⭕️◻️آیا سکه حباب منفی دارد؟
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

یکی از پدیده‌هایی که در ایران مشاهده می‌شود این است که بعضی تحلیلگران دم از بازارهای کارا و عقلایی می‌زنند در حالی که در بسیاری از تحلیل‌هایشان تلویحا یا تصریحا این دو فرض را زیرپا می‌گذارند!


▫️گویی همان نظریات مبتنی بر عقلانیت (حتی نوع کلاسیکی آن!) را هم در عمل قبول ندارند!


▫️یکی از این موارد، مرتبط با قیمت سکه می‌شود. تحلیلگران مذکور قیمت طلای به کار رفته در تولید سکه را به عنوان ارزش بنیادی این دارایی در نظر می‌گیرند و هرگاه قیمت سکه بیشتر از آن شد فریاد «حباب حباب» سر می‌دهند و هرگاه که قیمت آن کمتر از ارزش طلای به کار رفته شد فریاد «حباب منفی» سر می‌دهند!


▫️این در حالی است که قیمتی که خریدار و فروشنده برای خرید و فروش سکه پیشنهاد می‌دهند به «انتظارات» ایشان از آینده قیمت دلار و قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی بستگی دارد. وقتی قیمت جهانی طلا در یکی از قله‌های تاریخی خود قرار دارد(که فقط یکبار قبلا حدود آن را تجربه کرده است) انتظار عدم افزایش و حتی کاهش قیمت طلای جهانی چندان غیرمعقول نیست! در عین حال، نرخ ارز نیز توسط بازیگر اصلی آن (یعنی دولت) تعیین می‌شود و معامله‌گران به خوبی بر این مسئله واقفند و انتظاراتشان را مبنی بر همین واقعیت شکل می‌دهند.

▫️در مورد سوءتفاهم‌ها در بین اقتصاددانان در رابطه با حباب دارایی‌ها در حالت کلی و حباب سکه به طور خاص قبلا نوشته‌ام و لذا فقط در اینجا تذکر می‌دهم که در مورد قیمت‌گذاری دارائی‌ها باید کمی دقت بیشتری به خرج داد. بازار در موارد متعددی قیمت‌گذار خوبی است!


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️مثال‌هایی از تله اجتماعی
✍️مصطفی نصراصفهانی

یکی از مهمترین نشانه‌های سندرم تله اجتماعی که در مطلب قبلی مورد اشاره قرار گرفت {لینک} این است:
شخص میگوید: «وقتی همه می‌کنند، نکردن من هم فایده ندارد و فقط زیر پاهای بقیه له خواهم شد».
به موارد زیر دقت کنید:

▫️در مسئله ترافیک:
«اگر من به تنهایی ماشینم را استفاده نکنم هیچ اثری روی آلودگی هوا ندارد پس استفاده میکنم».
این در حالی است که اگر درصد قابل توجهی از مردم به عدم استفاده از ماشین شخصی پایبند بمانند مسئله آلودگی هوا تا حد قابل قبولی حل خواهد شد.


▫️در ایستگاه مترو:
«اگر من به تنهایی در ایستگاه مترو باشخصیت رفتار کنم هیچوقت امکان سوار شدن به آن‌ را نخواهم داشت»!
در حالیکه اگر همه متمدنانه رفتار کنند همه برنده خواهند بود.


▫️موقع رانندگی:
«اگر من در خیابان لایی نکشم و سپرم را به سپر جلویی نچسبانم زمان رسیدنم به مقصد بسیار طولانی میشود»!
در حالیکه مطالعات و مدلسازی‌ها نشان می‌دهند که اگر همه رانندگان به اصول رانندگی خوب پایبند باشند سرعت متوسط خیابان ممکن است تا چندبرابر افزایش پیدا کند! که در اینصورت اصلا احتیاجی به عجله کردن و سبقت گرفتن هم نخواهد بود!

▫️فساد اقتصادی:
«اگر من دزدی نکنم(یا رشوه نگیرم) بقیه می‌دزدند(رشوه را خواهند گرفت)!»
در حالیکه اگر همه دزدی را کنار بگذارند نیروهای عظیمی برای ریشه کن کردن فساد ظهور خواهد کرد(emergence).

▫️جنگ قیمتی بانک‌ها و خلق نقدینگی:
«اگر یک بانک نرخ سودش را کم کند ورشکست می‌شود».
اما اگر همه با هم سودشان را کم کنند کل اقتصاد بطور مثبت متاثر خواهد شد!

▫️در مورد بحران ارزی:
«اگر من دلار نخرم بقیه میخرند و من متضرر خواهم شد»!
در حالیکه اگر همه همزمان از خرید کردن صرف‌نظر کنند افزایش نرخ متوقف شده و حتی ممکن است کاهش یابد!

▫️در حالت کلی:
در کل «اگر من خوب باشم بقیه بد خواهند بود و نتیجتا متضرر خواهم شد».

⭕️⭕️ حال چه باید کرد؟
پاسخ به این پرسش که در مواجهه با تله اجتماعی چه باید کرد مفصل و مستلزم پژوهش‌های بین رشته‌ای است.

شاید در موضع «توصیه اخلاقی» بتوان به اشخاص توصیه کرد که مقاومت کنند، اما در موضع «توصیه سیاستی» قابل قبول نیست که به اشخاص توصیه شود که خودشان را فدا کنند. {لینک توضیحات قبلی}
طراحان کمپین‌ها(پویش‌ها) هم باید با نظریه سیستم‌های پیچیده آشنا باشند و قبل از اعلام عمومی و تبلیغ یک کمپین، حتما شبیه‌سازی مجازی نتیجه دادن آن را تایید کرده باشند!{لینک توضیحات قبلی}

#طراحی_کمپین

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAnalysis

⭕️◻️دعوت از جوانان خوش فکر ایرانی برای سیاست گذاری اقتصادی کشور

🔹از نخبگان جوان سراسر كشور دعوت می‌کنیم که ایده‌های نوآورانه خود را برای بهبود وضعیت اقتصادی و فضای کسب و کار کشور با ما به اشتراک بگذراند. برگزیدگان و طرح‌های خلاقانه، از حمایت ویژه وزارت اقتصاد بهره‌مند خواهند شد.

🔹براي كسب اطلاعات بيشتر می‌توانید به سايت econet.iss.onefa.ir مراجعه فرماييد.

اثر قالب بندي و تصويب قانون توزيع منابع شهرداري ها
يه اصطلاحي در روانشناسي و اقتصاد رفتاري هست بنام framing effect يا اثر قالب بندي و حرفش اينه كه قالب بيان گزاره ها در نتيجه آن گزاره موثر است. يعني اينكه شما جمله را چطوري بيان كني يا سوال رو با فعل مثبت بپرسي يا بصورت معكوس سوال كني در پاسخ طرف مقابل اثر ميگذاري. يه مثال معروف هم كه بطور ازمايشگاهي روي مصاحبه شونده هاي زيادي تست شده مساله هجوم بيماري اسياييه. درواقع از دو گروه ٦٠٠ نفري يك سوال پرسيده ميشه منتها يك بار با فعل منفي و يك بار با فعل مثبت اما جواب دو گروه به يك سوال مشترك، كاملا متضاده.
امروز پرونده بودجه سال ٩٦ در مجلس بسته شد و تصميمات مهمي گرفته شد. تصميماتي كه در برخي از اونها شايد خود نمايندگان هم متوجه اثر و نتيجه مصوبات خودشون نباشن. در برخي ازين مصوبات، راي نمايندگان بيشتر بخاطر framing effect بود و اگر حكم مربوطه به شكل ديگري نوشته و پيشنهاد ميشد به هيچ وجه مورد نظر و راي نمايندگان قرار نميگرفت.
يك نمونه از اين نوع مصوبات جزء ٢ بند و تبصره ٦ است كه در رابطه با قاعده توزيع درامدهاي شهرداري ها از عوارض ماليات بر ارزش افزوده است.
تا قبل از تصويب برنامه ششم عوارض حاصل از ماليات بر ارزش افزوده به صورت شهري توزيع ميشد. يعني عوارض در محدوده هر شهر به حساب شهرداري همان محل واريز ميشد. اين باعث ميشد شهرهاي داراي فعاليت اقتصادي بيشتر با تراكم بنگاه هاي اقتصادي از درامد بيشتري برخوردار باشند درحالي كه شهري با فاصله چند كيلومتري آنطرف تر با همان مقياس جمعيت بخاطر اينكه كارخانه و بنگاه اقتصادي ندارد از درامد عوارض ارزش افزوده كمي برخوردار است. نمايندگان براي حل اين مشكل در برنامه ششم (ماده ٧) اين قاعده را تغيير دادند و توزيع اين منابع رو بصورت استاني كردند. يعني تمام عوارض بصورت استاني متمركز ميشود و بر حسب شاخص جمعيت بين شهرها توزيع ميشود. اين حكم بدون دردسر و براحتي در صحن تصويب شد. اما جالب اين است كه اين حكم در قانون بودجه سال ٩٦ با كمتر از يكي دو ماه فاصله زماني توسط همان نمايندگان با نيم خط حكم (٩ كلمه) تعليق شد.
در جزء ٢ بند و تبصره مذكور نوشته شده بود ماده ٣٩ قانون ماليات بر ارزش افزوده تنفيذ ميشود. معناي اين چند كلمه اين است كه تمام قواعد توزيع اين منابع كه چندين روز وقت كميسيون تلفيق و كلي انرژي از مجموع نمايندگان در صحن مجلس را گرفت براحتي معلق شد.
بنظر ميرسد اگر اين حكم را اينگونه مينوشتند كه "ماده ٧ قانون برنامه ششم در سال ٩٦ تعليق ميشود" به هيچ عنوان مورد تصويب قرار نميگرفت و اين يعني اثر قالب بندي در تصويب قانون.
كانال اقتصاد شهري
@urbaneconomics

وضعیت مجلس فعلی این است👆🏼

⭕️◻️سخنرانی هنرمندانه دکتر محمدفاضلی در رابطه با فساد.

▫️در این سخنرانی که در آن با رهیافتی بین رشته‌ای و سیستمی به پدیده فساد پرداخته شده، کلیت نقشه راه مبارزه با فساد به خوبی ترسیم شده است.

▫️همه مسئولین باید این سخنرانی را با دقت گوش کنند.

#تله_اجتماعی

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️تاخیر.....


مدتی این مثنوی تاخیر شد//مهلتی بایست تا خون شیر شد
تا نزاید بخت نو فرزند نو//خون، نگردد شیرِ شیرین خوش شنو

مولوی- ابتدای دفتر دوم مثنوی


▫️با پوزش از محضر همراهان فرهیخته در تاخیری که برای ارایه مطالب صورت گرفت.

با احترام
دکتر مصطفی نصراصفهانی

(یک کانال خوب می‌شناسم که گزیده‌هایی کوتاه و کاربردی از مثنوی را هر بار منتشر می‌کند: بشنو از نی)

⭕️◻️علوم شناختی، توسعه و کودکی


▫️برای فهم بهتر اهمیت توجه به علوم شناختی در ارتباط با "توسعه و کودکی" سخنرانی دکتر عشایری(عصب شناس) در اختتامیه کنگره "کودکی، توسعه و سیاست گذاری اجتماعی" را بارها باید گوش داد!

▫️تک تک جملات ایشان را باید با تامل بسیار شنید!


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️اصلاح سیستم یا اصلاح افراد؟!!
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

پیرو سلسله مقالات کوتاه در رابطه با تفکر شخص محور و مشاهده بعضی سوءتفاهم‌ها میان تصمیم سازان کشور در این رابطه باید روی بعضی موارد تأکید مجدد کنم.
به عنوان مثال، آقای رحیم‌پور ازغدی در یکی از آخرین سخنرانی‌هایشان با اقتدار مواضع کسانی که روی اصلاح سازوکارها تأکید می‌کنند را مورد نقد قرار داد. از مثال‌هایی که ایشان ارائه کرد می‌شد اینطور برداشت کرد که ایشان (و احتمالا طیفی از سیاستگذاران کشور) تصور دقیقی از سیستم و اصلاح سیستم ندارند! در بخشی از سخنرانی، ایشان اساسا ایجاد سیستم را نفی می‌کنند!

▫️این در حالی است که «نفی طراحی سیستم مترادف فقدان سیستم نیست»! به بیان دیگر، اگر شما از طراحی سیستم طفره بروید یعنی آنچه که فعلا در حال وقوع است را مناسب می‌دانید!! همانطور که گفته می‌شود بی‌دینی هم خودش یک دین است!

▫️وقتی امثال بنده روی اصلاح سازوکارها تأکید می‌کنیم، عده‌ای فکر می‌کنند منظور ما اضافه کردن فرآیندهای بروکراتیک است، در حالی که اصلاح سازوکارها در سیستم‌های اجتماعی ملاحظات زیادی را باید داشته باشد و باید توسط متخصصینی شایسته و در فضایی شفاف صورت بگیرد!

▫️اصلاح سیستم و اصلاح سازوکارها در موارد متعددی مترادف با «کاهش دیوانسالاری» (و نه تشدید آن) است!

▫️این تفکرِ شخص محور است که توصیه می‌کند برای عملکرد خوب در سازمان‌ها عده‌ای را بگمارید تا کارمندان را بپایند و بعد عده‌ای هم باید آن‌ها را بپایند و... . دستِ آخر هم یک فضای شدیدا امنیتی و ناکارآمد (و فاسد) خروجیِ کار خواهد بود! به عنوان مثالی ساده، داستان معروف نصف کردن کیک را به یاد بیاورید. دانش طراحی مکانیزم به ما می‌گوید که قاعده بازی را به این صورت تعریف کنید: «کیک را یک نفر دوپاره کند و دیگری از میان آن دو پاره یکی را برگزیند». نتیجتا شخصی که مسئول دوپاره کردن کیک است تمام تلاشش را خواهد کرد تا دوپاره کاملا برابر باشند! اما آدرسی که امثال آقای رحیم‌پور می‌دهند این است: «ما افراد را قبلا خوب تربیت کرده‌ایم و خودشان انصاف را رعایت می‌کنند، برای محکم‌کاری هم یک نفر را گذاشته‌ایم که بر آن‌ها نظارت کند»! کدام رهیافت دیوانسالاری بیشتری می‌طلبد؟!

▫️آیا رهیافت تاکسی‌های اینترنتی برای مدیریت تعاملات بین مسافران و رانندگان بهتر است یا رهیافتی که قبلا سازمان تاکسیرانی داشت؟!

▫️اساسا یکی از اشکالات سیستم‌های دولتی (حکومتی) در ایران این است که سازوکار بازخورد-اصلاح (یادگیری) در آن‌ها تعبیه نشده است و تمامی آنچه برای حفظ کیفیت سیستم در نظر گرفته شده است همان ادارات حراست هستند که البته در موارد متعددی مشاهده می‌شود که خودشان گلوگاه فساد شده‌اند!

🔺حالا برگردیم به سوالی که در عنوان آمد: اصلاح سیستم یا اصلاح افراد؟
پاسخ هر دو است، اما دقت کنید که شخصیت و نظام باورها و... همه کسانی که فعلا درگیر سیستم هستند قبلا شکل گرفته است!! حالا خودتان تصمیم بگیرید که روی کدام جنبه تمرکز کنید!
#تفکر_شخص_محور

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ضرورت توجه به علوم شناختی
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

▫️علوم شناختی دانشی بین رشته‌ای است که به بررسی ذهن و فرایندهای ذهنی می‌پردازد.

▫️علوم شناختی شامل انسان‌شناسی، روانشناسی، فلسفه، عصب‌شناسی، زبان شناسی و هوش مصنوعی می‌شود. در علم اقتصاد هم رهیافتی که به پدیده‌های اقتصادی از منظر علوم شناختی نگاه می‌کند «اقتصاد رفتاری» نام دارد. به همین علت اقتصاد رفتاری نیز زیرشاخه‌ای از علوم شناختی تلقی شده است(می‌توانید برای مطالعه بیشتر در این زمینه به مقاله (انگنر و لونشتاین، 2006) مراجعه کنید).

▫️هر کشوری که در کاربرد علوم شناختی پیشرفته‌تر باشد، بر دیگر کشورها پیشی می‌گیرد، زمانی جنگ‌ها جنگ نظامی بود، زمانی جنگ اقتصادی بیشتر مورد توجه قرار گرفت و امروزه جنگ شناختی(روانشناختی) پررنگ شده است و در آینده نیز بسیاری از مناسبات را تعیین خواهد کرد.

▫️برای همین است که می‌بینیم کشور امارات متحده عربی بیشترین سرمایه‌گذاری را در هوش مصنوعی انجام داده است و بعضی دیگر از کشورهای غرب آسیا نیز از مدت‌ها پیش روی علوم شناختی تمرکز داشته‌اند.

▫️کشور عراق در این ماه‌ها صحنه کارزار یک جنگ جهانی شناختی بوده است!


آنچه در بالا مطالعه فرمودید گزیده‌هایی از مصاحبه بنده با خبرگزاری فارس است و می‌توانید متن کامل آن مصاحبه را در لینک زیر بیابید:
{لینک}


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⚫️◼️شهادت افتخار آفرین سردار سلیمانی را خدمت همه ایرانیان، مسلمانان و آزادمردان دنیا تسلیت می‌گوییم.

موسسه مطالعاتی بینش‌های رفتاری

⭕️◻️لزوم نمایش اتحاد ملی بعد از ترور سردار سلیمانی
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

▫️فارغ از نوع پاسخی که به ترور امروز داده خواهد شد، نمایش انسجام و اتحاد ملی امری ضروری است.

▫️طبیعتا نظام باید از تمام ظرفیت فکری و محاسباتی‌اش برای انتخاب هوشمندانه‌ی نوع پاسخ استفاده کند که اگر در این زمینه کوتاهی‌ای صورت بگیرد مدیون مردم خواهند بود، اما نمایش هرگونه عدم انسجام و عدم اتحاد در بین مردم به ضرر منافع ملی است.

▫️آنچه که مانع از اقدام نظامی وسیع علیه ایران می‌شود، هزینه آن است. هزینه نیز بصورت تخمینی محاسبه می‌شود. و یکی از فاکتورهایی که در نظر گرفته می‌شود حمایت مردمی است.

▫️ممکن است کسی بگوید من مخالف سیاست‌های خارجی حاکمیت هستم، اما باید توجه کرد که عدم قاطعیت ملت در این ماجرا بدون شک و بدون شک به ضرر منافع و اقتصاد ملی است.



✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️سهاممان را بفروشیم؟
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

▫️دیروز یکی از آشنایان سوال کرد حالا که تنش بالا گرفته است دلار بخریم یا بفروشیم؟

از او پرسیدم: «آیا فکر می‌کنی جنگ خواهد شد؟»
پاسخ داد: «جنگ نمیشه»
گفتم: «مطمئنی؟»
گفت: «بله مطمئنم»
گفتم: «پس این التهاب روانی در بازارهای مالی هم به زودی فروکش خواهد کرد»
گفت: «نمی‌فهمم بالاخره بخرم یا بفروشم؟»
گفتم: «من نمیگم که بخر یا بفروش، من فقط میگم که دوباره و به زودی (احتمالا کمتر از یک هفته) اوضاع عادی خواهد شد. یعنی اگر قیمت دلار و طلا بالا رفت به سرعت دوباره پائین خواهد آمد.»
گفت: «پس باید صبر کنم تو اوج بفروشم و هفته بعد بخرم»
گفتم: «خودت می‌دونی! اما به این نکات توجه کن:
1- معمولا در افزایش نرخ ارز، سکه بیشتر از طلا رشد می‌کنه.(چیزی که بهش میگن حباب سکه)
2- وقتی منبع رشد نرخ ارز التهابات ژئوپولتیک در خاورمیانه است به طور همزمان قیمت طلا در بازارهای بین‌المللی هم افزایش پیدا می‌کنه. این یعنی اینکه قیمت طلا بصورت مضاعف افزایش پیدا خواهد کرد. اگر قیمت طلا در بازارهای بین‌المللی x برابر و نرخ ارز y برابر بشه، اونوقت قیمت طلا در بازار ایران x*y برابر خواهد شد.»

▫️در مورد سهام هم می‌توان استدلال کرد که جو روانیِ ایجاد شده که باعث سقوطی بی‌سابقه در دقایق اول معاملات بازار سهام شد به زودی فروکش خواهد کرد. بعد از فروکش کردن هیجانات، آن‌ها که در صف‌های فروش، بجای فروش، خرید کرده‌اند بیشترین سود را خواهند برد!

▫️حتی اگر فرض کنیم که نرخ ارز در قیمت‌های بالای 14هزار تومان تثبیت شود هم باز این افزایش نرخ ارز از کانال‌های متعددی (از جمله افزایش ارزش فروش یا افزایش ارزش دارائی‌ها) باعث گران شدن شرکت‌های بورسی خواهد شد.

▫️در این میان، اشتباه‌ترین کار را کسانی می‌کنند که سهامشان را می‌فروشند تا با پولش در بازارهای موازی مثل دلار و طلا سرمایه‌گذاری کنند! چون ایشان تا دو روز به پولشان دسترسی نخواهند داشت و احتمالا خریدشان را در اوج قیمت انجام می‌دهند و بعد مجبور خواهند شد با ضرر آن را بفروشند!

پ.ن.: می‌دانم در شرایط فعلی حرف از بازارهای مالی زدن شاید درست نباشد، اما واقعیت بیرونی و ملموس را نباید نادیده گرفت. هجوم بسیاری از مردم برای تغییر سبد دارائی واقعیتی غیرقابل انکار است!

(اگر این متن را می‌پسندید برای دیگران نیز ارسال کنید)


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️حاج قاسم آسوده بخواب، ولی راهت چندان هم که وانمود می‌کنند پر رهرو نیست...


▫️تفاوت تو با بسیاری از آن‌هایی که ادعای طرفداری‌ات را می‌کنند این است:

➖تو برای انسان‌ها و جانشان ارزش قائل بودی اما برای عده‌ای آمار کشته‌شدگان فقط یک عدد است!

➖تو در رعایت حق‌الناس «دقیق» و «حساس» بودی اما بعضی ناکارآمدی‌شان و اصرارشان بر ماندن در مسئولیت در عین ناکارآمدی را حق‌الناس نمی‌دانند!

➖تو حتی برای رسیدن به اهدافی متعالی هم از «هر ابزاری» استفاده نمی‌کردی، اما بعضی‌ها برای اهداف نفسانی و حتی احمقانه (یعنی برای خودشان هم فایده‌ای ندارد) از هر وسیله‌ای استفاده می‌کنند!
و موارد دیگری که انشالله در مجالی مناسب و مفصل با نگاهی رفتاری بحث خواهد شد.


#غربالگری_کلاسیک
#مدیریت_هیئتی


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️توئیت به ترامپ در مورد سوگیری غفلت از هزینه فرصت {لینک}


اگر برجام در سه سال گذشته اجرا می‌شد شرکت‌های آمریکایی می‌توانستند پول خوبی در ایران به دست بیاورند. باید یاد بگیرید که از «هزینه فرصت» غفلت نکنید. (به در می‌گوییم شاید دیوار هم شنید!)


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️مدیریت بد یا طراحی بد؟ حکایت غفلت از قوهای سیاه!


▫️هواپیمای اوکراینی سقوط کرد و یک خطای انسانی منجر به یک فاجعه انسانی شد! مسئله به همین سادگی بود!

▫️خطایی که اتفاق افتاد چه بود؟ اینکه نظامیان با سیستم پروازهای مسافرتی (هر اسمی که دارد مهم نیست) هماهنگ نشده بودند!

▫️این خطا البته اولین خطا نبوده و آخرین هم نیست! در واقع، چون دفعات قبل این سهل‌انگاری منجر به حادثه نمی‌شد کسی متوجه وجود آن نمی‌شد! خطاهای مشابه زیاد دیگری هم همین الان وجود دارند که چون منجر به حادثه‌ای نمی‌شوند کسی متوجه آن‌ها نمی‌شود!

▫️از طرف دیگر، چون احتمال اینکه چنین خطاهایی منجر به حادثه شوند پائین است ناخودآگاه برای پیشگیری از آن هم فکری نمی‌شود و بودجه‌ای هم برای شناسایی این نقاط شکست سیستم صرف نمی‌شود!

▫️حالا آیا مدیر مربوطه، مسئول این حادثه است یا طراح سیستم؟ از نظر من کسی بیشتر مسئول این حادثه است که طراحی سیستم را به عهده داشته است: همان کسی که اصل اول طراحی سیستم از منظر اقتصاد رفتاری را در نظر نگرفته است!

▫️نسیم نیکلاس طالب حوادثی این چنینی را به «قوی سیاه» تشبیه می‌کند. قوی سیاه از نظر ایشان رویدادی است که احتمال وقوع آن بسیار پائین (و مبهم) است، اما اگر اتفاق بیفتد اثراتی سهمگین دارد. مثل زلزله که زمان وقوع آن مشخص نیست، اما استانداردهایی برای ایمن‌سازی ساختمان‌ها در برابر آن تدوین شده است. غفلت از قویِ سیاهِ زلزله، منجر به عدم توجه به ایمن‌سازی ساختمان می‌شود. مسئولینی که می‌خواهند چرخ را از نو اختراع کنند بالطبع بیشتر گرفتار غفلت از قوهای می‌شوند، بخصوص که احتمالات ذهنی را ملاک تصمیم‌گیری قرار می‌دهند و نه احتمالات عینی را!

▫️باید سازوکاری طراحی می‌شد که وقتی سیستم‌های پدافندی فعال می‌شوند، خودبخود سیستم مسافربری مطلع شود. و در این طراحی نباید روی «خوب و بی‌نقص بودن اشخاص» حساب شود. بخصوص در شرایط بحرانی که ذهن افراد با احتمال بالاتری دچار خطا می‌شود این مسئله اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

▫️به همین سادگی با رعایت بعضی اصول می‌شد از وقوع چنین حادثه تلخی پیشگیری کرد! حالا طرفداران آنارشیسم، پیش گوش استاد رحیم‌پور ازغدی بنشینند و ایده‌های امثال بنده را(که خیلی هم جدید نیستند!) در نطفه خفه کنند تا مبادا سوراخ‌های سیستم بسته شود و نتوانند در کشور ترکتازی کنند!


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️شرکت‌های بی‌حباب!
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

افزایش قیمت سهام شرکت‌ها بخصوص وقتی ناگهانی باشد معمولا با واکنش بعضی تحليلگران و زدن برچسب «حبابی» روی آن‌ها همراه می‌شود.

▫️اما چنانچه قبلا هم در همین کانال بحث شد تشخیص حبابی بودن یا نبودن کار راحتی نیست (اگر نگوییم غیرممکن است). {لینک}

▫️طبق تعریف، شرط لازم وقوع حباب تفاوت ارزش ذاتی یک سهم با قیمت آن است. قیمت مشخص و معلوم است، اما ارزش ذاتی وابسته به جریان‌های نقدی آتی است.

▫️جریان‌های نقدی آتی هم چیزی نیست که تخمین آن کار راحتی باشد و به طور مشخصی تابع عملکرد مدیران شرکت خواهد بود. این مدیران هستند که بر جریان‌های نقدی آتی اثرگذار هستند.

▫️اما یک قاعده سرانگشتی برای پیشبینی آینده جریان‌های نقدی یک شرکت وجود دارد: هرچه واحد تحقیق و توسعه (R&D) یک بنگاه قوی‌تر باشد می‌توان انتظار داشت که آینده شرکت بهتر باشد. بازاریابی خوب هم با تحقیق و توسعه شدنی و پایدار می‌شود و با بازاریابی و تبلیغات (در سراسر دنیا) می‌توان آینده جریان‌های نقدی را تضمین کرد.

▫️اهمیت واحدهای تحقیق و توسعه تا جایی است که می‌توانند کاری کنند که «هیچ» افزایش قیمتی منجر به حبابی شدن سهم نشود! افزایش قیمت سهام یک شرکت (و اقبال سرمایه‌گذاران به آن) دست مدیران شرکت را برای تأمین مالی به روش‌های متعددی باز می‌کند، و این باز شدنِ دست مدیران در تأمین مالی یعنی توانایی در ایجاد طرح‌های توسعه‌ای و .... .

▫️مدیران شرکت‌های بورسی قدر این فرصت‌های طلایی را بدانند و شرکت‌شان را به شرکتی «بی‌حباب» تبدیل کنند!

پ.ن.: آنچه بیان شد صرفا با هدف ترسیم نقشه راهی برای شرکت‌ها و سیاست‌گذاران است تا به استقبال افزایش قیمت سهام شرکت‌ها بروند.

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

#بودجه

درآمدهای نفتی کشور به شدت کم شده است.
آینده‌ای که در #صندوق‌های_بازنشستگی در قالب عدم ایفای تعهدات #دولت و بی‌کفایتی مسوولین صندوق‌ها «پیش‌خور» شده بود هم فرا رسیده است و حالا دولت مجبور است مبالغ بسیار هنگفتی از محل #مالیات به این صندوق‌ها کمک کند تا بتوانند حقوق بازنشستگان را بپردازند.

در این شرایط ممکن است این مصرع از #سعدی به خاطرمان بیاید که: «چو دخلت نیست خرج آهسته تر کن»

با این حال، لایحه بودجه کشور و عملکرد مجلس در بررسی این لایحه، نشان می‌دهد که دولت و مجلس قصد ندارند با این واقعیت مواجه شوند و از هزینه‌های دولت و نهادها کم کنند.

نتیجه این است که برای تامین هزینه‌ها، مالیات‌ها را سنگین‌تر می‌کنند.
امیدوارند بخشی از مالیات‌ها از محل جلوگیری از «فرار مالیاتی» تامین شود.
اما بخشی دیگر از محل فشار به فعالان اقتصادی تامین خواهد شد.
همان فعالان اقتصادی که در حال جنگ اقتصادی و درگیر #تحریم های خارجی و داخلی هستند و حالا باید منتظر ممیزی‌های غیر واقعی مالیاتی سال آینده هم باشند.

با این حال باز هم نمی‌شود انتظار داشت که بودجه مورد نظر دولت از محل مالیات تامین شود و باید منتظر #تورم ناشی از #کسر_بودجه هم باشیم.

از طرف دیگر، در کنار فشارهای مالیاتی، سازمان #تامین_اجتماعی هم که نگران دچار شدن به وضعیت صندوق‌های بازنشستگی دیگر است، طی سال‌های آینده فشار بر فعالان اقتصادی را بیشتر خواهد کرد و اقدامات قلدرمآبانه آن بیش از پیش از سوی دولت و قوه قضاییه ندیده گرفته خواهد شد.
این فشارهای چندگانه به فعالان اقتصادی، در نهایت بسیاری از آنها را از بازار کار خارج خواهد کرد و اگر به همین منوال به پیش برویم، دیگر چیزی به نام بخش خصوصی نخواهد ماند که دولت بخواهد از آن مالیات بگیرد.

تنها راه ممکن برای گذر از چنین شرایطی این است که دولت و نهادها بپذیرند که در شرایط سخت اقتصادی باید هزینه‌هایشان را کاهش دهند.
@systemsthinking