اگر کفش ات پایت را می زد
و از ترس سخن مردم پابرهنه نشدی
و درد را به پایت تحمیل کردی
دیگر در مورد آزادی شعار نده!

آلبر کامو


🍀من و تو و ما و دنیا
@WorldsOurs

✅قرارداد نفتی اپک؛ فرصتی برای بهبود بلندمدت روابط ایران-عربستان
*مصطفی نصراصفهانی


مباحث خرد و کلان از جنبه هائی با یکدیگر تفاوت دارند. امّا ویژگی مشترک آنها این است که در هر دو، تصمیمات توسط انسانها مطرح شده و توسط انسانها بررسی شده و توسط انسانها اجرا میشوند. پژوهشهای متعددی وجود دارند که به بررسی خطاهای شناختی-ادراکی در تصمیمات کلان و حتی بین المللی پرداخته اند. یک روی سکّه در این مباحث همیشه منفی است و تهدید، و روی دیگر آن مثبت و نوید دهنده فرصت است. میخواهم در این مجال وارد یکی از این جنبه های مثبت بشوم.

چنانچه از دانش روانشناسی و اقتصاد رفتاری میدانیم تصمیمات با استفاده از یک نقطه مرجع و یا یک تصویر ذهنی و یا یک طرحواره روانی گرفته میشوند.

جهش کم سابقه قیمت نفت و «بازی برد-برد»ی که بین این دو کشور اتّفاق افتاد این پتانسیل را دارد که تصویرذهنی بازیگران در مورد امکانپذیری بازیهای همکارانه برد-برد را متأثر کند. براساس آنچه علم روز میگوید به شرط اطّلاعات کافی از وضع موجود، میشود این تأثیرات را مدیریت کرد. البته جزئیات نحوه مدیریت به برنامه بلندمدت و دیگر جنبه ها بستگی خواهد داشت.

یک مثال از امکاناتی که اقتصاد رفتاری در این بازی در اختیار میگذارد:
برای اینکه عربستان(بعنوان یک شخصیت حقوقی) در تصمیم سازیهای آتی به این توافق مثبت نگاه کند(به عبارتی این تجربه منجر به ورود این کشور در تجربه های مشابه بعدی بشود) باید ادراکِ تصمیم سازان(بعنوان شخصیتهای حقیقی) از جنبه های مثبت توافق فعلی بهبود پیدا کند. برای اینکه ادراک بهبود پیدا کند باید «محسوس بودن» را برای اشخاص افزایش بدهیم. برای این کار هم راهکارهای خلّاقانه و روانشناسانه زیادی وجود دارد.


مسلمّا در هر جزء سناریوی فوق نسبیت های زیادی وجود دارد. مثلا اینکه چه چیزی در ذهن فلان شاهزاده سعودی مثبت تلقّی میشود را باید به روشی علمی شناسائی کرد و سپس اقدام به طراحی سناریو کرد. همچنین صحت پیش فرضهای مستتر در تحلیل فوق هم باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.

جان کلام اینکه قرارداد فریز نفتی تنها منافع نقدی ندارد، بلکه پتانسیل اینکه بتواند منافع بلندمدت و در سایرحوزه های غیرنفتی را هم به همراه داشته باشد دارد و این پتانسیل با استفاده از دانش روز علوم شناختی و ... میتواند به فعلیت در بیاید.

#سرمایه_نمادین

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅باز هم بیش-واکنشی بازار سهام به اخبار سیاسی!
*مصطفی نصراصفهانی

امروز بازار سهام رنگ قرمز را تجربه کرد و این صف فروش در بسیاری نمادها در واقع واکنش به تمدید تحریم های ISA بود.
با نگاهی به سایت سازمان بورس متوجه میشویم که بسیاری از نمادهایی که صف فروش شدند ربط چندانی به تحریمها ندارند😂 فقط همان ماجرای Over-reaction نسبت به اخبار است که باعث این نوسانات در بازار سهام می شود.

شاید بتوان این بیش واکنشی را به برخورد صفر و یکی (چارچوب بندی مسأله به این صورت که: «سهم خوب است در سبد باشد یا بد است در سبد باشد») و همچنین برخورد هموار افراد با اخبار (از طریق تابع اوزان احتمال در نظریه چشم انداز) نسبت داد. همچنین فرااعتمادی(Overconfidence) هم بعنوان علّت بیش-واکنشی دانسته میشود.

در مورد علل بیش واکنشی در آینده مطلبی خواهیم داشت.


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
Https://telegram.me/BehavioralEconomicsAndFinance

✏️ دومین همایش
از سلسله همایش‌های
«توسعه عدالت آموزشی»
در سال ۹۵

✔️۲شنبه ۲۹ آذر ۹۵/دانشگاه الزهرا(س)

ثبت نام اینترنتی:
goo.gl/TbqLYZ
اطلاعات بیشتر:
۰۲۱_۷۷۹۴۱۰۷۷

@preschoolconf

@hamianefarda

✅عقلانیت و تعارفهای ایرانی
*مصطفی نصراصفهانی

یکی از #ویژگیهای_رفتاری مردم ایران این است که زیاد تعارف می کنند. به مغازه می روید فروشنده با لحن گرم و محترمی میگوید: "قابل ندارد". در مطب پزشک منشی میگوید: "قابل ندارد".
در دیگر معاملات اقتصادی هم همینطور است و شخص به گونه ای رفتار میکند که اگر ناآشنا باشید فکر میکنید که تمایلی برای دریافت پول کالا یا خدمت ندارد.

از طرف دیگر در مناسبتهای مختلف هم تعارفهای دیگری انجام میشود. مثلا حتی شخصی غریبه هم در تاکسی ممکن است به شما پیشنهاد بدهد که پول تاکسی را برای شما هم حساب کند.

در دانش تحلیل تصمیم گیری مبحثی تحت عنوان "معادل اطمینان" وجود دارد. برای توضیح در این مورد فرض کنید احتمال اینکه در یک قرعه کشی 1 میلیون تومان برنده شوید 10% باشد. این یعنی اگر این قرعه کشی به دفعات زیادی تکرار شود شما بطور متوسط در هر ده بار قرعه کشی یک بار 1 میلیون برنده میشوید. یعنی بطور متوسط در هر بارقرعه کشی 100 هزار تومان برنده می شوید. پس عقلانیت حکم میکند که قیمت یک بار شرکت در این قرعه کشی 100 هزار تومان باشد(اگرچه ریسک گریزی منجر به این میشود که مردم در عمل ارزشی کمتر از 100هزار برای این قرعه کشی قایل باشند).

حالا برگردیم به تعارف ایرانیها:
وقتی شما تعارف می کنید و احتمال اینکه تعارف بگیرد ده درصد است(بالاخره تعارف آمد و نیامد دارد😉)، گویی دارید یکدهم مبلغ تعارف را نقدا پرداخت میکنید. مثلا اگر هزینه تاکسی 2000 تومان است، گویی نقدا 200 تومان دارید خرج دوستتان میکنید.
اما آیا این 200 تومان ارزشش را دارد؟ پاسخ این است که بله! چون اولا شما با خرج کردن این 200 تومان در عمل پایبندی خودتان به قواعد اجتماعی(و حسن نیت) را نشان داده اید. ثانیا یک نوع پوشش ریسک برای زمانی است که مثلا پول نقد در جیب ندارید(دیگران هم مثل شما هربار تعارف میکنند) و ... .
از طرف دیگر مکانیزمهایی برای تنبیه افرادی که بدون دلیل موجه از این "بیمه" استفاده میکنند وجود دارد. مثلا شخصی که همه تعارفها را قبول میکند بعد از مدتی مورد تعارف قرار نمیگیرد و یا طرد اجتماعی میشود! بنابرین در سیستمی که همه افراد قواعد بازی را بلد هستند احتمال "گرفتن تعارف" پایین می آید و هزینه مبادله این قرارداد اجتماعی به صفر نزدیک میشود.

فرهنگ شرقی پیچیده و تودرتو و پنهان است در حالیکه فرهنگ غربی شفاف و برهنه و ساده است. شاید اگر قواعد بازی به خوبی آموزش داده شود، همین فرهنگ شرقی نوع پیشرفته تری باشد.

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅چرا مردم بدجنسی می کنند؟ و رفتار درست در قبال آن چیست؟

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

با سلام خدمت اعضای فرهیخته کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری،


این هفته به معرفی سوگیری تصدیق(Confirmation) می پردازیم.

این سوگیری روانی در ادبیات با نامهای مختلفی از جمله «دام مشاهده مویدConfirming evidence trap» یا «جهت گیری تأییدی» و یا «سوگیری تأییدگرایی» مورد بحث واقع شده است.

مطالب این هفته در مورد سوگیری تصدیق از کتاب «هنر سرمایه گذاری؛ کاهش خطاهای شناختی-ادراکی در تصمیمات سرمایه گذاری» انتشارات نوید مهر اقتباس شده است.

✅سوگیری تصدیق(تأییدگرایی):
مردم چیزی را میبینند که میخواهند ببینند(تأییدکننده باورهای قبلی) و مابقی شواهد را رها میکنند!

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

🔹اقتصاد رفتاری چیست؟

🔹دوست و پژوهشگر گرانقدر جناب «وحید اشرفی» از دستیاران پژوهشی پروفسور دن آریلی در دانشگاه دوک در آمریکاست.
🔹در سفر چند ماه پیش به ایران بنده را بیش از گذشته به این حوزه جذاب علاقه مند کرد. پیش از آن با کتاب حیرت انگیز اندیشه سریع و آهسته نوشته «کاهنمن» آشنا شده بودم. کتابی سرشار از آزمایش های عجیب در خصوص رفتارهای عجیب انسان.
🔹بسیاری معتقدند نظریات «دانیل کاهنمن» یک انقلاب در تئوری تصمیم گیری ذهن انسان به حساب می آید.
🔹کاهنمن در کتاب اندیشه سریع و آهسته با اجرای آزمایشات متعدد سوگیری های ذهن را اثبات کرده و فروض انتخاب عقلایی را به چالش های جدی کشیده است و سرانجام کاهنمن در سال ۲۰۰۲ موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد شد.

🔹شاخه اقتصاد رفتاری به عنوان نحله ای جدید در اقتصاد با تحقیقات جالب اساتید برجسته ای چون دن آریلی، کالین کمرر، متیو رابین در حال نظریه پردازی در باب رفتارهای نامتعارف انسان است.

🔹صفحه باشگاه اقتصاددانان امروز دنیای اقتصاد را از دست ندهید:
https://goo.gl/1u7vsM

🔹مقدمه ای بر اقتصاد رفتاری:
https://goo.gl/ZQ2f0U

🔹دو سیستم ذهن انسان
✍دانیل کاهنمن:
https://goo.gl/e2ykqI

🔹 پایان عصر رفتار عقلایی
✍دن آریلی:
https://goo.gl/h7LN7f

🔹تحلیل جدید نظریه مطلوبیت:
✍کولین کمرر- متیو رابین:
https://goo.gl/ZMHN7f


🔹گلچین بهترین تحلیل های اقتصادی در کانال اقتصاد در گذر زمان:
@m_ali_mokhtari

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅نقد و مرور نظرات كارل ماركس و فلسفه‌ی مارکسیسم

مترجم و گوینده: ایمان فانی @CafeKetabPage

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅وبینار با موضوع آینده کاربست دانش رفتاری در سیاستگذاری اجتماعی.

از ساعت (17:30) سه شنبه وبینار با موضوع
The Future of Applying Behavioral Science to Social Policy
به مدت 3 ساعت برگزار می شود.


برای شرکت در این سمینار آنلاین از لینک زیر استفاده کنید:
https://www.appam.org/attend-in-person-or-virtually-appammdrc-institutional-member-forum/

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅دام مشاهده موید(تصدیق)Confirming Evidence Trap:

-نوع دام روانی:
شناختی

◀️سوگیریهای رفتاری مرتبط:


-سوگیری تصدیق(Confirmation Bias)
-اثر واپس نگری(Hindsight Effect)
Conservatism(محافظه کاری)
Choice supportive(حمایتگری انتخاب)
Ostrich effect(اثر شترمرغی-کبک در فارسی)
Selective perception(ادراک گزینشی)
Cognitive dissonance(تضاد شناختی)
Halo effect(اثر هاله ای)


دام مدرک مؤید یا سوگیری تصدیق هنگامی اتفاق می افتد که تصمیم گیرنده، اطلاعات را به گونه ای جستجو و یا تفسیر می کند که مؤید پیش داوریهای وی باشد. این خطا اساساً تعیین راه حل قبل از انجام تحلیل است. چون مدلهای مربوط به شرایط پیچیده مملو از نااطمینانی هستند، سرمایه گذاران باید واقف باشند که ممکن است ناخودآگاه برای توجیه تصمیماتی که از قبل گرفته اند تلاش کنند.

◀️یک مثال از سرمایه گذاری در بازار سهام:

کسی را فرض کنید که از خرید سهام پتروشیمی‌ها خاطره‌ای خوب در ذهن دارد. چنین کسی خود به خود مستعدِ ادراک گزینشی به نفع آن گروه از شرکتها است. چنین کسی احتمالا نسبت به وقایع مربوط به صنعت پتروشیمی حساس‌تر است و اخبار آن را مرتب پیگیری می‌کند امّا مثلا از شرکتهای فناورانه غفلت می‌کند. گوئی او می‌خواهد ثابت کند که پتروشیمی‌ها همیشه مناسبتر هستند. این باعث میشود که از فرصتهایی که در دیگر صنایع و شرکتها وجود دارد غفلت کند و یا به شرکتهای پتروشیمی بدون اینکه واقعا بهترین گزینه باشند ورودکند.

(برگرفته از کتاب «هنرسرمایه گذاری؛ کاهش خطاهای شناختی-ادراکی در تصمیمات سرمایه گذاری»: انتشارات نوید مهر)


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅آموزه های اقتصاد رفتاری برای دور زدن بدعهدی آمریکا در توافق هسته ای:
*مصطفی نصراصفهانی

امشب در مصاحبه ای تلویزیونی، آقای دکتر صالحی باز هم به عدم همکاری بانکهای بین المللی با ایران و شخصیتهای حقیقی و حقوقی ایرانی اشاره کردند.
در مصاحبه ای دیگر، جناب آقای دکتر ظریف، در مورد عدم همکاری بانکها با ایران این جملات را بیان کردند:
«فضای روانی دوران تحریم که بانک‌ها را از ارتباط با ایران منع می‌کرد در بانک‌های اروپایی و غرب هنوز وجود دارد. به نظر ما هیچ خطری برای همکاری با ایران بانک‌ها را تهدید نمی‌کند.»


اگر حرف دکتر ظریف در مورد اینکه «هیچ خطری تهدید نمیکند» و « فضای روانی» علّت اصلی عدم همکاری باشد، می توان از ابزارهایی که اقتصاد رفتاری ارائه میکند برای بهبود این فضای روانی استفاده کرد، چرا که اساسا یکی از کارکردهای اقتصاد رفتاری جهت دهی روانی به تصمیمات اقتصادی است. البته این شامل مجموعه ای کامل از برنامه ها میشود که باید متناسب با شرایط طراحی شود و لذا نمیتوان پیشاپیش در مورد جزئیاتش صحبت کرد.

علاوه بر ابزارهای اقتصاد رفتاری که میتواند جنبه های روانی را جبران کند، می توان از ابزارهای مالی خلاقانه ای حتی در همان چارچوب سنتی برای مواردی که مثلا یک «ریسک واقعی» وجود داشته باشد استفاده کرد. در این راستا ممکن است این اشکال وارد شود که در بعضی موارد، احتمالا تعریف ابزارهای پوشش ریسک برای بانکهای خارجی مثل بیمه ها برای ما هزینه زیادی دارد. جوابی که میتوان به این اشکال داد این است که همه موارد نیاز ما به ارتباط با بانکهای خارجی اهمیّت برابر ندارند و مسلّما وجود دارند مواردی که این پوشش ریسک توجیه اقتصادی داشته باشد.

در این راستا بهتر است تا اوباما هنوز مسئولیت دارد بعضی تعهدها محکم شود(ممکن است در مورد مثلا طراحی ابزارهای پوشش ریسک بعدا واکنش تیم جدید آمریکائی متفاوت باشد).


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅🌺ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد...

@BehavioralEconomicsAndFinance

✅اثر شتر مرغی:

بعضیها بعدازاینکه تصمیمی را گرفتند «مثل کبک سرشان را در برف می کنند» تا بدی اش را نبیند. خارجیها میگویند مثل شتر مرغ😉
✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅اثر شترمرغی(اثرخودفریبی)

نام انگلیسی: Ostrich effect

نوع سوگیری: شناختی-ادراکی

ممکن است بعد از انجام یک انتخاب، دیگر بررسی آن را به کلّی کنار بگذاریم و به اصطلاح خارجیها سرمان را مثل شترمرغ در شن بکنیم و یا به اصطلاح ایرانی ها مثل کبک سرمان را در برف کنیم. این سوگیری هم حالت خاصی از همین دام روانی تصدیق(باورگرائی) است. این حالت خاص به زمانی اشاره می‌کند که در نمودار مربوط به قسمت «از ادراک تا رفتار» در بخش اوّل، رفتار انتخاب شده و انجام می‌پذیرد، امّا بازخورد و اصلاح در تصمیم سرکوب می‌شود. به عبارتی هر سیستمی نیاز به بازخورد و اصلاح دارد و اثر شترمرغی یعنی کور کردن مکانیزم بازخورد-اصلاح در سیستم. یعنی روند، همان قبلی بماند. روانشناسان ایرانی این اثر را "اثرخودفریبی" ترجمه کرده اند.

◀️علّت این امر این است که فکر کردن درد دارد و از طرف دیگر شاخصی نداریم که کی باید فکر کردن را متوقف کنیم. بنابرین بجای اینکه «به اندازه بهینه» دوباره مشاهده و فکر کنیم، راه حل ساده و سرانگشتی را انتخاب میکنیم؛ کمی قبل از انتخاب فکر میکنیم امّا بعد از انتخاب فکر کردن را کنار میگذاریم. این در حالی است که از نظریه سیستمها می دانیم که سیستم‌هایی که بازخورد و اصلاح بهتری دارند سیستمهای پیشرفته‌تری هستند. در تصمیمات مختلف زندگی باید بعد از انتخاب هم بررسی را کنار نگذاریم، وگرنه همین ممکن است منجر به اشتباهات بعدی هم بشود.

(برگرفته از کتاب «هنر سرمایه گذاری؛ کاهش خطاهای شناختی-ادراکی در تصمیمات سرمایه گذاری»، نوشته: مصطفی نصراصفهانی)

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅شترمرغ در طبیعت سرش را در شن می کند و علّت نامگذاری خطای شناختی «اثر شترمرغی» نیز همین است.

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅درمان اعتیاد گسترش روابط اجتماعی و احساس تعلق به دنیای واقعی است!
قابل توجه معتادان تلگرامی😉😂
( تهیه ویدیو:@vidoal )


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

✅✅چرا باید نوتیفیکیشن های اپلیکیشن های مختلف از جمله شبکه های اجتماعی و ای میل تان را همین الان خاموش کنید؟
دان آریلی در این نوشتار از لزوم این اقدام و شواهد آزمایشگاهی آن می گوید.

https://www.wired.co.uk/article/age-of-interruption

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@behavioraleconomicsandfinance

🔴🔴🔴بار دیگر از نویسنده کتاب مشهور" نابخردی های پیش بینی پذیر" خدمت شما خواهیم بود. این بار با جدید ترین کتاب او :

"اقتصاد رفتاری سگم را نجات داد: توصیه های حیاتی برای انسان ناکامل".
این کتاب گزیده مطالب ستون پرسش و پاسخ وال استریت ژورنال است. در این ستون بصورت هفتگی اریلی پاسخگوی سوالات خوانندگان روزنامه وال استریت و دغدغه هایشان است.
🔴🔴🔴

📄📄 شرکت در سمینار علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف

زمان: یکشنبه 12 دی، ساعت 16
✔️ کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@behavioraleconomicsandfinance