⭕️◻️خروج از تعادل سطح پایین بازار سهام و بازی تصاحب
✍️ مصطفی نصراصفهانی

می‌گویند خصوصی‌سازی های گذشته مفسده آمیز بوده است، طوری که شرکتی یک چندم ارزش جایگزینی اش واگذار شده است.

▫️به وضعیت امروز بازار سهام که نگاه می‌کنیم دقیقا همین وضعیت را مشاهده می‌کنیم: شرکت‌ها به قیمتی یک چندم ارزش جایگزینی به حراج گذاشته شده‌اند ولی جالب است که خریداری هم پیدا نمی‌شود! در حالیکه اینجا در بازار سهام امکان خرید آن برای عموم مردم وجود دارد.

▫️علت این امر را می‌توان با کمک نظریه بازی‌های تکاملی و مدل‌سازی ABM توضیح داد. شهود اولیه آن شبیه بازی معمای زندانی(Prisoners Dilemma) است. در یک تعادل سطح پایین گیر افتاده‌ایم؛ چیزی از جنس همان پدیده «تله اجتماعی» که در مسایل اجتماعی مورد بحث واقع می‌شود. خوشبختانه خروج از این تعادل سطح پایین، یا فهم اینکه چطور این اتفاق بطور طبیعی می‌افتد، ناممکن نیست.

▫️یکی از اتفاقات خوبی که گاهی در بازار سهام می‌افتد، بازی تصاحب یا تیک-اوری (take over) است. به این معنی که خریدار اقدام به خرید درصد عمده‌ای از سهام شرکت از بازار می‌کند تا بتواند با تصاحب صندلی مدیریتی، در شرکت نفوذ یا کنترل پیدا کند. اگر بنا باشد تعادل جدیدی ایجاد شود طبعا عده‌ای از سهامداران فعلی ناراحت خواهند شد و لذا این نوع تصاحب را می‌توان از جنس تصاحب خصمانه(Hostile Take-over) دانست.

▫️شرکتی را تصور کنید که فقط زمین‌های آن چند برابر ارزش بازار فعلی‌اش است. حقوق مالکیت حکم می‌کند اگر مالک یک شرکت‌ خواست شرکتش را منحل کند هیچ کس مانعش نشود. خریدار چنین شرکتی با تصاحب کامل و انحلال آن، فقط از طریق فروش زمین‌هایش(یا قسمتی از زمین‌ها با هدف مولدسازی!) می‌تواند چندبرابر سود کند.

▫️طی فرآیند خرید(جمع کردن) سهام، سایر سهامداران(که در تله اجتماعی گیر افتاده‌اند) احتمالاً متوجه این کار خواهند شد و از یک نقطه‌ای به بعد یا باید مجبور به همکاری با شما شوند، یا اینکه اجازه بدهند تصاحب شما تکمیل شود، یا اینکه تلاش کنند قیمت را بالا ببرند(از طریق نفروختن و...)، تا شما نتوانید شرکت را ارزان تصاحب کنید. اگر خوب بازی کنید، هر سه حالت فوق در نهایت به نفع شما خواهد بود.


⭕️⭕️ وضعیت خاص ایران

در ایران ممکن است قواعد بازی پیچیدگی‌هایی داشته باشد. گاهی حتی ممکن است بازیگرانی شبیه بازی شطرنج در سریال طنز شب‌های برره، میز بازی را به هم بریزند. اما اگر با منابع کافی و آمادگی کافی وارد این بازی شوید می‌توانید با احتمال خوبی موفق عمل کنید. فساد و ناکارآمدی در بعضی شرکت‌ها بقدری بالاست که شما با استخدام مدیران سالم و شایسته، می‌توانید وضعیت سودآوری آن‌ها را متحول کنید؛ اگرچه ممکن است مجبور باشید بعضی‌ها را هم در جاهایی شریک کنید.

وظیفه کلاسیک سازمان بورس و دولت، به مثابه داور بازی، این است که حقوق مالکیت را محافظت کنند. چنانچه می‌بینیم، ته داستان می‌رسیم به همان ایده‌های به ظاهر ساده در مکتب اتریشی اقتصاد مثل محافظت از حقوق مالکیت و... .

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️شادی در قفس

ملک‌الشعرای بهار شعر جالبی دارد، می‌فرماید:

من نگویم که مرا از قفس آزاد کنید،
قفسم برده به باغی و دلم شاد کنید

شعر کامل را اینجا بخوانید.

✔️اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️بدون انتخاب نداریم!

▫️بی‌دینی هم خودش یک دین است.

▫️بی‌سیستمی هم خودش گونه‌ای از سیستم است.

▫️بی‌عملی هم خودش یک عمل و انتخاب است.

▫️و رای ندادن هم خودش یک رای است.

▫️خودمان را فریب ندهیم و مثل کسانی که دچار عقده مادر (mother complex) هستند، سر در برف نکنیم.

▫️انسان آزاد است و حق انتخاب دارد. طبعا آن روی دیگر سکه آزادی، مسیولیت مرتبط با آن است و فراری هم از آن نیست.

▫️فرمولی از پیش تعیین شده برای انتخاب وجود ندارد. آنچه که مهم است، «پیامد» هر گزینه است.

▫️تصمیم گرفتیم تا آنجا که می‌شود در این کانال وارد مباحث سیاسی نشویم و لذا از نامزد خاصی حمایت نمی‌کنیم. با اینحال، پیشنهاد می‌کنیم خروجی هر گزینه را بر رفاه خود طی سال‌های آتی بررسی کنید و دست به «انتخاب آگاهانه» بزنید.

▫️مثلا از خودتان بپرسید اثر هر گزینه روی درآمد من چه میزان است. یا اثر هر گزینه بر مسیر تکاملی وطن چیست. اگر از عزیزانی باشید که در فرآیند دور زدن تحریم مشغول هستند، احتمالاً گزینه‌ای که احتمال رفع تحریم با ایشان بالاتر است به ضرر شماست. اگر فکر می‌کنید با رای ندادن نظام جمهوری اسلامی عوض خواهد شد و بعد از آن همه چیز گل و بلبل(در مقایسه با وضع فعلی) خواهد شد، طبعا باید رای ندهید. اما اگر مثل ما فکر می‌کنید راه بهبود، بر خلاف آنچه در بعضی رسانه‌های وابسته القا می‌کنند، از تقویت جمهوری اسلامی می‌گذرد و نه تضعیف آن، بهتر است رای بدهید. هر نظری که داشته باشید محترم است، اما مسیولیت انتخابتان را بپذیرید.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️سوال بورسی از تیم جلیلی
✍️ مصطفی نصراصفهانی

تیم ستاد آقای جلیلی تازه به فکر افتاده‌اند و از آنچه در رابطه با بازار سهام به ایشان نسبت داده می‌شود ابراز برائت می‌کنند.

ما در سه سال گذشته شاهد عملکرد نامطلوبی در بازار سهام بودیم و اگر بگوییم تیم آقای جلیلی (و کسانی که احتمالاً بعداً بناست در دولت ایشان کار کنند) در این عملکرد نامطلوب نقشی نداشته‌اند درست نیست.

عملکرد ۷ ماه گذشته هم که در تاریخ بورس کم‌سابقه بود. منفیهای ۷ ماه گذشته ریشه در درستکاری رو به پایین قیمت سهام کوچکتر توسط نهاد ناظر داشت. در این ۷ ماه، هر معامله‌ای که منجر به افزایش قیمت می‌شد را با «تفسیر به رای»، دستکاری قیمت تلقی کرده و کد اشخاص را می‌بستند یا تهدید می‌کردند یا معاملات را ابطال می‌کردند. خروجی چنین اقدامی، با توجه به ویژگی‌های رفتاری کنش‌گران، در کنار شبیخون دلارزداها که هرجا سودی ببینند باید از بین ببرند، تعادل سطح پایین قیمت سهام شد.

این است که بسیاری از سهام در قیمت‌هایی یک ششم و یک هفتم ارزش جایگزینی در حال معامله شدن هستند.

جریان دلارزدا و کمونیست‌های اسلامی هرجا سودی وجود داشته باشد اقدام به مصادره می‌کنند. می‌گردند ببینند با دستکاری کدام پارامتر می‌شود سود ایشان را کاهش داد. گویی هدفشان صرفا تخریب باشد نه سازندگی! مثالش همین سودآوری پتروشیمی‌ها و اینکه راه حل را در افزایش نرخ خوراک به یکی از بیشترین نرخ‌ها در دنیا یافتند!! رویکرد ایشان این است که همه با هم بازنده باشیم! رویکردی باخت-باخت!

سوالی که تیم آقای جلیلی باید پاسخگو باشند این است که آیا دلارزدایان دغل‌کار در دولت ایشان جایگاهی خواهند داشت؟ موضع ایشان در رابطه با قیمت‌گذاری دستوری و ارز چند نرخی و اساسا سودآوری شرکت‌های بورسی چیست؟ اساسا نگاهشان نسبت به سود کردن اشخاص حقیقی و حقوقی چیست؟


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

پزشکیان:
بزرگترین عامل اقتصاد مقاومتی، سرمایه اجتماعی و آشتی ملی است‌.

لغزش‌های فرویدی هم تو عصبانیت جالب هستند.

⭕️◻️مردم برنده انتخابات


این انتخابات، بازی برد-برد مردم و حکومت بود.

این ادعای سنگین را به خاطر بسپارید و سال‌های بعد به یاد بیاورید:
«قدرت نظام جمهوری اسلامی، همبستگی بسیار شدیدی با قدرت و سربلندی مردم ایران دارد.»

▫️اگرچه در این کانال در این دوره تصمیم به بی‌طرفی گرفته بودیم و چندان کنشگری بالایی نداشتیم، اما باید از دوستانی که در یکماه گذشته به جای ما زحمت کشیدند و قهرکنندگان با صندوق رأی را پای صندوق‌ها آوردند سپاسگزاری کنیم. در این رابطه، از دکتر ظریف عزیز به طور ویژه باید تشکر کنیم.

▫️جمهوری اسلامی ایران در واقع همان چیزی است که مرحوم امام خمینی(ره) در فرانسه توصیف می‌کردند. همان چیزی که دکتر ظریف عزیز تبلیغ آن را می‌کند. برای سربلندی ایران و ایرانی کافی است انقلاب به ریشه‌های اصیلش بازگردد.

▫️امیدواریم برنده هرکه هست، بدون درگیر شدن با حاشیه‌ها (و حاشیه‌سازها!!)، شایسته‌سالاری را سرلوحه قرار بدهد و از دیگر نیرو‌های کشور(اعم از رقبای فعلی) کمک و همفکری بگیرد.

▫️امیدوارم بازنده هم، تقوا نشان داده و مشابه دوران دفاع مقدس بی چشم‌داشت و خالصانه به رقیب برنده کمک کند. گفتگو(dialogue) و هم افزایی و آشتی ملی نیازمند گذشت، سعه صدر و ایثار همه طرف‌ها است. و بدون آن، عقب‌ماندگی تاریخی به این زودی ها جبران نخواهد شد.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️بازگشت به «اصول»گرایی!

اسکرین شات فوق مربوط به دیروز است. انصافاً یکی از افرادی که در دولت شهید رییسی بدون دورویی و مبتنی بر اخلاق، علمی و خالصانه کار می‌کرد دکتر سیاح بود.

برخلاف بسیاری در بدنه دولت سیزدهم، ایشان بشدت با قیمت‌گذاری دستوری و انحصارهای مصنوعی و دولتی مخالفت می‌کردند.

در شرایط فعلی کشور جایی برای خودخواهی و سنگ‌اندازی و... وجود ندارد. امیدوارم سایر اصول گرایان هم به اصول بگروند و خالصانه برای موفقیت دکتر پزشکیان کمک کنند. حتی اگر موفقیت دکتر پزشکیان اثباتی بر نادرستی مبانی نظری آن‌ها (مثل عدم امکان همکاری برد-برد با غرب، مخرب بودن اقتصاد آزاد و ارز تک نرخی و...) باشد.

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ انتظار شفافیت از پزشکیان؟


شفافیت اگرچه در ابتدا کار را سخت می‌کند، نقدها را روانه می‌کند، طمع‌ها را تحریک می‌کند، دردسر درست می‌کند و... ؛ اما سر بزنگاه ها به داد آدم می‌رسد.

مرور عملکرد گذشته دکتر پزشکیان(و صحبت‌هایی که کرده است) نشان می‌دهد که ایشان شفافیت را یک ارزش می‌داند، اما در عمل در گذشته با شفافیت آرای نمایندگان و شفافیت واریزی ها به حساب‌های نمایندگان(که احتمالا بالغ بر ۲۰۰-۳۰۰میلیون ماهانه می‌شود) مخالفت کرده یا تلاش جدی‌ای نکرده است.

همان‌طور که در زمان انتخابات سال ۱۴۰۰ در همین کانال هشدار دادیم که ایده دلارزدایی کار دست دولت خواهد داد(و شکست اصولگرایان در انتخابات اخیر را هم سبب شد)، در مورد پزشکیان هشدار می‌دهیم که اگر از ابزار شفافیت و شایسته‌سالاری با حداکثر توان استفاده نکند دولت سوم روحانی را تشکیل خواهد داد و در عمل فقط توزیع رانت به نفع عده‌ای رانتخوار جدید اتفاق خواهد افتاد و هیچ اصلاح ساختاری جدی موفق نخواهد بود.

بعضی‌ها فکر می‌کنند می‌شود براحتی مثلا ارز را تک نرخی کرد. در حالی‌که ذینفعان هر سنت و رویه مخرب چنان قدرتی دارند که اگر حمایت افکار عمومی و اقناع نخبگان همه جناح‌های سیاسی را همراه نداشته باشی، براحتی یا با تحمیل هزینه منصرفت می‌کنند، یا کار را به ابتذال می‌کشانند.

شایسته‌سالاری هم اهمیت بالایی دارد. فرصتی برای آزمون و خطا و نگاه به قدرت به مثابه نشستن سر «سفره انقلاب» وجود ندارد. در این رابطه نوشته دکتر رنانی را در لینک زیر بخوانید:

https://t.iss.one/Renani_Mohsen/651

و سپس کارزار علیه «مجاهدان روز جمعه» را هم در لینک زیر امضا کنید:
https://www.karzar.net/134747


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دیگ نذری وام با نرخ منفی

قبلاً اینجا گفتیم که هر گوشه را که نگاه می‌کنی، جریان توزیع رانت، با مدل توزیع نذری برقرار است.

تصویر فوق در رابطه با وام قرض‌الحسنه بیش از ۳ میلیاردی به کارکنان بانک‌هاست.

در تورم ۵۰درصدی، شما با خرید دارایی سالانه ۱.۵ میلیارد بصورت اسمی سود می‌کنید که بسته به زمان بازپرداخت باید درصدی از آن را به عنوان سود پرداخت کنید. مثلا اگر نرخ وام ۴ درصد باشد از آن ۱.۵میلیارد تومان، ۱۲۰ میلیون به عنوان کارمزد پرداخت می‌کنید.

توزیع کننده رانت وام با نرخ سود منفی، بانک‌ها هستند و برای خودشان سنگ تمام می‌گذارند. شبیه همان پر کردن قابلمه دوستان و آشنایان توسط کسی که بالای سر دیگ است.

از شما دوست خوبم می‌خواهم که مثال‌های دیگر را در کامنت ها بنویسی.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️حدیث ناب از امام حسین(ع)

ای فرزند آدم! تو همان روزهایی هستی که سپری می‌کنی. هر روزی که می‌گذرد، بخشی از وجود تو از دست می‌رود.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️مدیریت به سبک پاول دورف

پاول دورف دارد کل تلگرام را با آن عظمت، با ۳۰ تا مهندس اداره می‌کند.
همان تلگرامی که رقیبی جدی برای غولهایی مثل توییتر و متا شده است.

آنوقت در ایران کسانی ادعای توانایی مدیریتی می‌کنند که اگر مشاغل رانتی دولتی(حکومتی) و زد و بند و دروغ و فریب را از آن‌ها بگیرید، از گرسنگی خواهند مرد.

مشاهداتتان در مورد بهره‌وری در سازمان‌های ایران را در کامنت‌ها بنویسید.

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️تخفیف خذلان دانش؟

آقای عارف به عنوان معاون اول رییس‌جمهور معرفی شد. اگر بخواهیم یک SWOT برای ایشان در جایگاه معاون اولی بنویسیم متنی مفصل خواهیم داشت.

اما اگر نقطه قوتی مشترک بین پزشکیان و عارف وجود داشته باشد، احترام هر دوی آن‌ها به نهاد علم و کارشناسان است.

کورسوی امیدی داریم که با ترکیب این دو عزیز، خذلان(تحقیر) دانش و دانشمندان کمی تخفیف پیدا کند.

فقط از پسر دکتر عارف خواهشمندیم در مورد مسایلی که تخصص ندارند، بخصوص زیست‌شناسی، اظهار نظر نکنند😉😁

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دولت مافیاها

دولت شهید رییسی، علی‌رغم شعار مردمی بودن، دقیقا دولت مافیاها بود.

در بازار سهام:
طرفدار مافیای صندوق‌ها و سبدگردانهای سخیف و مبتذل مثل کاریزما علیه فعالان حقیقی بازار.
حتی مجوز مشاوره نوع دوم که در دولت روحانی مطرح شده بود هم به کل کنار گذاشته شد تا هیچ شخص حقیقی نتواند مشاوره سرمایه گذاری بدهد!


در بازار ارز:
طرفدار مافیای دریافت نرخ ارز نیمایی و علیه مردم عادی.

در بازار خودرو:
طرفدار مافیای مخوف خریداران خودرو بقیمت کارخانه و علیه تولیدکننده و مردم عادی.

در بازار محصولات پتروشیمی:
طرفدار مافیای خرید محصولات پتروشیمی بقیمت کارخانه و علیه مردم.

در بازار فولاد و میلگرد و سیمان و...:
طرفدار مافیای خرید محصول بقیمت کارخانه‌ و علیه مردم.

در دولت سیزدهم، در عمل، به اسم مردم، مافیاها محافظت و تقویت شدند.

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️توسعه ابزار مالی یا خلق تورم از کینه بازار سهام؟

«الان صندوقای درآمد ثابت از صبح تلفنو ورمیدارن زنگ میزنن به مدیر پرتفوها و مدیرای شرکت‌های سرمایه گذاری و ... میگن پولاتونو بیارید صندوق ما به شما پورسانت( حق بازاریابی) میدیم.

بعد خود مدیرصندوقها با بانکهای عمدتا ورشکسته لابی میکنن و آفر و وام و پورسانت می‌گیرند که بخشی از سپرده رو ببرن تو‌ اون بانک.

یه فساد تو ‌در تو سر سود بانک ورشکسته که خودش مادر همه فسادهاست ( تورم تحمیلی بانکهای ورشکسته به اقتصاد کشور)

کارکرد این صندوق‌های درآمد ثابت باید تامین مالی برای تولید ‌و... باشه نه اینکه پولو جمع کنن فقط رقابت رو‌نرخ سود کاذب رو‌بالا ببرن»
(✍️دکتر مسعود موفقی)

انتخاب‌های سازمان بورس و دولت در این ۳ سال گذشته را که نگاه می‌کنی، ترسی شدید از رشد بازار سهام می‌بینی. اینکه این ترس از کجا می‌آید را باید مفصل بررسی کرد. اما نکته اینجاست که برای اجتناب از رشد بازار «هر کاری» کردند!

جریانی که زمانی رشد بورس را تورم زا نامیده بود، در این سه سال از طریق همین صندوق‌هایی که مثل قارچ تعدادشان را زیاد کردند، تورمی رکودی ایجاد کردند.
شاهد مثالش آنکه فقط یک قلم بانک آینده، هفده برابر درآمد عملیاتی، سود سپرده داده است. این تفاوت را هم مثل سال‌های گذشته از پایه پولی برداشت کرده است‌. یعنی از جیب فقیرترین مردم!

رقابت بر سر نرخ سود و بالارفتن نرخ سود، نتیجه‌اش تشدید تورم بوده است! همه مردم را نزول خور می‌کنند، اما حاضر نیستند شرکت‌ها به ارزش شایسته خودشان برسند!

✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دولت سیزدهم: سرکوب بازار سهام، تقویت دلالی


اعداد با صدای بلند صحبت می‌کنند. شعارها مهم نیست، «اثر»ها مهم است.

در دولت شهید رییسی بازار سهام(علی‌رغم اینکه بعد از ریزش ۹۹ به قول روزنامه کیهان اسب زین کرده‌ای بود)، ارزش دلاری اش نصف شده است!!

در حالی‌که قیمت سکه حدود ۴ برابر شده است.

دلالان خودروهای لوکس مثل سانتافه هم یکی از بیشترین سودها را کردند.

در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ که بازار سهام کمی شروع به رشد کرد رییس سازمان بورس آقای عشقی مصاحبه کرد و گفت: «رشد شارپی بازار خوب نیست».

احتمالاً همانها که قبلا گفته بودند ذخایر نفت آمریکا تا ده سال تمام خواهد شد، دوباره چنان القا کردند که رهبری در سخنرانی ۱۲ اردیبهشت گفتند: «فرهنگ ثروت‌های بادآورده باید برطرف شود».

همزمان با تمام قوا با نحوه مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مروج نزول خواری شدند و با برداشت از پایه پولی( و از جیب فقیرترین مردم) سود نزول خواران را دادند و تورم ایجاد کردند.(اینجا توضیح دادیم)


آیا مرحوم دکتر پژویان (پیشکسوت دانش اقتصاد بخش عمومی) حق نداشتند بعضی از افراد را «جانور» خطاب کنند؟

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️حمایت از بازار سهام به چه شکلی؟

حجم پولی که اشخاص حقیقی و نهادهای مالی مختلف بصورت نقد(سپرده بانکی، حساب کارگزاری ها، اوراق یا صندوق) نگه داشته‌اند، ده‌ها برابر این ۶۰۰ میلیارد تومان ناچیز است که صندوق توسعه وعده داده برای حمایت از بازار سهام خرید خواهد کرد.

اکوسیستم و جوعمومی را باید اصلاح کرد.

برای شروع، ترویج و تبلیغ نزول خواری نکنید!


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance