⭕️◻️خر را دیدی و کدو را ندیدی؟
✍ مصطفی نصر

سال‌های ۹۵-۹۶ بود که دکتر دژپسند، وزیر سابق اقتصاد، معاون بودجه سازمان برنامه بود. ما که جوان و مدعی سواد به روز بودیم به ایشان اصرار می‌کردیم که از ابزار اوراق برای تأمین مالی دولت استفاده شود.
استدلال می‌کردیم که نسبت بدهی در ایران بسیار بهتر از کشورهایی مثل آمریکاست(استدلالی که دکتر خاندوزی، وزیر فعلی هم ابتدای ۱۴۰۳ در جایی کرد) و این ظرفیت در ایران مغفول مانده است. آن زمان ایشان مخالفت می‌کردند و من متوجه علتش نمی‌شدم. حالا ولی می‌فهمم چرا!

اگر آمریکا این بازی پانزی عظیم را به راه انداخته(و بدهی‌ها را اصطلاحاً رول اور می‌کند) هزاران مقدمه دیگر را هم رعایت کرده است! اولا این اوراق را به همه دنیا می‌فروشد، ثانیا عملیات بازار باز را به درستی اجرا می‌کند، ثالثا چاپ دلار را در اختیار دارد و انبوهی از تفاوت‌ها با ایران وجود دارد.

همان‌طور که افزایش نرخ بهره، در شرایطی که منجر به تشدید ناترازی بانک‌ها می‌شود، تشدید کننده تورم است، انتشار اوراق هم باعث شکنندگی اقتصاد ایران شده و در تضاد آشکار اقتصاد مقاومتی است.


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️سازمان بورس مشوق رفتار گله‌ای!

یکی از علل عدم رشد سهام کوچک در ماه‌های گذشته، تهدید و بگیر و ببندی است که سازمان روی کدهای معاملاتی انجام می‌دهد.

شما هر طور که سفارش بگذاری، آخرش مطابق سلیقه یکی از بروکراتهای سازمان بورس خلاف قانون انجام داده‌ای!

اینطور محدود کردن آزادی معامله‌گران حقیقی، در کنار بازگذاشتن دست بازارگردانان در عمل سازوکار کشف قیمت را مختل کرده است. نتیجه این است که می‌بینیم ارزش بازار شرکت‌ها بعضا یک هفتم ارزش جایگزینی آن‌ها شده است.

در تصویر فوق، یک معامله‌گر توسط نهاد نظارتی مورد تهدید واقع شده است که چرا خلاف روند کلی بازار سفارش گذاشته‌ای!

یعنی همه باید آنطور فکر کنند که ناظر بیسواد و مست قدرت (اگر نگوییم فاسد) فکر می‌کند؟!

دفعه بعد که کسی پرسید چرا در بازار سهام ما همه سهم‌ها با هم بالا و پایین می‌شوند جواب بدهید دانشمندانی در سازمان بورس روی تک تک معاملات نظارت می‌کنند و اگر کسی خواست خلاف جهت معامله کند تهدید به بستن کد معاملاتی می‌شود!

و عمده این شرارت‌ها و ابتذال ها، در همه ادارات، به یک کارمند فاسد و بیمار روانی در اداره اطلاعات برمی‌گردد. خدا عاقبتمان را بخیر کناد!

⭕️◻️پادگان اشرفی به وسعت ایران: چرا بسیاری از مفاسد و ناکارآمدی ها را بخاطر اطلاعاتی ها می‌دانم؟

در هر اداره‌ای یک حراستی هست که از مدیران آن اداره هم قدرتش بیشتر است.

این حراستی ها زیر نظر سازمان حراست کل زیر نظر وزارت اطلاعات هستند. خود حراستی ها هم بعضا با اداره اطلاعات ارتباط مستقیم دارند.

اینکه می‌بینید اطلاعات خصوصی افراد براحتی پخش می‌شود (نمونه‌ی اخیرش انتشار تراکنش‌های موسسه مصاف رایفی پور)، بخاطر تسلط کارمندان واجا بر سازمان‌هاست.

کارکنان سازمان‌ها، از قضات قوه قضاییه بگیرید تا کارمندان معمولی بانک، از یک کارمند دون پایه اطلاعاتی هم بشدت می‌ترسند. برای همین براحتی توسط آن‌ها به ابتذال و فساد کشیده می‌شوند.

ترس مردم از این‌ها هم نابجا نیست. یعنی واقعا هم ترسناک هستند! به وفور دیده شده که از عنوان شغلی برای تهدید و تطمیع یا فریب مردم عادی استفاده می‌کنند. گاهی حتی از سربرگ رسمی ادارات اطلاعات سواستفاده می‌کنند و کمترین سواستفاده مستقیم آن‌ها، تماس گرفتن با افراد با شماره Private Number است.

حتی اگر از روش‌های مستقیم هم سواستفاده نکنند، بابت مهارت‌ها و شبکه ارتباطی که پیدا کرده‌اند براحتی می‌توانند یک سازمان بزرگ را در راستای منافع شخصی بازیچه کنند. این مسیله در همه جای دنیا هم کم و بیش هست. (فیلم roug agent را در این رابطه ببینید.)

اگر تمایل دارید برای تحلیل پدیده‌های اجتماعی و اقتصادی در ایران از روش شخص-گرا پیش بروید، از اهمیت این اشخاص غفلت نکنید.

اینکه چرا اطلاعاتی ها بعضی سلایق و رفتارهای خاص دارند را می‌توان از طریق ۱- بررسی تکامل آن وزارتخانه و ۲- محیط فعلی آن پاسخ داد.

بطور مختصر به نظر می‌رسد تکامل این وزارت‌خانه ریشه در تلاش عضو سابق سازمان مجاهدین، سعید حجاریان داشته باشد(اینجا را ببینید). بنابرین طبیعی است که کل کشور رنگ و بوی چپ و پادگان اشرف بدهد! (بقول دکتر ظریف این چپ‌ها، در مقاطع مختلفی، بیشترین ضربات را در سال‌های بعد از انقلاب به کشور زدند). البته در مسیر تکامل این وزارت‌خانه، گویا روحانیونی مثل ری‌شهری هم پررنگ بوده‌اند.

مسیله این است که رنگ و بوی پادگان اشرف با خرافات هایی که ری شهری(در قالب تاکید بر خواب و رویا) ترویج می‌کرد ترکیب شده است و آخوندهایی از جنس همان‌ها که جان حضرت امیرکبیر را به لب رسانده بودند(اینجا را ببینید)، قدرتی بدون پاسخگویی دارند که قسمتی از آن را به نیروهای وفادارشان (که ممکن است هیچ اعتقاد دینی یا حتی تعلق خاطر به ارزش‌های انقلاب ۵۷ هم نداشته باشند) می‌دهند. نظام انگیزشی در آنجا با عبارت «برتری بر مردم عادی» تعریف می‌شود. این برتری می‌تواند به شکل انواع مختلف رانت هم باشد: رانت مجوز، رانت اطلاعاتی، رانت امکان خرید خودرو بقیمت درب کارخانه و فروش آن در بازار آزاد، رانت سهولت خرید محصولات با قیمت‌گذاری دستوری اعم از دلار نیمایی برای واردات و... . قطع این رانت ها برای مردم سخت و پرچالش خواهد بود. و یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، ناشی از بازی شناختی و رسانه‌ای آن‌هاست.

آنچه گفته شد برداشت شخصی نگارنده است. نگارنده اعتقاد دارد ساختارهای کلی جمهوری اسلامی می‌تواند حتی بدون این وزارتخانه و متعلقات آن وجود داشته باشد و چه بسا موفق‌تر هم باشد. چه بسا لازم باشد برای حل مشکلاتی که گره کور شده‌اند این قدرت‌های بدون پاسخگویی را پاسخگو کرد. در این مسیر، پیچیدگی‌ها بسیارند و بازی‌هایی که درخواهند آورد ممکن است سهمگین باشد، اما باید کاری کرد. لازم به ذکر است که این مسیر بدون کمک و همراهی مقام معظم رهبری احتمالا موفق نخواهد بود و یا به نتیجه‌ای بدتر از وضع فعلی منجر خواهد شد.

⭕️◻️جهش تولید یا جهش رفاه؟

علیزاده، نماینده مجلس:
«قرار بود پنج‌شنبه‌ها تعطیل شود اما مافیای رسانه‌ای غرب‌زدگان و کلان‌سرمایه‌دارها یک‌مرتبه بحث اقتصاد را مطرح کردند
دولت با مردم صادق باشد بگوید دنبال اقتصاد است، دنبال رفاه مردم نیست!»

آقای علیزاده حرف عجیبی نزده است. اتفاقاً خیلی هم رک و شفاف دارد ذهنیت ایرانی و مسیول ایرانی را نشان می‌دهد.

این ذهنیت خودش را در سیاست‌های اقتصادی کشور هم به خوبی نشان می‌دهد: وقتی که می‌بینیم ارزانترین قیمت گاز مصرفی دنیا را داریم ولی گرانترین نرخ خوراک برای صنایع پتروشیمی را داریم.

ذهنیت پوپلیستی یعنی همین!

یعنی اینکه توجه نکنی که تشکیل سرمایه در ایران وضع اسفباری دارد. لازمه سرمایه‌گذاری، پس‌انداز است. لازمه پس‌انداز کردن هم مصرف نکردن است!

جهش تولید با فرهنگ مصرف‌گرایی در تضاد است. باید کار کرد، باید زحمت کشید، باید برای جلوگیری از غارت اقتصاد توسط بانک‌ها و سایر انگل‌ها تلاش و «جهاد» کرد.

و ان لَیسَ لِلاِنسانِ اِلّا ما سَعیٰ


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️حمایت از کارزار برکناری عشقی

طی اردیبهشت سال ۱۴۰۲ تا الان که ترجیح داده شد روند صعودی بازار که براحتی تا ۳ میلیون هم می‌رفت را به هم بزنند سازمان بورس کاملا با سیاست تخریب بازار همراهی کرد.

از لحاظ جریان شناسی داخل دولت رییسی، آقای عشقی به طیف امام صادقی ها تعلق دارد. این طیف بر خلاف طیف مخبر(شامل جبراییلی و...)، مخالف اقتصاد بازار نیست. مثلا از عرضه شفاف خودرو در بورس کالا حمایت می‌کنند.

اما در توصیف آقای مخبر که راس جریانی دیگر در دولت است، همین بس که اگر مدعی ساخت ماشین آبسوز قبل از رسانه‌ای کردن کارش با ایشان مشورت می‌کرد و جناب مخبر را شریک می‌کرد، الان تولید ماشین آبسوز به عنوان پروژه‌ای ملی و امنیتی تعریف شده بود!

در مجموع، وقتی که مجموعه عملکرد آقای عشقی را نگاه می‌کنیم می‌بینیم در عمل تبدیل به مهره‌ای برای تحقق اراده بعضی سواستفاده کنندگان پشت صحنه شده است. برای همین جمع‌بندی این است که از کارزار برکناری آقای عشقی حمایت کنیم. توضیحات بیشتر در مورد دلایل حمایت از این کارزار در متن بیانیه آن آمده است.

لینک کارزار:
https://www.karzar.net/79125


✔️کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️خود فراماسون پندارها

مهندسی قدرت در ایران هم جالب است.

▫️دژپسند دکتری را از دانشگاه آزاد می‌گیرد، با همان دکتری هییت علمی دانشگاه شهید بهشتی می‌شود و بعد طی مراحلی وزیر اقتصاد می‌شود.

▫️خاندوزی دکتری را از دانشگاه آزاد می‌گیرد، با همان دکتری هییت علمی دانشگاه علامه میشود و بعد طی مراحلی وزیر اقتصاد می‌شود.

و احتمالاً برای نسل بعدی، آن‌هایی که در دانشگاههای دولتی بدون کنکور وارد شدند و بورسیه شده بودند (بجای دانشگاه آزاد)، قدرت را در دست خواهند داشت.

این‌ها تصادفی نیست. خودفراماسون پندارهایی مبتذل با همکاری وزارت اطلاعات دارند این مهندسی را پیش می‌برند. نتیجه هم همین فساد و ناکارآمدی موجود است.

هزینه اشتباهاتشان را جیب ملت پرداخت می‌کنند و به هیچکس پاسخگو نیستند. هر کس هم با آن‌ها مخالفت کند یا نقدی بکند به انواع روش های بی‌رحمانه سرکوب می‌کنند و از زندگی ساقطش می‌کنند.

و سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون

⭕️◻️آیا قهرمانان را ترور می‌کنند؟
✍ مصطفی نصراصفهانی

طی سال‌های بعد از انقلاب ۵۷، ترورهای متعددی انجام گرفته است. اما ملاک انتخاب افراد برای ترور کردن چه بوده است؟ آیا کسانی که مثل رجایی و باهنر و مطهری و بهشتی و صیاد شیرازی و احمد کاظمی و... واقعا آن سوپرمن هایی که در رادیو و تلویزیون توصیف می‌شوند بوده‌اند؟

▫️با فرض عقلانیت دشمنان، آن‌ها در این بازی (که بی‌شباهت به شطرنج نیست)، مهره‌هایی را حذف می‌کنند که در حد خودشان مانع «فساد» و «ناکارآمدی» می‌شوند. درست مثل شرکت‌های تخریب ساختمان که نقاط حساس ساختمان را تخریب می‌کنند تا ساختمان خودش فرو بریزد.

▫️بنابرین لازم نیست کسی که ترور می‌شود یک سوپرمن و قهرمانی غیر عادی باشد، بلکه کافی است حذف او بتواند اثر منفی معناداری در قالب فساد و ناکارآمدی ایجاد کند. بحث هزینه-فایده است.

▫️مثلا تازگی دوستان مکتب اتریشی اقتصاد با استناد به یکی دو صحبت شهید بهشتی می‌گویند ایشان تفکرات کمونیستی داشت و... . اما واقعیت آن است که در آن زمان، ایشان یکی از نیروهایی بود که مانع تسلط کامل کمونیسم بر کشور می‌شد و به واسطه اینکه جهان‌دیده بود و چند زبان خارجی را بلد بود و کلا آدم باسوادی بود، مانع خیلی از ناکارآمدی ها می‌شد.

▫️آیت‌الله رییسی هم، کسی بوده که وجودش چه آن زمان که در قوه قضاییه بود و چه قبل و بعدش، در مجموع مانع بسیاری از مفاسد و ناکارآمدی ها می‌شده؛ در حد خودش. تحولات خوبی در دورانی که ریاست قوه قضاییه را به عهده داشت اتفاق افتاد و خرابه‌ای که در زمان صادق لاریجانی ایجاد شده بود را سروسامانی داد. تصور کنید که مسیول دفتر صادق لاریجانی، آقای طبری، در عمل کارچاق کن باندها و مافیاها شده بود. (همان کسی که جمله مشهور «دوستانی دارم که اگر بخواهم کل لواسان را به نام من می‌کنند» را گفته بود)

▫️با حذف رییسی، احتمالاً مخبر و صادق لاریجانی سهم قدرت بیشتری داشته باشند. این یعنی تقویت یاسر جبراییلی: یک جوان متولد سال ۶۳ که علی‌رغم نداشتن تحصیلات اقتصادی، با اعتماد بنفسی توهم-گونه برنامه اقتصادی رییسی را نوشته بود(و من در همان زمان تبلیغات انتخاباتی در لابلای صحبت‌های آقای رییسی نسبت به توهم دلارزدایی هشدار دادم)! تقویت قدرت اینها یعنی تشدید بحران صندوق‌های بازنشستگی و تورم بیشتر!

▫️اگر از وضعیت امروز ایران راضی نیستید، بدانید که درصد معناداری از مشکلات، بطور مستقیم و غیرمستقیم، ریشه در اراده بیگانگان دارد. از یک طرف انواع تحریم را وضع می‌کنند و از طرف دیگر نیروها را در زمان مناسب، به روش‌های مختلف حذف می‌کنند.

پ.ن.۱: نقش‌آفرینان خارجی محدود به خون آشامان سازمان منافقین و اسرائیل نمی‌شوند و رقبای منطقه‌ای اعم از ترکیه و روسیه هم گاهی حرکت‌هایی می‌زنند و شاید این ترور هم بی‌ربط به آن‌ها نباشد.
پ.ن.۲: در نهایت خود ما و خرد جمعی ماست که باید پاسخگو باشد.
پ‌.ن.۳: شایعه شده بود که سردار سلیمانی در همان روزهای شهادت، پیگیر برطرف شدن سوءتفاهم‌ها بین ایران و عربستان بوده است. این روزها هم بحث مذاکره مجدد و بازگشت آمریکا به برجام مطرح بود. این ترور نمی‌تواند مانع مذاکرات ایران و آمریکا و برطرف شدن تحریم‌ها بشود، چنانچه روابط ایران و عربستان هم علی‌رغم ترور ناجوانمردانه سردار سلیمانی بهبود پیدا کرد.

والله اعلم...

⭕️◻️هیچ چیز دشمنان ایران را بیشتر از رفع تحریم و رفع انزوا ناراحت نمی‌کند.


ضمن ابراز تأسف برای از دست دادن این خادمان صادق و مخلص مردم که به مقام والای شهادت نایل آمدند، جمله تامل برانگیز مقام معظم رهبری را یادآوری می‌کنیم:
«اخلالی در کار کشور پیش نخواهد آمد»👌

⭕️◻️یک زن آزاده منم!

از میان رهبران غربی، تنها این زن آزاده (جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا) مستقیماً شهادت رییس جمهور ایران را تسلیت گفت.

بلی...واقعیات دنیا هر روز آشکارتر خواهد شد.

کسانی که هشتاد سال تجاوزات وحشیانه صهیونیستها به حقوق اولیه (اعم از حق زیست یا حقوق مالکیت) فلسطینیان را می‌بینند و تحت تاثیر ترس از قدرت(عظیم) آن‌ها سکوت می‌کنند هم روزی سکوت را خواهند شکست.

پ.ن.: نقدهایی ملالغتی به این سخنان قدیمی ملونی که پیش از نخست‌وزیری گفته بوده وارد شده است(اینجا) که خللی در اصل داستان ایجاد نمی‌کند.

⭕️◻️بازدهی ۱۰۰درصدی انویدیا


رشد قیمت سهام شرکت NVIDIA همچنان ادامه دارد طوری که طی شش ماه گذشته دوبرابر شده است.

⭕️◻️تخمین شرکت‌کنندگان در تشییع جنازه

از یک طرف رسانه‌ها و فعالان شبکه‌های مجازی تحت تاثیر دشمنان ایران و ایرانی(یعنی مجاهدین و اسرائیل) تلاش می‌کنند تعداد افراد شرکت‌کننده در مراسم تشییع جنازه رییس‌جمهور فقید را کوچکنمایی کنند، و از طرف دیگر مدعیان طرفداری از حکومت تلاش می‌کنند به نوعی بزرگنمایی کنند.

اگرچه حضور به اندازه تشییع شهید سلیمانی نبود، اما انصافاً جمعیت زیادی آمده بودند و نکته‌ای که بصورت میدانی مشهود بود گریان بودن درصد بالایی از جمعیت حاضر بود.

اما رکورد بزرگترین تشییع جنازه تاریخ بشریت هم‌چنان متعلق است به تشییع جنازه امام خمینی (ره) که بیش از ۱۰ میلیون نفر تخمین زده می‌شود و یکی از بزرگترین تجمعات در تاریخ بشر بوده است. اگر این عدد ویکی‌پدیا دقت قابل قبولی داشته باشد، همین الان یک شهود دم دستی به دست می‌آید که اگر جمعیت تشییع کنندگان امام خمینی(ره) حدود ۱۰ میلیون بوده، احتمالا عدد نفرات شرکت کننده در تشییع شهید رییسی باید کمتر باشد! شاید اگر نفرات حاضر در مراسمات مشهد و تبریز و اصفهان و قم را اضافه کنیم، بتوان آن عدد ۱۲ میلیونی نوشته شده در میدان ولیعصر را بپذیریم، اما در تهران هرگز.

⭕️◻️بازار سهام و رییس‌جمهور بعدی
✍ مصطفی نصراصفهانی


یکم می‌خواهم یک پیش‌بینی بکنم و دوم یک توصیه انتخاباتی.

یکم که یک خبر خوب است این است که بازار وضعیتی بدتر از آنچه الان (۸خرداد ۱۴۰۳) تجربه می‌کند را تجربه نخواهد کرد. تخریبی که طیف موسوم به «دلارزدای قلابی» از طریق قیمت‌گذاری دستوری در اقتصاد کشور انجام داده‌اند در گزارش‌های اخیر شرکت‌ها خودش را نشان داده است. وضعیت تشکیل سرمایه ثابت بسیار بحرانی است. بخش تولیدی دیگر توان تحمل فشار ناروای بیشتر را ندارد. سیستم هم انقدر هوش دارد که بفهمد کمر شرکت‌ها و اقتصاد شکسته شده است و این وضعیت توان تداوم ندارد. نرخ ربا هم در اوج تاریخی خود است. در آینده اگر جریانی که طرفدار صفر کردن نرخ سود سپرده هستند، و سال‌هاست منتظر موقعیت برای آزمایش نظریه خود هستند، هم نتوانند کاری شدیداً به نفع بازار سهام بکنند، باز نرخ‌ها در این اعداد فعلی ماندنی نیستند. تکنیکالی هم روی حمایت هستیم.

دوم اینکه تجربه انتخابات قبلی نشان داد می‌شود ادعای طرفداری از بازار سهام را کرد و وعده حل سه روزه رکود را داد، اما در عمل کار دیگری کرد. با اینحال، چاره‌ای جز بررسی‌های سرانگشتی نداریم. فعالان بازار سهام باید به دنبال گزینه‌ای باشند که عملکرد گذشته‌اش نشان بدهد مخالف جدی قیمت‌گذاری دستوری و ارز چند نرخی است. مابقی معیارها یا مهم نیستند یا ربط چندانی به دغدغه بازار سهام ندارند یا برآیند کانال‌های اثرگذاری آن‌ها جای نگرانی نمی‌گذارد.

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

بازار ابتدای هفته با رنج منفی و فروش‌های سنگین رو اهرم و چند نماد مطرح به صف فروش رفت.
بعد مشخص شد صندوق کاریزما یکی از فروشندگان سنگین اون روز بوده

در نتیجه بازاری که مثبت بسته شده بود یهو ۳ روز صف فروش سنگین دید و افت ۷۰-۸۰ درصدی اختیارها و آپشن ها و نابودی یعده رقم خورد.

وسط هفته ناجی به میدان اومد و بازار جمع کرد و ۲ روز صف خریدهای سنگین شکل گرفت.
اینبار هم اختیار معامله ها ۱۵۰ - ۲۵۰ درصد بالا اومدند.

خودشون هل میدن پایین
خودشون زیرشو میگیرن هل میدن بالا
چند تا خبر و شایعه هم میدن بیرون
و رو اختیار معامله ها هر کی به اینا وصل باشه سودهای کلانی به جیب میزنه

اینا نوسانات طبیعی بازار نیست
اسمش دستکاری بازاره

نهادهای سرمایه گذاری کشور سعی کنند مثل کاریزما نباشند.

#مثل_کاریزما_نباشیم

⭕️◻️اثرات ماندگار و سنگین آبان ۹۸

یکی از نقاط عطف سیاست داخلی ایران مربوط به آبان ۹۸ می‌شود.

و اگر طرح وان در سال ۹۷ اجرا شده بود، آن حوادث تلخ و به تبع آن ماجراهای ۱۴۰۱ و ... اتفاق نمی‌افتاد.

شنیده‌ها حاکی از آن است که سال ۹۷، طرح را پیش آقای جهانگیری می‌برند و ایشان موافقت می‌کند. بعد آن را به آقای روحانی که عرضه می‌کنند با تندی تمام به آقای جهانگیری، آن را رد می‌کند.

طرح وان الزاما به معنای گران سازی انرژی نیست، بلکه زیرساختی فراهم می‌کند که اولا آن‌ها که بهینه مصرف می‌کنند پاداش بگیرند و ثانیا در صورت گران سازی، مردم شریک در آن شوند(بخصوص طبقات ضعیفتر). این طرح مورد حمایت دکتر جواد صالحی اصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا هم قرار گرفته بود.

⭕️◻️خودکشی از ترس مرگ


آنچه که باعث بد بودن «احتمالی» رشد شارپی می‌شود، ریزش شارپی بعد از آن است.

به بیان دیگر اگر در بازار یک طرفه سهام ایران قیمت‌ها فقط رشد کنند یا اصلاح زمانی کنند (و البته این اصلاح زمانی باعث نشود از بهره بدون ریسک عقب بمانند) فقط اثرات مثبت سرریز در اقتصاد کلان را شاهد خواهیم بود. اثرات منفی در اصلاح قیمتی و بخصوص «ریزش شارپ» است که اتفاق می‌افتد.

اما آنچه در ریزش سال ۹۹ و ریزش اردیبهشت ۱۴۰۲ شاهد بودیم در واقع «خودکشی از ترس مرگ» بود.

صادقانه ترین بیان از انگیزه بعضی از افرادی که میل به خدمت زیادی ابراز می‌کنند.

⭕️◻️ مردم می‌فهمند!
✍ مصطفی نصر

باند قالیباف بعد از روی کار آمدن آقای سوت بلبلی اطلاعاتی در قوه قضاییه، مسلسل شکایت قضائی را به دست گرفته‌اند و هر منتقد و مخالفی را به رگبار شکایت می‌بندند و از طرف دیگر سیستم قضایی هم با ایشان همراهی می‌کند.

▫️این حجم حمایت امنیتی ها از قالیباف و به ابتذال کشاندن سیستم قضایی برای محافظت از ایشان ممکن است نشانه هیچ چیزی به جز یک لابی کثیف و بازی همکارانه نباشد.

▫️بازی همکارانه ای که در آن آقای طبری (که در دوران ریاست شهید رییسی بر قوه قضاییه گرفتار شده بود)، آزاد می‌شود.

▫️بسیاری از نقدهایی که طی سال‌های گذشته به قالیباف وارد می‌کردند(مثل ماجرای سیسمونی و...) از نظر ما چیز مهمی نبود، اما واکنش باند قالیباف به آن‌ها فاجعه‌بار بود!

▫️دوستان ارزشی بدانند که سبک ایشان سنخیتی با ارزش‌ها ندارد و تا سبکش را اصلاح نکند همین قدرتش در قوه مقننه هم زیادی است.

▫️قالیباف اگرچه به لحاظ اجرایی از همه سایر کاندیداهای ریاست جمهوری با اختلاف قوی‌تر است، اما اینکه باند بازی می‌کند، راحت دروغ می‌گوید و مردم را نفهم فرض می‌کند حس خوبی ایجاد نمی‌کند؛ مردم می‌فهمند!

✔️ کانال اقتصاد رفتاری

⭕️◻️رای بدهیم یا ندهیم؟

شما همراهان عزیز کانال می‌دانید که در این چند سال گذشته، همیشه شرکت در انتخابات را توصیه کرده‌ایم.

اگر طی چهار سال آینده در ایران زندگی می‌کنید، یا تعامل جدی با ایران دارید، و یکی از گزینه‌های ریاست‌جمهوری فقط ده درصد بهتر از بقیه عمل خواهد کرد، توجیه دارد که برای رای آوردنش تلاش کنید. حداقل تلاش این است که خودتان به ایشان رای بدهید.

چندی پیش در یک سفر خارجی، یک ترومای شدید روانی به علاوه بیش از ۵ هزار دلار خسارت مستقیم مالی به بنده و خانواده‌ام وارد شد، فقط بخاطر قانونی که سازمان هواپیمایی کشوری به خیال خودش برای جلوگیری از سو استفاده از ارز مسافرتی گذاشته بود. یعنی قانونگذاران توجه نکرده بودند که این قانون ممکن است باعث آسیب نامتعارف به کسی شود که نه دلال است و نه قصد سواستفاده دارد. البته این هم نامحتمل نیست که عمدا این اشکال را نادیده گرفته باشند. آخر شما غلط می‌کنید به دیار کفر سفر می‌کنید و همان بهتر که مورد تحقیر و آسیب توسط کارمندان ترکیش ایرلاین و دیگر خارجی‌ها قرار بگیرید تا ادب شوید.

ماجرای بالا نشان می‌دهد که مثلا ارز چند نرخی نه تنها هیچ فایده‌ای برای امثال بنده که به آن دسترسی ندارم ندارد، بلکه در جاهایی مثل مورد فوق آسیبش را هم می‌بینیم.

رویکرد دولت‌ها مهم است و کیفیت زندگی تک تک ما را متأثر می‌کند.

فقط یک قلم نرخ ارز اگر در یک دولتی تک نرخی بشود خیلی تفاوت ایجاد می‌شود. قیمت‌گذاری دستوری تداوم پیدا بکند یا نکند خیلی مهم است. شفافیت بخش عمومی و تعارض منافع در بخش عمومی چطور مدیریت بشود خیلی مهم است. طرح وان اگر در یک دولت به درستی ابتدا بصورت پایلوت اجرا بشود و سپس به درستی در سطح کلان اجرا بشود خیلی فرق است. فقط یک قلم مذاکره با آمریکا به درستی انجام شود خیلی فرق است. مذاکره با اسرائیل در راستای اجرای ایده مقام معظم رهبری درباره این کشور اگر پیگیری بشود احتمالا مهم است. اصلاحات نهادی اگر پیگیری شود مهم است. و مهمتر از همه اینکه هر کدام از موارد فوق(و سایر موارد) چه وزنی داشته باشند هم مهم است.

پس اگر در چهار سال آینده در ایران هستید یا تعاملات جدی دارید بهتر است منفعل نباشید.

✔️کانال اقتصاد رفتاری

⭕️◻️نکاتی در مورد نامزدهای انتخابات
✍️ مصطفی نصراصفهانی


از بین نامزدهای ریاست‌جمهوری، تنها دو تن قابلیت اعتنا دارند: قالیباف و پزشکیان. احتمالا این مسیله در گذر زمان(با انصراف بعضی یا رفتن به دور دوم) آشکارتر خواهد شد.

▫️اگرچه جلیلی طرح‌های خوبی در این چند سال ارایه کرده( اعم از طرح وان که مورد تمجید پروفسور صالحی اصفهانی استاد دانشگاه ویرجینیا تک هم واقع شد و سایر طرح‌ها)، اما اولا احتمالاً قاطعیت، برش و سرعت عمل اجرایی کافی نشان نخواهد داد. چنانچه طی چندسال گذشته در برابر دلارزداهای تقلبی داخل دولت شهید رییسی انفعال نشان دادند و همه بدنامی آن کارها را هم به جان خریدند(وضعیت بازار سهام را بررسی کنید). ثانیاً، یک مشاور خوب الزاما مدیر خوبی هم نیست. با اینحال، انباشت دانشی که تیم ایشان ایجاد کرده است نباید توسط رییس‌جمهور بعدی نادیده انگاشته شود.

▫️در رابطه با پزشکیان و برگ آس ایشان یعنی ظریف شبهاتی در رابطه با برجام مطرح می‌شود که در این رابطه باید با مردم شفافتر صحبت کنند. اینکه گفته شده است متن برجام را نخوانده بوده‌اند و یا بعضی دروغها(از جمله رفع تحریم‌ها در روز اول امضای برجام) گفته شده نیازمند شفاف سازی است. در این زمینه به نظر می‌رسد استراتژی «یک توافق بد بهتر از عدم توافق است» مبنا قرار گرفته بوده است و آن دروغ ها مصلحتا برای بستن معامله گفته شده‌اند. همچنین شبهه عدم مجوز ورود شرکت‌های آمریکایی به ایران(از سمت رهبری) بعد از برجام هم وجود دارد که اگر جدی است باید مردم بدانند و آگاه شوند. مردم باید در جریان همه چیز باشند تا بلوغ بیش از پیش پیدا کنند.

▫️در رابطه با قالیباف، ایشان از نظر اجرایی از همه گزینه‌های فعلی قوی‌تر به نظر می‌رسد، مگر اینکه پزشکیان کرباسچی را معاون اول کند. حتی در مذاکرات رفع تحریم هم بعید نیست بهتر از پزشکیان عمل کند. با اینحال، قالیباف زندگی شخصی بالاتر از متوسط دارد و متأسفانه در این بازی افتاد که بخواهد این را پنهان کند. اینکه خودت زندگی مرفه داشته باشی تضادی با اینکه به فکر ضعیفان باشی ندارد. مشابه همین بازی، علیه مجیدحسینی (که زمانی مشاور قالیباف بود!) هم مطرح شد. در این فقره مردم باید کلیشه‌های ذهنی را کنار بگذارند تا انقدر مسایل زندگی جمعی پیچ و تاب زاید نخورد.

▫️▫️▫️ظریف دروغ مصلحتی می‌گوید تا معامله جوش بخورد، قالیباف دروغ مصلحتی می‌گوید تا مردم فریب بازی روانی مخالفانش را نخورند. گویی در این مملکت نمی‌توان بدون دروغ کارها را پیش برد!!

▫️ احتمالاً با پزشکیان شاهد سیستمهایی شفاف تر و سالم‌تر در مقایسه با قالیباف خواهیم بود؛ هم به دلیل رویکرد مختص به خودشان(مثلا تفکر شخص-گرا در بین اصلاح‌طلبان کم‌رنگتر است و بیشتر به سیستم‌سازی توجه دارند) و هم به واسطه اینکه شمشیر طرف مقابل بالای سرشان هست. پزشکیان اگر تحت تأثیر اشراری مثل عباس عبدی قرار نگیرد و بازخورد کافی به ایشان داده شود مستعد این است که بتواند دولت آشتی ملی ایجاد کند.


✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️خروج از تعادل سطح پایین بازار سهام و بازی تصاحب
✍️ مصطفی نصراصفهانی

می‌گویند خصوصی‌سازی های گذشته مفسده آمیز بوده است، طوری که شرکتی یک چندم ارزش جایگزینی اش واگذار شده است.

▫️به وضعیت امروز بازار سهام که نگاه می‌کنیم دقیقا همین وضعیت را مشاهده می‌کنیم: شرکت‌ها به قیمتی یک چندم ارزش جایگزینی به حراج گذاشته شده‌اند ولی جالب است که خریداری هم پیدا نمی‌شود! در حالیکه اینجا در بازار سهام امکان خرید آن برای عموم مردم وجود دارد.

▫️علت این امر را می‌توان با کمک نظریه بازی‌های تکاملی و مدل‌سازی ABM توضیح داد. شهود اولیه آن شبیه بازی معمای زندانی(Prisoners Dilemma) است. در یک تعادل سطح پایین گیر افتاده‌ایم؛ چیزی از جنس همان پدیده «تله اجتماعی» که در مسایل اجتماعی مورد بحث واقع می‌شود. خوشبختانه خروج از این تعادل سطح پایین، یا فهم اینکه چطور این اتفاق بطور طبیعی می‌افتد، ناممکن نیست.

▫️یکی از اتفاقات خوبی که گاهی در بازار سهام می‌افتد، بازی تصاحب یا تیک-اوری (take over) است. به این معنی که خریدار اقدام به خرید درصد عمده‌ای از سهام شرکت از بازار می‌کند تا بتواند با تصاحب صندلی مدیریتی، در شرکت نفوذ یا کنترل پیدا کند. اگر بنا باشد تعادل جدیدی ایجاد شود طبعا عده‌ای از سهامداران فعلی ناراحت خواهند شد و لذا این نوع تصاحب را می‌توان از جنس تصاحب خصمانه(Hostile Take-over) دانست.

▫️شرکتی را تصور کنید که فقط زمین‌های آن چند برابر ارزش بازار فعلی‌اش است. حقوق مالکیت حکم می‌کند اگر مالک یک شرکت‌ خواست شرکتش را منحل کند هیچ کس مانعش نشود. خریدار چنین شرکتی با تصاحب کامل و انحلال آن، فقط از طریق فروش زمین‌هایش(یا قسمتی از زمین‌ها با هدف مولدسازی!) می‌تواند چندبرابر سود کند.

▫️طی فرآیند خرید(جمع کردن) سهام، سایر سهامداران(که در تله اجتماعی گیر افتاده‌اند) احتمالاً متوجه این کار خواهند شد و از یک نقطه‌ای به بعد یا باید مجبور به همکاری با شما شوند، یا اینکه اجازه بدهند تصاحب شما تکمیل شود، یا اینکه تلاش کنند قیمت را بالا ببرند(از طریق نفروختن و...)، تا شما نتوانید شرکت را ارزان تصاحب کنید. اگر خوب بازی کنید، هر سه حالت فوق در نهایت به نفع شما خواهد بود.


⭕️⭕️ وضعیت خاص ایران

در ایران ممکن است قواعد بازی پیچیدگی‌هایی داشته باشد. گاهی حتی ممکن است بازیگرانی شبیه بازی شطرنج در سریال طنز شب‌های برره، میز بازی را به هم بریزند. اما اگر با منابع کافی و آمادگی کافی وارد این بازی شوید می‌توانید با احتمال خوبی موفق عمل کنید. فساد و ناکارآمدی در بعضی شرکت‌ها بقدری بالاست که شما با استخدام مدیران سالم و شایسته، می‌توانید وضعیت سودآوری آن‌ها را متحول کنید؛ اگرچه ممکن است مجبور باشید بعضی‌ها را هم در جاهایی شریک کنید.

وظیفه کلاسیک سازمان بورس و دولت، به مثابه داور بازی، این است که حقوق مالکیت را محافظت کنند. چنانچه می‌بینیم، ته داستان می‌رسیم به همان ایده‌های به ظاهر ساده در مکتب اتریشی اقتصاد مثل محافظت از حقوق مالکیت و... .

✔️ کانال اقتصاد رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance