⭕️◻️تحلیل رانتامنتال!
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

▫️افرادی که تازه با بازار سهام آشنا می‌شوند سوالشان این است: «چه سهمی بخریم؟»

▫️بعد از اینکه کمی بیشتر تجربه کسب می‌کنند سوالشان کمی دقیق‌تر می‌شود: «چه قیمتی بخریم و چه قیمتی خارج شویم؟»

▫️بعد که شخص با تحلیل کردن کمی آشنا می‌شود و سعی می‌کند خودش فرصت‌ها را کشف کند یکی از سوالات رایج این است: «در ایران تحلیل تکنیکال بهتر جواب می‌دهد یا تحلیل فاندامنتال(بنیادی)؟»

▫️پاسخی که من به ایشان می‌دهم این است که هیچکدام! می‌پرسند: «پس چه نوع تحلیلی خوب جواب می‌دهد؟» و پاسخم این است که اگر دنبال تحلیلی با دقت بالا هستید باید بازیگران سهم را بشناسید و بتوانی رفتار آن‌ها را پیش‌بینی کنید. چون کسانی هستند که به اصطلاح اقتصاد خرد «قدرت بازاری» دارند و می‌توانند قیمت را دستکاری کنند!

▫️و سوال بعدی احتمالا این است: «خوب چطور بازیگران را بشناسیم و رفتارشان را پیش‌بینی کنیم؟» و جواب این سوال هم این است: «باید به روشی از آن اطلاع پیدا کنید»!!

▫️امّا نکته جالب ماجرا اینجاست که اگر دیر اطلاع پیدا کنید و یا دیگران هم از آن اطلاع پیدا کنند دیگر امکان کسب سود از این اطلاع وجود نخواهد داشت! پس باید هم اطلاع پیدا کنی و هم «بیشتر از بقیه» اطلاع پیدا کنی! این یعنی داشتن «رانت»!

▫️برای همین فعالان بازار سرمایه به چنین تحلیل‌هایی اصطلاحا (و با الگوبرداری از واژگان «تکنیکال» و «فاندامنتال»)، «رانتامنتال» می‌گویند: تحلیلی بنیادی (مبتنی بر اطلاعات محرمانه) یا تکنیکال (مبتنی بر اطلاع از تصمیم بازیگران) که با رانت اطلاعاتی انجام می‌شود.

▫️برای موفقیت در بازارهای مالی بهترین نوع تحلیل رانتامنتال است که البته معمولا خیلی هم به دانش آکادمیک نیازمند نیست!

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️اقتصاد پیچیدگی از تبیین تا تجویز
✍مصطفی نصراصفهانی

ویدئوی فوق صحبتهای ارزشمند دکتر سید علی حسینی از گروه سیستمهای پیچیده دانشگاه شهید بهشتی، در رابطه با اقتصاد پیچیدگی است.

▫️در موضع تبیین، بحث "تله اجتماعی" چنانچه بیان میکنند در بسیاری از سیستمهای اجتماعی در ایران اتفاق می افتد.(ترافیک، مترو ، بازارهای مالی و...)


▫️اما در موضع تجویز ممکن است جملات ایشان سوءتفاهم ایجاد کند. توصیه به اینکه دولت مردم(عوامل) را "مجبور کند" یک رهیافت قیم مآبانه سنتی است در حالیکه مطالعاتی نشان داده اند که گاهی تنها با "شفافیت اطلاعاتی"(یا سقلمه هایی) میتوان از تله اجتماعی عبور کرد.


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️کشورهای حوزه اوراسیا شطرنج‌بازهایی قوی هستند.

آیا ایران می‌تواند در این توافق تجاری برنده باشد؟

کدام شرکت‌های بورسی از این معافیت‌ها سود می‌برند؟

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️اخبار خوب در بازار منفی
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

یکی از پدیده هایی که در بازار سهام با آن مواجه هستیم این است که شرکت‌ها از انتشار اخبار خوب وقتی که کلیت بازار منفی است اجتناب می‌کنند.

▫️باور امور سهام شرکت‌ها این است که انتشار اخبار خوب در بازار منفی اصطلاحا باعث سوخت شدن آن خواهد شد.

▫️اگرچه ادعای فوق در حالت کلی درست است، امّا نمی‌توان به آن به چشم یک «قانون» نگاه کرد.

▫️از قضا، زمانی که همه بازار منفی است وقتی نمادی مثبت باشد توجه‌ها را به خودش جلب خواهد کرد(Availability). بنابراین کافی است مدیریت بازیگران به خوبی انجام شود تا بازار منفی نه تنها اثر منفی نداشته باشد، بلکه به رشد بیشتر نماد هم کمک بکند.

▫️در شرایط فعلی وقتی کلیت بازار منفی است، مردم دچار ترس شده‌اند و مثل یک رمه به سمت و سوهای مشخصی حرکت می‌کنند(Herding). کافی است بتوانید ایشان را به سمت شرکت خودتان هدایت کنید تا رشد مضاعف قیمت سهامش را شاهد باشید!

پ.ن.: طبیعی است که گاهی ممکن است اصلا جهش قیمت به صلاح نباشد، اما حرف این است که اگر تنها مانع انتشار اخبار خوب جو منفی کلیت بازار است به نکات فوق هم توجه شود و استراتژی‌های مختلف بررسی شوند.

#چکاپا
#درهآورد

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️غیرت ناموسی آمریکا و برداشتن تحریم!


▫️چنانچه در نمودار بالا مشاهده می‌کنید در سال 1991، آمریکا «مجبور بود» برای حفظ هژمونی دلار (که می‌شود آن را «ناموس آمریکا» نامید) تحریم‌هایی که علیه چین وضع کرده بود را در عمل ملغی کند!

▫️مقاله‌ای که در همان سال در روزنامه لسنجلس تایمز در این باره چاپ شده است را بد نیست نگاهی بیندازید: لینک.

▫️شاید سال 2020 هم سال برداشتن تحریم‌های ایران باشد تا هژمونی دلار تا مدتی بعد دوباره تضمین شود!

والله اعلم

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️سال گذشته که جواد ظریف و عراقچی به تصاویری که نتانیاهو از تورقوزآباد نشان می‌داد می‌خندیدند راجع به خطرناک بودن وضعیت هشدار دادم! {لینک}

حالا و بعد از گزارش آژانس بین‌المللی اتمی کمی واضحتر شده است که داستان چه بوده!

▫️نمی‌دانم کی بناست خوشبینی مفرط و بدبینی مفرط در روابط بین‌الملل جایش را به استراتژی و عقلانیت بدهد!

{این توئیت بنده را هم ببینید: لینک}

پ.ن.: مشابه همین تکنیک‌های اسرائیل در فریب افکار عمومی دنیا را بعضی از کارمندان وزارت اطلاعات ایران علیه مردم عادی انجام می‌دهند و #سازوکارهای موجود هم توانایی مهار ایشان را ندارد!


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️نابخردی‌ها در اعتراضات مردمی
✍🏼مصطفی نصراصفهانی


در میان همه مباحث مرتبط با افزایش شبانه قیمت بنزین یک مورد بیشتر از همه برای من جلب توجه می‌کند و آن این است که واکنش مردم به جهش نرخ ارز به اندازه جهش قیمت بنزین شدید نبود.

▫️این در حالی است که در جهش نرخ ارز اکثر افراد طبقات پائین بیش از پیش فقیر شدند. این شدت تغییرات تا جائی بود که عده‌ای از مردم را تبدیل به «برده» دیگران(برندگان بازی ارزی) کرد.

▫️اما چرا واکنش در برابر رشد قیمت بنزین اینقدر شدید شد؟ پاسخ در «محسوس بودن» (Salience) تغییر است. اولین محاسبه‌ای که در ذهن افراد می‌آید به این صورت است: «من فلان مقدار بنزین در ماه مصرف می‌کنم و اگر بخواهم آن را به قیمت جدید بخرم بهمان میزان به هزینه‌هایم اضافه می‌شود». شخص بلافاصله کاهش رفاهش را تصور می‌کند و این باعث عصبانیتش می‌شود. با اینهمه، اثرات افزایش قیمت بنزین بر رفاه طبقات ضعیف‌تر (که احتمالا معترضان هم از همین طبقات هستند) اصلا قابل مقایسه با نابرابری ایجاد شده در اثر افزایش قیمت ارز نیست!!

▫️حکایت مردم در مواجهه با افزایش نرخ ارز بی‌شباهت به قورباغه آرام‌پز نبود: اثر منفی برای مردم ملموس و محسوس نبود چون با وقفه و کم‌کم خودش را نشان می‌داد. علاوه بر آن، اکثر مردم احتمال کوچکی می‌دادند که شاید در این بازی ایشان هم برنده باشند و می‌دانیم احتمالات کوچک در ذهن بزرگنمایی هم می‌شود. بنابراین اثرات با وقفه و توزیع‌شده و با نااطمینانی سه علت نامحسوس شدن اثرات منفی جهش نرخ ارز بر رفاه بازندگان جهش سال گذشته نرخ ارز بود.

▫️منظور از توزیع‌شدن اثرات این است که «ادراک تورم» با تدریج اتفاق می‌افتد. مثلا شخص تا زمانی که برای خرید اقدام نکند (که از بسیاری چیزها خرید نمی‌کند) جهش قیمت آن‌ها را ادراک نمی‌کند.

▫️منظور ازنااطمینانی در نوع اثر هم این است که افراد در جهش ارزی توانایی محاسبه دقیق اینکه رفاهشان به نسبت دیگران بهبود پیدا می‌کند یا نه را نداشتند ولی کمی امید داشتند که با خرید مقداری سکه و ارز و... بتوانند از قافله عقب نمانند.

▫️هیچکدام از سه مکانیزم فوق که کاهنده Salience در جهش ارزی بودند در مورد بنزین وجود ندارند. و برای همین مشاهده می‌شود که واکنش معترضان در دو موقعیت با همدیگر همخوانی ندارند!


⭕️⭕️حال چه باید کرد؟
افزایش قیمت بنزین باید دیر یا زود اتفاق می‌افتاد. اما «کیفیت» اجرای آن است که همواره مورد بحث قرار می‌گرفت و می‌گیرد.
یکی از جنبه‌های کیفی، مدیریت جنبه‌های روانی است و متأسفانه مسئولین محترم توانایی جمعبندی نظرات کارشناسان را ندارند.
از جمله کارهایی که امکان داشت در این رابطه صورت بپذیرد و انجام نشد محسوس کردن اثرات مثبتی است که دولت و کارشناسانش ادعا می‌کنند افزایش قیمت بنزین بر رفاه طبقات پائینتر خواهد داشت.
اولین گام، واریز کردن پولی است که گفته می‌شود بناست به مردم داده شود.

⭕️اما مردم...
مردم باید توجه کنند که برای بدست آوردن هر چیزی باید مبارزه کرد. همچنین نه تنها باید مبارزه کرد، بلکه باید هوشمندانه (و بهینه) مبارزه کرد!
شمائی که برای گران شدن بنزین به خیابان ریخته‌اید باید به خاطر داشته باشید که این کاهش رفاه الان ایجاد نشده است، بلکه بخاطر تورم است. تورمی که دولت ولخرج و ناکارآمد و بانک‌ها ایجاد کرده‌اند!

آن چیزی که باید برایش به خیابان ریخت و لاستیک آتش زد گران شدن بنزین نیست، بلکه عدم شفافیت در رابطه با وام‌های معوق و کلان بانکی است.

همچنین باید مواظب بود که جان و مالمان را در پیشگاه برادران قاچاقچی (که هیچکس توانایی مهار ایشان را ندارد {لینک} و الان بیشترین ضرر را می‌کنند) قربانی نکنیم!!

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicAndFinance

⭕️◻️دیکتاتوری شفاف از دموکراسی غیرشفاف بهتر است!

به برکت قطع اینترنت در چند روز گذشته فقط در زمانهای مرده سه جلد کتاب مطالعه کردم!

▫️کتاب «خیره به خورشید» نوشته اروین یالوم روانشناس اگزیستانسیالیست،
▫️کتاب «جریان شناسی فمینیسم اسلامی» نوشته نفیسه عقدایی،
▫️و کتاب «چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانه ها تشخیص دهیم» نوشته ریچارد پل ولیندا الدر.

▫️جمله ای که در عکس فوق از جیمز مدیسون مشاهده میکنید یکی از بهترین جملات در سه کتاب فوق بود.


نگاه کنید: درمان #اعتیاد_مجازی


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅اعتیاد مدرن
چگونه به گوشی های هوشمند دچار شده ایم؟

وقتی در تلفن هوشمند خود غرق می‌شویم و حواسمان از دنیای اطراف پرت می‌شود فکر می‌کنیم این فقط یک اتفاق یا مسوولیت ماست. اما این‌گونه نیست. دلیل دیگر آن است که تلفن‌های هوشمند و اَپ‌ها جهت‌گیری‌های روانی و نقاط آسیب‌پذیر ما را سرقت می‌کنند. من هنگامی که شعبده‌باز بودم درباره نقاط آسیب‌پذیر ذهن مطالب زیادی آموختم. شعبده‌بازان کار خود را با جست‌وجو برای نقاط کور، آسیب‌پذیر و متعصب در ذهن مردم آغاز می‌کنند. بنابراین می‌توانند بدون اینکه مردم بفهمند بر آ‌نها تاثیر بگذارند. وقتی فهمیدید کدام دکمه‌های افراد را فشار دهید آنگاه می‌توانید آنها را همانند یک پیانو بنوازید. و این دقیقاً همان کاری است که فناوری با ذهن شما انجام می‌دهد. طراحان اَپ کلیدهای آسیب‌پذیری روانی شما را می‌نوازند تا بتوانند توجه شما را جلب کنند.


هر فرد به‌طور متوسط 150 بار در روز تلفن خود را بررسی می‌کند، اما چرا؟ آیا ما 150 انتخاب آگاهانه انجام می‌دهیم؟ دلیل اصلی وجود مولفه روانی شماره یک در دستگاه‌هاست: پاداش‌های متغیر و پراکنده.
طراحان فناوری برای افزایش درجه وابستگی فقط لازم است اقدامات کاربر (مانند کشیدن یک دسته) را به یک پاداش متغیر ربط دهند. شما یک اهرم را می‌کشید و بلافاصله یک پاداش هیجان‌آور (یک مسابقه و جایزه) دریافت می‌کنید یا هیچ چیز نمی‌گیرید. هرگاه درجه متغیر بودن پاداش بالاتر رود اعتیاد به حداکثر می‌رسد.
آیا این تاثیر واقعاً کار می‌کند؟ بله. دستگاه‌های سکه‌ای در ایالات متحده بیش از مجموع درآمد بیس‌بال، فیلم‌ها و شهربازی‌ها درآمدزایی می‌کنند. طبق گفته پروفسور ناتاشا داوشول از دانشگاه نیویورک و مولف کتاب «اعتیاد با طراحی» در مقایسه با انواع مختلف قماربازی، مردم سه یا چهار برابر سریع‌تر درگیر دستگاه‌های سکه‌‌ای می‌شوند.
اما واقعیت تلخ اینجاست: چندین میلیارد نفر یک دستگاه سکه‌ای در جیب خود دارند. هرگاه ما تلفن را از جیب خود بیرون می‌آوریم با یک دستگاه سکه‌ای بازی می‌کنیم تا ببینیم چه پیام‌هایی دریافت کرده‌‌ایم. وقتی انگشت خود را روی صفحه اینستاگرام می‌کشیم با یک دستگاه سکه‌ای بازی می‌کنیم تا ببینیم عکس بعدی چیست. وقتی صفحه را می‌کشیم تا ای‌میل خود را تازه کنیم با یک دستگاه بازی می‌کنیم تا ببینیم ای‌میل بعدی چیست و وقتی صفحه دوست‌یابی را لمس می‌کنیم با دستگاه بازی می‌کنیم تا ببینیم دوستی پیدا می‌کنیم یا خیر.
گاهی اوقات این کار عمدی است: اَپ‌ها و وب‌سایت‌ها پاداش‌های متغیر و پراکنده‌ای را برای تمام محصولاتشان در نظر می‌گیرند چرا که این کار برای تجارت و کسب‌وکار مفید است.
گاهی اوقات نیز (همانند ای‌میل) این کار فقط یک اتفاق است.
روش دیگری که فناوری برای دزدیدن اذهان به کار می‌برد آن است که به ما القا می‌کند یک درصد احتمال وجود دارد که ما موضوعی مهم را از دست بدهیم. علاوه بر این، اَپ‌ها از نیاز فرد به تایید اجتماعی سوءاستفاده می‌کنند. وقتی ما این پیام را دریافت می‌کنیم «دوست شما شما را در یک عکس تگ کرده است»، بلافاصله حس تایید اجتماعی و تعلق به ما دست می‌دهد. اما همه این کارها در کنترل شرکت‌های فناوری است.
فیس‌بوک و اینستاگرام به‌طور خودکار پیشنهاد می‌کنند چه عکس‌هایی را باید تگ کنیم و به این ترتیب آنها باعث می‌‌شوند افراد در عکس‌ها بیایند. بنابراین وقتی دوستم مرا تگ می‌کند او در واقع به پیشنهاد فیس‌بوک پاسخ می‌دهد و خود انتخاب مستقلی ندارد. اما فیس‌بوک با این روش تعداد دفعاتی را که میلیون‌ها نفر احساس تایید اجتماعی دارند دستکاری می‌کند.
همین امر هنگامی اتفاق می‌افتد که ما عکس پروفایل خود را عوض می‌کنیم. فیس‌بوک می‌داند که آن همان زمانی است که ما در مقابل تایید اجتماعی آسیب‌پذیر هستیم: «دوستان من در مورد عکس جدیدم چه نظری دارند؟». فیس‌بوک رتبه این عکس را بالاتر می‌برد و بنابراین عکس زمان طولانی‌تری در صفحه اخبار می‌ماند و دوستان بیشتری آن را لایک می‌کنند یا در مورد آن نظر (کامنت) می‌دهند. هر لایک یا نظر یک بار دیگر ما را به فیس‌بوک می‌کشاند. همه افراد به طور ذاتی به تایید اجتماعی پاسخ می‌دهند اما برخی گروه‌های سنی به ویژه نوجوانان در مقابل آن آسیب‌پذیری بیشتری دارند. به همین دلیل می‌توان میزان قدرت طراحان را هنگام سوءاستفاده از این آسیب‌پذیری درک کرد.

متن کامل این تحلیل را در شماره 187 هفته نامه تجارت فردا مطالعه کنید.

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️قیمت همه چیز نیست!(قسمت اول)
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

یکی از مفاهیم بنیادی در دانش اقتصاد، نظریه قیمت و عرضه و تقاضا هست. گفته می‌شود که رابطه بین قیمت و مقدار تقاضا نزولی است و این قانون بجز در مواردی استثنائی کالای گیفِن، برقرار است. از این قانون هم نتیجه گرفته می‌شود که برای کاهش(افزایش) تقاضا باید قیمت بالا (پائین) برود. (برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به کتب اقتصاد خرد کارشناسی مراجعه شود)

▫️قداست این «مدل» از دنیای واقعی در ذهن اقتصاددانان گاه به حدی بالا می‌رود که گاهی فراموش می‌کنند که قانون مذکور تحت شرایط خاصی برقرار است. فرض «ثبات سایر شرایط» لازمه برقرار بودن چنین رابطه‌ای بین قیمت و مقدار تقاضا توسط نظریه‌پردازان اصلی آن دانسته شده است. به عبارتی، در دنیای واقعی به ندرت این پیش‌شرط محقق می‌شود، اما مشاوران اقتصادی بیش از اندازه این قانون را برای تجویزهایشان بکار می‌برنددر حالی که باید از بین ابزارها، موثرترین‌ها استفاده شوند!

▫️همچنین علاوه بر کاربست نادرست این قانون در تجویزها، موارد متعددی هم هستند که اصلا این الگو حتی در نظر هم (بغیر از کالای گیفن) درست نیست.

در چند قسمت، مثالهایی جالب در این رابطه ارائه خواهد شد.

⭕️⭕️افزایش قیمت بنزین و عدم کاهش مصرف آن
بحث هدفمندی یارانه‌ها در دولت‌های مختلف بعد از جنگ مطرح بود، اما در دوران دکتر احمدی‌نژاد بطور جدی و جسورانه مورد توجه قرار گرفت و اجرائی شد. همچنین از سال 1386 سهمیه‌بندی بنزین با صدور کارت هوشمند سوخت برای وسایل نقلیه پی گرفته شد.
هم سهمیه‌بندی و هم افزایش قیمت بنزین در دولت نهم و دهم اتفاق افتادند و مصرف بنزین تا حدی کاهش پیدا کرد. با اینحال نگاه به روند کاهش قیمت نشان می‌دهد که کاهش در مصرف بخاطر سهمیه‌بندی بوده و نه افزایش قیمت، چرا که قبل از افزایش قیمت این کاهش اتفاق افتاده.

▫️توضیحی که اقتصاد سنتی می‌دهد این است که تقاضای بنزین در این قیمت‌ها بی کشش است. همچنین اقتصاد سنتی ممکن است کاهش مصرف بنزین بعد از شروع سهمیه‌بندی و قبل از هدفمندی را به اثردرآمدی ناشی از رکود نسبت بدهد.

▫️اما از منظر اقتصاد رفتاری کشش‌های تقاضا بسیار کمتر از چیزی هستند که معمولا در اقتصاد سنتی فرض می‌شود. تصور کنید که منحنی تابع تقاضا بجای اینکه مورب باشد عمودی یا نزدیک به عمودی باشد. به بیان عامیانه‌تر، آنچه که تعیین‌کننده میزان تقاضاست بیشتر از آنکه قیمت باشد، «عادت» است.

▫️دن اریلی در کتاب نابخردی‌های پیش‌بینی پذیر اتفاقا بازار بنزین را مثال می‌زند و ادعا می‌کند اگر همین الان دولت مالیاتی روی بنزین ببندد که قیمت آن را دوبرابر کند، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت تقاضای آن بشدت کاهش پیدا کند، اما در بلندمدت دوباره میزان تقاضا افزایش پیدا خواهد کرد. به بیان ادبیات نظریه سیستم‌ها، متغیر قبل از رسیدن به وضعیت پایدار یک اورشوت خواهد داشت که ناشی از مقایسه قیمت جدید با قبلی است و با فراموش کردن قیمت قبلی از بین می‌رود.

⭕️مکانیزمِ اثر سهمیه‌بندی چیست؟

با وجود امکان خرید بنزین آزاد، سهمیه‌بندی از یک محدودیت فیزیکی تبدیل به یک محدودیت روانی شد. مکانیزم اثر آن به دو طریق بود:
1- باعث ادارک بیشتر افزایش قیمت(هزینه فرصت) می‌شد. یکی از سوگیری‌های رفتاری اصلی انسان‌ها غفت از هزینه فرصت هست و این مقایسه قیمت آزاد با دولتی باعث می‌شد که هزینه فرصت آن(یعنی قیمت آزاد) بیشتر ادراک شود.
2- باعث اثر مقایسه اجتماعی روی مصرف می‌شد. مطالعات نشان می‌دهد که یادآوری صرفه‌جویی همسایه‌ها در مصرف برق اثر بیشتری روی مصرف مشتریان پرمصرف دارد تا افزایش قیمت آن. به طور مشابه می‌توان اینجا نیز این ادعا را کرد که وقتی افراد می‌بینند که دیگر مردمان با همین میزان سهمیه زندگی می‌کنند و مشکلی ندارند سعی خواهند کرد که «عادت» خود را عوض کنند. و این اثری روی مصرف دارد که کمتر افزایش قیمتی می‌تواند داشته باشد.

▫️پ.ن:
1- بخاطر سوءبرداشت‌هایی که از اقتصاد رفتاری وجود دارد مجبور هستم با زبان اقتصادکلاسیک مطالب را بیان کنم.
2- در دنیای واقعی و در ایران به دلیل فساد و ناکارآمدی نهادهای اجرایی باید در تجویزها ملاحظات دیگری را هم در نظر داشت.
3- تبیینی که از مکانیزمِ اثر سهمیه‌بندی فوق ارائه شد ممکن است در موارد مشابه درست نباشد!


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

مطلب فوق مربوط به دوسال پیش است و به مناسبت اجرای «مراسم افزایش قیمت بنزین!!» بد نیست دوباره خوانده شود.

⭕️◻️آیا سکه حباب منفی دارد؟
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

یکی از پدیده‌هایی که در ایران مشاهده می‌شود این است که بعضی تحلیلگران دم از بازارهای کارا و عقلایی می‌زنند در حالی که در بسیاری از تحلیل‌هایشان تلویحا یا تصریحا این دو فرض را زیرپا می‌گذارند!


▫️گویی همان نظریات مبتنی بر عقلانیت (حتی نوع کلاسیکی آن!) را هم در عمل قبول ندارند!


▫️یکی از این موارد، مرتبط با قیمت سکه می‌شود. تحلیلگران مذکور قیمت طلای به کار رفته در تولید سکه را به عنوان ارزش بنیادی این دارایی در نظر می‌گیرند و هرگاه قیمت سکه بیشتر از آن شد فریاد «حباب حباب» سر می‌دهند و هرگاه که قیمت آن کمتر از ارزش طلای به کار رفته شد فریاد «حباب منفی» سر می‌دهند!


▫️این در حالی است که قیمتی که خریدار و فروشنده برای خرید و فروش سکه پیشنهاد می‌دهند به «انتظارات» ایشان از آینده قیمت دلار و قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی بستگی دارد. وقتی قیمت جهانی طلا در یکی از قله‌های تاریخی خود قرار دارد(که فقط یکبار قبلا حدود آن را تجربه کرده است) انتظار عدم افزایش و حتی کاهش قیمت طلای جهانی چندان غیرمعقول نیست! در عین حال، نرخ ارز نیز توسط بازیگر اصلی آن (یعنی دولت) تعیین می‌شود و معامله‌گران به خوبی بر این مسئله واقفند و انتظاراتشان را مبنی بر همین واقعیت شکل می‌دهند.

▫️در مورد سوءتفاهم‌ها در بین اقتصاددانان در رابطه با حباب دارایی‌ها در حالت کلی و حباب سکه به طور خاص قبلا نوشته‌ام و لذا فقط در اینجا تذکر می‌دهم که در مورد قیمت‌گذاری دارائی‌ها باید کمی دقت بیشتری به خرج داد. بازار در موارد متعددی قیمت‌گذار خوبی است!


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️مثال‌هایی از تله اجتماعی
✍️مصطفی نصراصفهانی

یکی از مهمترین نشانه‌های سندرم تله اجتماعی که در مطلب قبلی مورد اشاره قرار گرفت {لینک} این است:
شخص میگوید: «وقتی همه می‌کنند، نکردن من هم فایده ندارد و فقط زیر پاهای بقیه له خواهم شد».
به موارد زیر دقت کنید:

▫️در مسئله ترافیک:
«اگر من به تنهایی ماشینم را استفاده نکنم هیچ اثری روی آلودگی هوا ندارد پس استفاده میکنم».
این در حالی است که اگر درصد قابل توجهی از مردم به عدم استفاده از ماشین شخصی پایبند بمانند مسئله آلودگی هوا تا حد قابل قبولی حل خواهد شد.


▫️در ایستگاه مترو:
«اگر من به تنهایی در ایستگاه مترو باشخصیت رفتار کنم هیچوقت امکان سوار شدن به آن‌ را نخواهم داشت»!
در حالیکه اگر همه متمدنانه رفتار کنند همه برنده خواهند بود.


▫️موقع رانندگی:
«اگر من در خیابان لایی نکشم و سپرم را به سپر جلویی نچسبانم زمان رسیدنم به مقصد بسیار طولانی میشود»!
در حالیکه مطالعات و مدلسازی‌ها نشان می‌دهند که اگر همه رانندگان به اصول رانندگی خوب پایبند باشند سرعت متوسط خیابان ممکن است تا چندبرابر افزایش پیدا کند! که در اینصورت اصلا احتیاجی به عجله کردن و سبقت گرفتن هم نخواهد بود!

▫️فساد اقتصادی:
«اگر من دزدی نکنم(یا رشوه نگیرم) بقیه می‌دزدند(رشوه را خواهند گرفت)!»
در حالیکه اگر همه دزدی را کنار بگذارند نیروهای عظیمی برای ریشه کن کردن فساد ظهور خواهد کرد(emergence).

▫️جنگ قیمتی بانک‌ها و خلق نقدینگی:
«اگر یک بانک نرخ سودش را کم کند ورشکست می‌شود».
اما اگر همه با هم سودشان را کم کنند کل اقتصاد بطور مثبت متاثر خواهد شد!

▫️در مورد بحران ارزی:
«اگر من دلار نخرم بقیه میخرند و من متضرر خواهم شد»!
در حالیکه اگر همه همزمان از خرید کردن صرف‌نظر کنند افزایش نرخ متوقف شده و حتی ممکن است کاهش یابد!

▫️در حالت کلی:
در کل «اگر من خوب باشم بقیه بد خواهند بود و نتیجتا متضرر خواهم شد».

⭕️⭕️ حال چه باید کرد؟
پاسخ به این پرسش که در مواجهه با تله اجتماعی چه باید کرد مفصل و مستلزم پژوهش‌های بین رشته‌ای است.

شاید در موضع «توصیه اخلاقی» بتوان به اشخاص توصیه کرد که مقاومت کنند، اما در موضع «توصیه سیاستی» قابل قبول نیست که به اشخاص توصیه شود که خودشان را فدا کنند. {لینک توضیحات قبلی}
طراحان کمپین‌ها(پویش‌ها) هم باید با نظریه سیستم‌های پیچیده آشنا باشند و قبل از اعلام عمومی و تبلیغ یک کمپین، حتما شبیه‌سازی مجازی نتیجه دادن آن را تایید کرده باشند!{لینک توضیحات قبلی}

#طراحی_کمپین

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAnalysis

⭕️◻️دعوت از جوانان خوش فکر ایرانی برای سیاست گذاری اقتصادی کشور

🔹از نخبگان جوان سراسر كشور دعوت می‌کنیم که ایده‌های نوآورانه خود را برای بهبود وضعیت اقتصادی و فضای کسب و کار کشور با ما به اشتراک بگذراند. برگزیدگان و طرح‌های خلاقانه، از حمایت ویژه وزارت اقتصاد بهره‌مند خواهند شد.

🔹براي كسب اطلاعات بيشتر می‌توانید به سايت econet.iss.onefa.ir مراجعه فرماييد.

اثر قالب بندي و تصويب قانون توزيع منابع شهرداري ها
يه اصطلاحي در روانشناسي و اقتصاد رفتاري هست بنام framing effect يا اثر قالب بندي و حرفش اينه كه قالب بيان گزاره ها در نتيجه آن گزاره موثر است. يعني اينكه شما جمله را چطوري بيان كني يا سوال رو با فعل مثبت بپرسي يا بصورت معكوس سوال كني در پاسخ طرف مقابل اثر ميگذاري. يه مثال معروف هم كه بطور ازمايشگاهي روي مصاحبه شونده هاي زيادي تست شده مساله هجوم بيماري اسياييه. درواقع از دو گروه ٦٠٠ نفري يك سوال پرسيده ميشه منتها يك بار با فعل منفي و يك بار با فعل مثبت اما جواب دو گروه به يك سوال مشترك، كاملا متضاده.
امروز پرونده بودجه سال ٩٦ در مجلس بسته شد و تصميمات مهمي گرفته شد. تصميماتي كه در برخي از اونها شايد خود نمايندگان هم متوجه اثر و نتيجه مصوبات خودشون نباشن. در برخي ازين مصوبات، راي نمايندگان بيشتر بخاطر framing effect بود و اگر حكم مربوطه به شكل ديگري نوشته و پيشنهاد ميشد به هيچ وجه مورد نظر و راي نمايندگان قرار نميگرفت.
يك نمونه از اين نوع مصوبات جزء ٢ بند و تبصره ٦ است كه در رابطه با قاعده توزيع درامدهاي شهرداري ها از عوارض ماليات بر ارزش افزوده است.
تا قبل از تصويب برنامه ششم عوارض حاصل از ماليات بر ارزش افزوده به صورت شهري توزيع ميشد. يعني عوارض در محدوده هر شهر به حساب شهرداري همان محل واريز ميشد. اين باعث ميشد شهرهاي داراي فعاليت اقتصادي بيشتر با تراكم بنگاه هاي اقتصادي از درامد بيشتري برخوردار باشند درحالي كه شهري با فاصله چند كيلومتري آنطرف تر با همان مقياس جمعيت بخاطر اينكه كارخانه و بنگاه اقتصادي ندارد از درامد عوارض ارزش افزوده كمي برخوردار است. نمايندگان براي حل اين مشكل در برنامه ششم (ماده ٧) اين قاعده را تغيير دادند و توزيع اين منابع رو بصورت استاني كردند. يعني تمام عوارض بصورت استاني متمركز ميشود و بر حسب شاخص جمعيت بين شهرها توزيع ميشود. اين حكم بدون دردسر و براحتي در صحن تصويب شد. اما جالب اين است كه اين حكم در قانون بودجه سال ٩٦ با كمتر از يكي دو ماه فاصله زماني توسط همان نمايندگان با نيم خط حكم (٩ كلمه) تعليق شد.
در جزء ٢ بند و تبصره مذكور نوشته شده بود ماده ٣٩ قانون ماليات بر ارزش افزوده تنفيذ ميشود. معناي اين چند كلمه اين است كه تمام قواعد توزيع اين منابع كه چندين روز وقت كميسيون تلفيق و كلي انرژي از مجموع نمايندگان در صحن مجلس را گرفت براحتي معلق شد.
بنظر ميرسد اگر اين حكم را اينگونه مينوشتند كه "ماده ٧ قانون برنامه ششم در سال ٩٦ تعليق ميشود" به هيچ عنوان مورد تصويب قرار نميگرفت و اين يعني اثر قالب بندي در تصويب قانون.
كانال اقتصاد شهري
@urbaneconomics

وضعیت مجلس فعلی این است👆🏼

⭕️◻️سخنرانی هنرمندانه دکتر محمدفاضلی در رابطه با فساد.

▫️در این سخنرانی که در آن با رهیافتی بین رشته‌ای و سیستمی به پدیده فساد پرداخته شده، کلیت نقشه راه مبارزه با فساد به خوبی ترسیم شده است.

▫️همه مسئولین باید این سخنرانی را با دقت گوش کنند.

#تله_اجتماعی

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️تاخیر.....


مدتی این مثنوی تاخیر شد//مهلتی بایست تا خون شیر شد
تا نزاید بخت نو فرزند نو//خون، نگردد شیرِ شیرین خوش شنو

مولوی- ابتدای دفتر دوم مثنوی


▫️با پوزش از محضر همراهان فرهیخته در تاخیری که برای ارایه مطالب صورت گرفت.

با احترام
دکتر مصطفی نصراصفهانی

(یک کانال خوب می‌شناسم که گزیده‌هایی کوتاه و کاربردی از مثنوی را هر بار منتشر می‌کند: بشنو از نی)

⭕️◻️علوم شناختی، توسعه و کودکی


▫️برای فهم بهتر اهمیت توجه به علوم شناختی در ارتباط با "توسعه و کودکی" سخنرانی دکتر عشایری(عصب شناس) در اختتامیه کنگره "کودکی، توسعه و سیاست گذاری اجتماعی" را بارها باید گوش داد!

▫️تک تک جملات ایشان را باید با تامل بسیار شنید!


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance