⭕️◻️اوراق فروشی دولت و مالیات بر عایدی سرمایه بازار سهام

چنانچه پیشتر بحث شد، در یک دنیای موازی که در آن مالیات بر عایدی سرمایه در بازار وجود داشت، دولت انگیزه‌ای برای دست کردن در جیب شرکت‌های بورسی نمی‌داشت.(اینجا)

▫️مثلا ضربه‌ای که حرکت ناگهانی و بطور آشکارا فسادآمیز در تاریخ ۱۷ اردیبهشت زد و منجر به کاهش ارزش بازار بیش از ۳۰۰۰ همتی شد اگر مالیات مذکور وجود داشت اتفاق نمی‌افتاد.

▫️حالا شایعه شده که دولت قصد فروش 35 همت اوراق در بازار سرمایه دارد باز هم می‌توان گفت اگر مالیات بر عایدی سرمایه وجود داشت هم دولت هیچ نیازی به این 35 همت نمی‌داشت (چنانچه اینجا نوشتیم 500 همت درآمد داشت)، و هم زیان 3500 همتی به مردم وارد نمی‌شد. (منفی جزئی امروز بازار سهام هم احتمالا قابل ربط دادن به این خبر است)

▫️جالب است که فروش اوراق یعنی دولت باید در دوره‌های بعد، اصل و فرع آن را به خریداران پس بدهد! در حالی که در مورد درآمد حاصل از مالیات مذکور پس دادن اصلش هم مطرح نیست چه برسد به بهره‌اش.

▫️کار اصولی رها شده است و هزینه هنگفتی به اجتماع و رفاه اجتماع وارد می‌شود و نه مردم متوجه هستند و نه خرفت‌های فاسدی که مسندهای سیاست‌گذاری را اشغال کرده‌اند!

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️این نیز بگذرد....


▫️آیا می‌خواهید بدانید چه کسی پشت این آقاست؟

▫️ایشان در سی سالگی در چنین جایگاه‌های حساسی از حکمرانی قرار گرفته و بدون تحصیلات اقتصادی یا حتی مدیریتی(!) در مورد جنبه‌های اقتصادی یک ملت بزرگ تصمیم سازی می‌کند.

▫️یک روش، روشی است که کارآگاهان به کار می‌برند: بررسی اینکه چه کسی از قبل او و ایده‌هایش منتفع می‌شود.

▫️الان مثلا با تعطیلی بورس کالا چه کسانی سود می‌کنند؟ همانهایی که از عدم شفافیت و دسترسی انحصاری به کالاهای با قیمت دستوری سود می‌برند: دلال‌های خودرو، سیمان، میلگرد، محصولات پتروشیمی و... .

پ.ن.: من کاری با شخص ایشان ندارم و مشکلم ایده‌های سمی ایشان است. از همان روز تبلیغات انتخاباتی هم نسبت به قدرت گرفتن ایده‌های ایشان در دولت رییسی هشدار هم دادم: اینجا.

❗️ نوشته‌های این کانال را جدی بگیرید❗️

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️استدلال در مورد بازار مسکن به سبک جبرائیلی و غلامی!

با توجه به اینکه نسبت P/R در بازار مسکن بسیار بالا و نزدیک 30 واحد است، و باید با معکوس نرخ بهره بدون ریسک برابر بشود(یعنی بین 4 تا 5 واحد)، قیمت مسکن باید به یک ششم کاهش پیدا کند. افزایش قیمت در مسکن متعاقبا باعث افزایش قیمت دلار (از کانال خروج سرمایه) و همچنین افزایش نرخ اجاره و فشار مضاعف به مردم عادی می‌شود. بنابراین باید از متوسط متری 55 میلیون تومان که الان هست به زیر 10 میلیون تومان کاهش پیدا کند.

▫️بنظر شما چرا باید کسی آپارتمانی که جریان نقدی (درآمد) کمتر از 5درصد در سال دارد را بخرد، به جز امید به افزایش قیمت آن؟! وقتی که می‌تواند شرکتی بورسی که بالای 20درصد درآمد ایجاد می‌کند را بخرد؟!

▫️اما امان از وقتی که همه مسئولین، ملک-باز باشند... فکر می‌کنید جبرائیلی و دوستانش جرأت نزدیک شدن به این سبک به منافع این مسئولین و یا بانک‌ها (که نود درصد تورم را ایجاد می‌کنند تا زیان خود را با جهش نرخ ارز جبران کنند) را دارند؟ درست همانطور که توحش گشت ارشاد فقط برای پائین شهر بود، این سبک برخوردِ (قطعا اشتباه) قهری را فقط در بعضی جاها می‌توانند انجام بدهند. نمونه‌اش اینکه بحث مالیات بر عایدی سرمایه در ملک(درست یا غلط) با مقاومت عظیمی مواجه شد.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دوگانه تسلیم-مبارزه در تعاملات بین‌المللی و پدیده اجتناب روانی


روایت رسمی که در رسانه‌های جمهوری اسلامی از نحوه تعامل با ابرقدرت‌ها بیان می‌شود یک دوگانه است که یک سمت آن تسلیم شدن در برابر ابرقدرت‌هاست و سمت دیگر آن، مبارزه است.

اگرچه کسانی هم هستند که واقعا حرف از تسلیم شدن می‌زنند، اما پررنگ کردن این دوگانه نشانه یک واقعیت دردناک است:
اینکه جمهوری اسلامی بازی را بلد نیست و توان لابی کردن برای حل معضلات اساسی با ابرقدرت‌ها را ندارد.

در روانشناسی پدیده‌ای هست به نام «اجتناب کردن»(Avoidance) که در آن افراد از ترس شکست خوردن، کلا از ورود به بازی اجتناب می‌کنند. البته تعریف عامتری از اجتناب هم هست: «اجتناب روانشناختی به هرگونه پاسخ به یک تهدید درک شده اشاره دارد که تسکین عاطفی فوری را به همراه دارد اما پیامدهای منفی بلندمدتی دارد»

▫️چنانچه مرحوم رستم قاسمی پیش از مرگ مشکوکش (که چه بسا ترور توسط جاسوسان ترکیه بوده)، در مورد مقایسه فرودگاه‌ امام خمینی (که بزرگترین فرودگاه ایران است) با فرودگاه‌های سایر کشورها آن را به مقایسه یک روستا و شهر تشبیه کرده بود، وزارت خارجه ما هم از اول انقلاب بسیار ضعیف بوده است. تصور کنید کشوری که از ابتدا درگیر تحریم اقتصادی بوده است تا همین چندسال پیش وزارت خارجه اش معاونت اقتصادی نداشت و اساسا دیپلماسی اقتصادی در آن جایگاه خاصی نداشت. (اینجا را ببینید)
https://t.iss.one/BehavioralEconomicsAndFinance/1044
▫️ایران برگ برنده‌های خوبی (اعم از نفت) دارد که می‌تواند با کارت آن به خوبی بازی کند. لازمه‌اش کنار گذاشتن ایده حذف و نابودی اسرائیل طی گفتگو با آن‌ها و جلب حمایت لابی اسراییل در آمریکاست. یک روش خیلی ابتدایی و حدی برای استفاده از کارت نفت، سپردن کلیه امور نفتی ایران به آمریکایی‌ها، چیزی شبیه قرارداد دارسی، است. در عوض، برداشته شدن تحریم‌ها می‌تواند منجر به رونقی بزرگ در بخش غیرنفتی ایران بشود و ایران را از نفت از اساس بی‌نیاز کند. چنانچه می‌بینیم عربستان در حال تاسیس بزرگترین شرکت فولاد خاورمیانه با کمک چین است.

▫️کارت‌های بازی بسیارند و استراتژی‌های ساده یا پیچیده متعددی می‌توان پیدا کرد. اما چنانچه گفته شد قدرتمندان ایرانی از بزرگ شدن زمین بازی اجتناب می‌کنند! یعنی علاوه بر اجتناب از گفتگو، از نفس برطرف شدن تحریم‌ها هم در ناخودآگاه می‌ترسند!

❗️ نوشته‌های این کانال را جدی بگیرید❗️

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️چه کسانی مانع رفع تنش ایران با اسرائیل هستند؟


می‌توان برگه رفع تنش با اسرائیل را برای جذب حمایت لابی اسرائیل در آمریکا بازی کرد. همزمان سپردن صنعت نفت ایران به آمریکایی‌ها طی قراردادی بلندمدت اگر بتواند منجر به رفع همه تحریم‌ها و بازگشایی سفارت آمریکا در ایران شود توجیه دارد. در چنین حالتی ما یک امتیاز کوچک برای تداوم هژمونی به آمریکا داده‌ایم، اما اقتصادمان «جهشی چند برابری طی بازه ای کوتاه» را تجربه خواهد کرد. این معامله اگر به خوبی انجام شود فوق العاده خواهد بود.

▫️اما چه کسانی مانع این تنش‌زدایی می‌شوند؟ پاسخ را در منافع باید جستجو کرد. یعنی سوال را باید اینگونه بازنویسی کرد:
چه کسانی از برطرف شدن تنش با اسرائیل متضرر می‌شوند؟


۱- جاسوسان رقبای منطقه‌ای ایران: ترکیه و روسیه. اینها از یک طرف ممکن است ظاهری سوپرانقلابی هم داشته باشند و رگ گردن را موقع شعار دادن باد کنند و از یک طرف در داخل ایران در تنور ایده «نابودی اسرائیل» بدمند، ولی از طرف دیگر برای هرکس که بخواهد در این مسیر گشایش ایجاد کند مانع ایجاد می‌کنند.(اینجا)

۲-افرادی که مشغول دور زدن تحریم‌ها هستند. مثلا تصور کنید اگر ایران یک کشور نرمال بود بچه های شمخانی می‌توانستند مالک یک شرکت عظیم کشتیرانی باشند؟! صحبت از ثروت‌های هزاران میلیارد تومانی است. شوخی نیست!

۳-سیاستمدارانی که یک عمر شعارهای تند داده‌اند و الان برایشان تغییر موضع هزینه روانی و هزینه اجتماعی دارد. هزینه روانی از جنس سوگیری هزینه ریخته شده(sunk cost) یا تشدید تعهد (Escalation of Commitment) هست. و هزینه اجتماعی هم بی‌اعتبار شدن آن‌ها پیش بسیاری از مردم هست. مخالفان رفع تنش، دو نیروی مذکور را تقویت می‌کنند.

۴- افرادی که به دلایل شخصی تمایلی به موفقیت جمهوری اسلامی در شکوفا کردن اقتصاد ندارند. از این میان تروریست‌های سازمان مجاهدین در صدر لیست هستند.


▫️به امید آنکه در همین دولت آقای رییسی، چنانچه با عربستان تنش‌زدایی شد با اسرائیل هم بشود. البته این بار با گرفتن امتیازات خوب و شروع بازی ای بسیار بزرگ برای اقتصاد ایران.

❗️ نوشته های این کانال را جدی بگیرید❗️

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️هشتاد میلیون دزد!
✍ مصطفی نصراصفهانی

زمانی می‌شنیدیم که در ایران ۸۰ میلیون(یا به اندازه جمعیت هر دوره) دزد به خوبی و خوشی کنار هم زندگی می‌کنند ناراحت می‌شدیم! اما کمی به اطراف که نگاه کنیم چیزی جز جنگ و تجاوز مردم به حقوق همدیگر نمی‌بینیم!

▫️هر کس در هر جایی که قدرتی جزیی پیدا کرده است، از یک کارمند ساده و نانوا و سوپری و...تا وزیر و وکیل، همه در حال دزدی و تجاوز به حقوق دیگران هستند.

▫️چند سال پیش دکتر رنانی مقاله خوبی با عنوان جباریت نوشته بودند که بد نیست آن را اینجا ببینید.

▫️این مسیله در یک اقتصاد رانتی تشدید می‌شود: رانت قیمت‌های دستوری، رانت مجوزها و رانت اطلاعاتی.

▫️بیاد دارم که زمانی بقالی‌ها شیر یارانه‌ای را برای خودی‌ها کنار می‌گذاشتند.

▫️الان هم نانوایی‌ها نان یارانه‌ای را با قیمت بالاتر و از در پشتی به فروش می‌رسانند.

▫️دسترسی به خودرو با قیمت کارخانه سهم عده‌ای خاص است.

▫️دسترسی به ورق و میلگرد با قیمت دولتی سهم عده خاص دیگری است. بطور مشابه محصولات پتروشیمی و سیمان و....

▫️دسترسی به وام با نرخ بهره منفی مخصوص کارمندان بانک‌ها و بعضی افراد خاص است.

▫️رانت مجوزها هم که در صدور آن‌ها انحصار و فساد بسیاری وجود دارد را هم دیده‌اید. از مجوزهای ساختمانی گرفته تا مجوز کسب و کار و... .

▫️در حوزه آکادمی، بورسیه شدن و جذب هیأت علمی دانشگاه‌ها شدن و چاپ مقاله و...هم رابطه خودش را می‌خواهد. زمانی که کنکور دکتری وجود نداشت، ورود به مقطع دکتری هم همینطور بود.

▫️در بازار ارز، بعضی خودی‌ها در جریان نوسانات آتی قرار دارند و زودتر از بقیه معاملاتشان را تکمیل می‌کنند. (حتما اتفاقات سال ۹۶ را بیاد دارید)

▫️در بازار سهام، دولت جمهوری اسلامی ایران از دو ماه قبل از ریزش بازار سهام در سال ۹۹ سهامش را می‌فروشد(اینجا) و آن‌ها که وصل بودند با فروش در اوج، ثروتمند شدند! (حتما به خاطر دارید که کسانی که به دولت وصل بودند فروختند)

▫️بطور مشابه در ریزش اردیبهشت که شرکت تدبیر(بخوانید دار و دسته مخبر) ناگهانی فروخت و دستکاری بازار به سمت پایین مهندسی شد هم عده‌ای خبر داشتند و جالب آنکه گویی دولت یا امثال شرکت تدبیر حق رفتار فراقانونی دارند.

▫️اساسا نوسانات بازار سهام هم شبیه بازار ارز توسط دولتی‌ها مهندسی می‌شود و افرادی در این بالا و پایین شدن‌ها براحتی میلیاردر می‌شوند...

⭕️⭕️خلاصه اینکه اگر قصد ماندن در ایران داریم باید وضع موجود را «بپذیریم» تا کمتر اذیت شویم(Acceptance) و بتوانیم خودمان را تطبیق بدهیم. البته در سازگار شدن با محیط مواظب باشیم که مصداق خروجی «سیستم‌های مالنایی» نشویم!! در کنار آن تلاش کنیم که مشکلات را بصورت ریشه‌ای حل کنیم. جنس مشکلات از جنس «تله اجتماعی» است. برطرف شدن تعارض منافع در حوزه‌های مختلف و شفافیت (که همیشه مورد تأکیدمان بوده است) و سایر اصلاحات ساختاری مثل به روز رسانی قانون تجارت و... احتمالاً می‌تواند از بسیاری مفاسد پیش‌گیری کند.

▫️جمع‌بندی اینکه برای بقاء و نابود نشدن باید توانایی سازگار شدن داشته باشیم، اما تلاش برای اصلاح ریشه‌ای را هیچگاه رها نکنیم. هیچ فرصت اصلاحی را از دست ندهیم.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

هشتاد میلیون جمعیت در حال تجاوز به همدیگر

@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ وضع خراب بورس به مثابه آینه اقتصاد و نقش دلارزداها

جالب است که جبراییلی و یاران ژن خوبش، در مورد بنزین متوجه لزوم افزایش قیمت هستند، اما در مورد برق و خودرو و سیمان و محصولات پتروشیمی خودشان را به ندیدن می‌زنند. ایشان نه تنها دانش اقتصادی ندارند، بلکه بشدت هم تحت تحت تاثیر خطاهای شناختی مختلف(مثلا سوگیری غفلت از هزینه فرصت) هستند.

▫️شرکت‌های بورسی(که بخش بزرگی از اقتصاد ایران را شامل می‌شود) بین یک پنجم تا یک بیستم ارزش جایگزینی در حال معامله شدن هستند. این پایین ماندن ارزش شرکت‌ها ریشه در دو علت عمده دارد: ۱- تحریم ۲- قیمت‌گذاری دستوری(و سایر مداخلات کارمندان دولت).

▫️مثلا فقط یک قلم طلب بانک ملت از شرکت نفت بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار می‌شود. همین یک قلم دارایی را که حساب کنیم حدود ۱۰۰۰همت می‌شود. ارزش بازار فعلی کل بانک ملت الان ۱۵۷همت هست! یعنی اگر فقط همین یک قلم دارایی را بخواهیم لحاظ کنیم، قیمت سهام آن باید ۶برابر بشود!

▫️▫️▫️وضعیت اکثر شرکت‌های بورسی همین‌طور است.

▫️بحثی که در اوج ۹۹ مورد اختلاف نظر بین تحلیلگران بازار سهام بود این بود که «ارزش جایگزینی بالا» مترادف با «ارزندگی بالا» نیست. یعنی دوستان معتقد به حباب، می‌گفتند اگرچه ارزش جایگزینی شرکت‌ها بالاست، اما چون شرکت‌ها توانایی سودسازی بالا ندارند بیش از این نمی‌ارزند.

▫️▫️اما اینکه ارزش بازار شرکت از ارزش جایگزینی کمتر باشد یک نشانگر از وضعیت وخیم اقتصاد در حالت کلی است: اینکه سرمایه‌گذاری جدید در صنایع این کشور توجیه اقتصادی ندارد!

▫️در یک اقتصاد سالم ارزش بازار عمده شرکت‌ها از ارزش جایگزینی بیشتر است. یعنی اگر اقتصاد ما سالم بود شاخص کل بورس باید بالای ۱۰ میلیون واحد می‌بود.

▫️طبیعی است که وقتی کشوری تحریم می‌شود یعنی شرکت‌های داخل آن کشور بازارهای صادراتیشان را از دست می‌دهند، یا برای بروز رسانی خطوط تولید باید هزینه بیشتری بدهند و در کل هزینه‌های مبادله آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. نتیجه اینکه ممکن است یک گزینه سرمایه‌گذاری که قبل از تحریم توجیه اقتصادی داشته است دیگر توجیه نداشته باشد.

▫️ اما درصد بالایی از مشکل شرکت‌ها در ایران ریشه در «خودتحریمی» دارد. مثلا تغییر ناگهانی سیاست‌ها، قیمت‌گذاری دستوری و ... . تصور کنید که مثلا طبق قانون بهبود محیط کسب و کار، افزایش نرخ خوراک باید چندماه زودتر اطلاع داده شود، اما کسانی که معلوم نیست از کدام سرویس جاسوسی خارجی دستور می‌گیرند تعمدا عکس آن رفتار می‌کنند و ذره‌ای دلسوزی نه برای صنایع، نه برای حرمت قانون، نه برای اعتماد مردم به حکومت، نه برای احساس امنیت سرمایه‌گذار و... به خرج نمی‌دهند. این راه به نابودی اقتصاد ختم می‌شود! والله چنین کسانی نباید بر امور مردم مسلط باشند. والله اینها بدتر از قوم مغول هستند.

▫️ نمونه دیگرش رفتاری است که امروز منجر به تعلیق شرکت پرسابقه و خوشنام داروسازی الحاوی شد. چقدر می‌خواهید به این کشور فوق ثروتمند ضربه بزنید؟!

▫️نمونه دیگرش، قیمت‌گذاری دستوری برق است که باعث شده شرکتهای نیروگاهی، ارزش بازاری معادل یک پنجم(یا حتی کمتر) از ارزش جایگزینی داشته باشند.(اینجا)

▫️نمونه دیگرش، قیمت‌گذاری دستوری محصولات فولادی و سیمانی و پتروشیمی است که سود سرمایه‌گذار را در حلقوم رانت داران و دلالان می‌ریزند.

▫️مردم ایران چه گناهی کرده‌اند که باید چنین حکمرانانی بر گرده ایشان سوار شوند؟!


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️مهاجرت، اولین گزینه رتبه‌های برتر کنکور

مصاحبه‌ای با رتبه‌های برتر کنکور انجام شده و در فضای مجازی پخش شده است که در آن صراحتا می‌گویند مهاجرت خواهند کرد.(اینجا)

▫️وقتی که از آن‌ها در مورد اینکه چه چیزی باعث خواهد شد که مهاجرت نکنند پاسخ آن‌ها مواردی از قبیل شغل مناسب داشتن، امکان راه‌اندازی کسب و کار شخصی، و آزادی‌های اجتماعی است.

▫️در واقع، از همین مصاحبه می‌توان نتیجه گرفت برای نگه داشتن نخبگان باید سه دسته تغییرات ایجاد شود:
۱- رونق(رشد) اقتصادی که لازمه‌اش رفع تحریم‌هاست.
۲- بهبود محیط کسب و کار(و محافظت از حقوق مالکیت)
۳- بهبود آزادی‌های اجتماعی(و محافظت از حقوق شهروندی)

▫️طبعا استناد به یک مصاحبه کوتاه نمی‌تواند از نظر علمی کفایت بکند، اما بعید نیست که یک تحقیق روشمند هم همین نتایج را داشته باشد.

▫️ساختن ایران نیازمند کنار گذاشتن کلیشه‌های ذهنی و تغییر قواعد رفتاری کنش‌گران مختلف (اعم از برادران بسیجی یا کسانی که از نحوه حکمرانی فعلی خشمگین هستند) است. ایده‌هایی در زمینه قواعد رفتاری بهینه داریم که در آینده منتشر خواهیم کرد.

▫️سه دگرگونی پیش‌گفته، بدون آگاهی و فشار و مطالبه(هم‌خواهی) هوشمندانه مردم شدنی نیست.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دو میلیارد دلار، هزینه تحمیل شده توسط ناشایسته ها!


ارز ۲۸۵۰۰ تومانی که جانشین ارز ۴۲۰۰ تومانی شده بود هفته پیش رسماً کنار گذاشته شد.

▫️اما سوال این است: چرا از اول این کار انجام نگرفت؟ ما از همان اول آنچه امروز مبنا قرار گرفت را می‌دیدیم و می‌گفتیم و حرص می‌خوردیم!(اینجا نوشته بودیم: «نابهینه، فسادآور و ناپایدار است» و اینجا عددپرانی ریاست بانک مرکزی را محکوم کرده بودیم.)

▫️و چرا بعضی که باید ببینند و مانع شوند نمی‌دیدند؟ آیا چنین کسانی از ابتدا شایسته گرفتن مسیولیت ها بودند؟! آیا کسانی که همه چیز را مهندسی می‌کنند تا چنین افرادی(مثلا جبراییلی) را در مسندها قرار بدهند نباید پاسخگوی خیانتی که به بیت المال(ثروت مردم ایران) کرده و می‌کنند باشند؟! آیا در قیامت توانایی پاسخگویی در برابر مردم را دارند؟

▫️اصرار عجیبی بر رابطه مداری و ناشایسته سالاری در دولت وجود دارد که باید نسبت به آن احساس خطر کرد. این «داماد سالاری» و در حالت کلی «ناشایسته سالاری»، سهل‌انگاری نسبت به بار سنگین مسیولیت است و عاقبت خوشی ندارد.

❗️ نوشته‌های این کانال را جدی بگیرید ❗️

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️امامان معصوم و برابری خواهی


میل به برابری و دیگرخواهی، از امیال اصیل انسان‌هاست که در بسیاری از مدل‌های اقتصاد کلاسیک مورد غفلت واقع شده است.

▫️از یک طرف باید این میل طبیعی را به رسمیت شناخت و از طرف دیگر راه درست ارضای آن را تبیین کرد.

▫️امامان شیعه(ع) راه را برای پیروان خود نشان داده‌اند: آنجایی که مثلا امام حسن (ع) چندین بار نیمی از دارایی‌اش را به فقرا می‌بخشد و از نو دوباره شروع می‌کند، اما هرگز در این مسیر به مال مردم چشم نمی دوزد و پیروان را توصیه به تعدی به حقوق دیگران نمی‌کند(دقیقا بر خلاف آنچه کمونیست‌ها انجام می‌دهند و حقوق مالکیت را لگدمال می‌کنند).

▫️مصادره‌ها، قیمت‌گذاری دستوری، ایجاد انحصار از طریق مجوز و... هیچ سنخیتی با آموزه‌های دینی ندارند و در تضاد با آن هستند.

▫️این‌ها را باید آن‌هایی که سال‌هاست ادعای تخصص در اقتصاد اسلامی دارند بگویند اما در هپروت کمونیستی خودشان سیر می‌کنند.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دشت بی‌فرهنگی ما هرزه تموم علفاش؟!

اعراب ویدیوی فوق را منتشر کرده و رفتار ایرانیان (خاورمیانه‌ای ها) را تمسخر می‌کنند.

▫️اما یکبار هم که شده به روشی علمی بررسی کنیم چه می‌شود که اینطور می‌شود.

▫️چرا محمد‌علی فروغی در پهلوی اول آنقدر روی لزوم توسعه اجتماعی(بجای توسعه ظاهری) تأکید می‌کرد(اینجا) و چرا مشاوران هاروارد در دهه ۳۰ از ایران «فرار» کردند؟!(اینجا)

▫️برای منی که با تحلیل سیستم پیچیده آشنا هستم این اطمینان وجود دارد که هرچه هست در «قواعد رفتاری» است که خود ریشه در «مدل ذهنی» دارد.

▫️ دقیق‌تر بگویم، چه اتفاقی می‌افتد که یک ژاپنی آن دیوار پارچه‌ای را کنار نمی‌زند ولی حتما یک ایرانی پیدا خواهد شد که چنین بکند؟

▫️بررسی این چیزها کار امثال ستاد علوم شناختی است که این پرچم را به دست دارند، اما به نظر می‌رسد در مسایل روز کشور کوتاهی می‌کنند.

▫️تفاوت در قواعد رفتاری و مدل ذهنی چیزی نیست که بخواهیم آن را به مفهوم مبهم «بی فرهنگی» نسبت داده و آن را مایه خودتحقیری قرار بدهیم(اینجا)! بخصوص که با کمک علوم شناختی امکان اصلاح آن‌ها براحتی وجود دارد.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

حجم نابخردی‌ها انقدر زیاد است که انتخاب اینکه به کدامیک بپردازیم خودش یک مسئله و انتخاب سخت است!!

⭕️◻️هیچی نمی‌شه!

وضعیتی که امروز (بعد از حمله حماس به فلسطین اشغالی) در بازار سهام می‌بینم بیش از هر چیزی شبیه هیجانات فروش بعد از حمله ایران به پایگاه عین الاسد(در پی ترور شهید سلیمانی) هست. بعد از آن دو روز منفی سنگین بود که یکی از بزرگترین رالی های بازار سهام شروع شد.

در این لحظه هنر می‌خواهد زدن هشتگ #هیچی_نمیشه😉

پ.ن.: مسیر بازی بین‌الملل داشت به سمت تعادل نامطلوبی حرکت می‌کرد و جابجایی تعادل لازم بود. این هم نوعی «گفتگو» هست وقتی مسیرهای کم هزینه‌تر گفتگو بسته است.

❗️ نوشته‌های این کانال را جدی بگیرید❗️

@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️چرا بازار سهام جان نمی‌گیرد؟


متأسفانه بازار سهام از فروردین مرکز توجه جریان انحرافی موسوم به دلارزدا قرار گرفت.


▫️در همان ابتدای سال فهرستی از اساتید بازار سهام که کانال داشتند تهیه کردند(از جمله نیما آزادی و...) و علیه آن‌ها پرونده درست کردند(با شکایت سازمان بورس). هدفشان احتمالاً ایجاد یک فضای رعب و وحشت بین فعالان بازار سهام بوده است.

▫️متأسفانه جهل و «ناشایسته سالاری سیستماتیک» در این چهل سال گذشته خودش را در جاهایی مثل همین موارد نشان می‌دهد. یعنی این جهل محدود به یاسر جبراییلی و رضا غلامی و همت قلی‌زاده و... نمی‌شود، بلکه گاهی خودش را بصورت مواضع بذرپاش یا سایر مسیولین بروز می‌دهد.

▫️این جهل صرفا به صحبت هم محدود نمی‌شود و خودش را در الگوریتم و «دستکاری» قیمت سهام شرکت‌ها رو به پایین هم نشان می‌دهد. یعنی اول یک خبر یا شایعه در مورد دست کردن دولت در جیب شرکت‌های بورسی مطرح می‌کنند و بعد هم‌زمان بازار را رو به پایین دستکاری می‌کنند.

▫️البته زمانی که همه را خسته کردند و خودشان اراده کردند اجازه رشدهای چند صد درصدی خواهند داد و شرکت‌هایی که الان در قیمت‌هایی که بعضا یک دهم ارزش جایگزینی در حال معامله شدن هستند را می‌خرند و در یک بازه کوتاه مدت سودهای ۵۰۰ درصدی به جیب می‌زنند و دوباره مثل قوم مغول حمله میکنند و از بازار خارج می‌شوند و به دوستانشان و «خودی‌هایشان» از پیش اطلاع می‌دهند که خارج شوند چنانچه مرداد ۹۹ و اردیبهشت ۱۴۰۲ چنین کردند.

▫️البته به عنوان فعال بازار مالی باید بپذیرید که هر بازاری نهنگ‌های خودش را دارد و نهنگ‌ها هم تمایل دارند درصد هرچه بیشتری از سود برای خودشان باشد. یک مرتبه می‌بینید که صحبت‌های جاهلانه متوقف می‌شود، کسی دیگر صحبت از تعطیلی بورس کالا و قیمت‌گذاری دستوری نمی‌کند و این نشانه این است که شاید دیگر برای خرید دیر باشد😉


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️از غزه تا بازار سهام


▫️تصور کنید کسی خانه شما را به زور بگیرد و بچه ات را هم بکشد. حسی که در این حالت به شما دست می‌دهد شبیه حسی است که ۸۰ سال است مردم فلسطین، فارغ از اینکه آدم‌های خوب یا بدی باشند یا با ما خوب باشند یا بد، دارند.

▫️بطور مشابه تصور کنید کسب و کاری را با شریکی شروع کرده‌اید و شریک شما محصول تولیدی شما را با نصف قیمت به دوستانش می‌فروشد یا درصد عمده‌ای از محصول شرکت را به خیریه می‌دهد. حسی که در این حالت پیدا می‌کنید شبیه سهامداران بازار سهام است که محصول تولیدی آن‌ها دچار قیمت‌گذاری دستوری یا انواع دست در جیب کردن های دولت است. مهم نیست آن شریک دوستتان باشد یا دولت.


❗️هر دو مورد فوق به نظر می‌رسد برای یادآوری ضروری هستند.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️جمله طلایی دکتر ظریف در سخنرانی اخیر


«در سیاست بین‌الملل یا شما دور میز می‌نشینید یا روی میز، گزینه سومی وجود ندارد»

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دلالی سهام یا دلالی کالا؟


واقعیتی که نمی‌توان انکار کرد آن است که بسیاری از مردم موقع خرید سهام شرکت‌ها با نیت شراکت مادام‌العمر به آن ورود نمی‌کنند و صرفا به دنبال سود سرمایه (فروش با قیمتی بالاتر) هستند.

▫️یک شهروند نوعی در اقتصاد ایران برای آنکه زیر چرخ‌های تورم له نشود «مجبور است» دلالی کند. اما چنانچه پیشتر توصیه کرده بودیم بهتر است مثلا به جای دلالی روی دلار و ارز، روی سکه و طلا دلالی شود (اینجا)، بطور مشابه می‌توان استدلال کرد که دلالی روی سهام از جنبه‌های مختلفی مرجح بر دلالی روی سایر محصولات و کالاهاست.

▫️سیاست‌گذار در ایران باید اکوسیستم دلالی را هم مدیریت کند و توزیع رانتهایی که به هر روی وجود دارند را به سبک هرچه بهینه‌تری انجام بدهد.

▫️دلایل متعددی وجود دارد که اگر رانتی وجود دارد، بهتر است از طریق بازار سهام (و افزایش قیمت سهام شرکت‌های مربوطه) توزیع شود. برای سیاستگذار همیشه بده-بستان وجود دارد.

▫️مثلا در مورد خودرو، اگر قیمت‌گذاری دستوری ادامه داشته باشد، شرکت و صاحبان آن (سهامداران) ضرر می‌کنند، اما عده‌ای، که معلوم هم نشد آخرش چه کسانی هستند ولی هر که هستند قدرت بالایی دارند، سودهای درشت و بدون ریسک می‌کنند.

▫️یا سایر صنایع مثل فولاد و پتروشیمی و سیمان و.... هم همین‌طور است: سیاست‌گذار باید بین سود کردن عده‌ای معدود دلال محصولات، یا عموم مردم در بازار سهام، انتخاب کند.

▫️اگرچه در عمل در بازار سهام هم مردم عادی به واسطه نداشتن رانت احتمالاً به موقع ورود و خروج نخواهند داشت، اما با یک استراتژی سرمایه‌گذاری منفعل(passive)، می‌توانند به اندازه رشد روند سود کنند.

▫️▫️▫️بنابرین به دلایل زیر تجمیع و توزیع و بازپس گیری رانت از طریق سهام شرکت‌ها بر روش توزیع پرفساد موجود رجحان دارد:

۱- بازار سهام متمرکز و شفاف است. مثلا شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بصورت لحظه‌ای می‌تواند آمار معاملات را در اختیار هر ذینفعی بگذارد. یا مثلا شرکت‌های بورسی موظف هستند هر اتفاقی که منجر به تغییرات جدی در سودآوری شرکت بشود را بسرعت به اطلاع عموم برسانند و.... .

۲- شرکت‌های بورسی بدنه اصلی دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی هستند: صندوق‌هایی که وضعیت مناسبی ندارند و اعلام ورشکستگی آن‌ها منجر به ناآرامی‌های اجتماعی بالایی خواهد شد.

۳- قیمت‌گذاری دستوری در تضاد با پذیرش مالکیت خصوصی است. تعدی به حقوق مالکیت توسط دولتی که یکی از فلسفه های وجودی اش محافظت از حقوق مالکیت است فساد بزرگی است.

۴- قیمت‌گذاری دستوری در تضاد فاحش با آموزه‌های دینی است، مثلا شیخ طوسی و ابن ادریس بر حرمت قیمت‌گذاری حاکم، ادعای اجماع فقهای امامیه کرده‌اند.

۵- امکان اخذ مالیات بر عایدی سرمایه: در مورد فواید اجرای درست مالیات بر عایدی سرمایه حتی برای فعالان بازار سهام قبلاً اینجا و اینجا نوشته بودیم. در مورد رانتی که اثرش را روی قیمت سهام شرکت‌ها می‌گذارد می‌توان آن را از طریق مالیات مذکور بازپس گرفت.

۶- دسترسی عموم مردم به خرید سهام: وجود ۵۰ میلیون کد بورسی، یعنی اینکه تقریبا همه مردم امکان خرید سهام دارند. در بدترین حالت می‌توان گفت دسترسی مردم به خرید سهام بسیار راحتتر از دسترسی ایشان به مثلا خرید سیمان فله ای با قیمت دولتی است.

۷- رونق و داغ بودن بازار سهام فی‌نفسه چیز مطلوبی است(اثرات جانبی مثبت برای اقتصاد کلان دارد) و هدایت مسیر توزیع رانت به سمت بازار سهام منجر به رونق آن خواهد شد.



❗️ نوشته‌های این کانال را چندین بار بخوانید و نشر بدهید❗️


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance