این می‌شود که به جز بازه‌هایی کوتاه و استثنایی، سهم‌ها با فاصله فاحشی زیر ارزش بنیادی خود قیمت‌گذاری می‌شوند! دوستان عزیز، حتی اگر فکر می‌کنید همه آن‌ها که دارند سهم را به قیمت بالا می‌خرند اشتباه تحلیل کرده‌اند، لطفاً اجازه بدهید بازار خودش تصمیم بگیرد. اجازه بدهید تعدادی شرکت هم بالای NAV (ای که شما به درست یا غلط حساب کرده‌اید) معامله شوند. و نقد اساسی‌تر آنکه حتی به فرض اگر ثفارس هم حبابی باشد چرا کل گروه را زیر سوال می برید؟ عمده گروه ساختمان هنوز هم با ارزش واقعی فاصله بسیار دارند.

▫️برگردم سراغ موضوع جذاب برای مخاطب یعنی تحلیل سهم ارزنده. دو سهمی که ابتدای مطلب گفتم یکی خمهر(قیمت فعلی حدود ۳۵۰تومان) و دیگری حآفرین(قیمت فعلی حدود۲۶۰تومان) است. اگرچه بازار پر است از فرصت‌های ناب، اما فعلا در این مجال توجه شما را به این دو سهم جلب می‌کنم.

▫️خمهر که تولیدکننده قطعات خودرو هست زمین‌های متعددی در جاده مخصوص کرج دارد که ارزش روز همین زمین‌ها بدون در نظر گرفتن سایر دارایی‌ها و سودسازی و... بیش از ۶ برابر ارزش بازار فعلی شرکت است. وقتی که شرکتی زیان ساز نباشد براحتی میتوان ارزش زمین‌ها را مستقیماً در برآورد ارزش شرکت(جریان‌های نقدی آتی) لحاظ کرد.

▫️اما حآفرین (ریل پرداز نو آفرین) را هم وارد جزئیات تحلیل نمی‌شوم که بخواهم روی آن درگیر بحث و چالش بشوم. اما یک شهود کلی در این رابطه برای اثبات ارزنده بودن آن در قیمت فعلی کفایت می‌کند: اینکه ۲۲ شهریورماه سال ۱۴۰۰، یعنی بیش از دو سال پیش، ارزشگذاری حرفه‌ای برای عرضه اولیه آن، منجر به کشف قیمت ۳۳۳ تومانی شد‌. طبعا انتظار داریم دو سال تورم بالا هم در برآورد قیمت ارزنده فعلی در نظر گرفته شود.‌ اگر تورم را بصورت دست پایین سالی ۴۰درصد در نظر بگیریم، ۳۳۳ تومان شهریور ۱۴۰۰ معادل ۶۵۳ تومان امروز می‌شود. برای آنکه قیمت سهم به ۶۵۳ تومان برسد باید بیش از ۲.۵ برابر بشود.

مطابق کلیشه، و برای فرار از شکایت بروکراتهای دولتی در سازمان بورس باید تاکید شود که آنچه مرقوم شد هرگز توصیه به خرید و فروش نبوده و مسیولیت رفتار شما در بازارهای مالی به عهده خودتان است🙄

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️روز پدر

اگرچه با تأخیر، اما لازم است روز پدر و سالروز میلاد حضرت علی (ع)، آن «ابر مرد» بزرگ را خدمت شما همراهان عزیز کانال اقتصاد رفتاری تبریک بگوییم.

قطعه‌ ویدیویی فوق بریده‌ای از فیلم جدایی نادر از سیمین است که از قضا با اقتصاد رفتاری هم مرتبط است.

انسان‌ها حتی در پنهان هم پایبند به آنچه ارزش می‌دانند هستند و حتی اگر پدر آلزایمر گرفته باشد هم به او شخصاً محبت می‌کنند.

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️در رابطه با نظرسنجی فوق:

یکی از دردسرهای تحلیل سهم برای دیگران، سوءتفاهم‌هایی هست که ممکن است اتفاق بیفتد.

▫️مثلا اینکه افق زمانی تا کی هست، اینکه چند درصد پرتفو بهتر است به آن اختصاص پیدا کند و هزاران مورد دیگر.

▫️به عنوان مثال، زمانی که حفارس در این کانال مورد تحلیل واقع شد قیمت آن بیش از ۵۰۰ تومان بود. بسیاری افراد همان موقع خریداری کردند ولی بعد از آن کاهشی بیش از ۲۰ درصدی تجربه کرد و بعضی‌ها با زیان از آن خارج شدند. اما چند ماه بعد قیمت به بالای ۲۰۰۰ تومان رسید. ترسی که ریزش بیش از ۲۰ درصدی ایجاد کرده بود هر کسی را تحریک به فروش می‌کرد. و احساس بدی که دیدن رشد قیمت بعد از فروش ایجاد می‌کند یکی از بدترین احساسات است!

⭕️◻️ قیمت‌گذاری دستوری و اندوه پیاپی

قیمت‌گذاری دستوری در شرایط تورمی دو حالت ایجاد می‌کند:
۱- گران سازی انجام می‌گیرد و نارضایتی ایجاد می‌شود و دامینویی از نکبتها ایجاد می‌کند. مثل خونریزی‌هایی که در سال ۹۸ انجام شد.
۲- گران سازی انجام نمی‌شود و پایین‌تر رفتن پیوسته قیمت نسبی، تقاضا را تشدید می‌کند. افزایش تقاضا ممکن است ناشی از مصرف نابهینه و یا قاچاق باشد.

طرحی که در ویدیوی فوق مورد بحث واقع شده تلاش مبذوحانه دولت برای فرار از دو حالت مذکور است، اما دیر یا زود مجبور خواهند شد مشابه سال ۹۸ گران سازی را انجام بدهند.

▫️▫️▫️هر جا قیمت‌گذاری دستوری داریم دایم در حال نوسان بین دو حالت فوق هستیم. توجه شود که در اکثر موارد قیمت‌گذاری دستوری، عده‌ای دلال رانتخوار به سودهای هنگفت می‌رسند بدون آنکه مالیات بدهند، بدون آنکه زحمت چندانی بکشند و بدون آنکه ریسکی متحمل شوند.

▫️ناترازی انرژی در ایران واقعا یک بحران است و راه حل علمی، اجرای طرح وان است که «آزادسازی داخلی» قیمت انرژی هست.

توجه کنید که آزادسازی با گران سازی فرق می‌کند.

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ حکمرانی ناهمگن در سازمان بورس


کارمندان سازمان بورس نسبت به دستکاری قیمت رو بالای سهم حساسیت نشان می‌دهند، اما نسبت به دستکاری رو به پایین واکنش نشان نمی‌دهند.

نسبت به تغییر قیمت واکنش نشان می‌دهند اما نسبت به اردرهای تثبیت کننده قیمت واکنش نشان نمی‌دهند.

نسبت به دستکاری قیمت توسط اشخاص حقیقی واکنش نشان می‌دهند، اما نسبت به دستکاری قیمت توسط ربات ها واکنش نشان نمی‌دهند.

نسبت به دستکاری قیمت توسط مردم عادی واکنش نشان می‌دهند، اما نسبت به دستکاری قیمت توسط «خودی ها» و افراد قدرتمند واکنش نشان نمی‌دهند(ماجرای گروه تدبیر و رنج کشیدنشان که هیچ تنبیهی اتفاق نیفتاد).

باور کنید شماها اگر بقول بعضی فعالان صبح کارتتان را بزنید و عصر هم خروج را بزنید و در این بین هم قهوه‌تان را نوش جان کنید برای اجتماع و اقتصاد مفیدتر هستید. لازم نیست بخواهید حقوقتان را با پر کردن فهرست «کارهایی که کردیم» در وجدانتان حلال کنید! باور کنید ما راضی هستیم، حقوق ۶۰ میلیونی تان حلال حلال است، فقط کاری نکنید!

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

خوشحال ترین ایرانی امروز کیست؟

الف) سوسن و یاسمن
ب) عادل فردوسی پور
پ) میلاد منشی پور
ت) نصرالله منشی

جواب تست کنکوری بالا، میلاد منشی پور مدیر عامل تپسی است، اما چرا؟

امروز هلدینگ گلرنگ حدود ۷۰ درصد تپسی را خرید که شامل سهام شخصی ۳ بنیان‌گذارش میلاد منشی پور، هومن دمیرچی و حمید مهینی هم می‌شود که روی هم رفته ۵۲۰ میلیارد تومان از سهام‌شان را فروختند که اگر سهم برابر داشته باشند نفری ۱۷۰ میلیارد تومان می‌شود. این اولین خروج موفق بنیان‌گذاران از یک استارت‌آپ در اکوسیستم استارت‌آپی ایران است که البته سرمایه چندان عظیمی نیست و معادل یک ساختمان ۱۰-۱۵ واحدی در تهران است!

اما چه چیزی میلاد منشی پور را تبدیل به خوشحال ترین ایرانی میکند؟

فیلم را ببینید.
سخنگوی سازمان تعزیرات می‌گوید: گزینه «عجله دارم» در تاکسی‌های اینترنتی مصداق بارز اضافه دریافت و گران‌فروشی و تخلف است.

یعنی وقتی شما عجله دارید و می‌خواهید به میل خودتان بیشتر پول بدهید و راننده‌ای پیشنهاد شما را می‌پذیرد، درست است که شما و راننده راضی هستید ولی تپسی و اسنپ به شما گران‌فروشی کرده‌اند!

حکمی خلاف عقل و منطق اقتصادی و حتی قرآن!

اگر این گزینه را حذف کنند چه می‌شود؟
راننده‌های کمتری خدمات عرضه می‌کنند و شما هم دیرتر می‌رسید و سود اسنپ و تپسی هم کم می‌شود.

همه ضرر می‌کنند چون این گزینه به سود همه است.

پس چرا سازمان تعزیرات حکومتی این را نمی‌فهمد و می‌خواهد جلوی مبادله شرعی دو نفر انسان رضایت‌مند را برخلاف حکم قرآن بگیرد و روی یک پلتفرم مبادله آزاد که بخاطر جدید بودنش از بند قیمت گذاری دستوری رهیده و به خوبی کار میکند قیمت گذاری دستوری اعمال کند؟

آیا اینجا دیوانه‌خانه ایران است و سازمان تعزیرات از روی حماقت یا نادانی می‌خواهد کاری کند که باعث رکود اقتصادی و کاهش رفاه همه بشه؟

اصلا و ابدا!
حکومت باید سهمی در هر مبادله‌ای داشته باشد چون اگر مبادله‌ای بین دو رعیت مستقلاً و بدون دخالت حکومت صورت بگیرد، کنترل اقتصادی حکومت بر آن‌ها کم می‌شود و این مقدمه از دست دادن کنترل زندگی رعایاست.

(بگذریم از اینکه چند ماه پیش خبر رسیده بود یک نهاد خاص قصد دارد ۵۱ درصد سهام هلدینگ گلرنگ را بخرد...)

باید سایه گرز و دگنک حکومتی هر لحظه بالای سر هر کسب و کاری احساس شود تا کسی فکر نکند می‌تواند مستقلاً در این کشور برای خودش درآمدی داشته باشد که بعداً بخواهد صاحب نظر و رای و اثر هم بشود.

باعث کاهش رشد اقتصادی و عقب افتادن از دنیا می‌شود؟ مهم نیست! اولویت اول حفظ کنترل است...

حکومت در این زمینه مقلد فردریش فون هایک است که می‌گوید:
اگر امور اقتصادی شما کنترل شود همه چیز شما کنترل می‌شود.

بزرگترین دلیل اصرار بر اقتصاد دستوری و در راس آن قیمت گذاری دستوری این است!

همیشه ترس از قیمت گذاری دستوری باید بالای سر هر کسب و کاری که بیش از حد مشخصی بزرگ شده، وجود داشته باشد تا فکر نکند خودش برای خودش مستقل از حکومت می‌تواند به حیات ادامه بدهد.

با فروش سهامت از ماتریکس خارج شدی منشی پور
تولد دوباره‌ات مبارک میلاد!
آزاد شدی ننه
ایشالا آزادی قسمت همه!


هدف اصلی کمونیست‌ها، نابود کردن هر شکلی از استقلال است.
کارِ مستقل، مالکیتِ مستقل، تفکرِ مستقل، یک ذهنِ مستقل، یا یک فردِ مستقل.
(آین رند)

سوسیالیست‌ها دوست ندارند مردم برای خودشان کاری انجام بدهند؛ سوسیالیست‌ها تمایل دارند با زور مردم را وابسته به حکومت کنند. اگر کسب و کار آزاد را از میان بردارید، آزادی را از بین برده‌اید.
(مارگارت تاچر)

⭕️◻️ استخدام زباله‌گرد یا تفکیک در منزل؟


مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند تهران فرموده‌اند:
«ما همه زباله‌گردها را استخدام می‌کنیم. برای پیمانکار هم الزام گذاشته‌ایم که باید از نیروی ایرانی استفاده کرده و حقوق بین 12.5 تا 15 میلیون تومان با 8 ساعت کار به این افراد حقوق پرداخت کند.»


▫️آنچه که شهرداری تهران انجام می‌دهد حتی برای پت و مت هم قفل است! در همه جای دنیا و حتی سایر شهرهای ایران زباله‌های بازیافتی از مبدا تفکیک می‌شوند، اما در شهر تهران شما حتی اگر تفکیک هم کرده باشید جایی برای گذاشتن زباله قابل بازیافت شما طراحی نشده است. یعنی مجبور هستید زباله‌های تفکیک شده‌تان را در همان سطل‌های بزرگ آهنی و کنار سایر زباله‌ها بریزید.

▫️یعنی سیستم شما را مجبور می‌کند زباله‌ها را با هم مخلوط کنید، بعد انسان‌هایی را به کار می‌گیرد که آن‌ها را از هم تفکیک کنند. و کسی نیست که پاسخگوی این ابتذال در مدیریت و #طراحی_سیستم باشد!


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ از tenbagger های بازار سهام آمریکا

سهام شرکت NVIDIA ( شرکت فعال تو حوزه فناوری) طی ۱۰ سال گذشته ۱۸۰ برابر شده.

▫️احتمالا جز سهامدار عمده کسی اینو اینقدر نگه نداشته، ولی مثال خوبیه که نشون میده انتخاب هوشمندانه تو بازار سهام‌ و‌ نگهداری بهترین شانس برای افزایش ثروت تصاعدیه.

▫️اگه با دلار ۳۰۰۰ تومنی کسی اینو میخرید شبیه برنده شدن بلیط بخت آزمایی بود.

(از کانال دوست خوبمان دکتر موفقی)


▫️▫️▫️دقیقاً تصور کنید فقط ۱۰ میلیون تومان از سهام این شرکت را در سال ۹۲ خریداری می‌کردید. ارزش دلاری سهامتان الان ۱۸۰ برابر شده بود و دلار هم اگر در این لحظه ۵۴ هزار تومان در نظر گرفته شود، ۱۸ برابر شده است. یعنی ۱۰ میلیون تومان شما امروز ۳۲ میلیارد تومان می‌ارزید!!

در بازار سهام ایران هم از این موارد بوده و باز هم خواهد بود(در همین کانال هم طی دو سال گذشته چند مورد با بازدهی چندصد درصدی معرفی کردیم). فقط باید گزینه‌های خوب را انتخاب کرد و صبور بود. به قول وارن بافت، بازار سهام جایی است که ثروت از افراد عجول به افراد صبور منتقل می‌شود.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ کار ما شاید این است، که در افسون گل سرخ شناور باشیم....


عید مبعث مبارک 🌹


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️راه به هم زدن تعادل سطح پایین در بازار سهام ایران
✍ دکتر مصطفی نصراصفهانی

در مالی رفتاری بر خلاف فرضیه بازارهای کارای کلاسیک، قیمت‌ها برابر با ارزش ذاتی دارایی نیستند. بلکه ممکن است قیمت برای مدت‌ها پایین‌تر یا بالاتر از عددی باشد که ما ارزش آن دارایی می‌دانیم.

▫️به دلایل متعددی، قیمت سهام در بازار سهام ایران پایین‌تر از آنچه ارزش ذاتی نامیده می‌شود نوسان می‌کند.

▫️یکی از دلایل این است که بر خلاف همه دنیا، پاداش مدیران ناشران وابسته به ارزش بازار شرکت‌ها نیست.


⭕️حالا برای کسب سود از بازار باید چه کار کرد؟

پاسخ به اینکه چه کار باید بکنیم وابسته به این است که اساساً توانایی چه کاری را داریم؟ خیلی چیزها از کنترل ما خارج هستند. اما در مقیاس‌های کوچکتر شاید بتوان کارهایی کرد.

▫️رشد قیمت سهام نیازمند این است که در بازه زمانی مشخصی فروشنده‌ها کمتر از خریداران باشند. تصمیم به خرید یا فروش برای اشخاص مستقل به حدسی که از روند آتی قیمت می‌زنند دارد. سهامداران عمده یا حقوقی های سهم اما ممکن است انگیزه‌های دیگری داشته باشند و به طرزی ظالمانه و تعمدی با همکاری بازارگردانها قیمت سهام را سرکوب کنند.

▫️اینکه قیمت سهام پایین‌تر از ارزش ذاتی نوسان می‌کند خروجی چنین بازی پیچیده‌ای با چندین نوع بازیگر(agent) است. صحبت‌ در فضای مجازی و عجز و لابه و... هم کمکی به روند سهم نخواهد کرد. شاید این پدیده را بشود از جنس همان «تله اجتماعی» دانست که قبلاً در موردش نوشته بودیم.

▫️یکی از تکنیک‌هایی که می‌شود با کمک آن رفتار agentهای مختلف فعال روی یک سهم را تغییر داد، ایجاد ترس از دست دادن صندلی مدیریتی در سهامداران عمده است. هر چه ارزش بازار یک شرکت بزرگتر باشد، تصاحب سیت مدیریتی نیازمند حجم بالاتری از منابع خواهد بود.

▫️شرکت‌های سبدگردان و صندوق هایی که منابع کمتر از ۵ هزار میلیارد تومان در اختیار دارند می‌توانند بطور «هدفمند و هماهنگ» اقدام به خرید سهام شرکت‌های کوچک کنند و صندلی‌های مدیریتی شرکت‌ها را تصاحب کنند. در چنین شرایطی سهامداران پیشین برگه‌های سهم خودشان را برای سرکوب قیمت به فروش نخواهند رساند.

▫️اگر شرکتی که انتخاب می‌شود، واقعا ارزنده باشد قیمت خودبخود رشد خواهد کرد. حتی اگر قیمت رشد هم نکند می‌توان با تصاحب آن، پتانسیل آن را با بکارگیری مدیریتی علمی‌تر به فعل تبدیل کرد و در بدترین حالت می‌شود زمین‌های مازاد آن را طی فرآیندی کاملا شفاف و قانونی «مولدسازی»(😉) کرد و سود شناسایی کرد. شناسایی سود خودبخود منجر به افزایش قیمت سهم خواهد شد و منابع حاصله را می‌توان در خود شرکت سرمایه‌گذاری کرد. در ناامیدانه ترین حالت، گزینه فروش املاک و توزیع سود حاصله منجر به سود هنگفت خواهد شد.

▫️رشد ۵ برابری قیمت سهام حفارس (که در همین کانال هم معرفی کردیم) از همین روش اتفاق افتاد.

▫️دو هفته پیش(۷ بهمن) «خمهر» را معرفی کردیم. آنچه که از صورت‌ها و گزارش‌های رسمی و حسابرسی شده شرکت برمی‌آید این است که این شرکت بیش از ۱۴۳هزار متر مربع زمین فقط در جاده مخصوص کرج (پایین دریاچه چیتگر) دارد. قیمت زمین در آن منطقه، بسته به میزان نزدیکی به جاده و...، بین ۳۰ میلیون تا ۷۲ میلیون است. یک ضرب ساده می‌خواهد تا متوجه شویم که ارزش فقط زمین‌های شرکت مهرکام پارس در جاده مخصوص چند برابر ارزش بازار امروز شرکت است. بگذریم از ساختمان‌ها، زمین‌ها در سایر شهرها، سودآوری شرکت(که اگر سواستفاده مافیای خودرو نباشد چندین برابر خواهد شد)، برند و... .

▫️اینکه قیمت سهام شرکت‌ها در بازار سهام ایران پایین است از زاویه‌ای یک فرصت بی‌نظیر است برای آنان که می‌بینند...


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

حسیر هم نیازمند تصاحب شدن مالکیت توسط جوانان پرشور و تحول در مدیریتش به نظر می‌رسد😉

اردرهای الگوریتمی و کمتر از حداقل مبلغی که مردم عادی می‌توانند اردر بگذارند نشان از فعالیت بعضی از ما بهتران روی سهم دارد. اما زدن زیر میز بازی کمی منابع می‌خواهد.

شرکتی که هم بسیار ارزنده است و هم پتانسیل رشد سودآوری دارد.

کل ارزش بازار: ۱۴۰۰ میلیارد تومان.

⭕️◻️شعبان شد و پیک عشق از راه آمد
⚘سلام بر شعبان و اعیادش
⚘سلام بر حسین و عباسش
⚘سلام بر سجاد و سجودش
⚘سلام بر نیمه‌ شعبان
⚘و ظهور مولودش
🎊🌸ماه پر فیض شعبان، ماه رسول خدا ﷺ و اعیاد شعبانیه بر همه مسلمانان و عزیزان مبارک باد🌸🎊

👆نتیجه مدیریت انتظارات توسط نخبگان دولت🙄

در باب بطالت نظارت!

نظارت‌های دولتی، بر عکس آنچه خیلی‌ها می‌پندارند، اغلب اوقات (و شاید همیشه!)، کارها را خراب‌تر می‌کند. یک مثال خیلی بزرگش را در پست مربوط به ترفند پانزی میدوف ذکر کردیم، مثالی که نشان می‌داد چگونه نظارت بوروکراتیک که افراد توقع دارند پشه را در هوا بزند، در واقع حتی دایناسور ۱۰۰تنی را هم در فاصله ده متری چشمش ندید! اگر کمی هوشیار باشیم، اثرات منفی این گونه نظارت‌ها را هر روز می‌توانیم ببینم. مثال‌هایی خواهم آورد، ولی ابتدا چرایی مسئله!

نظارت دولتی از یک طرف حس اطمینانی به اشخاص می‌دهد، و بنابراین افراد احتیاط و حزم همیشگی خود را کنار می‌گذارند. کافی است اسم خوبی هم برای نهاد نظارت کننده انتخاب شود: شورای عالی رقابت، سازمان حمایت از مصرف‌کننده، بانک مرکزی (در نظارتش بر عملکرد بانک‌ها و موسسات مالی)، سازمان غذا و دارو..... اعتماد به نظارت دولتی رایج‌ترین اعتماد است، ولی در عین حال بی‌پایه‌ترین آنهاست!

چرا بی‌پایه‌ترین؟! این نظارت لاجرم در یک چارچوب بوروکراتیک و توسط تعدادی بوروکرات انجام خواهد شد. و این چند مشکل دارد: اول، چارچوب بوروکراتیک خشک و غیرقابل انعطاف است، و بنابراین انعطاف لازم برای ایجاد نظارت درست را ندارد. گاه به پشه گیر بیخود می‌دهد و گاه دایناسور را نمی‌بیند. نمی‌توانید قوانینی تصویب کنید که اولاً همه جوانب را در نظر بگیرد و ثانیاً آنقدر حجیم نباشد که بیهوده دست و پاگیر نشود و ثالثاً، آن قدر پیچیده نباشد که افرادی را اسیر و درمانده کند و در عین حال دیگران راه‌های دور زدن آن را بیابند! بوروکرات جماعت به حماقت فکر می‌کند که حجم زیادتر و زیادتر از قوانین، و تبصره روی تبصره روی تبصره می‌تواند این مشکل را حل کند!

مسئله دوم آنکه، بوروکرات‌ها خود "رگ و پوستشان در بازی" نیست، یعنی آنکه تاوان زیادی برای تصمیمات نادرستشان نمی‌دهند. اگر تصویبات نظارتی سازمان غذا و دارو نصف جمعیت یک کشور را هم مریض کند، هیچ کسی پاسخگو نخواهد بود (از این بیشتر خواهم گفت!).

و سوم آنکه، قدرتی که نظارت به بوروکرات‌ها می‌دهد زمینه‌سازِ انواعِ رانت‌های قانونی و غیرقانونی و انواع فسادهاست.

اینها و هزار و یک مسئله دیگر!

⭕️◻️آیا حکومت در رکود بازار سهام نقش دارد؟
✍ مصطفی نصراصفهانی

بازدهی سهام از اوج مرداد ۹۹ در اکثر سهام منفی بوده است در حالی که نرخ تورم های بالای ۴۰ درصد را شاهد بوده‌ایم. یعنی اگر کسی در اوج ۹۹ سهامش را می‌فروخت و بجای آن پهن می‌خرید، از آن موقع ثروت اسمی اش نزدیک سه برابر شده بود.

▫️حالا سوال این است که چرا در همین بازه زمانی بازدهی سهام منفی بوده و در عمل ثروت حقیقی سهامدار یک چندم شده است؟ نقش حاکمیت در این داستان چیست؟

▫️اول باید ذکر شود که بازدهی سهام حاصل دو قسمت سودنقدی و سودسرمایه(افزایش قیمت) می‌شود. پس می‌توان اثر مداخلات دولت را روی این دو قسمت بطور جداگانه بررسی کرد.

▫️سود نقدی شرکت‌ها به واسطه تحریم کاهش پیدا می‌کند. ضعف حاکمیت در دیپلماسی اقتصادی و رفع(خنثی سازی) تحریم مانع سودسازی مضاعف شرکت‌ها شده است. هم از طریق سخت شدن فرآیند تولید و بازاریابی و فروش و هم از طریق افزایش هزینه مبادله انتقال پول.

▫️حالا اگر شرکتی توانسته باشد در این اکوسیستم تحریمی سودی بسازد هم بحث قیمت‌گذاری دستوری مانع رشد سودآوری آن‌ها شده است. در جریان قیمت‌گذاری دستوری در صنایع مختلف هستید: از فروش ظالمانه خودرو و سیمان گرفته تا محصولات پتروشیمی و ....

▫️عدم محافظت از «حقوق مالکیت» سهامداران که یکی از وظایف حکومت در همه مکاتب اقتصادی است مانع رغبت مردم برای خرید سهام می‌شود.

▫️ تغییر سیاست‌ ناگهانی و ایجاد تلاطم با تخریب محیط کسب و کار مانع سودسازی بیشتر شرکت‌ها می‌شود. مثلا تغییر ناگهانی نرخ خوراک.

▫️دست درازی دولت در جیب شرکت‌ها و تصاحب سود آن‌ها (از طریق مالیات و...) باعث می‌شود شرکت‌ها سودهایی که وجود دارد را هم به انحای مختلف پنهان کنند. پنهان شدن سود باعث می‌شود قیمت سهم هم بالا نرود.

▫️لازمه بالا رفتن قیمت، خریدهای رو به بالای خریداران است. تنظیماتی که سازمان بورس درنظر گرفته است بصورتی است که دست بالا را به ربات‌ها و بازارگردانها داده است. این دو مورد، قیمت‌ها را در بازه کوچکی دستکاری می‌کنند (بالا و پایین می‌برند) و از این طریق سودهای هنگفتی کسب می‌کنند. اما اگر شخصی بخواهد قیمت را در بازه‌ای بزرگتر دستکاری کند سازمان بورس اجازه این کار را نمی‌دهد. این افزون بر معاملات غیرشفاف صندوق توسعه بازار و سایر جنبه‌های نظارت سلیقه‌ای است.

▫️از طرف دیگر، خرید رو به بالا نیازمند نقدینگی است. اما تامین مالی کارگزاری‌ها از بانک‌ها سخت شده است و همزمان چشم‌اندازی منفی که موارد فوق ایجاد کرده مانع از استفاده از اعتبار توسط مشتریان می‌شود.

▫️بنابرین می‌توان گفت حاکمیت نقش مهمی در رکود بازار سهام به مثابه آینه اقتصاد کشور دارد.‌ آینه به ما نشان می‌دهد که ارزش جایگزینی شرکت‌ها بیشتر از ارزش بازار آن‌هاست که یعنی اقتصاد سالم نیست.

آنچه که گفته شد مستقل از بحث ارزندگی و عدم ارزندگی و حبابی بودن یا نبودن است. اساساً قیمت بازاری دارایی، بخصوص در کوتاه مدت، مستقل از ارزش ذاتی آن است.


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️میلاد خجستۀ جانِ جهان، قطب عالم امکان، محبوب دل عارفان و گمگشتۀ کوی سالکان، حضرت بقیه الله الاعظم، حضرت حجّه بن الحسن ارواحنا لتراب مقدمه الفداء مبارک باد.
🌺🌼🌸


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️در انتخابات شرکت کنیم؟
✍ مصطفی نصراصفهانی

پاسخ یک بله قاطعانه است. همه ما به وضوح آنچه که باعث دلزدگی مان از قدرتمندان در نظام جمهوری اسلامی ایران می‌شود را می‌شناسیم: ترکیبی از فساد و ناکارآمدی.

▫️اما واقعیت این است که هر وقت حکومت رسمی یک کشور در عرصه بین‌المللی ضعیف جلوه کند، حقوق تک تک مردم آن کشور هم تضییع می‌شود.

▫️مثال‌هایش پیش روی ماست:

▪️▪️ تحریم‌های اولیه (بعد از تسخیر سفارت آمریکا توسط خون آشامان سازمان تروریستی مجاهدین و سایر چپ‌ها) اثرش را روی مردم کوچه و بازار گذاشت: هم خود تحریم‌ها و هم تحریک صدام به جنگ تحمیلی.

▪️ ▪️تحریم‌های ثانویه(که بعد از افشای اسناد هسته‌ای توسط مرتبطین سازمان تروریستی مجاهدین کلید زده شد) بیشترین اثر منفی را روی مردم کوچه و بازار گذاشت‌. چه داروها که کمیاب نشد، چه فسادها که به بهانه دور زدن تحریم ایجاد نشد و چه تورم و نابرابری اقتصادی که ایجاد نشد...

▪️▪️فشار حداکثری ترامپ (که بعد از عکسش در کنار مریم رجوی خون‌آشام پیگیری شد) بیشترین اثر منفی را روی مردم گذاشت. چه بسیار ایرانیانی که در آن دوره ویزاهای دانشجویی و...شان باطل شد یا در صدور آن تاخیر شد. دوستی را می‌شناختم(و احتمالاً اسم ببرم شما هم می‌شناسید) که همسرش در آمریکا بود و ویزای خودش را تمدید نمی‌کردند!

▫️بنابرین، این واقعیتی انکارناپذیر است که تقویت وجهه حکومت رسمی کشور در عرصه بین‌المللی به نفع مردم است و بالعکس.

▫️اما گفته می‌شود این‌ها که تایید صلاحیت شده‌اند شایسته نیستند. پاسخ این است که در بین همین‌ها هم احتمال پیدا کردن گزینه‌هایی که شایستگی صندلی‌های نمایندگی مجلس (جایی که زمانی ملک‌الشعرای بهار و پیش‌تر از آن محمد‌علی فروغی و بعد از انقلاب امثال شهید بهشتی و شهید چمران می‌نشستند!) را داشته باشند، اگرچه پایین است، اما صفر نیست. در نهایت اگر در شهرتان هیچ کسی را شایسته نمی‌دانید رای باطله بیندازید.

❌دست آخر اگر باز هم شک کردید، ببینید تروریست‌های مجاهدین از چه کار شما استقبال می‌کنند. هرچه آنان را ناراحت می‌کند همان کار درست است! نظام هم آرام آرام بهبود پیدا خواهد کرد. همان‌طور که در بازار‌های مالی سودای یک‌شبه پولدار شدن آسیب می‌زند، در سپهر حکمرانی هم سودای بهبود یک‌شبه آسیب‌زاست.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance