اقتصاد رفتاری
9.14K subscribers
542 photos
140 videos
34 files
623 links
کانال تلگرامی دکتر مصطفی نصراصفهانی|موسسه بینش‌های رفتاری
Download Telegram
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
⭕️◻️مدیریت به سبک پاول دورف

پاول دورف دارد کل تلگرام را با آن عظمت، با ۳۰ تا مهندس اداره می‌کند.
همان تلگرامی که رقیبی جدی برای غولهایی مثل توییتر و متا شده است.

آنوقت در ایران کسانی ادعای توانایی مدیریتی می‌کنند که اگر مشاغل رانتی دولتی(حکومتی) و زد و بند و دروغ و فریب را از آن‌ها بگیرید، از گرسنگی خواهند مرد.

مشاهداتتان در مورد بهره‌وری در سازمان‌های ایران را در کامنت‌ها بنویسید.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👏30👍4
⭕️◻️«بزن در رو»های سیاست‌گذاری

اگر یک ماست فروش فقط یکبار ماست خراب به مردم بدهد چنان بی‌اعتبار می‌شود که شاید مجبور شود تعطیل بکند.
همه کسب و کارها کمابیش اینطور هستند.

اما گویا سیاست‌گذاران در ایران مصونیت دارند که هر غلطی بکنند و هیچ پاسخگویی نداشته باشند.

▫️▫️▫️۱۴ ماه بورس ایران را به خاطر نرخ خوراک ۷۰۰۰ تومانی در رکود فرو بردند و سرمایه مردم از بین رفت، آخرش هم کلا آن مصوبه باطل شد.

▫️البته ما فکر نمی‌کنیم آن ماجراها تصادفی بوده باشند. افرادی با ذهنیت خرچنگی و با بهانه پیشگیری از ریزش احتمالی بعدی، عمدا ریزش ایجاد کردند. آدم یاد عبارت «از ترس خودکشی کردن» می‌افتد.

اگر هم تصادفی بوده است، آن کسی که بدون دانش و بررسی اقدام به تغییر پارامترهای سیاستی می‌کند باید مجازات شود. نصف شدن سرمایه مردم آسیب کمی نیست.

آن کسی که انتصاب‌ آدم‌های ناشایست را انجام داده است باید پاسخگو باشد.

اما واقعیت گویا چیز دیگری است و تغییری هم بعید است به زودی اتفاق بیافتد. قدرت و ثروت‌های عمومی دست آدم‌های ناشایستی است.

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍25👎1
⭕️◻️تخفیف خذلان دانش؟

آقای عارف به عنوان معاون اول رییس‌جمهور معرفی شد. اگر بخواهیم یک SWOT برای ایشان در جایگاه معاون اولی بنویسیم متنی مفصل خواهیم داشت.

اما اگر نقطه قوتی مشترک بین پزشکیان و عارف وجود داشته باشد، احترام هر دوی آن‌ها به نهاد علم و کارشناسان است.

کورسوی امیدی داریم که با ترکیب این دو عزیز، خذلان(تحقیر) دانش و دانشمندان کمی تخفیف پیدا کند.

فقط از پسر دکتر عارف خواهشمندیم در مورد مسایلی که تخصص ندارند، بخصوص زیست‌شناسی، اظهار نظر نکنند😉😁

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍264👎3
⭕️◻️دولت مافیاها

دولت شهید رییسی، علی‌رغم شعار مردمی بودن، دقیقا دولت مافیاها بود.

در بازار سهام:
طرفدار مافیای صندوق‌ها و سبدگردانهای سخیف و مبتذل مثل کاریزما علیه فعالان حقیقی بازار.
حتی مجوز مشاوره نوع دوم که در دولت روحانی مطرح شده بود هم به کل کنار گذاشته شد تا هیچ شخص حقیقی نتواند مشاوره سرمایه گذاری بدهد!


در بازار ارز:
طرفدار مافیای دریافت نرخ ارز نیمایی و علیه مردم عادی.

در بازار خودرو:
طرفدار مافیای مخوف خریداران خودرو بقیمت کارخانه و علیه تولیدکننده و مردم عادی.

در بازار محصولات پتروشیمی:
طرفدار مافیای خرید محصولات پتروشیمی بقیمت کارخانه و علیه مردم.

در بازار فولاد و میلگرد و سیمان و...:
طرفدار مافیای خرید محصول بقیمت کارخانه‌ و علیه مردم.

در دولت سیزدهم، در عمل، به اسم مردم، مافیاها محافظت و تقویت شدند.

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍42👎71
⭕️◻️توسعه ابزار مالی یا خلق تورم از کینه بازار سهام؟

«الان صندوقای درآمد ثابت از صبح تلفنو ورمیدارن زنگ میزنن به مدیر پرتفوها و مدیرای شرکت‌های سرمایه گذاری و ... میگن پولاتونو بیارید صندوق ما به شما پورسانت( حق بازاریابی) میدیم.

بعد خود مدیرصندوقها با بانکهای عمدتا ورشکسته لابی میکنن و آفر و وام و پورسانت می‌گیرند که بخشی از سپرده رو ببرن تو‌ اون بانک.

یه فساد تو ‌در تو سر سود بانک ورشکسته که خودش مادر همه فسادهاست ( تورم تحمیلی بانکهای ورشکسته به اقتصاد کشور)

کارکرد این صندوق‌های درآمد ثابت باید تامین مالی برای تولید ‌و... باشه نه اینکه پولو جمع کنن فقط رقابت رو‌نرخ سود کاذب رو‌بالا ببرن»

(✍️دکتر مسعود موفقی)

انتخاب‌های سازمان بورس و دولت در این ۳ سال گذشته را که نگاه می‌کنی، ترسی شدید از رشد بازار سهام می‌بینی. اینکه این ترس از کجا می‌آید را باید مفصل بررسی کرد. اما نکته اینجاست که برای اجتناب از رشد بازار «هر کاری» کردند!

جریانی که زمانی رشد بورس را تورم زا نامیده بود، در این سه سال از طریق همین صندوق‌هایی که مثل قارچ تعدادشان را زیاد کردند، تورمی رکودی ایجاد کردند.
شاهد مثالش آنکه فقط یک قلم بانک آینده، هفده برابر درآمد عملیاتی، سود سپرده داده است. این تفاوت را هم مثل سال‌های گذشته از پایه پولی برداشت کرده است‌. یعنی از جیب فقیرترین مردم!

رقابت بر سر نرخ سود و بالارفتن نرخ سود، نتیجه‌اش تشدید تورم بوده است! همه مردم را نزول خور می‌کنند، اما حاضر نیستند شرکت‌ها به ارزش شایسته خودشان برسند!

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍17👎1🔥1🦄1
⭕️◻️دولت سیزدهم: سرکوب بازار سهام، تقویت دلالی


اعداد با صدای بلند صحبت می‌کنند. شعارها مهم نیست، «اثر»ها مهم است.

در دولت شهید رییسی بازار سهام(علی‌رغم اینکه بعد از ریزش ۹۹ به قول روزنامه کیهان اسب زین کرده‌ای بود)، ارزش دلاری اش نصف شده است!!

در حالی‌که قیمت سکه حدود ۴ برابر شده است.

دلالان خودروهای لوکس مثل سانتافه هم یکی از بیشترین سودها را کردند.

در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ که بازار سهام کمی شروع به رشد کرد رییس سازمان بورس آقای عشقی مصاحبه کرد و گفت: «رشد شارپی بازار خوب نیست».

احتمالاً همانها که قبلا گفته بودند ذخایر نفت آمریکا تا ده سال تمام خواهد شد، دوباره چنان القا کردند که رهبری در سخنرانی ۱۲ اردیبهشت گفتند: «فرهنگ ثروت‌های بادآورده باید برطرف شود».

همزمان با تمام قوا با نحوه مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مروج نزول خواری شدند و با برداشت از پایه پولی( و از جیب فقیرترین مردم) سود نزول خواران را دادند و تورم ایجاد کردند.(اینجا توضیح دادیم)


آیا مرحوم دکتر پژویان (پیشکسوت دانش اقتصاد بخش عمومی) حق نداشتند بعضی از افراد را «جانور» خطاب کنند؟

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍14👎1🔥1
⭕️◻️حمایت از بازار سهام به چه شکلی؟

حجم پولی که اشخاص حقیقی و نهادهای مالی مختلف بصورت نقد(سپرده بانکی، حساب کارگزاری ها، اوراق یا صندوق) نگه داشته‌اند، ده‌ها برابر این ۶۰۰ میلیارد تومان ناچیز است که صندوق توسعه وعده داده برای حمایت از بازار سهام خرید خواهد کرد.

اکوسیستم و جوعمومی را باید اصلاح کرد.

برای شروع، ترویج و تبلیغ نزول خواری نکنید!


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍9🥰21👎1
⭕️◻️ اثر کمونیست‌های (به ظاهر) اسلامی بر بازار سهام!

هرجا دیدید کسی دارد علیه نیولیبرالیزم صحبت می‌کند بدانید که به احتمال بسیار بالایی یک کمونیست است که احتمالاً ریش هم گذاشته و تظاهرات دینی را رعایت می‌کند، اما اگر هدفش توجیه کند از هیچ تجاوزی به حقوق مردم امتناع نخواهد کرد.

متأسفانه بازار سهام، بر خلاف بازارهای دیگر(که در اینجا گفتیم)، در کنترل کامل دولتی‌هاست. و وضعی که امروز شاهد آن هستیم نه به علت جنگ و...، بلکه بخاطر کسانی است که در سازمان بورس، بخصوص واحد نظارت، سوار بر گرده مردم شده‌اند.

کمونیسم منجر به توزیع فقر می‌شود، نه توزیع ثروت!

ریزش مصنوعی بازار در ۱۴۰۲، با جمله آقای عشقی(تصویر) شروع شدو هنوز تمام نشده.

یکی دیگر از کمونیست‌ها، آقای غلامی است که بدون سواد در شاخه اقتصادمالی، از ابتدای دولت شهید رییسی در مورد بازار سهام اظهار نظر می‌کند. نکته جالب حماقت این آدم این است که سه سال است می‌گوید شاخص باید ۱۲۰۰ باشد! یعنی تورم سه سال گذشته را هم در عددش اعمال نمی‌کند که آدم بگوید حداقل‌هایی از دانش اقتصاد (مثل قیمت‌های نسبی) رافهم کرده است!

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍25👎2
⭕️◻️ صندوق های زاید بازار

الان وقت مناسبی است که تعطیل شدن صندوق تثبیت بازار و صندوق توسعه بازار مورد بررسی و مطالبه فعالان بازار قرار بگیرد.

این دو صندوق فقط محملی برای بعضی رانت ها شده اند و می‌توان ادعا کرد تعطیلی آن‌ها به نفع کلیت بازار است.


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍23👎2🔥2
⭕️◻️ لزوم پیشگیری از آسیب‌های دولت پزشکیان
✍️ مصطفی نصراصفهانی


از همان دوران تبلیغات انتخاباتی سال ۱۴۰۰ از صحبت‌های شهید رییسی متوجه بوهای بدی شدیم؛ بوی گند تفکرات دلارزدایی که در عمل همان قیمت‌گذاری دستوری بود( و همان زمان با فاصله چند ساعت مطلبی هشدارگونه در همین کانال نوشتیم). با اینحال، خودمان را به ندیدن زدیم و آن را به حساب اینکه آقای رییسی حواسش نبوده و درست متوجه نشده و... گذاشتیم.

جلوتر که رفتیم فهمیدیم مشکل جدی‌تر از این حرف‌هاست. سه سال تمام تفکرات کمونیستی بر کشور حاکم شد و اقتصاد و بازار سهام را به وضع امروز دچار کرد.

راستی باید تأکید کنم که آنچه در نقد دولت سیزدهم گفته می‌شود، علیه شهید رییسی نیست، بلکه علیه جهت‌گیری‌های سیاستی آن دولت است.

حالا هم به طور مشابه، ترسی که در دولت پزشکیان در همین ابتدا به نظر می‌رسد وجود داشته باشد این است که دیگران (شامل افراد با تفکر مقابل ایشان در انتخابات)، ایشان و دولتش را در عمل استحاله‌ کنند. باید از همین ابتدا مانع چنین آسیبی(و هر آسیب محتمل دیگر) بشویم.

الان همه طرف‌ها، بخصوص جریان دلارزدا، می‌خواهند او را متأثر کنند و در این مسیر ممکن است او اختیار کافی نداشته باشد. ما در اقتصاد رفتاری حرف از این می‌زنیم که حتی سقلمه‌ها(Nudges) که صرفا دستکاری معماری انتخاب، بدون ایجاد اجبار یا پاداش و تنبیه اقتصادی هستند، نباید طوری طراحی شوند که شخص در یک «جبر روانی» قرار بگیرد. برای رییس جمهور هم باید چنین حرمت‌هایی محافظت شوند.

بهترین کار برای اینکه دولت پزشکیان موفق باشد(که خواسته شفاف و صریح مقام معظم رهبری بوده است)، این است که اجازه بدهیم پزشکیان خودش باشد. برای اینکه خودش باشد نباید آرامش روانی او دستکاری شود. نباید افرادی که از هر جناحی به ایشان نزدیک می‌شوند ایشان را در حالتی شبیه جبر روانی قرار بدهند.

به بیان استادمان پروفسور دوزی که صحبت از «ژن سازمانی» می‌کرد، نطفه دولت در حال شکل گیری است(اگر نگوییم شکل گرفته است).

و وقتی هم که شکل گرفت، دیگر چنان اینرسی شدیدی ایجاد می‌شود که تغییر مسیر دادن تقریبا غیر ممکن می‌شود.

با توجه به اجماعی که چپ و راست روی شخص رییس‌جمهور دارند(اصولگرایان مخالف هم نمی‌گویند ایشان بد است، بلکه می‌گویند نگران اطرافیانش هستند)، تعبیه سازوکار بازخورد-اصلاح قوی و سریع در طراحی دولت باید جدی گرفته شود.

در هر سیستم زنده ای، مهمترین جزء،
همین سازوکار بازخورد-اصلاح (یادگیری) است.

صفت قوی برای بازخورد، یعنی هوشمند باشد، نکات و ظرایف را به خوبی تشخیص بدهد و...

صفت سریع هم یعنی اینکه هر اتفاقی که می‌افتد پیامدهای آن بصورت لحظه‌ای و آنلاین به شخص رییس‌جمهور بازخورد داده شود. مثل سنسور دنده عقب ماشین‌‌ که به راننده فاصله تا مانع را هشدار می‌دهد.

در اجرا، عمل به توصیه فوق منجر به چیزی شبیه داشبوردهای مدیریتی خواهد شد که در اختیار رییس‌جمهور قرار می‌گیرد.


آنچه که گفته شد مبتنی بر دانش اقتصاد تکاملی و اقتصاد رفتاری است. (اساسا خود بولدینگ که از بزرگان نظریه سیستم‌ها است، یک اقتصاددان تکاملی بود)


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍9👎1🕊1
⭕️◻️سالروز ریزش بورس

آنچه در 4 سال بر جامعه‌ی بورسی ایران گذشت ...

19 مرداد 1399:

#شاخص_کل 2,100,000
#دلار 22 هزار تومان
«ارزش دلاری بورس 450 میلیارد دلار»

و اما 19 مرداد 1403:

#شاخص_کل 2,000,000
#دلار 62 هزار تومان
«ارزش دلاری بورس 119 میلیارد دلار»

ارزش دلاری #بورس یک چهارم شده! شاهد بزرگترین حباب منفی تاریخ بازار سهام ایران هستیم!

نکته: این یک چهارم شدن ارزش دلاری میانگین بازار است در خیلی از سهام، قیمت یک سوم سقف 1399 شده، بعبارتی ارزش واقعی این سهام میشه یک دهم سقف 4 سال پیش! علنا هیچ! بزرگترین غارت تاریخ!

(منبع: چرچیل)

⭕️⭕️حباب منفی و نظریه احمق بزرگتر

یکی از نظریاتی که در شکل‌گیری حباب مثبت برای توضیح دادن آن پدیده استفاده می‌شود فرضیه احمق بزرگتر (Greater Fool Hypothesis) هست. در حباب مثبت، افرادی که دارایی دارای حباب مثبت را می‌خرند می‌دانند که کمتر از آنچه پول می‌دهند می‌ارزد(می‌دانند خریدش حماقت است). اما دارایی را به این امید می‌خرند که بتوانند آن را به کسی احمق تر از خودشان گران‌تر بفروشند و برای همین اسم این فرضیه، احمق بزرگتر است.

وضعیتی که چند سال است در بازار سهام شاهد آن هستیم عکس حالت فوق است. یعنی همه می‌دانند سهام شرکت‌ها ارزنده هستند(و فروش آن حماقت است)، اما می‌فروشند به این امید که فروشنده ای احمق تر پیدا خواهد شد تا در آینده (و نزدیک زمان صعود)، از او بخرند!

با تک تک فعالان بازار سهام که مصاحبه عمیق انجام بدهید در پس ذهن‌شان همین است. برای همین است که اگر بگوییم چند ده همت سرمایه توسط فعالان و نهادهای مالی بصورت نقد (یا درآمد ثابت) نگه داشته شده است بزرگ‌نمایی نیست.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍22👎2
⭕️◻️ سکولارتر شدن یعنی عدالت

فاطمه محمدبیگی نائب رییس کمیسیون بهداشت مجلس:
«چرا وزیر پیشنهادی بهداشت برای مردم فلسطین ابراز ناراحتی نکرده!»


جمله‌های مشابه بالا را کسان دیگری هم گفته‌اند. کسانی که وقتی خودشان بیمار می‌شوند، پیش هر دکتری می‌روند و نه از دینش می‌پرسند و نه بررسی می‌کنند که از فلسطینیان حمایت کرده یا نه. حتی اگر پزشکشان طرفدار اسرائیل هم باشد زبان را قلاف می‌کنند تا فرآیند درمان با کیفیت انجام شود. بسیاری از مراجع و قدرتمندان نظام جمهوری اسلامی برای درمان به کشور‌های اروپایی می‌روند.

اینکه وقتی پای جان و مال و سلامتی خودت و خانواده‌ات در میان باشد از هر آدم سکولاری سکولارتر می‌شوی، اما وقتی پای جان و سلامتی مردم و بیت‌المال به میان کشیده می‌شود، ضد سکولاریسم و جنگ‌طلب و بی‌پروا می‌شوی نشان از چیزی به جز ریاکاری و نفاق نیست.

سکولار بودن صفر و یک نیست، بلکه یک طیف دارد. سکولارتر شدن یعنی جمع کردن بساط ریاکاری. بساط که پهن باشد هر آدم ناشایست و ناکارآمدی که بهتر بتواند دروغ بگوید و نقش بازی کند جایگاه خواهد گرفت و سیستم ناکارآمدتر از پیش خواهد شد.

به نظر می‌رسد یکی از علل رای به آقای پزشکیان هم همین امید مردم به کمی سکولارتر شدن بوده باشد.

در کامنت ها نظرتان را بنویسید.

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍30👎61
⭕️◻️لزوم خانه تکانی در سازمان بورس

صحبت‌های آقای ایرانشاهی رییس مرکز نظارت بر صندوق‌های سازمان بورس در مورد کاهش ضریب اهرمی صندوق‌ها موجب یک شوک منفی دیگر به بازار طی دو روز گذشته شد.

طی سه سال گذشته کسانی در سازمان بورس بر گرده فعالان بازار سهام سوار بودند که هیچ نسبتی با تابلویی که شهید رییسی بلند کرده بود(اخلاص و خاکی بودن) نداشتند.

مسلسل شکایت و پرونده سازی بدست دیوانگانی مبتذل افتاده بود و فعالان اصیل بازار را با #بی_حیایی تمام به رگبار بسته بودند.
بسته شدن کانال تلگرامی کاظم نادرعلی و پیشتر نیما آزادی از جمله اقدامات این گروه تازه به دوران رسیده بود.

و جالب است همین آقای ایرانشاهی در میزگرد فردای اقتصاد، اشخاص حقیقی که علیه‌شان پرونده درست کردندرا بی‌سواد خطاب کرده بود.

سازمان بورس عشقی، نه تنها داور بی‌طرفی بین فعالان حقیقی و نهادی نبود، بلکه بین فعالان نهادی هم بی‌طرف نبود و به قول یکی از فعالان بازار (اینجا) سازمان را به بعضی نهادهای مالی اجاره داده بود!

امثال ایشان بهتراست دوران دانشجویی را تمام کنند و بعد به اجرا برگردند!


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍24👎31
⭕️◻️ قدرتمندان کثیف

این تیتر روزنامه کیهان را ببینید. نوشته است: «اخراج شریفی زارچی از دانشگاه شریف به دلیل عدم صلاحیت علمی»!!

وقتی در مورد کسی که به این وضوح یک نخبه تمام عیار است چنین ترور شخصیت می‌کنند، فکر می‌کنید در مورد دیگران این کار را انجام نمی‌دهند؟!

شریفی زارچی شانس آورد که از دست این خون‌آشامان توانست نجات پیدا کرد.

این تیتر کیهان فقط دم خروس است که همه دیدند و چون کاریکاتوری بود همه خندیدند! نوک کوه یخ است که پیداست! و تو چه می‌دانی که بدنه کوه یخ چقدر عظیم است و کسی به آن نمیخندد! باور هم می‌کنند؛
درست مثل وقتی که مدیران بیسواد و ناشایست سازمان بورس در میزگرد فردای اقتصاد حاضر شدند و اشخاص حقیقی که برایشان پرونده سازی کردند را «فاقد صلاحیت علمی» خطاب کردند!

شدت کثیف بودن این‌ها (در همه سازمان‌های بخش عمومی) به قدری است که کاملا آگاهانه تلاش می‌کنند مخالفانشان را در مارپیچ بدبختی (اینجا و اینجا) گرفتار کنند و آن‌ها را «ناشایست» جلوه دهند. نجات زارچی استثنا بود!

و آن‌ها که از ترس سکوت اختیار می‌کنند هم روزی خودشان گرفتار خواهند شد.


✔️ اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍48👎43
ما که نگفتیم شما را بابت ظلم‌هایی که کردید محاکمه کنند که اینطور دوستانتان برآشفتند!!

گفتیم فقط چند روزی استراحت کنید!
👍48👎1👏1
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
⭕️◻️یک جرعه سرور

حدیث عشق چه حاجت که بر زبان آری؟
به آب دیده خونین نبشته صورت حال...‌



یک باور قدیمی شیعیان (که البته معلوم نیست چقدر واقعیت داشته باشد) این است که پیامبر(ص) فرموده‌اند هر کس پایان یافتن ماه صفر(و حلول ربیع‌الاول) را به من اطلاع بدهد به او بشارت بهشت می‌دهم.

بهر حال در فضای اجتماعی ما ایرانیان دو ماه محرم و صفر قرین با عزاداری و متوقف شدن شادی کردن‌هاست و طبعا پایان یافتن آن‌ها هم تداعی‌کننده پایان غم و گرفتگی است.

فردا اول ماه ربیع‌الاول است. دیگر بهانه‌ای برای رها کردن شادی و سرور نیست...

قل بفضل الله و رحمته فبذالک فلیفرح المومنون

راستی! با حضرت سعدی در آن بیت موافق نیستم! بسیاری از اوقات باید عشق را به زبان هم آورد!


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
6👎2👍1
⭕️◻️سوپر-دیگ نذری پست مدیریتی

قبلاً در مورد دیگ نذری وام با نرخ حقیقی منفی(کمتر از تورم) اینجا نوشتیم.

حالا که گند وام چهار درصدی ده ساله مدیران سازمان بورس درآمده (اینجا را ببینید) بد نیست سوپر دیگ دیگری را معرفی کنیم: جایگاه‌های مدیریتی در سازمان‌های دولتی و نیمه دولتی و بخش عمومی.

چرا می‌گوییم سوپر دیگ؟ چون کسانی که به این رانت‌ها دسترسی پیدا می‌کنند(نذری به آن‌ها می‌رسد)، خودشان توزیع‌کننده رانت‌های دیگری می‌شوند.

مثلا آقای مسعودی فر (که هزاران نفر از او شایسته‌تر بودند) عضو هیئت مدیره سازمان بورس می‌شود و تصمیم می‌گیرد که از پول کارمزدی که از سهامداران دریافت می‌شود، به چه کسانی وام چهار درصدی با بازپرداخت ده ساله پرداخت شود، یا تصمیم می‌گیرد مجوز مشاوره نوع دو را ملغی کند و... . او(ی نوعی) است که تصمیم می‌گیرد که مثلا گروه مالی کاریزما از بعضی رانت‌ها بهره‌مند شود. او(ی نوعی) است که تصمیم می‌گیرد جلوی رشد قیمت فلان سهم را بگیرد یا به آن اجازه رشد بدهد(که منجر ثروتمند شدن یا فقیر شدن انبوهی از آدم‌ها می‌شود).

حالا اعتراض مردم نه به وجود این رانت ها، بلکه به نحوه توزیع آن است. یعنی اساسا بعضی رانت ها قابل حذف کامل نیستند، بنابرین باید به کسی رانت داد که واقعا شایسته باشد.

همچنین در مرحله بعد، اعتراض بیشتر از آنکه به اثرات توزیعی این نحوه پخش کردن رانت باشد به اثرات تخصیصی آن است. به بیان دیگر، اینکه یک مدیری ارزش افزوده چند صد میلیارد تومانی ایجاد کند و تقاضای پاداش چند میلیاردی داشته باشد همه جای دنیا مرسوم است، اما اشکال اینجاست که مدیری که هم انتخاب شدنش وابسته به شایستگی نبوده و هم عملکردش به جز خسارت زدن چیزی نبوده است بخواهد پاداش چند میلیاردی بگیرد. در این فقره هم شفافیت و حاکمیت شرکتی بهترین راهبرد است.

▫️در حال حاضر نحوه توزیع پست‌های مدیریتی در نهادهای بخش عمومی (اعم از سازمان بورس، سایر ادارات دولتی، شرکت‌های نیمه خصوصی مثل خودرو و فولاد و مس و پتروشیمی و...، سازمان تأمین اجتماعی نیرو‌های مسلح(ساتا) وابسته به وزارت دفاع، شستا، بنیاد مستضعفان، بنیاد برکت، کمیته امداد، استانداری ها و شهرداری‌ها و بخشداری‌ها، ستاد اجرایی فرمان امام و... ) نه تنها مبتنی بر شایسته‌سالاری نیست بلکه می‌توان ادعا کرد شاهد نوعی ناشایسته سالاری سیستماتیک هم هستیم. تصور کنید که مدیر عامل یک نهاد مالی زیر نظر سازمان بورس نه تحصیلات مرتبط با نهادهای مالی دارد و نه حتی مثل بقیه ناشایست ها، دانش مالی مربوطه را حداقل در حین مسیولیت کسب کرده است! یا مدیرعامل بورس انرژی جناب آقای نقوی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، با پایان نامه با موضوع «مقایسه ذهنیت جوانان کافه نشین» دارد(اینجا)! همزمان برای اساتید اصیل بازار سهام پرونده سازی می‌کنند، حکم به تعطیلی کانال‌هایشان می‌کنند و آن‌ها را فاقد صلاحیت علمی می‌خوانند!
جالب است که همزمان با تعطیل کردن کانال‌های بورسی در دولت سیزدهم، آقای محمدمهدی منتظری که بواسطه نسبت فامیلی اش با آقای منتظری قوه قضاییه رییس اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها شده بود، و اوج فهمش از پیشگیری(بخصوص آن اوایل)، محدود کردن فعالیت‌های فضای مجازی مردم بود، بعد از گرفتن مسیولیت یک کانال تلگرامی راه‌اندازی کرده بود و در حالی که حقوق بالای ۱۰۰ میلیونی می‌گرفت در ساعات اداری برای کانالش تولید محتوا و تبلیغ می‌کرد! و این‌ها پشت تابلوی شهید رییسی به قدرت رسیدند!

همزمان اگر یک نخبه بخواهد در این نهادها پستی بگیرد هزار مانع جلویش می‌گذارند و هزار مدرک و گواهینامه مطالبه می‌کنند! رسماً مردم را به سخره گرفته‌اند!


▫️دولت روحانی و رییسی تمام شدند. اما نیرو‌های فسادآفرین(و بعضی قدرتمندان و مناسبات پشت صحنه) همچنان هستند، مثل جاذبه زمین، مثل غرایز بشری، مثل اینرسی نهادی! این هنر ماست که بر این نیروها غلبه کنیم.

رانت‌ها اولا باید محدود شوند و ثانیا توزیع آن‌ها شفاف و مبتنی بر شایسته‌سالاری شود. توزیع رانت به سبک توزیع نذری هییت باید متوقف شود.

از شما دوست خوبم می‌خواهم که مثال‌ها و نظراتت رو در کامنت ها بنویسی.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance
👍24