اقتصاد رفتاری
9.15K subscribers
542 photos
140 videos
34 files
624 links
کانال تلگرامی دکتر مصطفی نصراصفهانی|موسسه بینش‌های رفتاری
Download Telegram
⭕️◻️اتحادیه اقتصادی خاورمیانه


اتحادیه اقتصادی غرب آسیا با حضور یهودیان ساکن فلسطین میتواند قویترین متحد غربیها باشد!

▫️کافی است غربیها بپذیرند که تداوم حمایت از اسرائیل به شکل فعلی نوعی چسبندگی به هزینه ریخته شده(sunk cost) است!

▫️با انجام رفراندوم در اسرائیل، مناقشات غرب آسیا پایان خواهد یافت.

▫️تندروهای اسرائیلی هم فکر نکنند با رفراندوم بازی تمام شده است! بلکه جنس بازی فرق کرده است! شاید حتی چنین رفراندومی دست ایشان را بازتر هم بکند!

توئیتر بنده را دنبال کنید.

#Sunk_cost
#Complex_Systems

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
⭕️◻️یکی ما را از برق بکشد!
مصطفی نصراصفهانی

وقتی دکمه های یک دستگاه الکترونیکی کار نمیکند تنها کاری که میشود کرد قطع اتصال آن به برق است!! حالا حکایت تخریب منابع در ایران به بهانه کارآفرینی و اشتغال هم همین شده است!

▫️ما چه احتیاجی به ایجاد اشتغال از طریق تخریب محیط زیست داریم؟

▫️اصلا وقتی ایده درآمد پایه همگانی (UBI) به راحتی امکانپذیر است، چه نیازی به تجاوز به طبیعت برای تولید شغل هست؟

▫️این مشاغلی که با تخریب طبیعت ایجاد میشوند جز یک سرگرمی شیطانی هستند؟!

▫️اگر جلوی دزدی های از بیت المال و بی کفایتی مسئولین گرفته شود دیگر احتیاجی به تجاوز به طبیعت نیست.

لطفا کارآفرینی نکنید! لطفا اشتغال ایجاد نکنید!

▫️گاهی همینکه هیچ کاری نکنیم بهترین کار است!

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️کدام کشف قیمت؟
مصطفی نصراصفهانی، دکتری اقتصاد مالی

در رابطه با طراحی سازوکارهای بازار سهام تهران:

▫️یکی از کارکردهای اولیه بازارهای مالی، کشف قیمت(price discovery) است.

▫️یکی از روشهای مرسوم کشف قیمت، روش حراج(auction) است.

▫️یکی از روشهای حراج، حراج دوطرفه(double auction) هست.

▫️خود این حراج دو طرفه هم انواعی دارد.

▫️در بازار سهام ایران، سازوکار کشف قیمت، یک نوع مرسوم از حراج دوطرفه هست که ویژگیهایی مثل محدودیت دامنه نوسان و حجم مبنا به آن اضافه شده است.

▫️بنابرین میبینیم که سازوکار بکار رفته در بازار سهام ایران، نوع بسیار خاصی از سازوکارها هست.

▫️اینکه کدام سازوکار حراج برای یک بازار مشخص مناسب است، موضوع دانش جدیدی در علم اقتصاد به نام تئوری حراج(auction theory) است که از قضا جایزه نوبل اقتصاد اخیر(2020) هم به همین حوزه رسید.

▫️بنابرین دانشی وجود دارد که با آن بتوان کارایی و سایر ویژگیهای سازوکار قیمتگذاری در بازار سرمایه (و جایگزینهای مختلف آن ایران را سنجش کرد.

▫️چیزی که برای بنده، بعنوان کسی که در این زمینه مطالعاتی داشته است، مسلم است این است که روش فعلی ویژگیهای مطلوب یک سازوکار را ندارد.

▫️نقدا هم پیشنهاد میکنم دامنه نوسان حذف شود. پیشنهادات بیشتر مستلزم انجام پژوهش و شبیه سازی است.

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
Mara Beboos ~ Music-Fa.Com
Hasan Golnaraghi ~ Music-Fa.Com
⭕️◻️پایان میهمانی خدا....

عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت...
صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت...


🥀🥀🥀عید سعید فطر را تبریک میگوئیم🥀🥀🥀


(آهنگ فوق را به مناسبت وداع با ماه مبارک گوش کنید.)

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️کارکنان دولت و شاخص فلاکت


هیچ وقت نمیفهمیدم چرا انقدر مردم برای کارمند شدن سر و دست میشکنند.

▫️حتی زمانی که در سال ۱۳۹۴ در آزمون جذب متمرکز وزارت اقتصاد نفر اول شدم با پیشنهاد دکتر دژپسند(وزیر فعلی اقتصاد) مبنی بر اینکه "لازم نیست به وزارت اقتصاد بروی و همینجا پیش خودم در سازمان برنامه باش" براحتی از آن فرصت دست کشیدم(البته پشیمان نیستم).


▫️توجه کنید که دولت مجبور است برای اینکه کارکنانش در سه دهک بالای درآمدی بمانند، خلق پول(یابدهی) و نتیجتا تورم کند.


▫️در مرحله بعد، توجه کنید که بیشترین منفعت را از تورم، همان سه دهک بالای درآمدی میبرند.

▫️پس 1⃣ اولا حقوق و دستمزد این حجم از کارمندان خودش افزایش دهنده تورم و همزمان ضریب جینی است.


▫️دیگر کانال اثرگذاری کارکنان دولت بر تورم و ضریب جینی، از طریق مجوزها، انحصارات و فساد است. شما هر کسب و کاری بخواهید داشته باشید بزرگترین مانع دولت است. بزرگترین مدافع انحصارات هم دولت است. فساد هم که معلوم است.

▫️پس2⃣ از طریق ممانعت از تولید ایجاد رکود میکنند.


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️دستکاری دیجیتال بازار سهام

این فرضیه که نزول بازار سهام کاملا مهندسی شده بوده است(و هست)، هر روز تقویت میشود.

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️غلبه بر سوگیریها با آموزش؟

آموزش صرفا یک شروع است.

▫️غلبه بر سوگیریها کاری شبیه تغییر عادت است. آیا میتوان عادات را صرفا با آموزش اصلاح کرد؟

▫️سوگیریها ریشه در تکامل دارند و نمیتوان انتظار داشت که با یک ساعت آموزش(بخوانید سخنرانی!) اثرات آنها را تعدیل کرد!

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️معرفی کتاب

کتاب "تعارض منافع در بخش عمومی" اثری بدیع و ارزشمند است که به همت گروهی از نویسندگان تالیف و توسط اندیشکده شفافیت برای ایران به چاپ رسیده است.

▫️به ذهنم این سوال خطور میکند که آیا همه تلاشهایی که سایر عزیزان برای مبارزه با فساد میکنند به اندازه تلاشهای بچه های اندیشکده مذکور میتواند فایده داشته باشد؟ پاسخ احتمالا منفی است!

▫️همه سایر تلاشها(در نهادهای نظارتی، امنیتی، قضایی و...) یک طرف، و کارهای همین یک اندیشکده هم یک طرف! چون اینها روی "طراحی" سیستم کار میکنند، سایرین روی "مدیریت" سیستم!

از آقای دکتر مهدی ثنایی، مسئول اندیشکده شفافیت برای ایران، بابت هدیه این کتاب بینظیر تشکر میکنم.


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️حباب منفی در بازار سهام
دکتر مصطفی نصراصفهانی

اکثر مردم فکر میکنند آنچه که حباب مینامند فقط در رشد بیش از اندازه قیمت داراییها اتفاق مبارک افتد.

▫️این در حالی است که در کاهش بیش از اندازه قیمتها هم حباب اتفاق می افتد، با این تفاوت که این بار بجای حباب مثبت، حباب منفی داریم!

▫️بعضیها سوال میکنند که اگر سهام شرکتها ارزنده هستند چرا همچنان مردم در صف فروش میروند؟

▫️پاسخ این است که ما در یک حباب منفی هستیم. برای تبیین چرایی وقوع این حباب منفی هم همان نظریه احمق بزرگتر کفایت میکند: مردم سهمشان را میفروشند چون فکر میکنند کسی از خودشان احمقتر وجود خواهد داشت که بتوانند از او بقیمتی ارزانتر بخرند.

▫️در این میان هم احتمالا دولت در حال دمیدن در این حباب منفی است. روش اثرگذاری اش بر انتظارات مردم هم به دو طریق "دستور" و "دستکاری دیجیتال" هست. (معمولا دولتها در دور دوم تجاوزهایشان به حقوق مردم را تشدید میکنند.)

▫️در آینده ای نزدیک هم آنها که رانت دارند، با اطلاع از زمان شروع رشد، دوباره سهام را در قیمتی نازل خریداری خواهند کرد! امیدوارم آن زمان اولا ما هم مطلع شویم، ثانیا ذره ای از آن اعتباری که بنادارند "هدایت کنند" بما هم برسد!


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️شرح برنامه‌های موسسه بینش‌های رفتاری در خردادماه 1400


▫️کارگاه فوق فشرده ارزشگذاری سهام در اکسل(مقدماتی)/ مدرس: دکترحیدریان/زمان: چهارشنبه ۱۲ خرداد، ساعت ۱۷-۲۰
لینک ثبت نام

▫️کارگاه فوق فشرده ارزشگذاری سهام در اکسل(پیشرفته)/ مدرس: دکترحیدریان/زمان: چهارشنبه ۱۹ خرداد، ساعت ۱۷-۲۰
لینک ثبت نام

▫️کارگاه فوق فشرده کاهش خطاهای شناختی-ادراکی در تصمیمات سرمایه گذاری/ مدرس: دکترنصراصفهانی/زمان: جمعه ۱۴خرداد، ساعت ۹-۱۲
لینک ثبت نام

▫️کارگاه فوق فشرده طراحی محصولات بانکی(مخصوص مدیران بانکی)/ مدرسین: مصطفی نصراصفهانی و سیدرضا حسینی/زمان: پنجشنبه ۲۰خرداد، ساعت ۹-۱۲
لینک ثبت نام

▫️▫️▫️سلسله نشستهای سیاستگذاری عمومی: جزئیات اطلاع رسانی خواهد شد.


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️ایده هایی برای کارآفرینی(۱):
مصطفی نصراصفهانی

سالهاست که دغدغه راه اندازی یک وبسایت مشاوره اقتصادی آنلاین را در سر دارم، اما متاسفانه توفیق اجرای آن را پیدا نکرده ام.

▫️فکر میکنم اگر حامی مالی و همچنین یک تیم فنی خوب داشته باشم بتوانم ایده مذکور را با موفقیت تبدیل به یک کسب و کار پایدار و گره گشا بکنم.

▫️نیاز به مشاوره اقتصادی منحصر به مردم عادی نمیشود. خود ما هم که تحلیل تصمیم گیری کار کرده ایم و اقتصاد خوانده ایم هم گاهی نیاز داریم که کسی در صورتبندی مسائل به ما کمک کند. (مثلا بنده اخیرا نمیتوانستم در مورد تعطیل کردن یا نکردن شعبه کارگزاری که افتتاح کرده بودم تصمیم بگیرم)

▫️وصل کردن متخصصین اقتصاد(و حسابداری و مالی) به مردم، هم کاری پاره وقت برای فارغ التحصیلان رشته(های) مذکور ایجاد کرده و شوق یادگیری و به روز شدن را در ایشان تقویت میکند، و هم باعث میشود گره های اقتصادی مردم با دقت بیشتری باز شود.

▫️خوشبختانه کارهای خوبی در سایر حوزه ها(مثلا توسط تاکسیهای اینترنتی) صورت گرفته که به نوعی میتوان از آنها برای شروع الگوبرداری کرد. من پیشنهاد اضافه کردن مشاوره اقتصادی را به اسنپ هم دادم ولی پاسخی دریافت نکردم.

▫️از نمونه کارهای فوق العاده ای که مشابه ایده بنده، البته با موضوعی متفاوت، انجام شده میتوان به سایت مشاوره حقوقی آنلاین بنیاد وکلا اشاره کرد.

▫️▫️▫️اگر میخواهید ایده فوق را اجرایی کنید و یا در انجام آن به ما کمک کنید با ما ارتباط بگیرید. برای ما مهم این است که کار با کیفیت انجام شود. اگر هم ایده ای دارید در گروه بحث(گروه کامنتها) مطرح کنید.


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️خودت تحلیل کن!

بازار سهام هم مثل سایر بازارهای مالی بالا و پائین دارد. اصلاح بازار تمام شده و بالاخره دیر یا زود شاهد چندبرابر شدن سهمها خواهیم بود.

▫️تا زمانی که بازار به حالت نرمال برگردد بهتر است روی مهارتها و دانش خودمان سرمایه گذاری کنیم.

▫️در کارگاه فشرده ارزشگذاری سهام با اکسل که توسط امیرحیدریان(امور سهام سابق تاپیکو)تدریس میشود ارزشگذاری سهام را یاد میگیرید.

▫️کارگاه مقدماتی:
https://behavioralinsights.ir/product/valuation1/
⭕️⭕️زمان: چهارشنبه این هفته(۱۲خرداد)، ساعت ۵بعدازظهر تا ۸بعدازظهر.

▫️کارگاه پیشرفته:
https://behavioralinsights.ir/product/valuation2/
زمان: چهارشنبه هفته آتی ۵تا۸عصر.


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️توئیت های رفتاری


▫️سخنان ما نشاندهنده چیزی هستند که ما دوست داریم بنظر برسیم.

▫️رفتارهای ما نشاندهنده چیزهایی هستند که در ما انگیزش ایجاد میکنند.

▫️از خودگذشتگیهای ما نشاندهنده چیزهایی هستند که بیشترین اهمیت را برای ما دارند.

آدام گرانت

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️ توئیتهای رفتاری:

▫️اگر توسط هیچ معلمی "تنبل" خطاب نشدی، یعنی به هیچ چیزی عمیق وارد نشده ای!
▫️اگر توسط هیچ کارفرمائی تنبل خطاب نشدی، هیچگاه ثروتمند نخواهی شد!
نسیم نیکلاس طالب

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری تقلب برسانیم!
مصطفی نصراصفهانی

صحبتهای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری۱۴۰۰ از منظر اقتصادی بسیار تاسف آور است(بجز دکتر جلیلی که به ایشان هم نقدهایی میتوان وارد کرد).


▫️بیش از سه سال پیش مصاحبه ای از بنیانگذار موسسه فریزر در مورد اقتصاد ایران در همین کانال منتشر کردیم و الان بنظرم شاید بهترین موقع برای بازبینی مجدد آن باشد!

▫️اصلا اگر با ستاد انتخاباتی نامزدها ارتباطی دارید ویدئوی مصاحبه مذکور را (شبیه یک تقلب سر امتحان) به دست ایشان برسانید:
https://t.iss.one/BehavioralEconomicsAndFinance/1023

▫️تک تک جملات مایکل واکر در مصاحبه فوق از عمق بسیار بالایی برخوردار است؛ آنجا که تاکید بر "محافظت از حقوق" میکند، آنجا که از مردم میخواهد انتظارشان از دولت را اصلاح کنند، آنجا که حرف از "تحریمهای داخلی" میزند و... .

▫️لازم نیست دولت آینده "بیش-فعال" باشد، بلکه کافی است جلوی بعضی کارها گرفته شود! مابقی کار را خود مردم و به طور خود جوش انجام خواهند داد!

▫️مهمترین کار دولت "محافظت از حقوق"(و شفافیت) است و اگر بتواند همین یک کار را بدرستی انجام بدهد، خداوند از جاهایی که به ذهن هیچکس خطور نمیکند(من حیث لایحتسب) امور را اصلاح خواهد کرد!

✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️ملاحظات اجتماعی در جراحیهای اقتصادی
مصطفی نصراصفهانی

در مورد جراحیهای اقتصادی(مثل هدفمندسازی یارانه ها) همواره بحث "ملاحظات اجتماعی" مطرح بوده و بنابرین صورت مسئله بطور عجیبی پیچیده شده و سیاستگذار(که توان کارشناسی بشدت ضعیفی دارد) در مواجهه با مسئله پیچیده دچار فلج تصمیم شده و بی عملی اتخاذ میکند.


▫️این در حالی است که اگر عزم جدی برای اصلاح وجود داشته باشد و زیرساخت پژوهشی دولت(جهت پاسخ به سوالات جدی سیاستگذاری) بهبود پیدا کند مسئله براحتی قابل حل است.


▫️اما چرا عزم جدی وجود ندارد؟ چون دولت مهمترین وظیفه اش را کم اهمیت ترین آنها تلقی میکند!

▫️محافظت از حقوق، مهمترین وظیفه هر دولتی است. اما متاسفانه دغدغه اول دولتها در ایران "مدیریت حقوق" هست، نه "محافظت از حقوق"! دولت در خودش این اختیار را تماما به خودش میدهد که برای هر کس تعیین کند چه چیزی حقش است و چه چیزی حقش نیست! در حالیکه حقوق، خارج از دولت (و حتی خارج از حاکمیت) تعریف میشود!


▫️مسئله های شبیه یارانه های غیرهدفمند حکایت دزدی است که اقدام به دزدی و باجگیری کرده و اگر مردم بخواهند جلویش بایستند ایشان را مورد ضرب و جرح قرار میدهد. پلیس هم بخاطر "ملاحظات اجتماعی" اجازه میدهد دزدی(باجگیری) دزدها ادامه داشته باشد!

▫️بعضیها به بهانه اینکه اصلاحات اقتصادی (مثل هدفمندسازی) در عمل نمیتواند موفق باشد، حتی مانع مطرح کردن صورت مسئله میشوند! گوئی این باجگیری و دزدی آشکار امری عادی است!

▫️بطور مشابه با یارانه های غیرهدفمند (و شاید زیرمجموعه ای از آنها) بحث قیمتگذاریهای دستوری است. قیمتگذاری دستوری یعنی تجاوز آشکار به حقوق مالکین(سهامداران) یک بنگاه اقتصادی. بخصوص وقتی شرکتی سهامدار حقیقی یا خصوصی پیدا میکند این تجاوز آشکارتر است!

▫️یکی از مشکلات اساسی در حکمرانی جمهوری اسلامی نگاهی است که سیاستگذاران به "حقوق" دارند. این مسئله حتی چیزی پیش و بیش از حاکمیت قانون(Rule of Law) هست.


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️مجوزهای قابل معامله: از ایران تا خارج
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

یکی از مواردی که دکتر جلیلی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شب گذشته مورد توجه قرار داد، وضعیت نابسامان مجوزهایی است که دولت صادر می‌کند و در بازار معامله می‌شوند. اما بد نیست به فلسفه وجودی مجوزهای قابل معامله و همچنین وضعیت آن در کشورهای پیشرفته توجه داشته باشیم.

▫️مجوزهای قابل معامله(Tradable Permit) در همه جای دنیا وجود دارند و در کنار مالیات و یارانه به عنوان یک ابزار سیاستی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

▫️چنانچه بهتر از بنده می‌دانید، مداخلات دولتی با امید جبران «شکست بازار» توجیه می‌شوند. یکی از انواع شکست بازار، پیامدهای بیرونی(Externalities) هستند. و مجوزهای قابل معامله، در همه جای دنیا ابزاری است برای تنبیه فعالیت‌‌هایی که پیامدهای بیرونی منفی دارند. یعنی اگر فعالیتی مخرب تشخیص داده شود، احتمالا یکی از ابزارهایی که برای کنترل آن در نظر گرفته می‌شود، مجوز قابل معامله است.

▫️در ایران اما، بر خلاف همه کشورها و بر خلاف مبانی نظری در علم اقتصاد، می‌بینیم که مجوزهای قابل معامله روی فعالیت‌های غیرمخرب و حتی فعالیت‌هایی که پیامدهای بیرونی مثبت هم دارند وجود دارد.

▫️جلیلی به عنوان یک کاندیدای ریاست جمهوری وعده سروسامان دادن به این وضعیت مضحک را می‌دهد. علی‌رغم اینکه چنین اصلاحاتی با مقاومت ذینفعان مختلف مواجه خواهد شد، به دلایل متعدد از جمله توان استفاده از ظرفیت نهادها و ارگانهای خارج از دولت می‌تواند توسط کاندیدای مذکور عملیاتی هم بشود.


✔️موسسه بینشهای رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
⭕️◻️هدفمندسازی یارانه های پنهان به چه روشی؟
مصطفی نصراصفهانی، دکتری اقتصاد


یکی از ایده هایی که طی چندسال اخیر در محافل علمی اقتصاد مورد توجه قرار گرفته ایده درآمد پایه همگانی(UBI) هست.

▫️همچنین مناظرات نامزدهای ریاست جمهوری هم نشان داد که هدفمندسازی یارانه ها(که لازمه اجرای UBI هست) در برنامه همه ایشان وجود دارد. به بیان دیگر، هدفمندسازی به زودی و به طور جدی انجام خواهد شد.

▫️وظیفه ما این است که تلاش کنیم "کیفیت" انجام آن بهینه باشد.

▫️در مورد UBI، من از دو جهت طرفدارش هستم:
اولا، اکثر مکاتب اقتصادی، مخالفت جدی با آن ندارند و نوعی اجماع روی آن وجود دارد.
ثانیا، میتوان از آن به عنوان داروی بیحسی بسیاری از جراحیهای اقتصادی استفاده کرد.


▫️ماجراهای آبان ۹۸ نشان داد که عدم توجه به جنبه های رفتاری در هدفمندسازی یارانه ها میتواند چه فجایع ملی به بار آورد! در همان زمان من حتی به دژپسند و سایر کسانی که دسترسی داشتم در این باره ایده هایی ارائه کردم، اما مورد توجه واقع نشد!

▫️برگردیم به موضوع نامزدها... . همه نامزدها طرحی کلی در ذهن دارند که یارانه های پنهان را هدفمند کرده و صرف برنامه هایشان کنند. اما به وضوح پیداست که (بجز جلیلی) برنامه ایشان اصلا پختگی لازم را ندارد.

▫️در میان نامزدها فقط دکتر جلیلی است که "طرح وان" را با جزئیات در مورد نحوه و کیفیت اجرای هدفمندی آماده کرده است. در این طرح جنبه هایی رفتاری لحاظ شده است که باعث میشود خونریزی جراحی به حداقل ممکن کاهش پیدا کند. مثلا آثار تورمی آن در مقایسه با سایر روشها تقریبا صفر است.


⛔️در صورتی که هدفمندسازی بدون ملاحظه انجام شود، احتمال اینکه ناآرامیهایی شبیه و با ابعادی بزرگتر از آبان ۹۸ اتفاق بیفتد بالاست.

این مطالب را هم حتما مشاهده کنید:
لینک۱
لینک۲
لینک۳

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍1