⭕️◻️سوگیری خود اسنادی و ترامپ

این روزها ترامپ برای برنده شدن در افکار عمومی علیه بایدن و دموکرات‌ها، روی مسئله قیمت بنزین مانور زیادی می‌دهد.
این در حالی است که نه بایدن در افزایش قیمت بنزین فعلی نقشی داشته است و نه ترامپ در قیمت قبلی نقشی داشته است!

سوگیری خوداسنادی(Self-attribution) به این پدیده اشاره دارد که افراد موفقیت‌هایی که هیچ ربطی به تلاش یا ویژگی‌های ذاتی آن‌ها نداشته است را به تلاش و یا ویژگی‌های ذاتی خود نسبت می‌دهند.

البته رفتار ترامپ هوشمندی خودش را هم دارد چنانچه از قدیم توانسته است با این روش‌ها بسیاری را همراه خود کند.

مطالب پیشین در مورد #خود_اسنادی اینجا و اینجا.

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

ثزاگرس صف خرید

دحاوی هم صف خرید

⭕️◻️سیستم کارشناسی فشل در جمهوری اسلامی


هر دولت و حکومتی باید یک سیستم کارشناسی قوی داشته باشد تا برای موضوعات مختلفی که پیش می‌آید بتواند نظری قاطع ارایه کند.

▫️صورت‌بندی مسایل، بررسی راهکارهای موجود و بررسی راهکارهای پیشنهادی افراد مختلف از اولین کارکردهای چنین سیستمی است.

▫️در ایران هر سازمان و اداره‌ای یک بخش پژوهشی و کارشناسی دارد: وزارت اقتصاد و سایر وزارتخانه‌ها، سازمان برنامه، مجلس، شهرداری‌ها و.... . حتی داخل یک وزارتخانه هم چندین مرکز پژوهشی موازی ممکن است وجود داشته باشند. متأسفانه ارتباط و هماهنگی بین این مراکز پژوهشی وجود ندارد و موازی‌کاری به وضوح قابل مشاهده است. مواردی وجود دارند که تحقیقی که در یک بخش یک وزارتخانه انجام گرفته است در اختیار سایر بخش‌های همان وزارتخانه قرار نمی‌گیرد! گویی که این بخش‌ها از دو بیت‌المالِ متفاوت که منافعشان در تضاد با هم باشد ارتزاق می‌کنند!

▫️این مراکز پژوهشی، بندرت کار جدی در مورد مشکلات کشور انجام می‌دهند. علت این امر اولا این است که پژوهشگران خروجی سیستم آموزشی محفوظات پرور هستند، ثانیا نظام انگیزشی پژوهشگران درست مهندسی نمی‌شود و ثالثا سیاستگذار احساس نیاز به کار پژوهشی کاربردی و جدی نمی‌کند. این سیستم کارشناسی موجود حتی توان استفاده درست از خدمات اندیشکده‌های خصوصی را هم ندارد.

▫️به عنوان مثال، مدتهاست که ایده‌ای توسط یکی از دوستان در مورد مهار تورم مطرح شده است که بدون افزایش نرخ بهره بتوان تورم را مهار کرد، اما عمده مدعیان تخصص در زمینه اقتصاد پولی صرفا سکوت می‌کنند. و البته به ایشان باید حق داد، چون مسیله مطرح شده با آنچه از کتب تکست حفظ کرده اند متفاوت است، چون جعبه ابزارشان جهت اظهار نظر در این زمینه خالی است!!

▫️در یک سیستم کارشناسیِ خوب، چنین ایده‌هایی خیلی زود مورد بررسی قرار گرفته و نکات مفید و نقاط قوت و ضعف مشخص خواهد شد و حکومت بسرعت از سردرگمی نظری خارج می‌شود.


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️🔄چالش طراحی سیستم

اگر بنابود یک سیستم محافظت از آثار تاریخی طراحی کنید آن را به چه صورت طراحی می‌کردید؟

(بنظر می‌رسد برای وقوع چنین فاجعه‌ای اساسا سیستمی وجود نداشته باشد!!)

انجمن علوم سیستمهای ایران
تلگرام▪️اینستاگرام▪️وبسایت

⭕️◻️شاخص فیک است؟(رسالت فین تک ها)


معمولا سهام‌داران تغییرات شاخص را نامتناسب با تغییرات پرتفوی خود ادراک می‌کنند.

▫️مثلاً می‌بینند که سهام آنها منفی ۵درصد تغییر داشته است در حالیکه شاخص کمتر از نیم درصد منفی شده است.

▫️قضاوت در این مورد که آیا واقعاً شاخص دستکاری می‌شود یا نه چیزی نیست که یک سرمایه‌گذار معمولی بتواند بدون بررسی دقیق انجام بدهد.

▫️حتی اگر در این زمینه رأی گیری هم صورت بگیرد نتیجه آن قابل اعتنا نخواهد بود و در بهترین حالت برآیندی از «احساس» سرمایه‌گذاران است!

▫️حتی محاسباتی که بصورت دستی، و با در نظر گرفتن همه نمادها صورت بگیرند هم ممکن است اشکالاتی داشته باشند.

▫️یک راه حل اساسی برای پایان دادن به این مناقشه اعصاب خردکن، این است که گروهی مستقل و طی فرایندی کاملا شفاف و با فرمول مشخص برای محاسبه شاخص، داده ها را از سایت شرکت فناوری بورس بطور آنلاین برداشت کرده و شاخص مذکور را بطور لحظه‌ای منتشر کنند.

▫️پیشنهاد مذکور کاملا شدنی است. امکان خواندن اعداد از یک سایت و انجام عملیات روی آن‌ها یک تکنولوژی مرسوم در دانش آی تی و کامپیوتر هست. نمونه‌اش اپلیکیشن ترب است که بصورت اتوماتیک وارد سایت‌های مختلف شده و داده‌ها را بصورت لحظه‌ای دانلود می‌کند. در همین بازار سرمایه خودمان سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مختلف (مثل رهاورد و...) همین کار را می‌کنند.

▫️بنابراین برطرف کردن این سوءتفاهم برای شرکت‌های فین تک براحتی شدنی است. تنها دو مانع وجود دارد: انگیزه شرکت و سازوکار اعتماد سازی.

▫️انگیزه شرکت فین تک می‌تواند کسب حسن شهرت باشد و حتی هزینه‌های مربوطه را هم می‌تواند از سهامداران (یا حامیان داوطلب) تامین کند.

▫️سازوکاری که اعتماد مردم به این «شاخص بخش خصوصی» را جلب کند هم براحتی قابل کشف است و بخصوص می‌توان در فرآیندی #مشارکتی از خود مردم هم کمک گرفت.

▫️خلاصه اینکه این مسیولیت بر دوش شرکت‌های فین تک و نهادهای سرمایه‌گذاری مختلف است که این سوءتفاهم را برطرف کنند، چون براحتی می‌توانند.

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️چگونه عملکردمان در بازارهای مالی را بهبود بدهیم؟


▫️▫️▫️چهار فاکتور اصلی تعیین کننده عملکرد شما در بازارهای مالی هستند:

1⃣ مهارت تحلیلی:
اینکه بتوانید با کنار هم قراردادن داده‌ها استنتاجی در مورد آینده دارایی بکنید. مهارت پیشبینی.

2⃣ دسترسی به موقع و درست به داده‌ها، اطلاعات و اخبار(یا حتی رانت):
ممکن است شما توانایی تحلیلی خوبی داشته باشید، اما داده‌ها و اطلاعات در اختیار نداشته باشید.

3⃣ مدیریت جنبه‌های روانی:
اینکه بتوانید در دام خطاهای شناختی-ادراکی نیافتید و هیجاناتتان را به خوبی مدیریت کنید.

4⃣ داشتن وقت، تمرکز و انرژی ذهنی کافی:
اگر همه موارد فوق را داشته باشید، اما شرایط محیطی مانع از تمرکز شما می‌شود و یا وقت کافی جهت تحلیل و انجام معامله نداشته باشید هم طبیعتاً عملکرد خوبی نخواهید داشت. مثلاً اگر شب نخوابیده باشید احتمالا صبح عملکرد خوبی نخواهید داشت.

▫️شما به عنوان یک فعال بازار مالی در هر کدام از موارد فوق چه نمره‌ای به خودتان می‌دهید؟

▫️فکر می‌کنید اگر روی کدام جنبه بیشتر کار کنید بهبود بیشتری حاصل خواهید کرد؟


با ما رشد کنید
موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️سیاستگذاری شهودی یا علمی؟

یک وقت است که سیاستگذار اقتصاد کلان از مدل‌های پیشرفته‌ای مثل DSGE استفاده می‌کند تا به یک تجویزی مثل افزایش نرخ بهره برسد، یک وقت است که یک نفر شب می‌خوابد و صبح به این نتیجه می‌رسد که با توجه به آموزه‌های کتاب اقتصاد کلان 1 دوره لیسانس باید نرخ بهره را بالا برد.

زمین تا آسمان بین این دو رهیافت تفاوت وجود دارد!

متأسفانه سیاستگذاری در ایران بجای آنکه مبتنی بر روش‌های علمی باشد مبتنی بر شهود(آن هم شهود افرادی کم سواد) است.

بعد از آنکه سیاستگذار روش علمی را انتخاب کرد، تازه آنوقت است که امثال ما می‌توانیم وارد میدان شده و بگوییم این روش علمی که بکار برده‌اید قابل اتکا نیست و روش بهتری وجود دارد(تصویر فوق قسمتی از مقاله پروفسور راونتینی و پرفسور فجالو از اساتید بنده در مدرسه مطالعات پیشرفته سنتاآنا است).
واقعیت این است که سیستم سیاستگذاری درست از هر صنعتی پیچیده تر است، اما بعضیها متوجه این مسئله نیستند(علتشاینجا)!

ما اقتصاددانان در سیاستگذاری اقتصادی کشور نقش پررنگی نداریم!

(رونوشت به محسن کریمی معاون بانک مرکزی)

موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️جمع-صفر یا جمع-بازار؟

«معامله‌گران متبحر به درستی نوع بازی بازارهای مالی را بازار-جمع(Market-sum) توصیف می‌کنند(نه بازی جمع-صفر!).»

▫️پیشتر در مورد اینکه ادعای جمع-صفر بودن بازی در بازار سهام یک سوء تفاهم است اینجا صحبت کرده بودیم. علت پرداختن به این مسئله هم این است که نوع صورت‌بندی(Framing) روی انتخاب‌های ما در هر شأنی(سیاستگذار یا فعال بازار) اثرگذاری مهمی دارد.

▫️متن فوق تصویری از آخرین کتاب پروفسور استتمن است که توسط موسسه CFA منتشر شده است و به زودی ترجمه آن را منتشر خواهیم کرد. در آنجا توضیح داده است علت این سوءتفاهم، این است که «کمتر برنده شدن» برابر با جمع-صفر بودن بازی تلقی شده است.


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

⭕️◻️ قطعه موسیقی شب عاشورا
اثر لوریس چکناوریان


اگر نهضت عاشورا تا به امروز چنین پرقدرت جلو آمده است به مدد هنر بوده است. از هنر سخنوری حضرت زینب(ع)(همان که گفت «جز زیبایی ندیدم»!!) تا اشعار و تعزیه و پرده خوانی و.... تا هنرهای مدرن مثل سینما و موسیقی و نقاشی مدرن و... .


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام✔️اینستاگرام✔️وبسایت✔️آپارات

دقت کردید دوستانی که معترض شاخص بودند تو این دو هفته سکوت کرده اند؟ احتمالا سهام خودرویی داشته اند!!

◻️⭕️مذاکره در کربلا و دست خالی ایران!
✍️ مصطفی نصر اصفهانی

▫️اگر به متن گفتگوی امام حسین(ع) و ابن سعد توجه کنیم این گفتگو یک #مذاکره به معنای اتم آن است!

▫️در بندی از آن گفتگو، حضرت امام حسین (ع) حاضر می‌شود از اموال خود در حجاز به ابن سعد بدهد و در عوض او به ایشان بپیوندد. دقیقا بناست «چیزی داده شود و چیزی گرفته شود»!!

▫️اینکه امام خامنه‌ای با دادن امتیاز به طرف مقابل مخالف است، به معنای هر امتیازی نیست. دادن امتیاز «استراتژیک و تمدنی» است که ممنوع شده است. البته حتی ایشان هم معصوم نیستند و چنانچه پیش ازین هم اشتباه داشته‌اند ممکن است اشتباه کنند! ولی اولا پذیرش اینکه ایشان ممکن است اشتباه کنند دلیل بر اطاعت نکردن از ایشان نمی‌شود و ثانیا هدف مشخص و همان چیزی است که امام خمینی(ره) قصد داشتند در سخنرانی بهشت زهرا ترسیم کنند: آبادانی دنیا و آخرت!

▫️ادعای بنده این است که می‌توان امتیازهای غیرراهبردی و غیرتمدنی که برای طرف مقابل جذاب باشد هم پیدا کرد.

▫️شاید علت اینکه آمریکایی ها حاضر به دادن امتیاز بزرگ نیستند این است که ایران امتیاز بزرگی حاضر نیست بدهد‌!

▫️بنظرم اگر بخش نفت و گاز ایران به کل در اختیار آمریکایی‌ها قرار بگیرد و در عوض تحریم‌ها برداشته شوند و کسب و کارهای ایرانی بتوانند با سایر کشورها (شبیه همه جای دنیا و به صورت نرمال) مشارکت داشته باشند، در کل به نفع اقتصاد کشور خواهد بود و حتی انتفاع ما از این ثروت خدادادی هم بیشتر خواهد بود. بخصوص اگر بتوان «دولت» آمریکا را(علاوه بر بخش خصوصی آن) در این سفره نمک‌گیر کرد اینرسی بخش دولتی هم به کمک حفظ و تداوم این همکاری خواهد آمد.

▫️چنانچه پیشتر هم اینجا و اینجا و اینجا نوشتم، نفت در آینده هم قیمت گچ خواهد شد و هرچه کمتر از این منابع برای رشد و توسعه کشور استفاده کنیم بعداً باعث حسرت خواهد شد. به بیان دانش مالی، یک دارایی که قیمت آن رو به نزول است را باید سریعا تبدیل به دارایی با بازدهی بالاتر کرد!

▫️حتی این امتیاز(سپردن نفت و گاز ایران به آمریکایی‌ها) که از نظر ما بزرگ بنظر می‌رسد هم واقعا برای آمریکایی‌ها چندان بزرگ نیست(اینجا را ببینید)، اما شاید بتوان با آن کمی انگیزه در طرف مقابل ایجاد کرد. اگر ایران بتواند طی ده سال آینده روزانه 15 میلیون بشکه نفت بفروشد، حتی اگر 70 درصد عایدی آن هم نصیب دیگران بشود باز سود کرده است. طی 40 سال گذشته ایران در نسبت «استخراج به ذخایر» یکی از کمترین‌های دنیا بوده است و سال‌ها باید این نسبت بالا باشد تا به میانگین سایر کشورهای تولیدکننده نفت برسد!

▫️اگر انگیزه اقتصادی به اندازه کافی جذاب باشد، حتی مسیله هسته‌ای هم می‌تواند کمرنگ شود! این هنر ماست که چطور با کارت‌های اقتصادی که در دست داریم بازی کنیم! در سایر بخش‌های اقتصاد(اعم از خودرو) هم هر همکاری با شرکت‌های آمریکایی به سود خواهد بود(طبعا مسائلی مثل انتقال تکنولوژی و پیشگیری از سلطه زیاد ملاحظاتی هستند که در حین اجرا باید در آن‌ها دقت شود و با آزمون و خطا و روش Heuristic هم می‌توان در این جنبه جلو رفت).


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام ✔️ اینستاگرام ✔️ وبسایت ✔️ آپارات

⭕️◻️ پیش‌بینی بازارهای سرمایه‌گذاری
✍🏼مصطفی نصراصفهانی، دکتری اقتصادمالی

طی ماه‌ها و سال‌های آتی، بازار سهام بیشترین بازدهی را در مقایسه با دلار، طلاوسکه، رمزارز و ملک خواهد داشت. اگرچه ممکن است در میانه راه اصلاح‌هایی را تجربه کنیم اما در همین دوره ریاست‌جمهوری سیزدهم یک رشد خیره کننده در بازار سهام را شاهد خواهیم بود. اگر نرخ بهره( به تبع تورم) بتواند تک رقمی شده و به صفر نزدیک شود، نسبت‌های P/E بسیار بالاتری برای شرکت‌ها قابل توجیه خواهند بود(حتی برای تحلیلگران بدبین!). البته حتی اگر نرخ بازدهی بدون ریسک هم کاهش پیدا نکند، باز بازار سهام پیشتاز همه بازارها خواهد بود.

▫️توصیه عملیاتی‌ام تبدیل ملک(مازاد!!) و سپرده بانکی(و یا صندوق درآمد ثابت) به سبدهایی از سهام معقول و متناسب با میزان ریسک پذیری است. بازار ملک به علت قدرت خرید پایین مردم با کمبود تقاضا مواجه است و با تثبیت نرخ ارز، انتظار دوره‌ای رکوردی به مدت چند سال را می‌توان داشت‌. البته ممکن است در صورت سرکوب نرخ ارز و بروز بیماری هلندی، این دوره رکودی کوتاه‌تر شود. امیدوارم بعد از کسب درآمد‌های نفتی، سرکوب نرخ ارز در دستور کار دولت قرار نگیرد. چراکه همین الان هم دلار از مسکن جامانده است و یا باید مسکن کاهش قیمت تجربه کند و یا دلار افزایش قیمت. اگر سرکوب ادامه پیدا کند، ممکن است زمانی در آینده شاهد جهش‌های شدیدی در نرخ ارز و یا ریزش شدید در قیمت مسکن باشیم!

▫️در مورد ارزهای خارجی، همواره توصیه به جایگزینی دلار(یا سایر ارزها) به طلا و سکه کرده و می‌کنم: چراکه اطمینان دارم بطور متوسط بازدهی طلا بیشتر از ارز خواهد بود. طبعا اگر مسافرت خارجی زیاد می‌روید و یا کسب و کاری دارید که ممکن است به ارز نیاز پیدا کنید باید مقداری ذخیره احتیاطی داشته باشید.

▫️رمزارز هم بد نیست در حدی کمتر از 5 درصد سبد را به خود اختصاص بدهد. اگرچه ممکن است همه رمزارزهای موجود در آینده ارزش صفر پیدا کنند، اما آینده دنیا با بلاکچین گره خورده است.

▫️و مثل همیشه باید تأکید کرد که بهترین سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری روی دانش و مهارت خود است. هرگز به پر کردن ذهن بدون استراتژی مشخص توصیه نکرده‌ام. مثلا من بروم ملیله دوزی یاد بگیرم احتمالا کار افتضاحی است. اما اگر فیلترنویسی با پایتون در بازارهای مالی ممکن است برایم مفید باشد. وقتی حرف از افزایش دانش و مهارت می‌زنم پیش‌فرضم این است که انتخاب اینکه چه مهارت و دانشی باید کسب شود هوشمندانه صورت می‌گیرد.


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام ✔️ اینستاگرام ✔️ وبسایت ✔️ آپارات

⭕️◻️زمستان سرد چقدر برای اروپایی‌ها غیرقابل تحمل است؟
✍️دکتر مصطفی نصراصفهانی


حدود ۱۰ سال پیش کسانی به اصطلاح کارشناس به رهبری گفته بودند که ذخایر نفتی آمریکا رو به پایان است. همین اطلاعات نادرست حتی در سخنرانی ایشان هم مورد استفاده قرار گرفت. و من نمی‌دانم توانسته است تا چه حدی روی سیاست‌ها و برنامه‌های کشور اثرگذار باشد!! اما چیزی که نامحتمل نیست این است که آن ماجرا یک «نفوذ شناختی» دشمنان ایران قدرتمند (اعم از کشورهای دور یا نزدیک!) باشد! کار سختی هم نبوده است: انتشار گزارشی در یک سایت معتبر و در ادامه هدایت توجه کارشناسان کپی-کار ایرانی به آن گزارش!!


▫️به طور مشابه، این روزها کسانی فکر می‌کنند که نبود گاز روسیه، باعث می‌شود زمستان اروپا چنان سخت شود که حاضر باشند برای جلوگیری از آن تلاش خیلی بیشتری جهت کم کردن فاصله بین ایران و آمریکا بکنند!!

▫️▫️▫️اما لازم است چند نکته را در نظر داشت:
۱- حتی در زمانی که مشکل گاز وجود نداشت هم در بسیاری کشورها که سیستم گرمایش مرکزی وجود دارد شوفاژها ساعات مشخصی کار می‌کردند. این مسیله همان زمان هم برای یک ایرانی نوعی قابل تحمل نبود و بشخصه یک ماه فقط ۲۰۴ یورو قبض برق برای بخاری برقی دادم!
۲- در اکثر جاها همچنان شومینه‌های سنتی وجود دارند و براحتی می‌توانند سوزاندن چوب را جایگزین کنند.
۳- در موارد متعددی جایگزینی LNG براحتی ممکن است. این جایگزینی اگرچه هزینه‌بر است، اما چون احتمالا خود آمریکایی‌ها بیشترین سود را از این داستان می‌برند، نیرویی علیه توافق خواهد بود.

۴- اساسا ایران توان بالایی برای کمک به اروپا «در کوتاه مدت» ندارد، مگر از طریق کاهش قیمت سوخت‌های فسیلی. اگر خط لوله گازی بخواهد از ایران به اروپا کشیده شود(که بنظرم تقویت‌کننده صلح خواهد بود)، چندسال زمان می‌برد و به زمستان امسال نخواهد رسید. و مهمتر آنکه ظرفیت تولید گاز ایران گویا امکان اجازه صادرات در مقادیر بالا را نمی‌دهد.

۵- سایر منابع انرژی براحتی قابل جایگزین شدن دارند. از جمله برق هسته‌ای و خورشیدی و... براحتی برای اروپایی‌ها قابل حصول هستند.

⭕️⭕️⭕️جمع‌بندی:
۱- اینکه انتظار داشته باشیم اروپایی‌ها تلاش کنند از ترس زمستان سرد، اختلاف ایران و آمریکا کم شود نشان دهنده دست خالی ایران و نشانه ضعف است!

۲- اساسا زمستان سرد، نیروی به اندازه کافی بزرگی جهت انگیزه دادن به اروپایی‌ها نیست.

۳- سابقه آدرس‌های غلط نشان می‌دهد باید در گام دوم انقلاب سیستم کارشناسی حکومت بازطراحی جدی بشود. این مورد مهمتر از همه موارد است.


موسسه بینش‌های رفتاری
تلگرام ✔️ اینستاگرام ✔️ وبسایت ✔️ آپارات